atI_9_kolejnewskazniki.pdf

KOLEJNE WSKAŹNIKI...

ANALIZA TECHNICZNA I-9

ROBERT ŚLEPACZUK

Kolejne wskaźniki analizy technicznej

I. Wskaźnik ruchu kierunkowego (DMI) i średni indeks ruchu kierunkowego (ADX).

Podstawowe narzędzie do identyfikacji i pomiaru siły trendów na rynkach, o

zaskakującej skuteczności.

Aby zrozumieć zasady działania ADX musimy na początek przyjrzeć się wskaźnikowi

ruchu kierunkowego DMI.

1. Wskaźnik DMI.

Jest świetnym wskaźnikiem kierunku trendu,

Jedną z jego pochodnych jest średni indeks ruchu kierunkowego (ADX), który

pozwala zmierzyć siłę trendu,

Podstawą przy obliczaniu DMI jest założenie, że w trendzie wzrostowym

dzisiejsze maksimum cenowe powinno być wyższe od maksimum wczorajszego,

natomiast w trendzie spadkowym dzisiejsze minimum cenowe powinno być niższe

od wczorajszego minimum.

Różnicę pomiędzy maksimum dzisiejszym i wczorajszym nazywa się górnym

ruchem kierunkowym, czyli +DM, a różnica między odpowiednimi minimami

cenowymi to dolny ruch kierunkowy, czyli –DM .

Dni, w których ceny najwyższa i najniższa nie wyszły poza maksimum i minimum

poprzedniej sesji, zwane są dniami wewnętrznymi i w zasadzie pomijane.

Wartości +DM i –DM są uśredniane, a następnie dzielone przez średnią wartość

prawdziwego zakresu zmiany.

Uzyskane w ten sposób wyniki są normalizowane (mnożone przez 100) i

przedstawiane graficznie w postaci oscylatora.

2. Obliczanie ruchu kierunkowego i ADX (LeBeau Ch., Lucas D., Komputerowa

analiza rynków terminowych, WIG-Press, Warszawa 1998, s.41-42.) – Wilder

stosował okres 14 dni.

Po wykonaniu wszelkich niezbędnych obliczeń otrzymujemy trzy linie: +DI, -DI i

ADX, które zmieniają się od 0 do 100 – rysunek nr 1.

Jeśli +DI jest powyżej –DI to mamy do czynienia z ruchem kierunkowym w górę

(dodatnim), a w przeciwnym przypadku mamy do czynienia z ruchem

kierunkowym w dół (ujemnym).

Im większa różnica pomiędzy +DI i –DI tym silniejsze ukierunkowanie rynku.

Wskaźnik ADX jest miarą wyrazistości trendu: im większa jego wartość tym trend

jest silniejszy, jednak nic nam nie mówi o kierunku trendu, także może być

zarówno wzrostowy, jak i spadkowy.

Przecięcie +DI i –DI jako sygnał początku trendu wzrostowego/spadkowego.

3. Zastosowanie +DI i –DI.

Sygnał I: otwarcie długiej pozycji jeśli +DI przecina –DI od dołu i otwarcie

pozycji krótkiej jeśli +DI przecina –DI od góry – rysunek nr 1.

KOLEJNE WSKAŹNIKI...

ANALIZA TECHNICZNA I-9

ROBERT ŚLEPACZUK

Sygnał II jest modyfikacją sygnału I i dodatkowo zakłada, że pozycję otwieramy

tylko przy rosnącym ADX i zamykamy ją, jeśli ADX zaczyna spadać – rysunek

nr 1.

Podstawowym zastosowaniem wskaźnika ADX jest ocena siły istniejącego

trendu lub jego braku . W związku z tym ADX może być wskaźnikiem bardzo

pomocnym w ocenie, czy mamy korzystać z wskaźników służących do gry z

trendem, czy przeciw niemu.

