Architektura płyt głównych, standardy zasilania i typy obudów komputerów PC.pdf

Architektura płyt głównych, standardy zasilania i typy

obudów komputerów PC

Architektura budowy płyt głównych

Najstarsze komputery IBM PC posiadały 8-bitową magistrale danych i są nazywane komputerami

PC/XT. Natomiast praktycznie każdy współczesny komputer PC należy do rodziny IBM AT.

Tabela 1. RóŻnice miĘdzy komputerami PC/XT i AT

Formaty płyt głównych

W przypadku komputerów PC możemy wyróżnić kilka różnych formatów płyt głównych. Sam

termin format (formfactor) określa fizyczny rozmiar i kształt płyty głównej z uwzględnieniem

takich aspektów jak rodzaj złączy, rozstaw otworów i innych elementów decydujących o typie

obudowy. Niektóre z formatów stały się prawdziwymi standardami, dzięki czemu dowolna płyta

główna w danym standardzie pasuje do dowolnej obudowy tego standardu.

Starsze formaty płyt:

Nowsze formaty płyt:

• Baby-AT,

• ATX,

• Full-size AT,

• Micro-ATX,

• LPX.

• Flex-ATX,

• NLX,

• WTX,

• BTX.

Oprócz tych formatów niektórzy producenci markowych komputerów stasują własne

niestandardowe formaty - Compaą, Packard Bell, Hewlett-Packard. Podobna sytuacja występuje w

przypadku komputerów przenośnych, gdzie wielu producentów stosuje swoje własne formaty

niekompatybilne z innymi rozwiązaniami. Format Baby-A T i Full-size A T

Format Baby-AT jest właściwie takim samym formatem, jakim charakteryzuje się płyta główna

IBM XT. Jedyną różnicą jest niewielka zmiana położenia jednego z otworów, mająca na celu

dopasowanie do wymagań obudowy AT. Tego typu płyty główne charakteryzują się również

specyficznym umiejscowieniem gniazd klawiatury i kart rozszerzeń dostosowanym do obudowy.

Prawie wszystkie płyty Baby-AT i Full-size AT dysponują 5-końcówkowym gniazdem klawiatury

DIN. Płyty Baby-AT i Full-size AT mogą być stosowane zamiennie w wielu różnych obudowach.

Ten format płyt dominował na rynku w latach 1983 - 1996 r.

Wszystkie płyty główne formatu Baby-AT charakteryzują się określonymi wymiarami, otworami

oraz położeniem złączy, ale mogą różnić się pod względem długości. W sprzedaży pojawiły się

wersje o długościach nieprzekraczających 32,5 cm - tego typu płyty określano mianem Mini-AT i

Micro-AT.

Płyty główne Full-size AT (pełnowymiarowe) charakteryzują się znacznymi rozmiarami

wynoszącymi do 30 cm szerokości i 34,5 cm długości. Z tego powodu tego typu płyty mogły być

montowane tylko w obudowach typu Desktop i Tower zgodnych z formatem Full-size AT.

Format LPX

Płyty główne w formacie LPX i Mini-LPX

zostały po raz pierwszy zaprezentowane w 1987 r.

Litery LP są skrótem od słów Low Profile, co

związane jest z faktem, że w tego typu płytach

występuje jedna karta rozszerzająca magistrali, do

której następnie są montowane karty rozszerzeń. Takie

rozwiązanie umożliwia zastosowanie obudów o

mniejszych rozmiarach niż w przypadku Baby-AT.

Format ATX

Format ATX łączy w sobie najlepsze

rozwiązania z formatu Baby-AT i formatu LPX z

nowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. W zasadzie

można użyć stwierdzenia, że jest to nowsza odmiana

płyty Baby-AT, z tą różnicą, że zmieniono jej położenie w obudowie oraz zmieniono lokalizację i

typ zasilacza. W formacie ATX zastosowano także zintegrowany panel portów wejścia/wyjścia, w

którym zastosowano m.in. złącza PS/2 do podłączania klawiatury i myszy. Po raz pierwszy ATX

został zaprezentowany w 1995 r. przez firmę Intel. Rok później ten format zaczął dominować na

rynku i wypierać format Baby-AT.

