SúOWNIK PRAWNICZY úACIĐSKO.doc

SŁOWNIK PRAWNICZY ŁACIŃSKO - POLSKI

Litera: A

A casu ad casum—od przypadku do przypadku,
A contrario—z przeciwieństwa,
A posteriori—z następstwa,

A maori ad ninus – jeśli wolno mi więcej to i wolno mi mniej,
Ab absurdo—do (od) absurdu,
Ab extra—od zewnątrz,
Ab initio—od początku,
Ab intra—od wewnątrz, Ab ovo—od samego początku,
Aberratio ictus—zboczenie działania,
Abortio—poronienie płodu,
Abortus criminalis—kryminalnie bezprawne przerwanie ciąży,
Accusatio—oskarżenie,
Actio—czynność,
Actio libera in causa—działanie wolne w przyczynie (nie w następstwie, skutkach),
Ad casum—stosownie do danego przypadku,
Ad eventum—forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych,
Ad exemplum—na przykład,
Ad extremum—do ostateczności,
Ad feliciora tempora—do lepszych czasów,
Ad finem—do końca,
Ad hoc—doraźnie,
Ad infinitum—do nieskończoności,
Ad probationem—forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych,
Ad solemnitatem—forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności,
Argumenta iuris puniendi—racja bytu prawa karnego (racjonalizacja kary),
Argumento ex ...—argument z ...,
Argumentum a contrario—wnioskowanie z przeciwieństwa,
Argumentum a fortiori—wnioskowanie z silniejszego na słabsze (i odwrotnie),
Argumentum a maiori ad minus—a. z większego na mniejsze,
Argumentum a minori ad maius—a. z mniejszego na większe,
Argumentum a rubrica—wnioskowanie z systematyki ustawy,
Argumentum a simili—wnioskowanie z podobieństwa (z analogii),
Argumentum ab auctoritate—a. odwołujący się do autorytetu,
Argumentum ad absurdum—a. z doprowadzenia do absurdu,
Argumentum ad auditorem—argument odwołujący się do słuchaczy,
Argumentum ad baculum—argument kija,
Argumentum ad crumenam—argument odwołujący się do kieszeni (łapówka),
Argumentum ad hominem (ex concesso)—argument odwołujący się do człowieka,
Argumentum ad ignorantiam—argument odwołujący się do niewiedzy,
Argumentum ad iudicium—argument odwołujący się do zdrowego rozsądku,
Argumentum ad misericordiam—argument odwołujący się do litości,
Argumentum ad personam—argument odnoszący się do osoby,
Argumentum ad populum—argument demagogiczny,
Argumentum ad rem—argument odnoszący się do meritum sprawy,
Argumentum ad vanitatem—argument odwołujący się do próżności słuchaczy (pochlebstwo),
Argumentum ad verecundiam—argument odwołujący się do nieśmiałości (do autorytetu),
Argumentum certum—argument nie do zbicia,
Argumentum e consensu gentium—wnioskowanie ze zgody powszechnej,
Argumentum e silentio—wnioskowanie z milczenia,
Argumentum per eloquentiam—argument z uroku słów,
Argumentum probabile—argument o pozorach prawdopodobieństwa,

Litera: B

Bannitio—wygnanie,
Beneficium iuris—dobrodziejstwo prawa,
Beneficium legis non debet esse captiosum—dobrodziejstwo prawa nie powinno szkodzić,
Benigna interpretatio—życzliwa interpretacja,
Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur—ustawy winny być interpretowane dla zachowania ich ducha,
Benignus—ludzki, przyjazny, łaskawy,
Bona fides—dobra wiara,
Boni mores—dobre obyczaje,

