∙ epoka ottońska – dynastia saska – 919-1024r epoka późno ottońska – dynastia salicka – 1025-1125r
∙ kościół św. Michała, Hildesheim, 1010rfundacja biskupa Bernwardaodniesienie do bazylik afrykańskichdwuchórowy, dwytranseptowymoduł kwadratualternacja podpór w systemie saskim (kkf kkf)3 kondygnacje: półcyrklowe arkady i gzyms, gładka ściania, oknakapitele kostkowe, płaski strop
drzwi Bernwarda, 1015rodlew z brązu na wosk traconysceny figuralne w prostokątnych kwaterach, odpowiadają sobie nawzajemsceny ST od ‘stworzenia Adama’ do ‘zabicia Abla’sceny NT od ‘zwiastowania’ do ‘noli me tangere’
strop, 1200malowidło na drewnieosiem dużych, kwadratowych pól grzech pierworodny drzewo Jesse – przodkowie JCh król Izraela Dawid król Izraela Salomon król Judy Ezechiasz król Judy Jozajasz Matka Boska i cztery cnoty JCh jako sędzia w dniu Sądu Ostatecznego
∙ kościół św. Cyriaka, Gernrode, 1100rtrójnawowa bazylika, transept, chórkrypta halowa3 kondygnacje: arkady, empory, oknaalternacja podpór (fk fk)kościół przy klasztorze
∙ kościół NMP na Kapitolu, Kolonia, 1099rtrójnawowychór treflowy z obejściem przechodzącym w ciągi naw bocznychodniesienie do kościoła Bożego Narodzenia (w PL katedra płocka)
krucyfiks Gerona, 975rfundacja arcybiskupa Kolonii – GeronaJCh jako wcielony w człowiekaprzedstawienie zajść w ciele ludzkim po śmierci (wzdęty brzuch, opuszczona głowa, naciągnięte ramiona)stopy przebite dwoma gwoździamiperizonium do kolan
∙ psałterz Ekberta / kodeks Gertrudy, 983r34 miniatury: dwie sceny dedykacyjne 14 wizerunków rządców katedry trewirskiej – galeria przodków na urzędzie, najstarszy znany przykład5 miniatur i ułożone przez księżnę Gertrudę modlitwy (najstarsze zachowane piśmiennictwo łacińskie związane z dworem polskim)
ewangelistarz Ekbertanovum – miniatura z frontalnie tronującym biskupem (w typie Maiestas Domini), z pomniejszonymi postaciami mnichów po bokach51 scen z życia JCh i Marii – pierwszy w średniowieczu tak obszerny cykl NT
ewangeliarz Ottona III, po 990rminiatura przedstawiająca Ottona III w typie Maiestas Domini (w mandorli, frontalnie, tronujący) z kulą z krzyżem w dłoniu góry Manus Dei nakładająca mu koronępo bokach symbole ewangelistów i podwładni władcy innych ziem (poniżej)symbol Ziemi dźwiga tronu dołu duchowieństwo i żołnierze
kir2010