OKRESY  KSZTAŁTOWANIA  SIĘ  MOWY  DZIECKA.

1.      OKRES  MELODII

0 – 1 rż. – dziecko posługuje się  : krzykiem, płaczem, okrzykami, tworami onomatopeicznymi {naśladowanie dźwięków otoczenia}.

2.      OKRES WYRAZU,  SYGNAŁU NIEPODZIELNEGO

1 – 2 rż. – wyrazy – sygnały reprezentują całą wypowiedź . Nawarstwiają się na nią głoski sukcesywnie coraz wyraźniej wymawiane.

3.      OKRES  ZDANIA,  SYGNAŁU  PODZIELNEGO

2 –3 rż. – gwałtownie wzbogaca się słownik, pojawiają się kategorie gramatyczne. Wypowiedzenia są często zbudowane niezgodnie z tradycją językową, a ich postać foniczna odbiega nie tylko w szczegółach od normalnej. Rozpoczyna się okres pytań { co to , z czego, co to jest itp.}.

4.      OKRES SWOISTEJ MOWY

3 – 5 rż. – zasady budowania powiedzeń i ich składników nie jest w pełni utrwalony. Stąd dziecko kształtuje drogą analogii przestawki, liczne twory językowe. Są one niewątpliwie w swym wyrazie świeże, odrębne, pełne uroku : ruszyła – rusznęła, po chłopięcemu – po chłopiecku, kuchniowe kwiaty, świecznik – świecownik, elektrownia – prądownia. Jest to intensywny okres pytań : dlaczego , po co , z kąd, czemu. Uczeni obliczyli , że w ciągu jednego dnia dziecko średnio zadaje 45 pytań.

5.      OKRES UKSZTAŁTOWANEJ MOWY

5 – 6 rż. – mogą, choć nie powinny wystąpić błędy logopedyczne. Pod koniec wieku przedszkolnego , upodobnianie mowy dziecka do  przyjętego społecznie wzorca jest zazwyczaj zakończone.

Zadawane pytania są wyrazem procesu myślowego dziecka. Oczywiście z wyjątkiem pytań zadawanych automatycznie, bez zastanowienia się , z przyzwyczajenia.

Na pytania trzeba odpowiadać jeżeli widzimy że dziecko oczekuje odpowiedzi i rozumie o co pyta.

1.      Odpowiedzi muszą być krótkie, zwięzłe.

2.      Odpowiedzi muszą być prawdziwe, nie wolno dziecka okłamywać, ale odpowiedź dziecka trzeba dostosować do wieku dziecka.

3.      Odpowiedzi muszą być proste , wyraziste.

                                                                          WADY   WYMOWY.

Wady mowy mogą być spowodowane defektami uzębienia, zgryzu.

1.      Seplenienie, szeplenienie – wadliwa wymowa : s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż.

2.      Dyslalia :

-          jednoraka : r – l ,

-          wieloraka : g –d, k,  t – ch, f.

3.      Jąkanie :

-          kloniczne – kkkoń,

-          toniczne – A......ntek,

Występują tutaj także synkinezje – współruchy : zaciskanie pięści, tupanie, wysuwanie języka, grymasy twarzy itp. }.

4.      Giełkot – mowa niedokładna na skutek zbyt szybkiego tempa { przecinanie, przerzucanie, połykanie głosek i sylab, występuje gdy myśl jest szybsza niż myśl }.

5.      Metateza – przestawienie fonemu wewnątrz wyrazu { durszlak – druszlak, kołdra – kordła }.