Litera: C

Calumnia—oszczerstwo,
Cardinalis—zasadniczy,
Casus—kazus prawny (wzięty z praktyki przypadek),
Casus a nullo praestatur—za przypadek nie ponosi się odpowiedzialności,
Casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest—siła wyższa to zdarzenie, któremu słabość ludzka nie może się oprzeć,
Casus maior—siła wyższa,
Causa—przyczyna, powód,
Causa causae est etiam causa causati—przyczyna przyczyny jest również przyczyną skutku,
Causa causarum—przyczyna przyczyn,
Causa criminalis—sprawa karna,
Causa efficiens—przyczyna sprawcza,
Causa proxima—przyczyna najbliższa,
Causa ramota—przyczyna dalsza,
Causa sine qua non—przyczyna niezbędna,
Causalis—kauzalny,
Cito—szybko, bez zwłoki,
Clara non sunt interpretanda—jasne teksty nie podlegają (nie wymagają) wykładni,
Coactio non est imputabilis—przymusu nie zalicza się do zwinienia,
Coactus tamen voluit—zmuszony mimo to chciał,
Coauctor delicti—współsprawca przestępstwa,
Codex—zbiór praw,
Cogitationis poenam nemo patitur—myśli nie podlegają osądowi (nikt nie może być karany za swoje myśli), sam zamiar nie podlega karze,
Communis opinio—opinia powszechna,
Conatus delicti (deliquendi)—usiłowanie przestępstwa,
Conditio sine qua non—warunek konieczny,
Confinatio—internowanie, Consummatio delicti—dokonanie przestępstwa,
Contra facta non valent argumenta—wobec faktów argumenty muszą ustąpić,
Contra ius commune—wbrew prawu powszechnemu,
Contra legem—wbrew ustawie,
Contra legem facere—działać niezgodnie z prawem,
Contra naturam—wbrew naturze,
Contra praescriptum—wbrew przepisowi,
Contra vim non valet ius—prawo ustępuje przed przemocą,
Contradictio—sprzeciw, sprzeczność,
Contradictio explicita—wyraźna sprzeczność,
Contradictio implicita—ukryta sprzeczność,
Contradictio in adiecto—sprzeczność w przydawce (przymiotniku),
Contradictio in se—sprzeczność sama w sobie,
Contradictio in subiecto—sprzeczność w samym przedmiocie,
Contradictio in terminis—sprzeczność w terminach (określeniach),
Crimen—przestępstwo, zbrodnia,
Crimen continuatum—przestępstwo ciągłe,
Cuiusvis hominis est errare, nullius nisi insipientis in errore perseverare—Każdy może zbłądzić, trwać w błędzie tylko głupi,
Culpa—wina,
Culpa dolo exorta—wina kombinowana (mieszana),
Culpa lata—wina ciężka,
Culpabilis—karygodny,
Cum animo corrigendi—w zamiarze (celu) wychowawczym,
Cunabula iuris—podstawy prawa (kolebka wiedzy prawniczej),

Litera: D

De facto—w rzeczywistości,
De lege ferenda—o ustawie, która ma być uchwalona,
De lege lata—o ustawie obowiązującej,
Definiendum—to co ma być zdefiniowane,
Definiens—to co definiuje,
Definitio—definicja,
Definitus—ustalony, stały,
Delicta communia—przestępstwa powszechne,
Delicta omissionis—przestępstwa formalne z zaniechania,
Delicta per omissionem commissa—przestępstwa materialne z zaniechania,
Delicta propria—przestępstwa indywidualne,
Delictum—występek, przestępstwo,
Delictum commissivum—przestępstwo z działania,
Delictum commune—przestępstwo powszechne,
Delictum consumatum—przestępstwo dokonane,
Delictum continuatum—przestępstwo ciągłe,
Delictum iuris gentium—przestępstwo prawa międzynarodowego,
Delictum omissivum—przestępstwo z zaniechania,
Delictum permanens—przestępstwo trwałe,
Delictum proprium—przestępstwo indywidualne,
Delictum putativum—przestępstwo urojone,
Delictum sui generis—przestępstwo odrębnego (samodzielnego) typu,
Delictum tentatum—usiłowane przestępstwo,
Deportatio—zesłanie,
Dolus alternativus—zamiar przemienny,
Dolus antecedens—zamiar powstały przed popełnieniem czynu zabronionego,
Dolus coloratus—zamiar zabarwiony,
Dolus cumulativus—zamiar kumulatywny,
Dolus deliberatus—zamiar przemyślany,
Dolus directus—zamiar bezpośredni,
Dolus eventualis—zamiar ewentualny,
Dolus eventualis cumulativus—zamiar ewentualny kumulatywny,
Dolus generalis—zamiar ogólny,
Dolus indirectus—zamiar pośredni,
Dolus praemiditatus—zamiar rozmyślny (przemyślany),
Dolus quasi eventualis—zamiar niby ewentualny,
Dolus repentinus—zamiar nagły,
Dolus superveniens—zamiar powstały po popełnieniu czynu zabronionego,
Dura lex, sed lex—twarde prawo, ale prawo,

