Hurlock E.B. - Rozwój dziecka.pdf

(12598 KB) Pobierz
„Rozwój dziecka"
E.B Hurlock
253263563.002.png
Spis
treści
Przebieg rozwoju ma możliwe do przewidzenia
właściwości * 77
Indywidualne zróżnicowanie rozwoju
*
81
Okresy rozwoju • 84
Społeczne oczekiwania dotyczące każdego okresu
rozwoju • 89
Każdej dziedzinie rozwoju zagrażają potencjalne
niebezpieczeństwa • 92
Szczęście objawia się różnie w różnych okresach
rozwoju • 94
Najważniejsze tezy rozdziału
•
101
Przedmowa do wydania polskiego (Maria Tyszkowa)
•
5
Bibliografia
•
102
Od Autorki (przełożył Bolesław Hornowski)
•
1 3
Rozdział 3, Podstawy prawidłowego rozwoju (przełożył
Bolesław
Rozdział 1. Naukowe badania nad rozwojem dziecka (przełożył
Bolesław
Hornowski) • 108
Naukowe zainteresowania rozwojem prenatalnym
•
110
Hornowski)
•
17
Jaki jest początek życia? * 112
Znaczenie zapłodnienia * 115
„Harmonogram" rozwoju prenatalnego * 132
Czynniki wywierające wpływ na rozwój prenatalny
Wczesne zainteresowanie badaniami nad dziećmi
•
18
Psychologia dziecka a badanie rozwoju dziecka
*
20
•
1 34
Zachęty do badania dzieci • 23
Trudności w organizowaniu badań naukowych nad
dziećmi • 28
Przezwyciężanie trudności w badaniach naukowych nad
dziećmi • 39
Jak wielki postęp uczynili badacze?
Postawy osób znaczących • 136
Zagrożenia występujące w okresie prenatalnym
•
142
Najważniejsze tezy rozdziału
•
156
Bibliografia
•
158
•
45
Najważniejsze tezy rozdziału
•
47
Rozdział 4. Wpływ porodu na rozwój dziecka (przełożył
Bolesław
Bibliografia
*
49
Hornowski) • 163
Naukowe zainteresowania porodem
*
165
Rozdział 2. Zasady rozwoju (przełoży! Bolesław Hornowski)
•
54
Przystosowanie do życia postnatalnego
*
167
Wpływ porodu na rozwój postnatalny
•
169
Rozwój pociąga za sobą zmiany • 57
Wczesny okres rozwoju ma większe znaczenie niż okres
późniejszy • 62
Rozwój jest wynikiem dojrzewania i uczenia się
Wph/w terminu porodu na rozwój dziecka
*
177
Poziom rozwoju w momencie narodzin
*
178
Zagrożenia związane z porodem
•
191
•
67
Najważniejsze tezy rozdziału
•
208
Sekwencje zmian rozwojowych są przewidywalne
•
72
Bibliografia
•
210
SPIS TREŚCI
555 SPIS TREŚCI
556
253263563.003.png
Rozdział 5. Rozwój fizyczny (przełożył Bolesław Hornowski)
•
216
Rozdział 8. Rozwój emocjonalny (przełożyła Kinga
Lewandowska)
Cykle wzrastania
•
217
*
369
Wielkość ciała
•
220
Przebieg rozwoju emocjonalnego • 372
Czynniki determinujące rozwój emocjonalny
Proporcje ciała
•
226
•
375
Kości . 231
Mięśnie i tkanka tłuszczowa
Właściwości emocji dziecięcych
•
379
•
232
Typowe dla dzieci rodzaje emocji
*
380
Zęby • 234
Rozwój układu nerwowego
Uczucia dominujące
•
402
*
236
Równowaga emocjonalna
•
405
Zmiany związane z dojrzewaniem
•
237
Kontrola emocji
*
406
Zagrożenia rozwoju fizycznego
•
244
Emocjonalna katharsis
*
410
Najważniejsze tezy rozdziału
•
264
Zagrożenia związane z rozwojem emocjonalnym
*
413
Bibliografia
t
266
Najważniejsze tezy rozdziału
*
428
Bibliografia
•
430
Rozdział 6. Rozwój ruchowy (przełożyła Kinga Lewandowska)
271
Zasady rozwoju ruchowego • 274
Kolejność rozwoju ruchów * 279
Sprawności motoryczne • 282
Najbardziej typowe sprawności ruchowe dzieci
Rozdział 9. Rozwój społeczny (przełożyła Barbara Rosemann)
*
Pojęcie rozwoju społecznego
•
436
*
287
Społeczne oczekiwania * 442
Znaczenie wczesnych doświadczeń społecznych
Funkcje sprawności ruchowych
•
293
*
44E
Ręczność • 295
Zagrożenia związane z rozwojem ruchowym
•
298
Przebieg rozwoju społecznego • 450
Początki zachowań społecznych • 452
Rozwój społeczny we wczesnym dzieciństwie
Najważniejsze tezy rozdziału
•
308
•
456
Bibliografia
•
310
Rozwój społeczny w okresie późnego dzieciństwa
•
4(
Rozwój społeczny w okresie dojrzewania
•
475
Rozdział 7. Rozwój mowy (przełożyła Kinga Lewandowska)
•
314
Niebezpieczeństwa zagrażające rozwojowi
społecznemu • 479
Najważniejsze tezy rozdziału
Pojęcie mowy • 315
Mowa narzędziem komunikowania się
*
487
•
317
Bibliografia
*
489
Przedwerbalne formy komunikowania się
•
319
Jak dzieci uczą się mówić? • 328
Główne zadania w uczeniu się mowy
•
334
Rozdział 10. Przystosowanie społeczne (przełożyła Barbara
Rosemann)
Częstotliwość mówienia
•
339
•
496
Treść mowy • 342
Zagrożenia prawidłowego rozwoju mowy
*
345
Pojęcie przystosowania społecznego • 498
Znaczenie obcowania z innymi ludźmi dla przystosowania
społecznego
Najważniejsze tezy rozdziału
•
361
*
501
Bibliografia
*
363
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI
.557 558
•
253263563.004.png
NauKOwe
badania
nad rozwojem
dziecka
Na długo przed pierwszymi próbami badań naukowych nad dziećmi rodzice
i nauczyciele kierowali się w wychowaniu dzieci różnymi tradycyjnymi
przekonaniami. Mimo ze niewiele jest dowodów potwierdzających słusz­
ność lub częściową stuszność owych tradycyjnych przekonań, wiele z
nich utrzymuje się pa dziś dzień, podobnie jak to miało miejsce w
przeszłości.
Dlaczego lak się dzieje? Najlepsza odpowiedzią jest ta, iż brak wystar­
czających dowodów naukowych na to H że owe przekonania są niesłuszne.
Do czasów obecnych badaczom brak było motywacji, by krytycznie
sprawdzać tradycyjne poglądy i poddawać je tak samo dokładnym
badaniom weryfikującym, jakie stosuje się w innych dziedzinach nauki.
Brak motywacji do podjęcia takich badań można wyjaśnić dwiema
przyczynami. Po pierwsze, dzieci traktowano jako miniaturki dorosłych,
Badacze skoncentrowali się na badaniach osób dorosłych, ponieważ
stanowiły one łatwiejszy obiekt badań niż dzieci. Twierdzili przy tym, że to,
czego nauczyli się w tych badaniach, można zastosować w odniesieniu do
dzieci. Druga przyczyna tkwiła w tym, ze tradycyjne poglądy stanowiły
wytyczne w wychowaniu dzieci, zarówno w domu, jak i w szkole.
Wczesne zainteresowanie badaniami
nad dziećmi
Brak ogólnej motywacji do badań nad dziećmi nie oznacza, ze była to
dziedzina całkowicie zaniedbana. Oznacza to raczej, że większość wczes­
nych badań wywodzi się nie tyle z zainteresowania samymi dziećmi czy też
ich rozwojem, ile z potrzeby znalezienia najlepszych sposobów wychowa­
nia dzieci na pożytecznych obywateli. Jednym z pierwszych uczonych
zajmujących się badaniem dzieci jako poszczególnych jednostek był Jan
Amos Komeński, stawny czeski reformator wychowania z XVII stulecia-
Korneński wyrażał silne przekonanie, że dzieci należałoby badać nie jako
zadatki na ludzi dorosłych, lecz starać się poznać ich dziecięcą naturę, aby
zrozumieć ich zdolności i dowiedzieć się, jak z nimi postępować.
W następstwie pionterskiei pracy Komeńskiego po/awrfy się dwa
wyraźne trendy w badaniach nad dziećmi: filozoficzne traktaty o wycho­
waniu, w których dzieci badano tylko pośrednio, oraz bezpośrednia,
codzienna obserwacja dzieci.
NAUKOWE BADANIA NAD ROZWOJEM DZIECKA
18
253263563.005.png
Wśród reformatorów wychowania, którzy dostarczyli wartościowych
informacji o dzieciach i ich zdolnościach, byli: Locke z Anglii, Rousseau z
Francji, Pestalozzi ze Szwajcarii oraz Herban i Fróbel z Niemiec.
