Sentencje łacińskie.doc

Sentencje łacińskie

A

·         A fructibus eorum cognoscetis eos – po ich owocach ich poznacie. (Jezus Chrystus)

·         Ab alio exspectes, alteri quod feceris – od innego oczekuj tego, co robisz drugiemu; W znaczeniu jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie (Seneka)

·         Ab equis ad asinos – z koni na osły (z deszczu pod rynnę)

·         Ab Iove principium – początek od Jowisza (Wergiliusz) W znaczeniu zaczynać od osoby lub sprawy najważniejszej.

·         Ab ovo – od jaja (Horacy). W znaczeniu Od początku

·         Ab ovo usque ad mala – od jajka do jabłek (Horacy) W znaczeniu Od początku do końca.

·         Ab urbe condita – od założenia Rzymu; przen. od początku. (Tytus Liwiusz)

·         Absens carens – nieobecny traci

·         Absit! – uchowaj, Boże!

·         Absterget Deus omnem lacrimam ab oculis eorum – i otrze Bóg z ich oczu wszelką łzę (Apokalipsa św. Jana)

·         Acta est fabula – Sztuka jest skończona (Oktawian August, Swetoniusz)

·         Acti labores iucundi – Dokonane prace przyjemne.

·         Actum ne agas – nie rób tego, co już jest zrobione (Terencjusz)

·         Actus hominis non dignitas iudicentur – niech będą sądzone czyny człowieka, a nie jego godność (Minucjusz)

·         Ad futuram rei memoriam – na przyszłą rzeczy pamiątkę.

·         Ad kalendas Graecas – (dosłownie: do greckich kalend) na czas nieokreślony. (Oktawian August)

·         Ad maiorem Dei gloriam – dla większej chwały Bożej. (św. Ignacy Loyola)

·         Ad patres – (udać się) do ojców; umrzeć.

·         Ad perpetuam rei memoriam – na wieczną rzeczy pamiątkę.

·         Adhibe rationem difficultatibus – w trudnościach odwołuj się do rozumu (Seneka)

·         Admoneri bonus gaudet – dobry człowiek z radością przyjmuje napomnienia (Seneka)

·         Adversae res admonent religionem – przeciwności uczą pobożności

·         Aequam memento rebus in arduis servare mentem non secus in bonis – pamiętaj zachować spokój umysłu tak w nieszczęściu jak i w powodzeniu (Horacy)

·         Aequat omnes cinis; impares nascimur, pares morimur – wszystkich zrównuje proch; rodzimy się nierówni, równi umieramy (Seneka)

·         Aeris alieni comes miseria – towarzyszką długu jest nędza

·         Aetas dulcissima adulescentia est – najmilszm okresem życia jest młodość (Pliniusz Młodszy)

·         Alea iacta est – kości zostały rzucone (Menander, Cezar)

·         Alea, vina, Venus, per quae sum factus egenus – kości, wino i Wenus, przez to stałem się nędzarzem

·         Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra sunt – cudze błędy/winy mamy na oku, nasze poza nami (Seneka)

·         Alienis delectari malis – voluptas inhumana – cieszyć się z cudzego nieszczęścia to radość nieludzka

·         Aliud clausum in pectore, aliud in lingua promptum habent – Ludzie mają co innego w sercu, co innego na języku (Salustiusz)

·         Aliud est facere, aliud est dicere – co innego jest dotrzymać słowa, co innego obiecać

·         Alter ego – drugie ja (Cyceron)

·         Alteri vivas oportet, si tibi vis vivere – trzeba żyć dla innych, jeśli chcesz żyć z pożytkiem dla siebie (Seneka)

·         Amantes amentes – zakochani są jak szaleńcy

·         Amantium irae amoris integratio – kłótnie kochanków umacniają ich miłość (Terencjusz)

·         Ambitiosa non est fames – głód nie ma ambicji (Seneka)

·         Amici fures temporum – przyjaciele to złodzieje czasu.

·         Amicorum omnia communia – u przyjaciół wszystko jest wspólne (Pitagoras)

·         Amicum perdere est damnorum maximum – stracić przyjaciela to największa ze strat

·         Amicus certus in re incerta cernitur – pewnego przyjaciela poznaje się w niepewnej sytuacji (Cyceron)

·         Amicus optima vitae possesio – przyjaciel to największy skarb w życiu

·         Amicus Plato, sed magis amica veritas – przyjacielem Plato, lecz większą przyjaciółką prawda (Arystoteles)

·         Amicus stultorum similis efficietur – przyjaciel głupich stanie się do nich podobny (kto z kim przestaje, takim się staje)

·         Amor caecus – ślepa miłość (Teokryta)

·         Amor magister optimus – miłość najlepszym nauczycielem (Pliniusz Młodszy)

·         Amor non quaerit, amor reperit – miłość nie szuka, miłość znajduje

·         Amor omnibus idem – miłość dla wszystkich jednaka (Wergiliusz)

·         Amor patriae nostra lex – Miłość do Ojczyzny naszym prawem (motto Polskiej Husarii)

·         Amor tollit timorem – miłośc usuwa strach

·         Amor vincit omnia – miłość wszystko zwycięża

·         Amo te, ama me – kocham cię, kochaj mnie

·         Anceps remedium melius quam nullum – niepewne lekarstwo lepsze niż żadne

·         Anguis in herba – Wąż w trawie (ukryte niebezpieczeństwo)

·         Anima vilis – podła dusza

·         Animam debet – Winien duszę (zadłużony po uszy)

·         Animos labor nutrit – praca karmi umysły (Cycero)

·         Animus aeger semper errat – chory umysł zawsze błądzi

·         Annus superior semper melior – Rok ubiegły zawsze lepszy

·         Apage, Satanas! – Idź precz, szatanie!