Płyty w formacie ATX dysponują maksymalnie siedmioma gniazdami kart rozszerzeń. Mogą być

stosowane w obudowach typu Desktop, Mini-tower i Full-tower. Znalazły także zastosowanie w

rozwiązaniach serwerowych. Z czasem pojawiły się modyfikacje standardu ATX obejmujące

głównie zmniejszenie rozmiarów, ale co za tym idzie także możliwości potencjalnej rozbudowy:

• Mini-ATX - trochę mniejsza wersja formatu ATX, kompatybilna z obudowami

przeznaczonymi dla płyt ATX, obsługują do sześciu kart rozszerzeń.

• Micro-ATX - format stosowany w komputerach wyposażonych w obudowy typu

Desktop i Mini-tower.

• Flex-ATX - format wykorzystywany w najtańszych komputerach przeznaczonych do

zastosowań domowych, posiadaj ą bardzo małą możliwość rozbudowy.

Format NLX

Standard konstrukcji obudów i płyt

głównych komputerów wprowadzony na

rynek przez firmę Intel w 1998 roku.

Specyfikacja ta powstała po to, aby ułatwić

montaż i demontaż urządzeń w pecetach (np.

dyski twarde montowane są na zaczepach, a

nie za pomocą śrub), a także dostęp do

poszczególnych komponentów komputera,

takich jak pamięć RAM czy płyta główna.

Komputery oparte na architekturze NLX są

produkowane i rozprowadzane przez dużych

sprzedawców i praktycznie nieosiągalne w

obrocie detalicznym, w którym króluje

format ATX.

Tabela 2.

Porównanie

podstawowych

formatów płyt

głównych

Format WTX

Format WTX został zaprezentowany w 1998 roku jako format płyt głównych dla stacji roboczych

średniej i wyższej klasy. Format ten nie przyjął się na rynku, a rozwiązania które pojawiły się w

sprzedaży dotyczyły wyłącznie serwerów. Płyty WTX są znacznie większe niż ATX, a sam format

nie określa parametrów płyty głównej związanej z jej montażem, dlatego też pod tym względem

cechuje się bardzo dużą elastycznością. Płyty główne WTX montuje się w obudowach za pomocą

specjalnych płyt montażowych a nie bezpośrednio do obudowy.

Format BTX

Jest to najnowszy format płyt głównych i obudów dostosowanych do tego formatu. Idea

opracowania tego formatu leży w poprawieniu odprowadzenia ciepła i chłodzeniu poszczególnych

podzespołów komputera. Różnica pomiędzy formatem BTX a ATX tkwi w całkowicie odmiennym

rozłożeniu składników na płycie głównej i nowych miejscach do montażu kart rozszerzeń. W

formacie BTX wszystkie najbardziej nagrzewające się komponenty zostały usytuowane w jednej

linii, dzięki czemu następuje lepsza wymiana ciepła przez powietrze przepychane przez

wentylatory. Do tego oczywiście potrzebna jest specjalna obudowa z odpowiednio

rozmieszczonymi specjalnymi kanałami wentylacyjnymi. Format BTX jest promowany przez

Intel'a i choć nie zyskuje on popularności w bardzo szybkim tempie, to jednak zakłada się, że z

czasem wyprze z rynku formaty ATX.

Zasilacze

Zasilacz jest urządzeniem przetwarzającym wysokie napięcie przemienne (AC - Alternating

Current) na niskie napięcie stałe (DC - Direct Current) wykorzystywane przez komputer.

Zasilacze różnią się zarówno rozmiarami, jak i złączami zasilającymi. Poszczególne typy zasilaczy

są stosowane z płytami odpowiedniego formatu i w obudowach zgodnych z tym formatem.

Tabela 3. ZgodnoŚĆ zasilaczy z typami płyt głównych

Różne komponenty komputera potrzebują innych napięć znamionowych od 3,3 do 12 V.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: