Sondaż diagnostyczny.doc

Sondaż diagnostyczny

Sondaż diagnostyczny przez jednych nazywany również sondażem ankietowym lub sondażem na grupie reprezentatywnej jest dość kontrowersyjną metodą. Jest on często stosowany zarówno w naukach społecznych jak i pedagogicznych.

Teoretyczną charakterystykę tej metody zaprezentował A.Kamiński. Według niego przedmiotem badań sondażu są konkretne zjawiska społeczne odnoszące się do wychowania oraz stany świadomości społecznej, wyobrażeń i poglądów wybranych zbiorowości oraz narastanie badanych zjawisk, ich tendencje i nasilenia. Nie interesują nas w tym przypadku zjawiska występujące w obrębie instytucji lecz te, które są nieuporządkowane, rozrzucone w społeczeństwie.

Metoda sondażu pozwala na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu, zakresu, poziomu i intensywności, następnie ocenę i w wyniku tego zaprojektowanie modyfikacji, czyli zmian ulepszających negatywne sytuacje życia ludzi w badanym środowisku albo wzmagających pozytywne momenty wzajemnych oddziaływań jednostek.
Metoda sondażu daje nam opis i pozwala na wyjaśnienie pewnych zjawisk masowych czy ważniejszych procesów występujących w zbiorowościach. Charakterystyczne tu jest instrumentalne użycie respondentów jako jednostek dostarczających pożądanych informacji. Metodę sondażu można stosować w tych przypadkach, kiedy ludzie wybrani jako respondenci są w stanie dostarczyć nam potrzebnych informacji, gdyż istotną cechą tej metody jest stosowanie głównie technik komunikowania (ustnie lub pisemnie).

W badaniach sondażowych najczęściej występujące techniki to ankieta, wywiad, analiza dokumentów osobistych, obserwacja, techniki statystyczne (T. Pilch "Zasady badań pedagogicznych").
Jedną z najczęściej używanych technik w sondażu diagnostycznym jest ankieta będąca szczególnym przypadkiem wywiadu polega ona na wypełnianiu samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub najczęściej bez obecności ankietera. Jest ona zbiorem specjalnie sformułowanych pytań, na które osoba badana powinna dać odpowiedź. Badania ankietowe mają charakter masowy.

W badaniach metodą sondażu nie zawsze możemy przeprowadzić badania wyczerpujące, tzn. nie zawsze możemy zbadać wszystkie interesujące nas osoby, z których składa się zbiorowość. Zazwyczaj jest to niemożliwe, gdyż:
a) badania są zbyt kosztowne;
b) nie można dotrzeć do wszystkich osób, które pragniemy zbadać, badania mogą być zbyt pracochłonne i długotrwałe.

Dlatego badaniu poddaje się zazwyczaj pewną grupę osób, która staje się reprezentacją całej zbiorowości. Następnie uogólnia się wnioski i wyniki. Grupa reprezentatywna powinna być odpowiednio dobrana, tak aby stała się miniaturą całej zbiorowości. Im grupa jest bardziej reprezentatywna, tym bardziej mamy prawo uogólniać nasze wyniki, tym większa szansa, że nasze teorie nie będą błędne, a wnioski nieadekwatne. Grupa reprezentatywna powinna być wiernym odbiciem badanej społeczności pod względem struktury, cech i elementów.

Sondaż diagnostyczny przeprowadza się za pomocą różnych technik badawczych. Najbardziej popularne to: wywiad, ankieta, analiza dokumentów osobistych, techniki statystyczne, obserwacja, których zasady stosowania poznaliśmy na innych przedmiotach. Dlatego powiemy tu tylko o tym, iż podczas realizacji łatwo popełnić wiele błędów, jednak istnieje także bardzo wiele działań, które są w stanie je ograniczyć.

Po krótkim zaprezentowaniu metody sondażu diagnostycznego chciałybyśmy pokrótce przedstawić wady i zalety stosowania tej metody pod kątem tematu naszych przyszłych badań.

Wady:

ü      przy założeniu, że studenci nie znają procesu bolońskiego ciężko rozmawiać z nimi na temat o którym nie mają pojęcia ( przyznawanie punktów ETCS)

Oprócz tej wady która ewidentnie odnosi się do tego rodzaju badania jakie mamy przeprowadzić podczas tych zajęć, istnieją także wady które mogą wystąpić także podczas realizacji standardowego sondażu. Można tutaj podać:

ü      wpływ i efekt ankieterki (ankieter może naruszyć wiarygodność informacji respondenta lub naruszyć kwestionariusz powierzony mu przez badacza);

ü    nie wszystkie odpowiedzi respondenta można opisać - uzyskany materiał badawczy może nie być tożsamy ze źródłem informacji;

ü    ogromny wkład czasu i pieniędzy – przeszkolenie ankieterów czy bieżąca kontrola, pracochłonność;

ü      ankieter może dokonywać interpretacji odpowiedzi i wybrać tę „najlepszą”;

ü      narzucona siatka pojęciowa;

ü      trzeba zachować także czujność przy konstruowaniu narzędzia badawczego (ankiety)  , bacznie formułować pytania. (błędy)

Zalety:

ü    pełna realizacja reprezentatywnej próby;

ü      możliwość stosowania pytań filtrujących, co umożliwia wyłonienie interesującego nas profilu osób;

ü      szybki czas realizacji;

ü      brak dystansu czasowego, przestrzennego i sytuacyjnego;

ü    realizacja złożonych problemów;

ü    możliwość obserwowania zachowania badanego oraz innych osób znajdujących się w pobliżu, jesteśmy w stanie potwierdzić, że odpowiedzi na pytania o wiedzę były samodzielne.

Podsumowując można powiedzieć, że badania metoda sondażową maja zarówno wiele zalet, ale jak wiemy w przyrodzie nic nie ginie i ta wyżej wymieniona metoda ma także sporo wad. Jako pozytywną stronę zastosowania ich podczas realizacji naszych badań na zajęciach można wskazać fakt, iż sondaż diagnostyczny pozwoliłby na sprawdzenie poziomu rzeczywistej wiedzy na temat procedury przyznawania punktów ECTS i samego procesu bolońskiego i o ewentualnym stopniu znawstwa. Ponadto jest to metoda która w stosunkowo krótkim czasie pozawala na zgromadzenie potrzebnych danych.

Wadami jednak zastosowania sondażu może być brak profesjonalnych ankieterów oraz sam proces doboru próby, która już na starcie nie może być reprezentatywna dla wszystkich studentów naszego uniwersytetu przy założeniu, że będziemy je realizować na tylko dwóch kierunkach naszego wydziału. Co więcej musimy uważać na wszystkie wyżej wymienione zagrożenia występujące przy stosowaniu tego rodzaju metody.