Geografia turystyczna Geografia turystyczna jako dziedzina wiedzy ma zadanie śledzić nie tylko rozmieszczanie zjawisk turyst., ale także związki przestrzenne zachodzące między nimi. Jej gł. zadania to: a) badanie środowiska naturalnego pod kątem atrakcyjnej. przydatności. Dla turystki. Atrakcyjność terenu lub poszczególnych jego elementów jest ważna dla turystów i dotyczy nie tylko walorów. Stopień wydatności poszczególnych. Elementów jest zwykle oceniany na podst. Ich właściwości użytkowych oraz krajobrazowych. b) Klasyfikacja region. miejscow. Tras i szlaków turystycznych jest ważna w każdej dziedzinie wiedzy GT. Zajmuje się wyznaczaniem regionów, tras i wydzieleniem miejscow. Turystycznych. Rozwój ruchu turyst. przyczynia się do powstawania nowych podmiotów klasyfikacji. c) Charakterystyka i klasyfikacja walorów turystycznych i ich rozmieszczenie. Waloryzacja turyst. i rozmieszczenie elementów jest głównym zadaniem GT. GT zajmuje się również klasyfikacją walorów na potrzeby turyst. d) Badanie wpływu turyst. na zjawisko społecz.- gosp. i bezpośr. Na gosp. Wpływ turyst. na gosp. podobnie jak tworzenie infrastruktury turyst. rozwój ruchu turystycznego i skutki jakie wywiera Na środowiska e) Badanie roli jaką spełniają poszczególne regiony w obsłudze krajów i zagranicznego ruchu turyst. Rola poszczeg. Regionów zmienia się, aich obecne znaczenie zależy GL. Od ilości i jakości walorów, od rozbudowy infrastruktury oraz tendencji w zagranicznym ruchu turyst. Sudety: a) Karpacz – bogata forma. Powstawały na przełomie kilku wieków, Duże zalesienie występowanie walorów antropogenicznych zróżnicowane zagospodarowanie. b) Kotlina jeleniogórska wraz z Karkonoszami, najważniejszy rejon w Sudetach. Jeden z najstarszych odc. Turyst. Polski. W granice obecnej Polski. c) Śnieżka – Karkonosze są dobrze zagospodarowane turystycznie. Stworzono KPN. d) 2 duże ośrodki turyst. Karpacz i Szklarska Poręba. Jakuszyce – bieg Piastów e) 2 wodospady: Szklarska poręba i Kamieńczyk f) Karpacz – kościółek Wang (norw), muzeum zabawek, g) Jelenia Góra – kościoły, rynek w granicach J.G. leżą Cieplice Śląskie h) Kowary – Dawna sztolnia fabryki Uranu. Muzeum Miniatur (Miniatury zabytków dolnegośląska) i) Góry izerskie – 2 uzdrowiska – Świeradów Zdr. I Czerniawa. j) Góry wałbrzyskie – rejon o zupełnie odmiennym krajobrazie. Zamek Książ – największy zamek na Śląsku. Funkcje: Muzealne, hotelowe, gastronomiczne. k) Kotlina Kłodzka – otoczona ze wszystkich stron górami: Turystyka całoroczna. Wiele walorów krajoznawczych. l) Góry stołowe – PN Gór Stołowych. Turystyka uzdrowiskowa. m) Jaskinia Niedźwiedzia – na terenie gór stołowych. Jaskinia Raj – w górach świętokrzyskich. Karpaty: Tatry i Podtatrze. Beskid Żywiecki. Walory krajobrazowe żywy obraz folkloru. Karaty GPN. Magurski, Bieszczadzki PN a) Beskid Śląski – obszar dobrze zagospodarowany. Turystyka wypoczynkowa, dość duzy ruch turystyczny Ośrodki turyst.: WISŁA, prezydencki zameczek, Prze Wisłę i Beskid Żywiecki prowadzi droga Karpacka. Turyst. narciarka b) Szczyrk – wyciągi narciarskie c) Beskid Żywiecki – Beskid Mały i Makowski – zagospodarowanie ruchu turystycznego jest widoczne. Dwa zbiorniki wodne: Jezioro Żywieckie, Międzybrodzkie, d) Zawoja – duże skupisko domów wczasowych, Beskid Mały –turystyka piesza, narciarska, ośrodki turystyczne e) Rejon Podtatrza, Orawy, Spisz i Pieniny: Obszar zróżnicowany pod wzgl. Walorów turystycznych Bukowina Tatrz., Białka, Poronik – miejscowości konkurencyjne dla Zakopanego. Chochołów: drewniane domy. Zamek w Niedzicy – Duży zamek na skale na jeziorem Czorsztyńskim. Pieniny – góry wapienne o zróżnicowanej rzeźbie terenu. Przełom