Bezpośrednie obserwacje okazały się bardziej owocne niż filozoficzne
traktaty, ponieważ koncentrowały uwagę na dziecku. Szesnastowieczna i
siedemnastowieczna literatura z zakresu wychowania \ pediatrii dotyczyła
takich problemów dnia powszedniego, jak: karmienie piersią, karmienie
Ze względu na ubogą metodologię wczesne badania nad dziećmi
przyczyniły się nieznacznie tylko do wzbogacenia naszej wiedzy o ich
rozwoju lub o zmianach zachodzących w poszczególnych okresach ich
życia. Jednakże wiedza o rozwoju dziecka zmieniła się. Jak stwierdziła
Sears: „W ostatniej połowie stulecia zaznaczył się olbrzymi rozwój
psychologii dziecka. Z jednej strony traktowano ją jako część psychologii
ogólnej, a z drugiej strony jako jedną z dziedzin rozwoju dziecka. Teoria
stawała się bardziej wyrafinowana, a metody bardziej precyzyjne. Jakość
wiedzy stała się nieskończenie lepsza" (74).
niejadków" i roztoczenie troskliwej, czułej opieki nad dzieckiem w czasie
choroby ¡67). Pierwsze wyniki badań naukowych dotyczących rozwoju
małego dziecka, opublikowane przez Pestalozziego w r. 1 774, opierały się
na spostrzeżeniach będących rezultatem obserwacji jego trzy i półtetniego
synka. Kilka lat później Niemiec Tiedemann zgromadził spostrzeżenia
dotyczące rozwoju jego własnych dzieci w pierwszych latach ich życia.
Najlepiej znanym i najdokładniejszym z wczesnych badań amerykańskich
była „Biografia niemowlęcia" Millicent Shinn, oparta na obserwacji własnej
siostrzenicy autorki począwszy od urodzenia aż do ukończenia 1 r.z.
Książka ta ukazała się w r. 1900 i opierała się na niemieckich koncepcjach
biografii małych dzieci (76).
Zainteresowania badaniami naukowymi nad dziećmi ożywiły się z
chwilą ukazania się pracy G. Stanleya Halla z Uniwersytetu Clarka (w
Worcester). Rozpoczynając swoje badania nad pojęciami dzieci, których
wyniki przedstawił w r. 1 891 w pracy pt. Contents of Children's Minds on
Entering School („Pojęcia dzieci wstępujących do szkoły"], Hall mocno
podkreślił, że dzieci nie są miniaturkami osób dorosłych (31). Uczniowie
Halla przyswoili sobie ten pogląd i wkrótce wielu psychologów i nauczycieli
zainteresowało się badaniami dzieci, bez jakiegokolwiek odniesienia do
wychowania. Ze względu na osiągnięcia Halla nazywano go często „ojcem
badań nad dziećmi". W ślad za oryginalną pracą Halla przeprowadzono
tysiące badań, dotyczących prawie każdej fazy rozwoju dziecka. Niektóre z
tych badań były już oparte na zasadach metodologii naukowej. W
większości jednak stosowano kwestionariusze, introspekcyjne albo retro-
spekcyjne wypowiedzi i raczej sporadyczne obserwacje tego samego
dziecka. Jak powiedział J. B. Watson na początku XX wieku (87):
„Czy mógłbyś uwierzyć w zadziwiający fakt, że nie było wykształconego
mężczyzny lub kobiety, którzy obserwowaliby dokładnie i codziennie rozwój
pojedynczego dziecka, od urodzenia do ukończenia trzeciego roku życia? Nasza
wiedza o roślinach i zwierzętach opiera się na badaniu ich, natomiast dziecko
traktowano do niedawna jako coś tajemniczego".
f
Psychologia dziecka a badanie rozwoju dziecka
Wczesne badania nad dziećmi koncentrować się na specyficznych
problemach zachowania, takich jak np. mowa, emocje, zainteresowanie
zabawą, aktywność. Tę nową dziedzinę badań psychologicznych nazwano
.psychologią dziecka", co sugerowało, że jej zainteresowania koncentrują
się wokół psychologicznych zjawisk zachodzących u dziecka w wieku
przedszkolnym i szkolnym.
Po pewnym czasie okazało się P że badania różnych problemów zacho­
wania się dziecka w różnych fazach jego życia są niewystarczające. Nie
dostarczyły one wiedzy przydatnej do zrozumienia tego, jak właściwości
zachowania zmieniają się w miarę dorastania dzieci i jaka jest przyczyna
tych zmian. Tak więc zaczęły się zmieniać zainteresowania badaczy.
Określenie „psychologia dziecka" zastąpiono terminem „rozwój dziecka",
aby zaznaczyć, że ośrodkiem zainteresowań jest teraz raczej przebieg
rozwoju, a nie pewne jego aspekty (69).
Można wymienić cztery różnice pomiędzy terminami „rozwój dziecka" i
„psychologia dziecka".
Po pierwsze, psychologia dziecka koncentruje się bardziej na treści lub
na wynikach rozwoju, podczas gdy badanie rozwoju dziecka skupia się
raczej na samym procesie. Na przykład obie dziedziny zajmują się badaniem
mowy. W psychologii dziecka większy nacisk kładzie się na słownictwo
dzieci, na to, co one mówią. W centrum zainteresowań badań rozwoju
dziecka jest natomiast to, jak dzieci uczą się mówić, jakie są charaktery­
styczne prawidłowości uczenia się mowy i co jest przyczyną zróżnicowania
tych
WCZESNE ZAINTERESOWANIE BADANIAMI NAD DZIEĆMI
19
NAUKOWE BADANIA NAD ROZWOJEM DZIECKA
20
prawidłowości.
253263563.001.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin