biologia_9_pp.pdf

Układ hormonalny

– poziom podstawowy

Zadanie 1. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 8.

Zadanie 8. ( 2 pkt )

Schemat regulacji stężenia glukozy we krwi.

Obniżony poziom glukozy

Trzustka

insulina

glukagon

Wątroba

Podwyższony poziom glukozy

Ustal, w którym miejscu schematu, A czy B, należy wstawić opis: pobudzanie

wytwarzania glukagonu , a w którym z tych miejsc należy wstawić opis: pobudzanie

wytwarzania insuliny .

.......................................................................................................................................................

Zadanie 2. (1 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 7.

Zadanie 7. (1 pkt)

Właściwy poziom jonów wapnia we krwi jest efektem antagonistycznego działania dwóch

hormonów – kalcytoniny i parathormonu.

Kalcytonina Parathormon

Hamuje uwalnianie wapnia z kości. Uwalnia wapń z kości.

Przyczynia się do przesuwania Ca 2+ Zwiększa resorpcję zwrotną Ca 2+ z kanalików

do kości. nerkowych.

Ułatwia wydalanie Ca 2+ z moczem. Zwiększa wchłanianie Ca 2+ ze światła jelita.

Uzupełnij poniższy schemat, wpisując nad każdą strzałką nazwę odpowiedniego

hormonu.

Podwyższony

poziom Ca 2+

we krwi

Obniżony

poziom Ca 2+

we krwi

Zadanie 3. (3 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 18.

Uzupełnij poniższy schemat regulacji poziomu glukozy we krwi, w przypadku spadku

stężenia tego cukru, zamieszczając w nim następujące informacje:

1. nazwę gruczołu zawierającego wysepki Langerhansa,

2. nazwę hormonu wydzielanego przez komórki wysepek,

3. skutek działania tego hormonu.

1. ……........……………..

NISKI POZIOM

GLUKOZY WE KRWI

WYSEPKI

LANGERHANSA

2. ……………………….

3. ….....……………….

WZROST POZIOMU

GLUKOZY WE KRWI

WĄTROBA

Zadanie 4. (3 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 13.

Zadanie 13. ( 3 pkt )

Stres oznacza fizjologiczny stan „podwyższonej gotowości” organizmu, przystosowujący

do nowej, nietypowej sytuacji. Jeżeli jest krótkotrwały – mobilizuje organizm do działania.

Wówczas, pod wpływem hormonów nadnerczy, zwiększa się wydolność różnych narządów.

Uzupełnij tabelę, podając trzy przykłady narządów i właściwych im reakcji

na pobudzenie przez hormony stresu.

Lp.

Narząd

Reakcja

Zadanie 5. (2 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 16.

Zadanie 16. ( 2 pkt )

Na poniższym schemacie przedstawiono przemiany węglowodanów w wątrobie człowieka.

GLIKOGEN

GLUKOZA

GLIKOGEN

KWASY TŁUSZCZOWE

TŁUSZCZE

Podaj, która z przemian oznaczonych od 1 do 3 powinna zachodzić podczas stosowania

diety:

a) ubogiej w węglowodany ...............

b) bogatej w węglowodany, których ilość przez dłuższy czas przekraczała dzienne

zapotrzebowanie energetyczne ...............

Zadanie 6. (2 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 19.

Zadanie 19. (2 pkt)

Za utrzymanie właściwego poziomu glukozy we krwi odpowiadają dwa hormony wydzielane

przez trzustkę. Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi pobudza wydzielanie przez trzustkę

insuliny, która powoduje syntezę glikogenu w wątrobie. Przeciwnie do insuliny działa

glukagon, który przy niskim poziomie glukozy we krwi rozkłada glikogen w wątrobie.

Do krwi uwalniana jest wtedy glukoza, która podnosi poziom tego cukru we krwi.

Na podstawie analizy tekstu uzupełnij poniższy schemat tak, aby poprawnie ilustrował

regulację poziomu glukozy we krwi.

.................................

TRZUSTKA

poziom glukozy we krwi

..............................

(hormon)

synteza

glikogenu

w wątrobie

rozkład

glikogenu

w wątrobie

..............................

(hormon)

TRZUSTKA

...................................

poziom glukozy we krwi

Zadanie 7. (2 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 13.

Zadanie 13. (2 pkt)

Na wykresach przedstawiono wydzielanie hormonu melatoniny w rytmie dobowym oraz

w zależności od wieku człowieka.

Określ tendencje zmian w wydzielaniu melatoniny

a) w rytmie dobowym.

.................................................................................................................................................

b) w zależności od wieku człowieka.

.................................................................................................................................................

Zadanie 8. (1 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 21.

Zadanie 21. (1 pkt)

Pod wpływem hormonów podwzgórza, u chłopców wzrasta wydzielanie testosteronu od 10.

roku życia do 20. roku życia. Wysoki poziom testosteronu utrzymuje się do 25. roku życia, po

czym następuje powolny spadek.

Testosteron (i inne steroidy anaboliczne) to również najczęściej używany środek dopingujący

w kulturystyce i sportach siłowych. Lekarze przestrzegają przed stosowaniem tego środka

oraz wszelkich steroidów anabolicznych, twierdząc że szczególnie u młodych mężczyzn

mogą one prowadzić nawet do całkowitej bezpłodności.

Na schemacie przestawiono regulację nerwowo-hormonalną czynności jąder

z uwzględnieniem działania steroidów anabolicznych

(znak „ + ” oznacza pobudzenie, znak „ – ” oznacza hamowanie).

PODWZGÓRZE

(+)

(–)

PRZEDNI PŁAT PRZYSADKI MÓZGOWEJ

(–)

Steroidy anaboliczne

(jako środki dopingujące)

(+)

JĄDRA

Rozwój kanalików

nasiennych, pobudzanie

spermatogenezy

Wzrost uwalniania

testosteronu

Na podstawie powyższych informacji wyjaśnij zależność między stosowaniem steroidów

anabolicznych przez młodych mężczyzn (do 25. roku życia) a zahamowaniem

spermatogenezy.

.................................................................................................................................................................

Zadanie 9. (1 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 7.

Zadanie 7. (1 pkt)

Przysadka mózgowa wydziela hormony tropowe, np. hormon kortykotropowy i hormony

nietropowe (docelowe), np. hormon wzrostu.

Zaznacz poniżej grupę hormonów przysadki, która kontroluje wydzielanie hormonów

przez inne gruczoły dokrewne.

A. hormony tropowe B. hormony nietropowe

Zadanie 10. (1 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 8.

Zadanie 8. (1 pkt)

Jedną z dróg reakcji organizmu na stresor jest droga nerwowa prowadząca do wydzielania

przez rdzeń nadnerczy adrenaliny i noradrenaliny. Konsekwencją są, np.:

podwyższone tętno i ciśnienie krwi, intensywna wentylacja płuc, zwiększenie dopływu krwi

do mięśni i mózgu, co zwiększa wydolność fizyczną i umysłową, zmniejszenie dopływu krwi

do niektórych narządów, np. do nerek i zatrzymanie wydalania moczu, rozszerzenie źrenic,

wzrost poziomu glukozy we krwi.

Zaznacz poniżej, która część autonomicznego układu nerwowego odpowiedzialna jest

za opisaną szybką reakcję organizmu na stresor. Wyjaśnij znaczenie opisanych reakcji

organizmu.

A. układ współczulny B. układ przywspółczulny

.......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: