KLASYCYZM – powstaje jako antagonizm do baroku, związany z oświeceniem, nawiązanie do antyku greckiego i rzymskiego, i włoskiego renesansu (palladianizm)
Grand Prix – stypendia dla najlepszych studentów
· KOLUMNADY NA FRONCIE – nieodzowny element, atrybut klasycyzmu
· Czystość stylistyczna i architektoniczna
· Statyka ideałem
· Wypiera barok w strefie doktryny art., powoli zaczyna dominować
G. P. Piranesi
· Przyczynia się bardzo do rozpowszechnienia klasycyzmu, wiele publikacji dla oswojenia z arch. Antyczną
· Publikacje inwentaryzacyjne, rysunki wedutowe (bo był z Wenecji) Rzymu, wyimaginowane rekonstrukcje, budowle, ruiny, fantazyjne widoki, udramatyzowane często, przybliża estetycznie antyk zwykłym ludziom -> VEDUTA IDEATA
· Wyższość arch. Rzymskiej nad grecką, kompilacja kultur zaszła w Itali
J. J. Winckelmann
· Propaguje estetykę grecką, teoretyk, bibliotekarz
· Ojciec dziedziny naukowej historii sztuki
· Podzielił szt. Grecką że do Lizypa a potem naśladownictwo
GRAND TOUR !!! – wyższe sfery, moda na podróże, dokształcanie się, kultywowane szczególnie w Anglii, podziwianie natury, przeżywanie sztuki, do Francji i Włoch podróżowali, wyrabianie sobie smaku, obycia, zamiłowania do obcych kultur; prócz turystyki prace badawcze, kolekcjonowanie się rozwija. Wraz z tym rodzi się nurt malowniczy, sentymentalny, traktowanie architektury jako części składowej natury, nie ma dominować, zjawisko narracyjności – przez wygląd ma przypominać przeszłość, budzić wspomnienia, ok. poł. XVIII kult ruin się rodzi, tworzenie arch kojarzonej z ruinami (obiekty o mniejszej randze użytkowej, pawilony ogrodowe)
ANGLIA
1. PALLADIANIZM 1615 – 1715
2. STYL GEORGIAŃSKI 1715 – 1840
· NEOPALLADIANIZM 1715-1820
· CLASSICAL REVIVAL ok. 1750
STYL ADAMÓW 1760-90
· GREEK REVIVAL ok. 1750
· GOTHIC REVIVAL ok. 1750
BARONIAL STYLE ok. 1750-1850
3. STYL WIKTORIAŃSKI 1840 – 1901
1. Angielski palladianizm to nurt zastępczy wobec baroku, nie ma za wiele wspólnego z klasycyzmem, żadnych związków ideowych z oświeceniem
· Queen’s House, Ingo Jones 1616-35, zał. Palladiańskie ( do gł. Korpusu przylegaja galerie z obu stron łączące korpus z oficynami
2. STYL GEORGIAŃSKI 1715–1830
NOEPALLADIANIZM
Kontynuowanie tego, co wcześniej budowali, ale na innych zasadach – jako pomost między renesansem a klasycyzmem – rezydencje, tylko arch. Świecka.
· Collen Campbell, Merreworth Castle 1722-25 ->
Naśladuje wille rotonde, rustykowany cokół wysoki, na pomieszczenia gospodarcze, wśród ogrodu angielskiego, pozarnie naturalnego, bezpośrednio z budynku do ogrodu można wyjść
· Lord Burlington, Chistwick House, 1723-29
Kopuła typu rzymskiego, klasyczny Rzym inspiracją, ale nie ma dążenia do czystości stylowej, składanka różnych motywów, inspiracja nie kopia!
· W. Kent, Holkhalm Hall, 1732-65
Motyw palladiański = serliana, okna termowe, ogrody angielskie
GOTHIC REVIVAL
Preromantyczna forma gotyku, dowolność formalne, mało wierne, bo słabo znano gotyk, własne wyobrażenia o gotyku, wybrane elementy
· H. Wallpole, Strawbery Hill, 1748-53
A’la obronny gotyk, do większych założeń, czyli naiwne podejście, sentymentalne, przełamanie monotonii palladianizmu, elementy z arch. Sakralnej gotyku do świeckiej, ciesielska imitacja sklepień – czyli powierzchowne nawiązania, materiał już zupełnie inny – historyczne formy nie SA w historycznym materiale
· J. Gibbs, Gothic Temple
CLASSICAL REVIVAL – STYL ADAMÓW
Bezpośrednie nawiązanie do klasycznych wzorców
· ROBERT ADAM 1728-1792 jeden z tzech braci, Był to alternatywny nurt, w którym zaczęto szukać inspiracji w antyku greckim i rzymskim –inaczej zwany „Adam style”. Po raz pierwszy w sposób jednoznaczny przestano odwoływać się do renesansu, a bezpośrednio do antyku. Wspólnie z Mathiew Brettinghaemem zaprojektował Keddleston Hall
środkowy ryzalit elewacji ogrodowej upodobnił się do łuku Konstantyna, w westybule znajdujemy odzwierciedlenie antyku. W latach 1762-69 projektuje Syon House->. Jednym z wyróżników jego twórczości od strony warsztatowej jest sztukateria, która zastosował w Dining Room. W nieistniejącym już salonie Derby House w Londynie z 1780 zastosował sklepienie krzyżowe typu rzymskiego. W Osterley House tworzy pokój etruski z delikatną sztukaterią. Wątek gotycki w jego twórczości pojawia się w Seton Castle.
Wnętrza delikatne, linearne ornamenty, motywy czysto skopiowane, przepych ale rzymski, nie barokowy, kwestia wyobrażenia o antyku.
·
a.bunia