Litera: E

Errantis nulla voluntas est—działanie pod wpływem błędu nie wyraża woli,
Error—błąd,
Error (ignorantia) iuris nocet—błąd co do (nieznajomość) prawa szkodzi,
Error facti—błąd co do faktu,
Error iuris—błąd co do prawa,
Ex contractu—z kontraktu, z umowy,
Ex lege—według prawa, z mocy ustawy,
Explicite—jasno, wyraźnie, bezpośrednio,
Expressis verbis—dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie,
Extraneus—wyzuty z czegoś, nie należący do rodziny, nie mający jakiejś cechy,

Litera: F

Facta probantur, iura novit curia—okoliczności faktyczne wymagają udowodnienia, a przepisy prawa są sądowi znane,
Feidum—okup wypłacany pokrzywdzonemu,
Fines poenarum—istota, cel prawa karnego,
Fredum—grzywna,

Litera: G

Generalia—zagadnienia ogólne,
Generalis—ogólny, powszechny,
Generi per speciem derogatur—prawo szczególne uchyla ogólne,
Genesis—los, przeznaczenie człowieka,
Genocidio (genocidium)—ludobójstwo,
Genus—ród, rodzaj, klasa rzeczy, grupa,
Genus perire non censetur—gatunek nie ginie,
Gloria—chwała, cześć,
Glossa—komentarz (objaśnienie) do orzeczenia sądowego, wyjaśnianie niezrozumiałych treści, język, mowa, słowo, wyraz,
Glossa interlinearis—glosa między wierszami przepisów,
Glossa marginalis—glosa na marginesie tekstu przepisów,
Gradatio—stopniowanie,
Gradus adfinitati nulli sunt—w powinowactwie nie ma stopni,
Gratis—za darmo,
Gravamen—ciężar, zażalenie, część skargi,
Gremium—zespół, ogół,
Grosso modo—w dużym przybliżeniu,

Litera: H

Habeas corpus—abyś zachował nietykalność (angielska ustawa zasadnicza z 1679 r.),
Habeas corpus ad prosequendum—nakaz ścigania karnego,
Habilis—stosowny, zdolny (do czegoś), odpowiedni,
Habitus—stan,
Hoc anno—w tym roku,
Hoc loco—w tym miejscu,
Hoc tempore—w tym czasie,
Hominis est errare, insipientis in errore perseverare—rzeczą ludzką jest błądzić, rzeczą głupców jest trwać w błędzie,
Hominum causa omne ius constitutum est—wszelkie prawo ustanowione zostało dla ludzi,
Homo alieni iuris—osoba podlegająca obcemu prawu,
Homo creator—człowiek jest twórcą samego siebie,
Homo eruditus—człowiek wykształcony,
Homo est animal politicum et sociale—człowiek jest zwierzęciem politycznym i społecznym,
Homo est dominus membrorum suorum—człowiek jest panem (właścicielem) swoich członków,
Homo homini lupus est—człowiek człowiekowi wilkiem,
Homo novus—parweniusz,
Homo sum, nihil humani a me alienum esse puto—jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce,
Homosexualismus—homoseksualizm,
Honor habet onus—godność nakłada ciężary,
Honores mutant mores—godności zmieniają człowieka,
Humanus—ludzki, człowieczy,
Hypothesis—hipoteza, przypuszczenie,
Hypotheticus—hipotetyczny, przypuszczalny,

Litera: I

Ibidem—tamże, w tym samym miejscu (w tym samym dziele),
Ignorantia iuris nocet—nieznajomość prawa (ustawy) szkodzi,
Implicite—ciemno, niewyraźnie, pośrednio,
In concreto—w określonej sytuacji, w określonym wypadku,
In dubio mitius—w razie wątpliwości łagodniej,
In dubio pro libertate—w razie wątpliwości na rzecz wolności,
In dubio pro reo—w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego,
In extenso—w całości,
In extreme—w ostateczności,
In fine—na końcu stronicy, rozdziału,
In genere—w ogóle,
In principio—w zasadzie,
In silvam ligna ne feras!—nie zanoś drewna do lasu,
In spe—w przyszłości,
In statu dormiendi—w stanie uśpienia,
In statu nascendi—w stanie rodzenia się, powstawania,
In statu praesenti—w stanie obecnym,
In vivo—na żywym ciele,
Inculpata tutela—obrona konieczna,
Interest rei publicae ne maleficia remaneant impunita—W interesie publicznym leży, by przestępstwa nie pozostały bezkarne,
Intraneus—osoba o szczególnych, wskazanych w ustawie właściwościach,
Ipso facto—na mocy samego faktu,
Ipso iure—z mocy samego prawa,
Iter delicti—formy stadialne czynu zabronionego,
Iudicatura—orzecznictwo,
Iura novit curia—sąd zna prawo,
Iurisprudentia—prawoznawstwo, nauka prawa,
Iurista—prawnik,
Ius—prawo,
Ius castigandi—prawo karcenia domowego,
Ius coercendi—prawo nakładania kar,
Ius est ars boni et aequi—prawo jest sztuką tego co dobre i słuszne,
Ius ex non scripto (ius non scriptum)—prawo zwyczajowe,
Ius poenale—prawo karne,
Ius primae noctis—prawo pierwszej nocy,
Ius puniendi—prawo karania (prawo karne podmiotowe),
Iustitia—wymiar sprawiedliwości,

Litera: K

Kalendarium—kalendarz,
Kalendae—Kalendy (pierwszy dzień miesiąca),

Litera: L

Lapsus—omyłka,
Lege artis—zgodnie z zasadami sztuki,
Lege non distinguente nec nostrum distinguere—ustawa nie rozróżnia, a więc i my nie rozróżniajmy,
Lex—prawo, przepis prawny, ustawa,
Lex consumens derogat legi consumptae—przepis pochłaniający wyłącza przepis pochłonięty,
Lex mitior retro agit—ustawa względniejsza działa wstecz,
Lex poenalis retro agit cum exceptione legis severioris—Ustawa karna działa wstecz za wyjątkiem ustawy mniej względnej,
Lex posterior derogat priori—ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą,
Lex posterior generalis non derogat legi priori (anteriori) speciali—ustawa późniejsza o charakterze ogólnym nie uchyla wcześniejszej ustawy szczególnej,
Lex primaria derogat legi subsidiariae—ustawa zasadnicza uchyla posiłkową (przepis pierwotny wyłącza przepis posiłkowy),
Lex retro non agit—prawo (ustawa) nie działa wstecz,
Lex severior retro non agit—ustawa surowsza nie działa wstecz,
Lex specialis—ustawa (przepis) specjalny (szczególny),
Lex specialis derogat legi generali—ustawa szczególna uchyla ogólną,
Lex subsidiaria—ustawa (przepis) subsydiarny,
Lex superior derogat legi inferiori—ustawa wyższej rangi uchyla ustawę niższą,
Lex talionis—prawo talionu,
Luxuria—lekkomyślność,


Litera: M

Magister—nauczyciel, mistrz,
Magna culpa dolus est—grube niedbalstwo podobne jest zamiarowi (złemu),
Magnum ignotum—wielka niewiadoma,
Mala causa silenda est—w złej sprawie najlepiej milczeć,
Maleficium—przestępstwo, występek,
Malitia supplet aetatem—natężenie zła uzupełnia wiek (podstawa wcześniejszej odpowiedzialności karnej nieletnich),
Malum in se—czyn zły sam w sobie (nawet jeśli nie jest kryminalnie bezprawny),
Malum necessarium—zło konieczne,
Malum prohibitium—czyn zły bo zakazany przez prawo,
Malus—zły, szkodliwy, występny,
Malus usus abolendus est—należy zwalczać złe zwyczaje (aby nie przerodziły się w prawo zwyczajowe),
Malversatio—oszustwo,
Mania—obłęd, szaleństwo,
Manifestum non eget probatione—fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu,
Manifestus—jawny, oczywisty,
Manu armata—zbrojna ręka,
Marginalis—marginesowy,
Mater semper certa est—matka jest zawsze pewna,
Matricida—matkobójca,
Matricidium—matkobójstwo,
Matrimonium—małżeństwo,
Matrimonium consumatum—małżenstwo spełnione w obcowaniu płciowym,
Maximo cum studio—z najwyższą starannością,
Maximus pericula semper dant veniam culpae—wielkie niebezpieczeństwo wyłącza zawinienie,
Memento mori—pamiętaj o śmierci,
Memorabilis—godny pamięci,
Mens—myśl, umysł, rozum,
Meretricium—nierząd, prostytucja,
Meritum—istota sprawy,
Metus causa—z obawy (ze strachu),
Minister—sługa, służący,
Miscelanea—zbiór rozpraw różnej treści, mieszanina,
Miseria—bieda, nędza,
Misericordia—miłosierdzie, współczucie, litość,
Modus operandi—sposób działania,
Modus probandi—sposób dowodzenia,
Modus procedendi—tryb postępowania,
Moratorium—odroczenie terminu,
Mors—śmierć,
Mors omnia iura solvit—śmierć znosi wszelkie prawa,
Mortalis—śmiertelny,
Mortis causa—na wypadek śmierci,
Mos (moris, mores)—zwyczaj, obyczaj,
Mos maiorum—dawny (przodków) zwyczaj,
Multa—kara pieniężna (grzywna),
Multi multa sciunt, nemo omnia—wielu wie dużo, nikt wszystkiego,
Multi non omnes—wielu to nie wszyscy,
Mutatis mutandis—z uwzględnieniem niezbędnych zmian,
Mutuus—wzajemny, dwustronny,

Litera: N

Nasciturus—płód poczęty (jeszcze nie narodzony),
Natura delicti—charakter przestępstwa,
Natura humana—natura ludzka,
Natura rerum—charakter rzeczy,
Natura trahit ad sua iura—natura domaga się swych praw,
Neglegentia—niedbalstwo,
Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur—nie karze się dlatego, że popełnino przewinienie, ale po to by go nie popełniano,
Nihil fit sine causa—nic nie dzieje się bez przyczyny,
Nihil novi sub sole—nic nowego pod słońcem,
Non existens—nie istniejący,
Non facit fraudem, qui facit, quod debet—nie czyni bezprawia, kto spełnia swą powinność,
Non nocere—nie szkodzić,
Norma puniendi—zakazy karne (prawo karne przedmiotowe),
Nota bene—nawiasem mówiąc,
Notoria nin egent probatione—fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu,
Nova constitutio futuris forman imponere debet, non praeteritis—nowa ustawa powinna regulować przyszłość, a nie przeszłość,
Novum iudicium—nowe orzeczenie sądowe,
Nuda veritas—naga prawda,
Nulla poena sine lege—nie ma kary bez ustawy,
Nulla regula (est) sine exceptione—nie ma reguły bez wyjątku,
Nullum crimen sine actione—nie ma przestępstwa bez społecznie niebezpiecznego sprawcy,
Nullum crimen sine culpa—nie ma przestępstwa bez winy,
Nullum crimen sine lege penali anteriori—nie ma przestępstwa bez wcześniejszej ustawy,
Nullum crimen sine lege poenali—nie ma przestępstwa bez ustawy karnej,
Nullum crimen sine lege scripta—nie ma przestępstwa bez prawa pisanego,
Nullum crimen sine periculo sociali—nie ma przestępstwa bez społecznego niebezpieczeństwa czynu,
Nullum crimen sine poena—Każde przestępstwo powinno być ukarane,
Nullum scelus rationem habet—żadna zbrodnia nie ma uzasadnienia,
Numerus clausus—liczba zamknięta, ograniczona,

Litera: O

Obscenus—nieprzyzwoity,
Odium—nienawiść,
Omissio—zaniechanie, zaniedbanie,
Omni modo—wszelkimi sposobami,
Op. Cit. (Opere citato, opus citatum)—w dziele cytowanym, dzieło cytowane,
Opinio communis—powszechny pogląd,
Optimum—najlepsze rozwiązanie,
Ordalicium—sąd boży,
Os—usta, twarz,