Rosnący ADX wskazuje na istnienie silnego trendu (spadkowego lub

wzrostowego), co sugeruje nam wykorzystanie narzędzi AT służących do gry z

trendem: średnie ruchome, wybicie z kanału, przecięcie linii zero przy

oscylatorach, itp. – rysunek nr 2.

Spadający ADX wskazuje na brak istnienia wyraźnego trendu i sugeruje

zastosowanie narzędzi służących do gry przeciw trendowi: sygnały powstające w

strefach wykupienia i wyprzedania przy oscylatorach, sygnały powstające przy

wykorzystaniu wstęgi Bollingera lub różnego rodzaju kanały, itp.- rysunek nr 3 .

Możemy stosować także strategię, która zabrania dokonywać jakichkolwiek

transakcji przy spadającym ADX lub zezwala jedynie na zamknięcia wcześniej

otwartej pozycji (bez odwracania na przeciwną).

5. Problemy z ADX.

Formacje V. Przy nagłych zmianach trendów dochodzi do znacznych

opóźnień we wskazaniach ADX, który na początku zmienia swój kierunek ze

wzrostowego na spadkowy, a dopiero po jakimś czasie wraca do trendu

wzrostowego, którym odzwierciedla właśnie rozpoczęty trend spadkowy na rynku,

a konkretnie jego rosnącą siłę.

Opóźnienia. ADX jest wskaźnikiem wolniejszym niż +DI i –DI. Jego

wykres zaczyna się wznosić dopiero po przecięciu się tych dwóch wartości. W

związku z tym szybsze narzędzia służą do rozpoznania trendu, natomiast ADX do

określenia momentu zajęcia pozycji – rysunek nr 1.

II. Indeks kanałowy (Commodity Channel Index – CCI) – Donalda Lamberta.

Formuła CCI produkuje wygodną w użyciu liczbę wyrażającą statystycznie odległość,

na jaką cena odeszła od średniej kroczącej. Jeśli odległość ta jest wystarczająca,

zakłada się, że wykształcił się trend i traktuje się to jako sygnał dla dokonania

transakcji.

1. Obliczanie CCI (LeBeau Ch.,Lucas D.,Komputerowa analiza rynków

terminowych, WIG-Press, Warszawa 1998, s.238-239) - Lambert wykorzystywał

wskaźnik 20-dniowy.

Na wykresie CCI prezentuje się jako oscylator bądź histogram poruszający się

wokół zera. W związku z tym, że indeks ten mierzy odchylenie cen od średniej

kroczącej, informuje nas w ten sposób o sile trendu.

4. Zastosowanie ADX

KOLEJNE WSKAŹNIKI...

ANALIZA TECHNICZNA I-9

ROBERT ŚLEPACZUK

Teoria mówi, że im większa wartość bezwzględna CCI, tym silniejszy trend i tym

bardziej prawdopodobne, że pozycja zgodna z trendem okaże się zyskowna.

2. Podstawowe sygnały wskaźnika.

Wskaźnik CCI jest stworzony w ten sposób, by 70 do 80 procent jego wartości

mieściło się w kanale ograniczonym liczbami +100 i -100. Lambert zakładał, że

wahania mieszczące się w kanale są losowe i nie należy na nie reagować =>

reprezentują trend horyzontalny.

Sugerował, aby otwierać długie pozycje, gdy indeks przekracza poziom +100.

Sygnałem zamknięcia pozycji jest spadek jego wartości poniżej tego poziomu

Sygnałem otwarcia pozycji krótkiej jest przebicie -100, natomiast jej zamknięcie

następuje powyżej tej wartości.

Sygnałem zajęcia pozycji może być też przecięcie linii zero w odpowiednim

kierunku – rysunek nr 4.

Szybkość wzrostu wskaźnika od zera do 100 wskazuje na wyrazistość i siłę trendu.

3. Wady CCI i wskazówki do stosowania.

Jego wskazania nie rejestrują początkowych etapów trendu – można stosować

krótszy CCI, co z drugiej strony może powodować więcej mylnych sygnałów.

Warto stosować CCI z jakimś innym narzędziem służącym do rozpoznawania

trendu, np. DMI lub ADX, aby potwierdzić jego wskazania. Jeśli linia ADX

wznosi się => na rynku wykształcił się trend, to można korzystać z sygnałów CCI,

jeśli ADX opada, to rynek nie ma określonego kierunku i nie należy na nim

spekulować za pomocą CCI- rysunek nr 4.

Okres, w którym CCI pozostaje pomiędzy +100 i -100 wskazuje na brak

wyraźnego trendu.

III. Krzywe paraboliczne.

Krzywe paraboliczne są narzędziem gry z trendem, które zostało opracowane w celu

rozwiązania dwóch problemów związanych z tym systemem: utraty zysków z powodu

opóźnienia sygnału wyjścia z rynku i pominięcia czynnika czasu przy wyznaczaniu

poziomów stopu.

Wzór krzywej parabolicznej zawiera element czasu, dzięki czemu przez krótki okres

linia obrony pozostaje odległa, po czym zaczyna się coraz bardziej zbliżać do poziomu

pozycji niezależnie od zachowania kursu. W rezultacie, jeśli ceny nie podążają w

dobrym kierunku, pozycja pozostaje po pewnym czasie zamknięta.

1. Powstanie systemu krzywych parabolicznych.

Krzywa paraboliczna generuje szereg linii stopu, których dotknięcie oznacza

odwrócenie trendu. Poziom stopów obliczany na nowo każdego dnia zbliża się do

wykresu ceny w miarę rozwoju trendu. Jeśli trend zatrzymuje się ruchoma linia

obrony odwraca pozycję – rysunek nr 5.

Punkty, w których dochodzi do odwrócenia pozycji, nazywamy punktami „stop

and reverse - SAR”.

KOLEJNE WSKAŹNIKI...

ANALIZA TECHNICZNA I-9

ROBERT ŚLEPACZUK

Sposób obliczenia wskaźnika przedstawiony jest w LeBeau Ch., Lucas D.,

Komputerowa analiza rynków terminowych, WIG-Press, Warszawa 1998, s. 239).

2. Krzywe paraboliczne w praktyce.

Podobnie jak inne narzędzia analizy technicznej krzywe paraboliczne nie radzą

sobie z trendami horyzontalnymi. W związku z tym Wilder zaleca stosowanie

krzywych parabolicznych łącznie z innym narzędziem służącym do

rozpoznawania trendu (ADX, CCI).

3. Kierunkowy system paraboliczny Kaufmana.

Dobrym przykładem wykorzystania wskazówek Wildera jest system opracowany

przez Kaufamana. Jego reguły są następujące:

1. Używamy 14 dniowego DMI,

2. Jeśli DMI wskazuje ruch w górę(+DI > -DI), zajmujemy wyłącznie długie

pozycje sygnalizowane przez krzywe paraboliczne. Jeśli DMI wskazuje ruch

spadkowy (+DI < -DI), zajmujemy tylko pozycje krótkie.

3. decydujemy się na transakcję tylko wtedy, gdy systemy pozostają w zgodzie.

Gdy ich wskazania są sprzeczne, czekamy.

4. paraboliczne stopy traktujemy tylko jako sygnały zamknięcia pozycji, a nie jej

odwrócenia.

5. zamykamy pozycję, gdy linia ADX wznosi się ponad +DI lub –DI, a następnie

się odwraca. Sytuacja taka świadczy o słabnięciu trendu – rysunek nr 5.

4. Inny system krzywych parabolicznych.

Innym przykładem wykorzystania krzywych parabolicznych jest system

wykorzystujący trzy podstawowe zasady AT: graj z trendem, kontroluj ryzyko i

pozwalaj by zyski rosły. Jego reguły są następujące

- stosujemy 18 dniowe ADX i DMI. Nie dokonujemy żadnych transakcji, gdy linia

ADX opada.

