Afganistan.pdf

AFGANISTAN

MATERIAŁY DO GLOBALNEJ

EDUKACJI ROZWOJOWEJ

POLSKA AKCJA HUMANITARNA

Warszawa 2005

Praca zbiorowa

Redaktor prowadzący: Draginja Nadaždin

Autorzy publikacji:

Konrad Olgierd Zasztowt

Beata Guzowska

Mohammad Mehdi Rezaie

Draginja Nadaždin

Małgorzata Goszczyńska

Karolina Siudzińska

Piotr Szczepaniak

Bogusław Dulian

Anna Boniewicz

Olga Mielnikiewicz

Marcin Kałuski

Korekta językowa: Olga Mielnikiewicz

Konsultacja: Dr Piotr Balcerowicz

Projekt graﬁczny i skład: Nadhi

Druk: Roband

Publikacja powstała dzięki pomocy ﬁnansowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych RP. Wyrażone poglądy i opinie w żaden sposób nie

odzwierciedlają oﬁcjalnego stanowiska Ministerstwa.

Dziękujemy wydawnictwu W.A.B. za nieodpłatne udostępnienie fragmentów książki

Wojciecha Jagielskiego Modlitwa o deszcz .

Wydawca:

Fundacja Polska Akcja Humanitarna

Ul. Szpitalna 5/3

00-031 Warszawa

www.pah.org.pl

Wydanie pierwsze

Warszawa 2005

ISBN: 83-912967-7-6

Drodzy Nauczyciele,

W 2000 roku na szczycie ONZ Polska podpisała Deklarację Milenijną,

przyjmując na siebie zobowiązanie realizacji Milenijnych Celów Rozwoju.

Do czego się zobowiązaliśmy? Do zmniejszenia głodu i ubóstwa, do umoż-

liwienia edukacji dzieciom, do lepszego dostępu do służby zdrowia, do

walki z chorobą AIDS, do ochrony środowiska i wreszcie do budowania

partnerstwa na rzecz rozwoju między narodami.

Przypominam dobrze znane fakty: co 4 sekundy ktoś na naszej ziemi umiera z głodu (czyli ponad

20 000 osób dziennie), co 1 minutę, z powodu braku odpowiedniej opieki, umiera jedna kobieta

w ciąży (czyli 1440 kobiet dziennie), dzisiaj umrze kolejne 6 tysięcy dzieci z powodu braku

dostępu do wody pitnej. Co piąte dziecko na świecie nie chodzi do szkoły, a 11 milionów dzieci

umiera rocznie na uleczalne choroby. Takich strasznych liczb można by podać więcej. Wiele

krajów jest dewastowanych przez wojny i czystki etniczne, w innych krajach ludzie cierpią ucisk

systemów totalitarnych. W wyniszczonym wojnami Afganistanie jest około 4,5 miliona dzieci

w wieku szkolnym. Dzieci uczą się, pomimo braku budynków szkolnych, ławek, ujęć wody i toa-

let. Niektóre z nich przemierzają kilkanaście kilometrów dziennie, żeby dotrzeć do szkoły, która

mieści się na rozłożonej plastikowej płachcie z przybitą do drzewa tablicą. To świadczy o tym,

jak bardzo afgańskie dzieci chcą się uczyć. Mali Afgańczycy potrzebują też poprawy warunków

życia i stworzenia możliwości takiego rozwoju, aby ich dzieciństwo było radosne.

Czy taka sytuacja nie uwłacza ludzkiej godności i czy z tą świadomością możemy spokojnie żyć?

Co z naszymi sumieniami? Popatrzmy, jaki świat stworzyliśmy i jaką przyszłość przygotowujemy

kolejnym pokoleniom. Co wnosimy w to nowe Milenium? Życie w takich warunkach, w takim

świecie, będzie dla naszych dzieci i uczniów bardzo trudnym zadaniem.

My Polacy – muszę to powiedzieć z ogromnym smutkiem i zażenowaniem – często nie mamy

prawdziwego obrazu świata i nie mamy świadomości zobowiązań wobec najbiedniejszych.

A przecież każdy z nas, KAŻDY, ponosi odpowiedzialność za to, co dzieje się w świecie.