Litera: P

Pacta sunt servanda—umów należy dotrzymywać,
Paranomia—bezprawie,
Passio—bierność,
Per analogiam—przez analogię,
Per errorem—przez pomyłkę,
Per exemplum—na przykład,
Per modum—na wzór,
Per omnia—w każdym przypadku,
Poena—kara,
Poena capitalis (capitis)—kara śmierci,
Poena cullei—kara worka,
Poena exilii—kara wygnania,
Poena gladii—kara ścięcia za pomocą miecza,
Poena legitima—kara ustawowa,
Poena sequitur scelus—kara idzie za występkiem,
Poena talionis—kara odwetu,
Poenae infamantes—kary zniesławiające,
Poenalia sunt restringenda—w prawie karnym obowiązuje wykładnia ścieśniająca,
Poenalis—dotyczący kary,
Poenalitas—karalność,
Post factum—po fakcie,
Prima facie—na pierwszy rzut oka,
Pro publico bono—dla dobra wspólnego,
Pro rata temporis—stosownie do upływu czasu,
Pro tempore—stosownie do okoliczności, czasowo,
Pro timore mortis—z obawy przed śmiercią,
Prostitutio—oddawanie się nierządowi,
Prostitutus—nieprzyzwoity,
Punibilis—karalny,
Pura veritas—naga (czysta) prawda,
Putativus—urojony,

Litera: Q

Quaestio facti—zagadnienie faktyczne,
Qualis mater, talis filia—jaka matka, taka córka,
Qualis vita, et mors ita—jakie życie, taka śmierć,
Quando aliquid prohibetur, prohibetur et omne, per quod devenitur ad illud—gdy coś jest zakazane, zakazane jest wszystko co do tego zmierza (uzasadnienie karalności usiłowania),
Quasi—jakby,
Quest vita, et mors ita—jakie życie taka śmierć,
Qui accusare volunt, probationes habere debent—kto chce oskarżać powinien mieć dowód,
Qui errat consentire non videtur—kto błądzi, ten nie wyraża zgody,
Qui finem vult idem vult ad finem necesaria—kto chce celu, chce również tego, co jest konieczne aby go osiągnąć,
Qui licet quod est plus utique quod est minus—kto może więcej, ten może i mniej,
Qui non appellat, approbare videtur sententiam—kto się nie odwołuje, ten akceptuje wyrok,
Qui non negat, fatetur—kto nie zaprzecza, ten się przyznaje,
Qui scribit, bis legit—kto pisze, ten jakby dwa razy czytał,
Qui tacet consentire videtur—kto milczy, ten się zgadza,
Qui vult decipi, decipiatur—kto chce być oszukany, niech nim będzie,
Quo iure?—jakim prawem,
Quod erat demonstrandum—co było do udowodnienia,
Quod lege non prohibitum, licitum est—czego prawo nie zakazuje, jest dozwolone,
Quod non est licitum necessitas facit licitum—konieczność robi z czynu niedozwolonego czyn dozwolony,

Litera: R

Ratio decidendi—podstawa rozstrzygnięcia,
Ratio legis—motyw ustawodawczy, sens ustawy,
Ratio legis est anima legis—sens ustawy jest jej duszą,
Regina probationum—królowa dowodów,
Res iudicata—powaga rzeczy osądzonej,

Litera: S

Scientia nobilitat—wiedza uszlachetnia,
Scio me nihil scire—wiem, że nic nie wiem,
Sensu largo—w znaczeniu szerokim,
Sensu proprio—w znaczeniu właściwym,
Sensu stricto—w znaczeniu ścisłym,
Sententia—powiedzenie, opinia, wyrok,
Sententia capitalis—wyrok śmierci,
Sententia facit ius—wyrok stanowi prawo,
Signum temporis—znak czasów,
Stricte—dokładnie,
Suaviter in modo, fortier in re—delikatnie co formy, mocno co do treści,
Sub poena—pod karą,
Sub poena mortis—pod karą śmierci,
Summa necessitas—stan wyższej konieczności,

Litera: T

Tempore crimini—w czasie zbrodni,
Tempus delicti—czas popełnienia przestępstwa,
Terminus iuris—termin prawny,
Tertium non datur—nie ma trzeciego wyjścia (rozwiązania),
Thema probandi—przedmiot dowodzenia,
Theoria iuridica—teoria prawna,
Tutela legitima—opieka ustawowa,


Litera: U

Ubi culpa est, ibi poena subesse debet—gdzie jest wina, tam powinna być kara,
...