Zabawa z głoskami [s, z, c, dz].doc

1

„Zabawa z głoskami”

-          czyli kilka praktycznych przykładów na to, jak można poprzez zabawę uczyć poprawnej wymowy.

( Opracowały: mgr Dorota Foltyn i Agata Legoń – nauczycielki Przedszkola nr 50

w Bielsku- Białej )

Z uwagi na wciąż rosnącą liczbę dzieci z zaburzeniami mowy- wczesne działania profilaktyczne powinny zajmować znaczące miejsce w codziennej pracy przedszkola i stanowić ważne ogniwo w całokształcie oddziaływań ukierunkowanych na niedopuszczanie do pojawiania się nieprawidłowości w rozwoju mowy.

              Dlatego też nauczanie poprawnej wymowy można z powodzeniem prowadzić już od najmłodszej grupy wiekowej.

              Tych kilka praktycznych przykładów zabaw, podanych poniżej, może świadczyć o tym, że nauka poprawnej wymowy nie musi być monotonną i mało ciekawą pracą, ale może zmienić się w wesołą i pełną ciekawych pomysłów przygodę!

Zapraszamy do wspólnej zabawy z głoskami: s , z  ,c , dz

W procesie rozwoju mowy dziecka głoski: s, z, c, dz  pojawiają się około 3 roku życia.

Zatem kontrolę nad ich prawidłowym rozwojem oraz ewentualną pracę korygującą można rozpocząć stosunkowo wcześnie, stosując odpowiednie do wieku metody i formy pracy. Ćwiczenia tutaj zawarte mają pomóc w kształtowaniu i utrwaleniu prawidłowej artykulacji tych głosek. Nie zastąpią one wizyty u logopedy, mogą być jednak uzupełnieniem ćwiczeń prowadzonych przez specjalistę.

Ciekawą pozycją książkową do ćwiczeń w utrwalaniu poprawnej wymowy jest materiał językowy zawarty w książeczkach pt. „Syczące wierszyki” i „Szumiące wierszyki” autorstwa Iwony Michalak- Widera i Katarzyny Węsierskiej, z których to skorzystano w niniejszym opracowaniu.

- S -

Podczas wymawiania głoski  s  język leży płasko za dolnymi zębami ( jak przy  a ), zęby są zbliżone i widoczne, usta rozchylone płasko przylegają do zębów ( jak przy uśmiechu ).

„Zabawa z rurką”

Weź rurkę albo słomkę, połóż ją na języku, leciutko zagryź i dmuchaj: ssssssss........do rurki.

„Długi wąż”

Poprowadź palec wzdłuż węża, mówiąc: ssssss....Pamiętaj: „grzeczny” język chowa się za zębami!!!

„Wąż samotnik”

Sssunie sssobie wąż sssssamotnik,

Za nim jego ssstryj grzechotnik.

I ssstu sssynów ssstryja z sssssykiem:

„przessssstań już być sssssamotnikiem!”

„Wesoła rodzinka”

Pięć paluszków twojej rączki- to rodzinka głoski  S. Weź kartkę papieru, połóż na niej swoją dłoń i obrysuj jej kształt. Każdemu paluszkowi dorysuj minkę i czapeczkę według własnego pomysłu. Nazwij paluszki tak, jak na podanym przykładzie i powtórz głośno kilka razy imiona wszystkich członków rodzinki.

„Smok”

Powtórz za mną wesoły wierszyk:

              Szedł po drodze smok

              do szkoły się uczyć.

              I tak wciąż powtarzał:

              sma-sma, smo-smo, smu-smu,

              sme-sme, smy-smy, smą-smą, smę-smę.

              Taki zielony smok, co uczyć się chciał.

W podobny sposób można utrwalać wymowę głosek: z,  c,  dz.

„Staś i osa”                                                        „Pieski”                                          „Sanki i bałwanki”

Lata osa koło nosa,                                          Oto domek niski                             Sanki, moje stare sanki.

koło nosa Stasia.                                          stoją pod nim miski.                            A na sankach tych bałwanki.

Mały Staś chowa nos,                                          Pieski wodę piją,                            Suną z górki sanki same.

nie ugryzie Stasia.                                          potem miski myją.                            O! Są sanki, a bałwanek?

-  Z  -

Głoskę z wymawiamy podobnie jak głoskę  s , ale jej wymowa jest dźwięczna, tzn. wprawiamy w ruch struny głosowe; strumień powietrza jest słabszy.

„Komar w trawie”

Zmień się w małego komara, przykucnij w trawie i bzycz, jak prawdziwy komar: zzzzz.......

„Wesoła rodzinka”

Teraz głoskę s  odwiedziła rodzinka głoski z.. Jej członkowie to: za, zo, zu, ze, zy. Wykonaj te same czynności co w zabawie z głoską  s.

„Waliza”                                                        „Pyzy”                                                        „Literki”

Do swojej walizy                                          Gotuję dla Izy                                                        Raz literki w abecadle

wsadził pan Dionizy:                                          znakomite pyzy.                                          chciały się zabawić.

skarpety, spodnie, paski dwa,                          Iza w pisk i zwinnie zmyka,                            I kłóciły się zajadle,

a dla swego synka, zabawkę- psa.     pyzy zostały, nie ma batonika.              Jakby się ustawić...

                                                        „Kram z literkami”

Zaczepił mnie pewien góral                                                        Myślę i myślę, zgadnąć nie mogę,

W zimie pod Zakopanem                                                        na góry zerkam zezem.

I mówi: „zgaduj – zgadula,                                                        Zaraz, chwileczkę, już coś mi świta!

Z czego „z” jest znane?                                                        „Z” – chyba z tego jest znane,

Zgaduj – zgadula, zgaduj – zgadula,                                          że wydeptało te wszystkie ścieżki

Z czego to „z” jest znane?”                                                        w górach pod Zakopanem.

-  C  -

Podczas wymawiania głoski  c, język dotyka na chwilę do podniebienia tuż za zębami i odskakuje, usta są lekko uśmiechnięte.

„Konik polny”

Po łące skacze konik polny, który między kolejnymi skokami „cyka”-  cyk, cyk, cyk, cyk,.......

„Choinka Wacka”                                          „Jacek”                                          „Abecadło”

Na choince pełno cacek.                                          Oto mały Jacek,                            Na tablicy miał napisać

Wszystkie wieszał mały Wacek.                            co ulepił placek.                            Jacek abecadło całe.

Tu cukierki – tam pajace.                                          Cały placek dla Celinki              Lecz ocena źle wypadła:

Chłopiec aż z radości skacze.                                          i dla lali jej, Alinki.                            znał litery tylko małe.

-  dz -

Głoskę  dz  wymawiamy podobnie jak głoskę  c, ale jej wymowa jest dźwięczna, tzn. pracują struny głosowe.

„Niebieski dzbanuszek”                                          ...