krew:
jest tkanką płynną i stanowi ok. 6-7% masy ciała; w składzie krwi u mężczyzn i kobiet występują różnice; z tego względu wartości odnoszące się do krwi muszą uwzględniać różnice płci; krew pełni szereg funkcji:
- dostarcza komórkom tlen a odprowadza dwutlenek węgla
- zabiera z tkanek i komórek produkty które mają zostać wydalone
- zapewnia łączność między poszczególnymi częściami i narządami organizmu za pomocą różnych substancji
- chroni organizm przed czynnikami zewnętrznymi – tworzy zaporę przed drobnoustrojami
- transportuje hormony syntetyzowane w organizmie i witaminy wchłonięte z przewodu pokarmowego
- termoregulacja – wyrównuje różnice temperatur między poszczególnymi narządami i tkankami
- wyrównuje pH we wszystkich tkankach oraz ciśnienie osmotyczne krwi
- transportuje do wszystkich tkanek produkty energetyczne i budulcowe wchłonięte z przewodu pokarmowego
krew składa się z dwóch elementów:
a) część bezpostaciowa – osocze
b) część upostaciowana – krwinki
OSOCZE – część płynna krwi; należy do płynu zewnątrzkomórkowego; stanowi ok. 60%objętości krwi, w 95% składa się z wody; 8-10% stanowią rozpuszczone lub zawieszone ciała stałe, występują białka – globuliny, albuminy i fibrynogen, sole mineralne, witaminy, hormony, cholesterol, fosfolipidy, jony metali – sód, potas, wapń, magnez, chlorki;
ALBUMINY – są produkowane w wątrobie, pełnią wiele funkcji, utrzymują ciśnienie onkotyczne krwi i osmotyczne; albuminy przenoszą kwasy tłuszczowe; dzięki albuminom jest utrzymywana równowaga, która nie dopuszcza do ucieczki wody z naczyń oraz nie dopuszcza do gromadzenia się wody w tkankach; pełnią funkcję nośnika we krwi dla hormonów
GLOBULINY – należą do nich 3 grupy podfrakcji: alfa, beta i gamma; podfrakcje alfa i beta pełnią funkcje transportowe dla jonów; do grupy beta globulin należy szereg enzymów i proenzymów; podfrakcje z grupy gamma globulin są wytwarzane w węzłach chłonnych i są to głównie białka biorące udział w reakcjach obronnych organizmu (przeciwciała)
FIBRYNOGEN – wytwarzany jest przez wątrobę, białko związane z procesami krzepnięcia krwi
SKŁADNIKI MORFOTYCZNE:
1) erytrocyty – czerwone ciałka krwi; żyją ok. 120 dni; krwinki czerwone charakteryzuje szereg oznaczanych wielkości:
a) MCV – średnia objętość krwinki
b) MCH – średni ciężar hemoglobiny
c) MCHC – średnie procentowe stężenie hemoglobiny
d) MCD – średnia średnica krwinki
podstawowym działaniem erytrocytów jest transport tlenu do komórek i zabieranie dwutlenku węgla; erytrocyt zawiera białko – globinę, które jest połączone z cząsteczką żelaza; we krwi erytrocytów jest 4-6 mln/mm3
2) leukocyty – białe ciałka krwi; dzielą się na:
a) granulocyty kwasochłonne (eozynofile) – stanowią do 5% leukocytów, ich liczba
rośnie w procesach alergicznych i robaczycach, jądro składa się z 2 płatów
połączonych chromatyną
b) granulocyty zasadochłonne (bazofile) – stanowią do 0,5%leukocytów, jądro składa
się z 2-3 płatów, zawierają heparynę czyli czynnik przeciwkrzepliwy krwi
c) granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) – stanowią 60-70% leukocytów, jądro
składa się z 2-5 płatów, pełnią funkcję obronną organizmu, gromadzą się w
miejscach zapalnych, ich liczba rośnie w miejscach zapalnych i nowotworowych
d) limfocyty – stanowią 20-30% wszystkich leukocytów, pełnią funkcję
odpornościową, wytwarzają przeciwciała które niszczą antygeny, mają kulisty
kształt z jądrem, wytwarzane są w szpiku kostnym czerwonym, węzłach
chłonnych, śledzionie, grasicy; wyróżniamy limfocyty B i T;
e) monocyty – stanowią 4% leukocytów, wytwarzane są w szpiku kostnym czerwonym; pełnią funkcje obronne w organizmie, fagocytują czyli pożerają obce białka, uwalniają czynniki hamujące wzrost komórek nowotworowych, wytwarzają interferon – czynnik hamujący namnażanie wirusów
leukocytów we krwi występuje 4-9 tyś/mm3
3) trombocyty – inaczej płytki krwi, wytwarzane są w szpiku kostnym czerwonym, biorą udział w procesie krzepnięcia, we krwi występuje ich 250-450 tyś/mm3
A-n-i-t-a