kręgosłup (kręgi, oznaczenia)
7 szyjnych, C1 - Atlas C2 - Axis do C7
12 piersiowych, Th1 - Th12
5 lędźwiowych, L1 - L5
5 krzyżowych, zrośnięte w kość krzyżową
3-5 guzicznych (ogonowych)
Całość 32 - 34 kręgi
kości obręczy k.górnej
# łopatka
# obojczyk
# ramię
# przedramię
# kość promieniowa
# kość łokciowa
kości obręczy k.dolnej
# kość miedniczna
# miednica większa
# miednica mniejsza
# kość kulszowa
# spojenie łonowe
# kość udowa
# goleń
# stopa
# kość piszczelowa
# kość strzałkowa
# rzepka
mostek
* rękojeści (łac. Manubrium sterni)
* trzonu mostka (łac. Corpus sterni)
* wyrostka mieczykowatego (łac. Processus xiphoideus)
stawy(ramienny, łokciowy, barkowy)
Staw ramienny - (łac. articulatio humeri) staw łączący kończynę górną z obręczą barkową.
Główkę stawową tworzy głowa kości ramiennej, a panewkę wydrążenie stawowe oraz obrąbek stawowy łopatki
Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni stawowych:
1. część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia stawowa bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej;
2. część ramienno-promieniowa zbudowana jest przez powierzchnię stawową główki kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej;
3. część promieniowo-łokciowa utworzona jest przez wcięcie promieniowe kości łokciowej z obwodem stawowym głowy kości promieniowej.
Staw barkowo-obojczykowy (łac. articulatio acromioclavicularis) – staw łączący wyrostek barkowy łopatki z obojczykiem.
Powierzchnie stawowe: koniec barkowy obojczyka, brzeg przyśrodkowy wyrostka barkowego łopatki.
k. czaszki
Mózgoczaszka
Stanowi przede wszystkim ochronę mózgowia, składa się z:
* kości czołowej (os frontale)
* kości skroniowych (ossa temporalis)
* kości ciemieniowych (ossa parietalis)
* kości potylicznej (os occipitale)
* kości klinowej (os sphenoidale)
* kości sitowej (os ethmoidale)
Poszczególne kości mózgoczaszki połączone są szwami, które stanowią stałe i nieruchome połączenie.
Twarzoczaszka (dawniej: trzewioczaszka)
Chroni narządy zmysłów: wzroku, węchu i smaku, otacza początkowe odcinki dróg oddechowych i pokarmowych, składa się z:
* kości nosowych (os nasale)
* kości łzowej (os lacrimale)
* małżowiny nosowej dolnej (concha nasalis inferior)
* lemiesza (vomer)
* szczęki (maxilla)
* żuchwy (mandibula)
* kości podniebiennej (os palatinum)
* kości jarzmowych (ossa zygomaticus)
* kości gnykowej (os hyoideum)
kl. piersiowa, żebra (pary)
U ssaków występuje dwanaście par żeber połączonych z kręgami odcinka piersiowego. Pierwszych siedem łączy się bezpośrednio z mostkiem (żebra prawdziwe), trzy następne pary zrastają się chrząstkami z chrząstką żeber prawdziwych (żebra rzekome). Ostatnie dwie pary nie zrastają się z mostkiem (żebra wolne). Mostek wraz z żebrami tworzy klatkę piersiową, która ochrania serce i płuca, umożliwia wykonywanie ruchów oddechowych.
przewód pokarmowy
* jama ustna
* gardło
* przełyk
* żołądek
* jelito cienkie
* jelito grube.
m. kończyn, m.brzucha
Brzucha:
* mięsień prosty brzucha
* mięsień skośny zewnętrzny brzucha
* mięsień skośny wewnętrzny brzucha
* mięsień poprzeczny brzucha
* mięsień czworoboczny lędźwi
Kończyn:
górnych: m. dwugłowy ramienia, m. ramienny, m. trójgłowy ramienia, m. dwugłowy ramienia
dolnych: m. krawiecki, m. lędźwiowy większy, m. biodrowy, m. pośladkowy wielki, m.dwugłowy uda, m .brzuchaty łydki
m. wdechowe (wymienic 3)
Przepona
międzyżebrowe zewnętrzne
mostkowo-obojczykowo- sutkowy
pęczek naczyniowo-nerwowy na szyi
Tętnica szyjna wspólna (prawa,lewa)
Żyła szyjna (wewnętrzna, zewnętrzna)
powstał z połączenia gałęzi brzusznych 4pierwszych nerwów szyjnych rdzeniowych. Od splotu tego odchodzą nerwy skórne(unerwiają czuciowo skórę szyi i górne okolice klp.)oraz gałęzie mięśniowe(unerwiają mięśnie szyi)najdłuższym nerwem splotu szyjnego jest nerw przeponowy(unerwia osierdzie, opłucną i otrzewną)
płaty płuc, oskrzela, tchawica
płuco prawe: płat górny, środkowy, dolny,
płuco lewe: płat górny, dolny. Podstawa i szczyt
* oskrzele główne prawe (grubsze i krótsze 2,5 cm i przebiega bardziej pionowo -> zwykle do niego wpada ciało obce)
* oskrzele główne lewe (cieńsze, dłuższe, 5 cm, biegnące bardziej poziomo)
Oskrzele główne prawe
* Oskrzele płatowe górne prawe
* Oskrzele płatowe pośrednie prawe
* Oskrzele płatowe dolne prawe
Oskrzele główne lewe
* Oskrzele płatowe górne lewe
* Oskrzele płatowe dolne lewe
Tchawica - Rozpoczyna się na wysokości kręgu szyjnego C6-C7, kończy zaś na wysokości kręgu piersiowego Th4-Th5. U swego dolnego końca, tchawica dzieli się na oskrzela główne prawe i lewe (łac. bronchus principalis dexter et sinister), pod kątem otwartym ku dołowi. Miejsce tego podziału tworzy rozdwojenie tchawicy (bifurcatio tracheae). W tym miejscu znajduje się także ostroga tchawicy (carina tracheae) rozdzielająca powietrze do płuc.
aorta
aorta wstępująca(odchodzą od niej 2 tęt. wieńcowe serca)- łuk aorty(odchodzą: pień ramienno-głowowy, tęt. szyjna wspólna lewa i tęt. podobojczykowa lewa)- aorta piersiowa- aorta brzuszna(tęt.nerkowa, pień trzewny, tęt. krezkowe, wątrobowa, żołądkowe, śledzionowa )
chrząstki krtani
chrząstki nieparzyste: tarczowata pierścieniowata, nagłośniowa
chrzastki parzyste: nalewkowata, różkowata, klinowata
serce, odruch brzuszny aorty, naczynia odchodzące
2 przedsionki, 2 komory, przegroda międzyprzedsionkowa, przegroda międzykomorowa, dół owalny . Podstawa, koniuszek. Otoczone osierdziem. Przedsionek prawy- żyła główna górna, żyła główna dolna, ujście zatoki wieńcowej. Łączy się (zastawka trójdzielna) z komora prawą- pień płucny (zastawka półksiężycowata). Przedsionek lewy- żyły płucne(najczęściej 4), łączy się (zastawka dwudzielna, mitralna) z komora lewą (zastawka półksieżycowata)-aorta
dół owalny, pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego
– dół owalny
pozostałośc istniejącego w życiu płodowym otworu owalnego między prawym i lewym przedsionkiem. W warunkach prawidłowych zarasta on w ciagu 1 roku zycia.
– pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego
Wykonuje się punkcje ledźwiową, wkłuwając igłę pomidzy 3 a 4 kręgiem lędźwiowym, w celu uzyskania płynu mózgowo-rdzeniowego lub podania leków bezpośrednio do rdzenia kręgowego. Igłę wprowadza się do jamy podpajęczynówkowej.
plamka ślepa, plamka żółta
plamka ślepa- miejsce w którym nerw wzrokowy wnika w siatkówkę, nazywa się tak dlatego że nie zawiera fotorecptorów. Dołek środkowy plamki żółtej- w tym miejscu uzyskuje się największa ostrośc obrazu.Najbardziej czuła częśc siatkówki.
chrząstki ucha środkowego
młoteczek, kowadełoko, strzemiączko- kosteczki słuchowe sa 3 małymi kostkami w uchu środkowym. Wspólnie przewodzą dźwięki w postaci wibracji z błony bębenkowej do okienka owalnego ucha wewnętrznego.