Mówiąc o winie i odpowiedzialności, mam na myśli moje przekonanie, które wypływa

z doświadczenia, że każda indywidualna opinia o sytuacji danego kraju lub grupy ludzi wpływa

pozytywnie lub negatywnie na ich los. Tak dzieje się w wielu przypadkach, kiedy stereotypy niszczą

współczucie i zrozumienie, a co za tym idzie, chęć pomocy i przeświadczenie, że ta pomoc jest

możliwa. Dlatego nie bójmy się tej trudnej wiedzy o tym, co się w świecie dzieje.

Wierzę, że każdy z nas może zrobić bardzo wiele i że to od nas zależy, jaki będzie świat.

Dysponujemy ogromną siłą i używając jej umiejętnie, możemy uczynić nasz świat lepszym.

Do tego chcę Was wszystkich namówić. Postarajmy się, aby polskie dzieci wiedziały jak najwięcej

o rzeczywistości Afganistanu i innych krajów Południa. Pomoc i współpraca to nie tylko pieniądze,

to również wiedza i wolontariat.

Bądźmy solidarni! Pamiętajmy, że nie jesteśmy sami na świecie. Dla większości Polaków kraje

Południa są ziemią nieznaną. Ludzie w krajach Południa potrzebują naszego zainteresowania

i naszej pomocy. Pozwólmy naszym dzieciom pomyśleć o ich afgańskich rówieśnikach. Niech się

zastanowią, co każdy z nich może zrobić, żeby zniwelować ogromne różnice pomiędzy bogatą

Europą, a krajami Południa. Zależy nam przecież na tym, aby młodzi byli solidarni. Być solidarnymi,

to znaczy czuć się odpowiedzialnymi za losy i rozwój świata.

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

PODSTAWOWE INFORMACJE O AFGANISTANIE

GEOGRAFIA

GOSPODARKA

KULTURA I SZTUKA

LITERATURA

LUDNOŚĆ I HISTORIA AFGANISTANU

GRUPY ETNICZNE

OD REŻIMU TALIBÓW DO WYBORÓW PARLAMENTARNYCH

ODBUDOWA PAŃSTWA

MISJA PAH W AFGANISTANIE

MILENIJNE CELE ROZWOJU

SŁOWNIK

BIBLIOGRAFIA

PROPOZYCJE ZAJĘĆ

SZKOŁA W AFGANISTANIE

KIM SĄ AFGAŃCZYCY

POLSKA AKCJA HUMANITARNA W AFGANISTANIE

DOSTĘP DO EDUKACJI

HISTORIA WSPÓŁCZESNA AFGANISTANU

GLOBALIZACJA? CODZIENNOŚĆ W STOLICY AFGANISTANU 53

HISTORIA PISMA

AFGANISTAN – PODOBNY CZY INNY?

NASI RÓWIEŚNICY W AFGANISTANIE

ISLAM

MUZYKA LUDOWA AFGANISTANU

WPROWADZENIE

CELE

edukacyjne). Publikacja kładzie szczególny nacisk na prawo do

edukacji. Brak dostępu do edukacji oraz zaniedbania w zakresie

edukacji dziewcząt są bardzo odczuwalne w Afganistanie i wielu

krajach ubogich. Są to jednak nasze wspólne problemy. Powszechny

dostęp do edukacji podstawowej stanowi jeden z ośmiu

Milenijnych Celów Rozwoju, przyjętych w Deklaracji Milenijnej na

szczycie Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2000 roku.

Do realizacji tych celów dotychczas zobowiązało się ponad

190 krajów, w tym Polska.

Globalna edukacja rozwojowa to nurt edukacji prospołecznej,

w którym centralne miejsce zajmują takie wartości jak odpowiedzial-

ność globalna, sprawiedliwość społeczna, aktywne uczestnictwo

i zrównoważony rozwój. Mamy nadzieję, że publikacja „Afganistan”

przyczyni się do większej obecności elementów globalnej eduka-

cji rozwojowej w polskich szkołach. Zależy nam, aby uczniowie w

ramach programu szkolnego zdobywali wiedzę na temat różnorod-

ności świata i żeby zastanowili się nad przenikającymi go współ-

zależnościami. Świadomość o wzajemnych zależnościach między

zjawiskami globalnymi a tymi, które uważamy za lokalne wzmacnia

poczucie odpowiedzialności i solidarności. W ten sposób przyczy-

niamy się do budowania społeczeństwa otwartego i odpowiedzial-

nego, pomagającego i solidarnego.

JAK KORZYSTAĆ Z PUBLIKACJI

Publikacja „Afganistan” zawiera dwie podstawowe części.

Pierwszą część stanowi zbiór tekstów o charakterze informacyjnym

na temat Afganistanu, Milenijnych Celów Rozwoju oraz działalności

Polskiej Akcji Humanitarnej w Afganistanie. W tej części nauczyciele

znajdą wyczerpujące informacje, niezbędne do przeprowadzenia

zajęć. W drugiej części znajdują się propozycje zajęć dla różnych

poziomów nauczania. Zajęcia są w większości przewidziane na

jedną godzinę lekcyjną. Do każdej propozycji zajęć dołączona jest

karta pracy dla uczniów. Wyjaśnienie najważniejszych pojęć doty-

czących Afganistanu i edukacji rozwojowej znajduje się w słowniku

kluczowych pojęć.

Tworząc publikację o Afganistanie naszym celem było:

1. zainteresować uczniów odmiennością kulturową, narodową

i religijną, poprzez przybliżenie im historii, społeczeństwa

i geograﬁi Afganistanu, który jest, głównie za sprawą mediów,

kojarzony z wojną i fanatyzmem religijnym. Dużą część mate-

riałów dla uczniów stanowią autentyczne relacje mieszkańców

Afganistanu, najczęściej dzieci, które odsłaniają nam ułamek

afgańskiej rzeczywistości. Przedstawienie opinii Afgańczyków,

pokazanie ich rozterek i losów, ma na celu rozszerzenie wiado-

mości na temat sytuacji współczesnej w tym kraju i przełamanie

obaw przed innością.

2. na przykładzie Afganistanu zwiększyć wśród polskich

uczniów świadomość problemów globalnych i wzajem-

nych zależności w świecie współczesnym. Mamy nadzieję, że

niniejsza publikacja przyczyni się do zrozumienia, jak sprawy

światowe wpływają na życie codzienne ludzi, społeczności

i społeczeństw. Odkrywając Afganistan odkrywamy również

współczesny świat i swoje miejsce w nim.

3. pokazać na przykładzie działań PAH, że można i że należy

pomagać , szanując przy tym godność odbiorców pomocy, ich

kulturę, wyznanie, system wartości oraz zdolność do samo-

dzielnej opinii i działania. Możemy oczekiwać, że w najbliższych

kilku latach wzrośnie pomoc zagraniczna przekazywana przez

polski rząd. Ważne, aby ta pomoc była dobrze zorganizowana

i przemyślana, a do tego niezbędna jest wiedza i świadomość

polskiego społeczeństwa.

Materiały edukacyjne wprowadzają wiele, nowych dla uczniów,

pojęć związanych z Afganistanem, jego historią i kulturą, sytuacją

społeczną. Zgodnie z założeniami edukacji rozwojowej i humanitar-

nej proponowane zajęcia nastawione są na osiąganie umiejętności

za pomocą metod aktywnych i inspirują do reﬂeksji o świecie, w któ-

rym żyjemy i o własnej roli w nim. Stosowanie przez prowadzącego

metod aktywnych da uczniom możliwość osobistego zaangażowa-

nia się w poruszane tematy. Wymaga to od uczącego, aby uważnie

słuchał uczniów oraz, aby przyjął rolę osoby wspierającej grupę.

Aby jednak przedstawić zjawiska, które są odległe od codziennego

doświadczenia polskiej młodzieży, zalecamy żeby najpierw zapo-

znać uczniów z kontekstem historycznym i kulturowym, a potem

zastosować metodę aktywną.

Publikacja „Afganistan” nie wyczerpuje oczywiście wszystkich

zagadnień związanych z tym krajem ani możliwych propozycji meto-

dycznych. Mamy nadzieję, że zamieszczone materiały źródłowe, w

większości oparte na bezpośrednich relacjach Afgańczyków oraz

naszych pracowników i wolontariuszy w Afganistanie, będą również

inspiracją dla nauczycieli otwartych na podejmowanie własnych

prób. Przypominamy też o wcześniejszych materiałach Programu

Edukacji Humanitarnej PAH o Afganistanie. Scenariusze zajęć na

temat dziedzictwa kulturowego Afganistanu dostępne są na naszej

stronie internetowej: www.pah.org.pl.

Podstawowym kryterium doboru treści i tematów do publikacji

było nawiązanie do problematyki pomocy zagranicznej i odpowie-

dzialności międzynarodowej. Działalność Polskiej Akcji Humanitar-

nej w Afganistanie skierowana jest przede wszystkim do sektora

edukacyjnego (odbudowa infrastruktury szkolnej oraz projekty

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: