Lew Szestow - Początki i końce.pdf - szestow - guercino

BIBLIOTEKA EUROPEJSKA

SZESTOW

Początki i końce

WYDAWNICTWO ANTYK

LEW SZESTOW

POCZĄTKI I KOŃCE

Zbiór artykułów

Przełożył i opracował

JACEK CHMIELEWSKI

Kęty 2005

Wydawnictwo ANTYK

TYTUŁ ORYGINAŁU

Naczała i koncy. Sbornik statiej

Wydanie pierwsze

Przełożył i opracował: Jacek Chmielewski

Korekta: Katarzyna Szeliga-Juchnik

Korekta techniczna: Piotr Derewiecki

Skład tekstu i projekt obwoluty: Dariusz Loranc

Druk i oprawa: Cieszyńska Drukarnia Wydawnicza

ul. Pokoju 1

43-400 Cieszyn

ISBN 83-89637-04-9

Wydawnictwo ANTYK - Marek Derewiecki

ul. Szkotnia 29a, 32-650 Kęty

tel./fax (033) 8454149, 0603931607

e-mail: wydawnictwo@antyk.kety.pl

Księgarnia: www.wydawnictwoantyk.pl

Dystrybucja: Firma Dystrybucyjna ANTYK, tel./fax (033) 8561584, 0502637305

SPIS TREŚCI

Przedmowa

TWÓRCZOŚĆ Z NICZEGO (A. P. Czechow)

DAR PROROCZY (Z okazji dwudziestopięciolecia śmierci F. M. Dostojewskiego) .. 38

POCHWAŁA GŁUPOTY (Z powodu książki Mikołaja Bierdiajewa

Sub specie aeternitatis)

SŁOWA PRZEDOSTATNIE

PRZEDMOWA

Jakkolwiek na pierwszy rzut oka może się to wydać dziwne, to jednak nie ulega

wątpliwości, że czymś najbardziej charakterystycznym dla człowieka okazuje się

bojaźń prawdy. Zawsze, od czasu kiedy ludzkość nauczyła się myśleć, do prawdy

odnoszono się podejrzliwie, jedni robili to skrycie, inni otwarcie. I zazwyczaj ci,

którzy, jeśli chodzi o słowa, wydawali się najbardziej nieprzejednani, gdy tylko

przychodziło do czynów, najbardziej się jej bali. Nie będzie chyba przesadą powie-

dzenie, że wyłącznie ci, którzy ganili prawdę, mieli do pewnego stopnia odwagę

zbliżyć się do niej. Ale generalnie, powtórzę raz jeszcze, wśród ludzi już od starożyt-

ności zakorzeniła się mocna wiara, że prawda jest czymś strasznym i że należy jej

za wszelką cenę unikać. Porównywano ją do głowy Meduzy otoczonej wężami

i mówiono, że każdy, kto na nią spojrzy zamieni się w kamień. Albo do słońca,

na które nie można stale patrzeć, nie ryzykując utraty wzroku. Najprawdopodob-

niej właśnie tym tłumaczy się powstałe równie dawno i tak samo niezrozumiałe,

a nawet niepojęte przekonanie, że ludzie sami z siebie nie poszukują prawdy i że

tylko poddając się konieczności albo nieprzezwyciężalnemu imperatywowi katego-

rycznemu przestają siebie oszukiwać i mają odwagę spojrzeć w twarz prawdzie. „Nie

powinieneś kłamać", powtarza sobie co chwilę uczony badacz, a mimo to nie może

przezwyciężyć w sobie instynktownego strachu i kłamie, kłamie, kłamie. Nie ze

względu na płytką osobistą wygodę w rodzaju tej, że primum vivere, deinde philo-

sophari 1 - tego rodzaju przypadek zupełnie nas tutaj nie interesuje. Uczony badacz

kłamie, kierując się względami wyższymi, podporządkowując się nakazom swojego

sumienia. Wydaje mu się, że jeśli zacznie mówić prawdę, jeśli prawda stanie się znana

ludziom, to życie na ziemi stanie się całkowicie niemożliwe. Taki sąd usłyszeć można

od przedstawicieli najrozmaitszych światopoglądów, od ludzi, którzy nie umieją po-

rozumieć się odnośnie jakiegokolwiek innego zagadnienia.

Z jednej strony Nietzsche i Oscar Wilde wysławiają kłamstwo 2 , z drugiej stro-

ny wszyscy przedstawiciele powstałych po Kancie niezliczonych teorii poznania

Lew Szestow - Początki i końce.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: