Cesarski poker.pdf

CESARSKI

POKER

„Według Machiavela świat jest partią gry

i władcy, którzy biorąc w niej udział, nie chcą

zostać oszukani, muszą sami znać sposoby

oszukiwania".

(Fryderyk Wielki w „Anty-Machiavelu")

WSTĘP

czyli trzy prezentacje:

•

PREZENTACJA POKERA

Poker — czego chyba nikt kwestionować nie będzie,

w każdym razie nie powinien — ma tę przewagę nad wie

loma innymi karcianymi rozrywkami, że dopuszcza możli

wość swoistego oszukiwania, nazywanego elegancko blefem.

Przy całym jednak szacunku dla atrakcyjności tej szansy

należy zauważyć, że jest ona zarazem największym manka

mentem pokera, legalizuje bowiem coś, co w przypadku

innych gier smakuje nieporównanie bardziej, jako że jest

zakazane. Powyższy truizm proszę potraktować jako naj

zwyklejsze „wejście w widno" do niżej rozpoczynającej się

opowieści.

Poker, którego reguły opracowało czterech łebskich jan

kesów (Templar, Florence, Keller i Schenck), narodził się

w drugiej połowie ubiegłego stulecia. Chodzi, rzecz prosta,

o grę w karty. Poker polityczny jest tak stary, jak starą jest

czcigodna instytucja polityki i dyplomacji, a więc starszy

o te parę tysięcy lat od pokera karcianego.

Iluż niezrównanych wirtuozów blefu i misternej licytacji

przespacerowało się po ziemi w ciągu tego czasu! Byli to

wszystko hazardziści, gdyż, jak słusznie zauważył Bismarck —

agresywna polityka międzynarodowa jest „krwawą grą sił

i hazardu". Znudzeni chamską rąbaniną mieczami i topo

rami, zasiadali w przerwach do stolika Mamy Historii, by

w bardziej kulturalny sposób wpływać na rozwój cywilizacji

i przygotowywać nowe rozstrzygnięcia wojenne, bez których

poker polityczny obejść się nie może. Złośliwcy twierdzący,

że była to burdel-mama w szulerni dziejów, zapominają, iż

każdemu z tych wielkich graczy chodziło o ogólnoludzki

pokój, o świat bez wojen i pożóg, o tę niezmąconą błogą ciszę

między czterema ścianami gabinetu, w którym byłoby tylko

jedno biurko i jeden fotel dla jednego. Niektórzy byli już

nawet bliscy celu.

Ze wszystkich historycznych pokerów jednym z najbar

dziej interesujących wydaje mi się ten, w którym wzięło

udział dwóch wielkich cesarzy: cesarz Francuzów Napo

leon I i imperator Wszechrosji Aleksander I. Grali przez

pewną zamkniętą epokę, zwaną dzisiaj napoleońską. Ani

długo, ani krótko, równo piętnaście lat. O tej właśnie grze

chcę opowiedzieć. Zanim to uczynię — przedstawię obydwu

panów.

PREZENTACJA GRACZY

Jak na cesarskie progi — obaj mieli dość niskie i niezbyt

do chwili obecnej jasne pochodzenie; to jest ich cecha

wspólna.

Rodowód Napoleona, który był synem korsykańskiego

adwokata Karola Buonapartego, genealodzy i dworscy po

chlebcy — zadawnionym zwyczajem genealogów i dworskich

pochlebców — wywodzili potem (to znaczy kiedy już stał się

monarchą i panem połowy kontynentu) od wielu znakomi

tych familii, ze starożytnymi włącznie. A to od: Gens Ulpia

i Gens Julia, które dostarczyły cezarów Rzymowi i Kon

stantynopolowi; od dawnych królów Północy; od greckich

Komnenów i nawet od „Żelaznej Maski" Ludwika XIV, że

wymienię tylko najbardziej blaskomiotne pnie drzewek ro

dowodowych * podsuwane Napoleonowi pod nos.

Pierwszy uczynił to notoryczny lizus, poseł francuski we

Florencji, generał Clarke. Zamiast podziękowania usłyszał:

— Brednie! Mój dom zaczyna się ode mnie!

W roku 1812 cesarz austriacki, Franciszek Habsburg,

chcąc sprawić przyjemność swemu zięciowi, uraczył go ko

lejnym wywodem genealogicznym Bonapartych (od rodu

panującego niegdyś w Treviso), i znowu Napoleon odparł:

— To pomyłka. Moje szlachectwo bierze się od Ma-

rengo!

Cytowaną odpowiedź trudno zaliczyć do salonowych,

jako że właśnie pod Marengo w roku 1800 młody generał

Bonaparte sprał na kwaśne jabłko armię swego przyszłego

teścia, po czym wyrzucił Habsburgów z Italii. A jednak

genealodzy wiedeńscy (genealodzy i pochlebcy są to, jak

wiadomo, ludzie cierpliwi i uparci) raz jeszcze przynieśli mu

dokumenty genealogiczne opiewające na koligacje z kilkoma

gwiazdkami. Tym razem Napoleon wściekł się na dobre,

cisnął „bezcenne papiery" w ogień i warknął:

— Dość już tego! Zapamiętajcie sobie raz na zawsze, że

moje szlachectwo urodziło się we mnie, na polu bitwy!

Jestem Rudolfem Habsburgiem mojej rodziny!

Później w artykule opublikowanym w paryskim „Moni

torze", napisał: „Wszelkie poszukiwania tego typu są śmie

szne, czy nie szkoda czasu na zajmowanie się podobnymi

głupstwami w naszym wieku? Każdemu, kto chce wiedzieć,

kiedy powstał dom Bonapartych, odpowiadam: 18 bru-

maire'a".** Dziw bierze, dlaczego nie poradzono cesarzowi,

iż warto byłoby raz się zdecydować: albo Marengo, albo

18 brumaire'a, żeby już nikt się nie mylił.

W rzeczywistości (jest to hipoteza najbardziej prawdo

podobna) ród „boga wojny" był starym patrycjuszowskim,

* Jeszcze w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych naszego stulecia niemiecki

profesor Fritz Ernst dowodził, iż przodkami Napoleona byli Turcy, którzy przybyli

na Korsykę z Egiptu.

** To jest w dniu, w którym za pomocą zamachu stanu sięgnął po władzę.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: