EKONOMIA Wykład 3 19.10.2009r.
29
Równowaga makroekonomiczna:
• Równowaga makroekonomiczna – stan, w którym globalny popyt równy jest globalnej podaży.
• Równowaga ogólna – równoczesna równowaga na rynkach czynników produkcji i produktów.
Podstawowy model AD-AS:
• Popyt globalny (AD) – łączna wartość dóbr i usług, jaką nabywcy decydują się zakupić w danych warunkach i czasie
– zależy od: ogólnego poziomu cen (P), wysokości dochodów ludności
• Podaż globalna (AS) – łączna wartość dóbr i usług, jaką producenci decydują się wytworzyć w danych warunkach i czasie
– zależy od: zasobów czynników produkcji i efektywności ich wykorzystania, ogólnego poziomu
cen, kosztów produkcji.
Model neoklasyczny (długi okres):
AS – krzywa podaży
PE – cena równowagi
To podaż kształtuje popyt.
Spadek popytu spowodował spadek cen.
Ceny elastyczne.
Produkcja faktyczna = produkcji potencjalnej całkowite wykorzystanie czynników produkcji.
• Model neoklasyczny (ujęcie podażowe) – długookresowa analiza
• opis procesu tworzenia produktu, w którym kluczową rolę odgrywają tzw. dostosowania cenowe;
• wytworzony w gospodarce produkt jest równy produktowi potencjalnemu (efektywny popyt jest dostateczny do wchłonięcia całej wytworzonej przy pełnym wykorzystaniu czynników wielkości produkcji);
• równowaga makroekonomiczna ustalana jest natychmiastowo poprzez dostosowania giętkich cen i płac:
– jakiekolwiek zmiany globalnego popytu prowadzą do takich zmian przeciętnego poziomu cen i proporcjonalnych zmian płac nominalnych, że realne płace i realny produkt nie ulegną zmianie.
• Wnioski:
– neutralność pieniądza;
– szkodliwość interwencjonizmu państwowego (polityki dyskrecjonalnej fiskalnej i monetarnej),
– doktryna leseferyzmu, czyli ograniczonej roli państwa w gospodarce (państwo w roli „stróża nocnego”, minimum państwa w gospodarce).
Model keynesowski (krótki okres) – interwencjonizm państwowy:
YE – produkcja faktyczna
YP – produkcja potencjalna – wzrasta produkcja
Ceny rosną wraz ze wzrostem popytu.
Ceny zaczynają rosnąć i wraz ze zwiększającym się popytem.
Obniżanie się popytu globalnego wiąże się z nagłym obniżaniem się cen, ale w dłuższym czasie nie będzie powodowało obniżenia się cen lecz obniżenie produkcji globalnej i dochodu narodowego.
Na model ten wpływa:
- spadek wartości pieniądza – inflacja,
- związki zawodowe,
- koszt wytworzenia nie może być wyższy niż produkt finansowy,
- prawo rynków Saya – (Zgodnie z prawem rynków: produkcja (globalna podaż) wytwarza na siebie dostateczny popyt globalny, tzn. wartość produkcji jest równa wartości dochodów, które są bezpośrednio lub pośrednio w całości wydawane na nabycie wytworzonego produktu.) Nie istnieje bo popyt globalny składa się z popytu konsumpcyjnego i pojawia się zjawisko oszczędzania.
Krytyka i zakwestionowanie:
• prawa rynków Saya;
• elastyczności cen i płac;
• równoważenia się rynku przy Yp
Założenia:
• analiza krótkookresowa;
• sztywność (lepkość) cen i płac – rynek konkurencji niedoskonałej (monopole, ZZ);
• niepełne wykorzystanie czynników produkcji;
• inwestycje głównie zależą od psychologicznej skłonności do inwestowania, a w mniejszym – od stopy procentowej.
Model keynesowski (ujęcie popytowe, krótkookresowe)
• opis procesu tworzenia produktu, w którym kluczową rolę odgrywają tzw. dostosowania ilościowe – równowaga makroekonomiczna ustalana jest powoli poprzez zmiany zapasów i wielkości produkcji;
• przebieg krzywej globalnej podaży:
– „odwrócona litera L”,
– horyzontalny fragment tej krzywej – krzywa AD może przecinać krzywą AS przy różnym poziomie produkcji.