- Gdy ADX zwraca się w górę, otwieramy pozycje zgodne, co do kierunku ze

wskazaniami DMI, ale tylko wtedy, gdy kierunek ten jest potwierdzony przez

krzywą paraboliczną.

- po otwarciu pozycji stosujemy paraboliczne stopy, jako mechanizm wychodzenia

z rynku.

- po wyjściu z rynku odnawiamy pozycję, jeżeli cena powraca powyżej krzywej

parabolicznej, a ADX wznosi się nadal i DMI świadczy o utrzymywaniu się

trendu. W tym przypadku krzywe paraboliczne służą do otwierania pozycji - rys. 5 .

istnieją także systemy wykorzystujące miary zmienności w celu generowania

sygnałów kupna/sprzedaży.

1. Podstawowe miary zmienności.

We wszystkich systemach opartych na zmienności stosowana jest koncepcja

zakresu zmiany. Wilder opracował koncepcję prawdziwego zakresu zmiany.

IV. Zmienność

KOLEJNE WSKAŹNIKI...

ANALIZA TECHNICZNA I-9

ROBERT ŚLEPACZUK

Zakres zmiany to najwyższa z następujących wielkości:

- odległość miedzy dzisiejszym maksimum i minimum,

- odległość między wczorajszą ceną zamknięcia, a dzisiejszym maksimum

- odległość między wczorajszą cena zamknięcia, a dzisiejszym minimum.

By miara ta zyskała sens, trzeba ją uśrednić i stworzyć średni prawdziwy zakres

zmiany (ATR) , który jest bezpośrednią miarą zmienności rynku. Wzrost tego

wskaźnika oznacza wzrost zmienności. Wilder sugerował obliczanie średniej dla

14 dni, jednak inni analitycy wykazali, że właściwsze są okresy od 2-9 dni =>

ponadto warto zwrócić uwagę na uśrednione miary zmienności miesięcznej (21

okresów) i kwartalnej (64 okresy).

2. Założenia systemu bazującego na zmienności.

System oparty na zmienności zakłada wejście na rynek, jeśli cena wybije się poza

przedział określony przez ATR z n dni pomnożony przez 150%. Odległość tą

liczymy od zamknięcia poprzedniej sesji. – przykład nr 1.

System ten zakłada stałą obecność na rynku. Zamknięcie pozycji poprzednio

otwartej następuje na tych samych zasadach, jak otwarcie pozycji wyjściowej =>

wybicie cen w drugą stronę.

3. Potencjalne zagrożenia przy systemach bazujących na zmienności.

Podstawowym zagrożeniem związanym ze stosowaniem systemów opartych na

zmienności jest możliwość, że nigdy nie doczekamy się sygnału zamknięcia

pozycji długiej, jeśli rynek będzie spadał o mniejszą wartość, niż ustalony zakres

zmiany ceny.

W celu wyeliminowania tego zagrożenia możemy dołączyć do tego systemu stopy

zamykające stratne pozycje, opierające się na innych regułach niż nasz system.

V. Wskaźniki rynku akcji

1. Mierzenie szerokości rynku.

Wśród narzędzi analizy technicznej istnieje grupa mająca oceniać kondycję całego

rynku, mierząc jego szerokość. W ich konstrukcji wykorzystuje się takie dane jak:

- stosunek spółek wzrastających do spadających,

- nowe maksima i nowe minima,

- wolumen spółek wzrastających i spadających, itp. – przykład nr 2.

2. Porównanie zachowania indeksów rynkowych.

DJIA

+12,2(+0,16%)

S&P500

-0,64 (-0.07%)

Nasdaq Comp. (5000 spółek)

-14,47(-0,92%)

Russem 2000 (2000 małych spółek)

-3,80(-0.89%)

Widzimy, że obraz rynku pogarsza się wraz ze wzrostem jego szerokości, co jest

czynnikiem negatywnym

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: