Premedykacja
Premedykacja jest to farmakologiczne przygotowanie chorego do znieczulenia ogólnego.
Celem premedykacji jest:
· Ułatwienie działania środków podawanych potem w celu uzyskania znieczulenia zarówno ogólnego jak i miejscowego ( analgezja wyprzedzająca np. podawanie NLPZ ok. 1-2 h przed indukcja znieczulenia)
· Zmniejszenie działania niepożądanego środków znieczulających
· Przygotowanie psychiczne chorego do operacji:
o Polepszenie samopoczucia
o Uspokojenie
o Zniesienie lęku
· Zmniejszenie ilości środka wymaganego do uzyskania znieczulenia
· Zmniejszenie bólu, nudności i wymiotów po operacji
W premedykacji ważne jest indywidualne postępowanie wobec każdego pacjenta w zależności od:
· Wieku chorego (gł. w przypadku dzieci i osób w podeszłym wieku)
· Przewidywanego czasu trwania operacji
· Nasilenia lęku chorego
· Stanu ogólnego pacjenta ( np. wyniszczenie czy osłabienie chorobą )
Premedykację można pominąć, gdy pacjent nie odczuwa bólu przed operacją, a jego stan psychiczny poprawia rozmowa z lekarzem.
Leki stosowane w premedykacji
o Pochodne benzodiazepiny ( np. Diazepam, Flunitrazepam, Lorazepam, Midazolam)
Są najczęściej stosowanymi lekami w premedykacji. Podaje się je ok. 1 h przed znieczuleniem. W przypadku pacjentów u których występuje silny lęk i niepokój mogą być podawane wieczorem dnia poprzedzającego operacje.
o Barbiturany (np. Fenobarbital, Sekobarbital)
Kiedyś stosowane jako rutynowe środki premedykacji, dziś zastępowane są przez wspomniane wcześniej benzodiazepiny, ze względu na ich większe bezpieczeństwo stosowania oraz szybszy metabolizm i eliminację z organizmu.
o Leki cholonolityczne ( np. Atropina, Hioscyjamina, Glikopironium )
Zmniejszają one ryzyko powstawania bradykardii, oraz zmniejszają ilość wydzieliny w drogach oddechowych.
Niestety środki te wykazują działania niepożądane:
§ U dzieci atropina może powodować przegrzanie organizmu w wyniku hamowania wydzielania potu
§ Hioscyjamina natomiast wywołuje sedację oraz amnezję, a u osób starszych może wywoływać dysforię i złe samopoczucie oraz niepokój ruchowy
§ Glikopronium przenikając przez barierę krew-mózg przyspiesza akcję serca
o Leki przeciwbólowe
· Opioidy ( Meperidyna, Fentanyl, Renifentanyl, Alfentanyl, Morfina )
· NLPZ ( Diklofenak, Ketoprofen, Ibuprofen )
Leki przeciwbólowe powinny być stosowane w premedykacji jedynie w przypadku gdy chory przed operacją cierpi z powodu bólu. Niestety obserwuje się iż obecnie leki przeciwbólowe są podawane w sposób rutynowy przed większością zabiegów.
NLPZ podaje się w tzw. analgezji wyprzedzającej, czyli w dniu poprzedzającym znieczulenie. Maksimum swojego działania osiągają w okresie pooperacyjnym i wspomagają działanie podawanych wówczas analgetyków opioidowych.
o Leki przeciwwymiotne
· Poch. Fenotiazyny ( Prometazyna )
Zapobiegają wymiotom a oprócz tego wywierają działanie przeciwlękowe i sedacyjne
o Neuroleptyki
· Poch. Butyrofenonu ( Haloperidol, Droperidol )
Są podawane ok. 1 h przed znieczuleniem, głównie domięśniowo. Powodują zobojętnienie na bodźce zewnętrzne.
o Agoniści receptora α2-adrenergicznego i inne.
· Ranitydyna
· Metoklopramid
· Cytrynian sodu
· Klonidyna
· Deksmetonidyna
Wykazują działanie wielokierunkowe: przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe, zwiększają diurezę, zmniejszają perystaltykę przewodu pokarmowego, zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego oraz zmniejszają ciśnienie śródczaszkowe.
mPIETRUH