części pnia mózgu
* rdzeń przedłużony
* most
* śródmózgowie
* wzgórze
* móżdżek
– osłuchiwanie zastawki aortalnej
Z prawej strony w lini środkowo-obojczykowej, w drugim międzyżebrzu
duże gruczoły ukł. pokarmowego
ślinianki podjęzykowe, podżuchwowe, przyuszne, trzustka, wątroba
jelito cienkie, żołądek
– elementy jelita cienkiego
dwunastnica(częśc wstępująca, poprzeczna, zstępujaca), jelito czcze, jelito kręte
– budowa żołądka
części żołądka: cz. wpustowa-do której uchodzi przełyk, dno żołądka- najwyzsza jego częśc położona pod przeponą, trzon żołądka-największa cz. środkowa, częśc odźwiernikowa- przechodzi w dwunastnicę, odźwiernik
jakie narządy są zaopatrywane przez tętnice (krezkowa górna)
jelito cienkie, j. czcze, j. kręte, tet. Krętniczo-okrężnicza
nerki (żyła, tętnica, miedniczki)
położone pozaotrzewnowo, zbudowane z części zew.- kory nerkowej, cześci wew.- rdzenia nerkowego. Jednostka morfologiczno-czynnościowa jest nefron. Miedniczka nerkowa jest rodzajem wewnątrz tkankowego woreczka znjdującego się we wnęce nerki, który stanowi początek moczowodu
ukł. hormonalny mózgu
podwzgórze: wazopresyna- wzmaga resorpcję zwrotną wody w nerkach-wzrost ciśnienia krwi
oksytocyna- pobudzanie skurczów m. gładkich macicy i wydzielanie mleka
przysadka mózgowa: somatotropina- pobudza wzrost organizmu, wzmaga transport aminokwasów
prolaktyna- zapoczątkowuje i podtrzymuje wydzielanie mleka
najważniejsze nerwy splotu rdzeniowego
powstaje z 2korzeni: 1)korzenia brzusznego ruchowego, który odchodzi od rogów przednich rdzenia kręgowego;2)korzenia grzbietowego czuciowego, który odchodzi ze zwoju rdzeniowego. Nerw rdzeniowy jest nerwem mieszanym czuciowo-ruchowym. Odchodzą od niego gałęzie: łączące(łączą nerw rdzeniowy ze zwojami pnia współczulnego),oponowe(przez otwory międzykręgowe wchodzą do kanału kręgowego i unerwiają oponę twardą rdzenia kręgowego),grzbietowe(unerwiają skórę grzbietu od potylicy do kości guzicznej i mięśnie głębokie grzbietu),brzuszne(tworzą parzyste sploty - szyjny, ramienny, lędźwiowy, krzyżowy).
jajowody-odcinki
ujscie brzuszne, lejek jajowodu, bańkę jajowodu, cieśń j., część maciczną, ujście maciczne
– żyła wrotna
dostarcza 70% krwi do wątroby. Naczyniem tym płynie do wątroby krew pochodząca z przewodu pokarmowego na odcinku od żołądka do odbytnicy. Powstaje w wyniku zespolenia się żyły śledzionowej i żył krezkowych
największe żyły ukł. powierzchniowego k. górnej
odpromieniowa, odłokciowa, łokciowa, pośrodkowa odłokciowa
proces akomodacji
pozwala na uzyskanie na siatkówce ostrego obrazu zarówno przedmiotów odległych jak i bliskich. Dzieje się to dzięki sprężystości soczewki oka, która po zwolnieni połączonych z jej brzegiem wiązadeł, przybiera kształt zbliżony do kulistego, zwiększając w ten sposób zdolnośc skupiania promieni świetlnych
– najważniejsze nerwy splotu ramiennego
promieniowy, łokciowy, pośrodkowy, mięśniowo-skórny
objawy porażenia n. czaszkowego 7
należy do najczęstszych porażeń nerwów czaszkowych. Charakterystycznymi objawami jest obniżenie kącika ust i niemożność zamknięcia oka po stronie uszkodzenia
ośrodki ruchowe i czuciowe w mózgowiu
w tylnej części płata czołowego znajdują się ośrodki ruchowe (tzw. kora ruchowa lub kora somatoruchowa). Odpowiada za bardzo precyzyjne ruchy. Prawa półkula mózgu kontroluje lewą stronę ciała, natomiast lewa półkula prawą stronę ciała.
A-n-i-t-a