Skrypt ten jest kopią książki NAWIGACJA napisanej przez Pelagię Majewską i Andrzeja Pazio wydaną 1968 przez WKiŁ. Poniższe strony zostały przepisane przez Krzysztofa Kusek z przeznaczeniem dla kandydatów na pilotów szybowcowych, pilotów oraz instruktorów szybowcowych Aeroklubu Mieleckiego.
Wykaz oznaczeń .......................................................................................................................... 3
Rozdział l. Mapy lotnicze ............................................................................................................ 4
Umowna geometria kuli ziemskiej ................................................................................... 4
Siatka geograficzna ........................................................................................................... 4
Zależność między długością geograficzną a czasem ........................................................ 6
Rzuty kartograficzne ......................................................................................................... 6
Rodzaje map lotniczych .................................................................................................. 10
Podziałka mapy ............................................................................................................... 10
Oznaczenia map .............................................................................................................. 11
Czytanie map topograficznych ....................................................................................... 12
Rozdział 2. Lotnicza busola magnetyczna ................................................................................. 14
Podstawowe wiadomości o magnetyzmie ziemskim ...................................................... 14
Działanie ziemskiego pola magnetycznego na igłę magnetyczną .................................. 15
Budowa i charakterystyka lotniczej busoli magnetycznej .............................................. 17
Dewiacja busoli ............................................................................................................... 20
Kompensacja busoli ......................................................................................................... 21
Rozdział .3. Wielkości przyjęte w nawigacji ............................................................................. 24
Określanie kierunków na kuli ziemskiej ......................................................................... 24
Kąt drogi geograficzny i magnetyczny ............................................................................ 25
Kurs ................................................................................................................................. 28
Oznaczanie kierunku i prędkości wiatru ......................................................................... 31
Prędkość lotu ................................................................................................................... 32
Rozdział 4. Wpływ wiatru na lot ................................................................................................. 33
Lot szybowca w ciszy ...................................................................................................... 33
Lot szybowca w łożu wiatru ............................................................................................ 34
Kąt wiatru ...................................................................................................................... 36
Podstawowy nawigacyjny trójkąt prędkości..................................................................... 37
Szybowcowy przelotowy trójkąt prędkości ...................................................................... 42
Rozdział 5. Przygotowanie nawigacyjne ..................................................................................... 47
Przygotowanie ogólne i bezpośrednie .............................................................................. 47
Przygotowanie map .......................................................................................................... 48
Wyposażenie nawigacyjne .............................................................................................. 51
Znajomość rejonu lotów ................................................................................................... 52
Wykreślanie, opisanie i poznanie z mapy trasy przelotu ................................................. 52
Trening w obliczeniach nawigacyjnych ........................................................................... 55
Rozdział 6. Nawigowanie w locie ............................................................................................... 58
Orientacja ......................................................................................................................... 58
Orientowanie mapy .......................................................................................................... 58
Czytanie mapy ............................................................................................................... 59
Prowadzenie obserwacji ................................................................................................... 59
Obliczenia nawigacyjne w locie ...................................................................................... 61
Identyfikacja obiektów .................................................................................................... 62
Utrata i wznawianie orientacji ......................................................................................... 63
Tematy kontrolne i egzaminacyjne ............................................................................................. 64
Literatura uzupełniająca ............................................................................................................ 65
R - promień kuli ziemskiej
λ - długość geograficzna
φ - szerokość geograficzna
N - północ
S - południe
E - wschód
W - zachód
NG - północ geograficzna
SG - południe geograficzne
NM - północ magnetyczna
SM - południe magnetyczne
Ho - całkowita siła magnetyzmu ziemskiego
H - składowa pozioma magnetyzmu ziemskiego
Z - składowa pionowa magnetyzmu ziemskiego
Θ - inklinacja magnetyczna
ΔM - deklinacja magnetyczna
ΔB - dewiacja busoli
ΔW - wariacja
B - różnica między kursem magnetycznym i kursem
busoli, będąca sumą ΔB i błędu ustawienia
ΔU - błąd ustawienia
KD - kąt drogi
KDG - kąt drogi geograficzny
KDM - kąt drogi magnetyczny
NKD - nakazany kąt drogi
RKD - rzeczywisty kąt drogi
NKDM - nakazany kąt drogi magnetyczny
RKDM - rzeczywisty kąt drogi magnetyczny
KG - kurs geograficzny
KM - kurs magnetyczny
KB - kurs busoli
U - prędkość wiatru
Dm - meteorologiczny kierunek wiatru
D - nawigacyjny kierunek wiatru
V - prędkość powietrzna
Vi - prędkość instrumentalna (odczytywana z prędkościomierza)
Vs - prędkość przeskoku
Vp - prędkość przelotowa
W - prędkość podróżna przelotu
ts - czas lotu na odcinkach prostych
tw - czas krążenia w kominach termicznych
E - kąt wiatru
KZ - kąt znoszenia
KZmax - kąt znoszenia maksymalny
KPT - końcowy punkt trasy
WPT - wyjściowy punkt trasy
PZK - punkt zmiany kierunku (punkt zwrotny trasy).
Rozdział l
MAPY LOTNICZE
Umowna geometria kuli ziemskiej
Ziemia jest bryłą o kształcie zbliżonym do kuli, obracającą się wokół osi, którą wyobrażamy sobie jako linię prostą przeprowadzoną przez dwa przeciwległe punkty, zwane biegunami.
Swoisty kształt Ziemi — kuli spłaszczonej na biegunach nosi nazwę geoidy. W nawigacji, w celu uproszczenia obliczeń, przyjmuje się, że Ziemia ma kształt kuli o promieniu R = 6371 km i obwodzie długości 40 000 km.
Siatka geograficzna
Położenie punktu na powierzchni kuli ziemskiej określa się za pomocą współrzędnych geograficznych, których układ stanowi siatkę geograficzną, utworzoną przez południki i równoleżniki. Południki geograficzne są śladami utworzonymi na powierzchni kuli ziemskiej przez płaszczyzny przechodzące przez oś Ziemi i bieguny. Równoleżniki geograficzne są utworzone na powierzchni kuli ziemskiej przez jej przecięcie płaszczyznami, prostopadłymi do osi. Równoleżnik utworzony przez przecięcie powierzchni Ziemi płaszczyzną przechodzącą przez środek osi (środek kuli ziemskiej) nosi nazwę równika.
Na powierzchni Ziemi można przeprowadzić dowolną liczbę południków i równoleżników. Do celów praktycznych południki i równoleżniki prowadzone są w odstępac...
e-kociak