·         Aqua et panis est vita canis – woda i chleb to życie psa

·         Arbiter elegantiarum – mistrz dobrego smaku (Tacyt o Petroniuszu)

·         Arcus nimium tensus rumpitur – łuk zbytnio naciągniety pęka

·         Argumentum pessimi turba – argumentem zła jest tłum

·         Arma virumque cano – opiewam czyny orężne męża (Wergiliusz, początek Eneidy)

·         Ars alit artificiem – sztuka żywi twórcę

·         Ars est celare artem – sztuką jest ukryć sztukę (Owidiusz)

·         Ars est philosophia vitae – filozofia jest sztuką życia

·         Ars longa, vita brevis – sztuka długotrwała, życie krótkie (Seneka)

·         Artes serviunt vitae, sapientia imperat – umiejętności służą życiu, mądrość nim włada

·         Artificem commendat opus – dzieło mistrza chwali

·         Asinus ad lyram – osioł przy lirze (Warron); pasuje jak wół do karety.

·         Asinus asinorum – osioł nad osłami

·         Asinus in tegulis – Osioł na dachu (zła wróżba)

·         Attendite a falsis prophetis – strzeżcie się fałszywych proroków (Jezus Chrystus)

·         Audaces fortuna iuvat timidosque repellit – śmiałym los sprzyja i bojaźliwych odtrąca (Horacy)

·         Audi multa, loquere pauca – słuchaj dużo, mów mało

·         Audiatur et altera pars – należy wysłuchać i drugiej strony (Seneka)

·         Aurea dicta – złote słowa (Lukrecjusz)

·         Aurea mediocritas – złoty środek (umiar) (Horacy)

·         Auribus frequenitius quam lingua utere – uszu używaj częściej niż języka

·         Aut amat, aut odit mulier, nil est tertium – kobieta albo kocha albo nienawidzi, nie ma nic trzeciego (Publiliusz Syrus)

·         Aut bibat, aut abeat – Niech pije albo niech sobie idzie (Cyceron)

·         Aut Caesar aut nihil – być albo Cezarem, albo niczym (Cezar Borgia)

·         Aut vincere, aut mori – Albo zwyciężać, albo umierać

·         Avaritia et arrogantia praecipua validiorum vitia – chciwość i bezczelność to główne wady możnych

·         Ave, Caesar, morituri te salutant – witaj, Cezarze, idący na śmierć cię pozdrawiają (Swetoniusz)

·         Avida est periculi virtus – męstwo jest chciwe niebezpieczeństwa

·         Avidis, avidis natura parum est – dla chciwych mało i całego świata (Seneka)

·         Avito vivit honore – żyje zaszczytami przodków

B

·         Barba non facit philosophum – Broda mędrcem nie czyni

·         Beati pauperes spiritu – błogosławieni ubodzy w duchu. (Jezus Chrystus)

·         Beatus, qui prodest, quibus potest – Szczęśliwy, kto pomaga, komu może

·         Beatus, qui tenet – szczęśliwy kto rozumie; w "Zemście" dosłownie: "Szczęśliwy, kto trzyma (mieszek złota w ręku").

·         Bellum omnia contra omnes – wojna wszystkich przeciwko wszystkim.

·         Bene dignoscitur, bene curatur – dobra diagnoza podstawą dobrego leczenia

·         Bene meritus – dobrze zasłużony.

·         Bene olet, qui nihil olet – dobrze pachnie, kto niczym nie pachnie (wg Cycerona, Att. II, 1, 1)

·         Benedictus qui venit in nomine Domini – błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.

·         Bis dat, qui cito dat – kto szybko daje, dwa razy daje (Publiliusz Syrus)

·         Bona diagnosis, bona curatio – dobra diagnoza dobre leczenie

·         Bona fide – w dobrej wierze.

·         Bona valetudo melior est quam maximae divitiae – Dobry stan zdrowia jest lepszy niż największe bogactwo

·         Bonum ex malo non fit – dobro nie rodzi się ze zła. (Seneka)

·         Bonum vinum laetificat cor hominis – dobre wino raduje serce człowieka

·         Bos lassus fortius figit pedem – zmęczony wół szybciej pracuje.

C

·         Caeca invidia est – zazdrość jest ślepa

·         Captatio benevolentiae – zjednywanie sobie względów.

·         ...