25. Rządy sejmikowe w Polsce (17-18 wiek ) [225]
Rozwinęły się one w warunkach upadku znaczenia władz centralnych. Których funkcjonowanie nie było w stanie zapewnić ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego. Rozwojowi rządów sejmikowych sprzyjał upadek urzędu starosty. Po jego wejściu do hierarchii urzędów ziemskich sejmik przejął w znacznym stopniu zarząd lokalny. Rządy sejmikowe zniosła konstytucja z 1717r odbierając sejmikom kompetencje w sprawach wojskowych i większość skarbowych. Ograniczając samorząd ziemski reforma ta nie wprowadziła w jego miejsce nowych organów władzy.
30. Konfederacje i rokosze [225]
Od początku 17 wieku konfederacje stały się istotnym elementem życia politycznego RP. Przy ich pomocy starano się zapełnić luki w ustroju państwa w okresie bezkrólewia. Odróżniano konfederacje zawiązane „przy królu” dla poparcia przez szlachtę zamierzeń monarchy i „przeciw królowi”. Konfederacje której król mnie uznał nazywano rokoszem. W odpowiedzi na rokosz król powoływał najczęściej zawiązanie przez swoich zwolenników konfederacji przy królu. Mógł tez uznać postulaty konfederacji zawiązanej przeciw niemu i przystępując do niej nadać jej legalności. Konfederacja zawiązywała się w jednym województwie a gdy wszystkie lub co najmniej większość do niej przystąpiły stawała się konfederacja generalną. Konf. Gen. Zawiązywano osobno dla Litwy i dla korony. Podstawa konfederacji była dobrowolność przystąpienia poparta przysięgą. Akt konf. Spisywano i wciągano do ksiąg sadowych. Organem naczelnym była rada walna, która odpowiadała sejmowi i była wybierana przez sejmiki konfederackie.
27. Artykuły henrykowskie i pakta konwenta. [216]
Pakta konwenta były układaną przez sejm elekcyjny umowa o charakterze publiczno-prawnym zawieraną pomiędzy szlachta a nowa obranym królem. Zawierały zobowiązania elekta przyjęte przed wstąpieniem na tron. Artykuły henrykowskie powstały z pierwszymi paktami konwentami i były sformułowaniem podstawowych zasad ustrojowych państwa. Pakta konwenta były umowa konkretna której treść zmieniała się w zależności od osoby elekta. Atr. Hen. Miały charakter podstawowych zasad ustrojowych szlacheckiej RP o charakterze praw fundamentalnych. W art. Hen król uznawał wolna elekcje, zrzekał się prawa dziedzica i zobowiązywał się do tego aby sprawy wojny i pokoju załatwiać bez opinii senatu. Art. Hen przewidywały, ze jeśli król nie będzie przestrzegał prawi przywilejów to szlachta może mu wypowiedzieć posłuszeństwo. Pakta konwenta – umowa publiczno prawna.
Miłego uczenia się. J
Z poważaniem,
Jej wysokości
Paulina M.
magara2