• równowaga na rynku towarów i usług może wystąpić gdy Yf ‹Yp (bo nadmierna skłonność do oszczędzania prowadzido spadku C i są niedostateczne inwestycje);
• przy stabilnym poziomie cen i płac przedsiębiorcy są gotowi dostarczyć dowolną ilość towarów i usług pod warunkiem, że znajdzie się na nie odpowiedni popyt.
• rola państwa:
– konieczność interwencji państwa zmierzającej do pobudzenia globalnego popytu;
– bardziej skuteczna jest polityka fiskalna niż monetarna.
Popyt globalny:
AD = C + I
C – konsumpcja
I – inwestycje
S = I – oszczędzanie
Krańcowa skłonność do konsumpcji – część dochodu jaką wydajemy na konsumpcję, kiedy dochodzi do wzrostu o 1.
Wzrost krańcowej skłonności do konsumpcji powoduje spadek skłonności do oszczędzania. Suma dwóch skłonności musi dać 1.
Wykład 4 26.10.2009r.
RYNEK KAPITAŁOWY
Otoczenie rynku kapitałowego:
· Rynek kapitałowy jest powiązany z rynkiem pieniężnym ( na którym dokonuje się emisji i operacji krótkoterminowymi instrumentami dłużnymi z terminem zapadalności do jednego roku).
Rynek kapitałowy – definicja:
· miejsce, na którym dokonywane są operacje instrumentami o terminie zapadalności przekraczającym 1 rok;
· w skład rynku wchodzą osoby prawne i fizyczne, które tworzą i ukierunkowują podaż kapitału i popyt na kapitał;
· prawidłowe funkcjonowanie rynku kapitałowego zapewnia jednokierunkowy dostęp do informacji.
Główne kierunki dostępu do informacji:
Publiczny system finansowy (emitent)
Rynek kapitałowy jest najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem!
Funkcje rynku kapitałowego w gospodarce:
· Umożliwia aktywizację kapitału w drodze emisji różnego rodzaju papierów wartościowych;
· Transformacja kapitału wynikająca z szerokiego wachlarza możliwości inwestycyjnych;
· Ocenę gospodarki jako wypadkową dokonywanych operacji giełdowych;
Elementy rynku:
· rynek pierwotny – miejsce, w którym dokonywana jest emisja papierów wartościowych ii wstępne ich rozprowadzenie między inwestorów;
· rynek wtórny – miejsce, na którym następuje późniejszy obrót wyemitowanymi papierami wartościowymi.
Podmioty występujące na rynku pierwotnym:
· Emitenci z sektora publicznego, z sektora przedsiębiorstw oraz sektora finansowego;
· Banki i inne instytucje finansowe;
· Inwestorzy nabywający papiery wartościowe.
Podmioty występujące na rynku wtórnym:
· Rynek wtórny to przede wszystkim giełda i jej otoczenie.
· Giełda – regularnie odbywające się w określonym czasie i miejscu, podporządkowane określonym normom i zasadom spotkania osób chcących zawrzeć umowę kupna-sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, przy czym warunki tych transakcji ustalane są na podstawie podaży i popytu i podawane są do publicznej wiadomości.
Rodzaje papierów wartościowych.
Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego:
v akcje,
v obligacje
· określane mianem instrumentów tradycyjnych lub pierwszej gwarancji;
· stanowią bazę powstawania różnego rodzaju instrumentów pochodnych (np. opcji);
· Akcje i obligacje są w stosunku do siebie konkurencyjne.
Akcje – instrumenty udziałowe:
· papiery wartościowe emitowane przez spółki akcyjne dzielimy na:
v akcje zwykłe – typowy rodzaj papieru wartościowego, którym dokonywany jest obrót giełdowy;
v akcje uprzywilejowane – gwarancją ich posiadania jest możliwość posiadania więcej niż jednego głosu lub też posiadanie dywidendy, czyli części zysku netto, który trafia od udziału do posiadacza akcji.
Teoria rynków efektywnych:
Cena papieru wartościowego jest odzwierciedlana informacjami jakimi dysponują podmioty.
· Teoria związana z rynkiem akcji.
· W literaturze fachowej cytowany jest dialog o rynek akcji charakteryzujący się dużą zmiennością i nieprzewidywalnością. Ceny akcji mają charakter losowy.
Trzy podstawowe rodzaje efektywnego rynku:
· Słaby – przyjmuje się, że bieżące ceny akcji pozostają w ścisłym związku z ich historycznymi notowaniami;
...
elyaught