Dunajca. f) Tatry – największy ruch turystyczny – Zakopane. Zróżnicowane pod względem terenu. Część zachodnia – wapienie, jaskinie i wyw. Tatry wschodnie – Granity. Krajobraz Alpejski. Zakopane: największy ośrodek narciarski w Polsce. Dobra baza noclegowa. Kolejki linowe, Kasprowy Wierch, Morskie Oko, Dolina Pięciu Stawów, Zakopane – Liczne muzea. Najwyższy szczyt: Rysy 2499m.n,p.m, Metody Badania ruchu turystycznego: · Metoda hotelowa – rejestrowanie ruchu turystycznego · Metoda graniczna · Ankietowa – Instytut turystyki w Warszawie JTTZ- 1 – Przynajmniej 1 nocleg w Polsce + wydadki turystów JTTZ- 2 – cele, motywy (gdzie? po co?) JTTZ-4 – Przyjeżdżających jednodniowych Ruch turystyczny w Polsce: 16, 2 mln.os. w tym 4,2 mln cudzoziemców Aktywność turystyczna Polaków · Długoterminowa: 4 noclegi + 1= 5 dni i więcej – urlopowo wakacyjna · Krótkookresowa: 3 noclegi +1= 4 dni W 2005 65% Polaków w wieku 15 lub więcej lat nie uczestniczyło w co najmniej 5 dniowym wyjeździe w kraju lub zagranicą. 29% - wyjazdy krajowe Częstotliwość – więcej niż 1 raz – 1,6 Cele: turystyczno – wypoczynkowy, odwiedziny znajomych 83% - organizuje sobie samemu wyjazdy 5% - korzysta z biur podróży Rodzaje zakwaterowania - noclegi u znajomych – najwięcej m-22% w – 19% - noclegi w obiektach turystycznych - 80% - turyści wyjeżdżających w okresie letnim, 15% - w okresie jesiennym, 11% - wiosenny Główne kierunki wyjazdów: - 32% morze, 24% góry, 18% jeziora, 21% - miasta a) Region – Beskid Sądecki · Występowanie dużej liczby uzdrowisk (Szczawnica, Muszyna) · Turystyka uzdrowiskowa · T. Piesza · T. Zimowa · T. wypoczynkowa · Dobrze zagospodarowana · Stary Sącz – zespół klasztorny, grób św. KINGI b) Region Beskid Niski · Najsłabiej zagospodarowany region turystyczny w Karpatach · Występuje mnóstwo cerkwi · Turystyka piesza, krajoznawcza · 2 uzdrowiska: RYMANÓW, Iwonicz Zdrój · Małe miasteczko BIECZ – wiele zabytków, mury miejskie, · Winarowa, Sękowa – zabytkowe drewniane kościoły · Ciężkie walki I Wojny Światowej i walki o przełęcz Dukielską c) Bieszczady · Wielka i mała pętla bieszczadzka (walory widokowe krajobrazu) · Pomnik gen. Świerczewskiego · Cerkwie · Turystyka piesza · Polańczyk – uzdrowisko Środki transportu: 60% - samochód 23% - kolej Sposób spędzania czasu: wolny wypoczynek Podróże krótkoterminowe 24% mieszkańców Polski uczestniczyło w wyjazdach krótko terminowych 88% - samodzielne wyjazdy 0,4%- udział biur podróży Rozkład przestrzenny: Krajowy ruch turystyczny Miejsca: 1. woj. Mazowieckie – 5,8 mln podróżnych 2. woj. Małopolskie – Kraków, Tatry – długookresowe 3. Pomorskie – morze - długookresowe 4. Wielkopolskie - krótkookresowe 5. Dolnośląskie - krótkookresowe Zagraniczne podróże Polaków 12% Polaków uczestniczyło w wyjazdach zagranicznych. Podróże zagraniczne – 11 dni – średni pobyt za granicą, wśród wyjeżdżających 20-29 lat – 1 grupa, 30-39 lat – II grupa Cel typowo turystyczny: druga pozycja – wyjazdy służbowe, trzecia pozycja: odwiedziny krewnych i znajomych Formy wyjazdów: wyjazdy samodzielne 31% korzysta z biur podróży Terminy wyjazdów - Lato - Jesień – 34% - wiosna – 31% - Zima – 20% Kierunki wyjazdów: NIEMCY, WŁOCHY, CZECHY, SŁOWACJA, Wielka Brytania, Wydatki Polaków na 13 dni: 1424 zł Wyjazdy turystów zagranicznych: 15,2 mln osób Średnia długość pobytu wynosi 5,4 dni – pobyt długookresowy W latach 90tych wystąpiło wiele zmian, ustrojowych i gospodarczych, pojawiło się wiele firm prywatnych Przewodnik – publikacja, która ma służyć turystom, przestawia najważniejsze informacje o regionie. Spełnia funkcje edukacyjne i informacyjne ze względu na zasięg wyróżniamy przewodniki o obiektach i grupach obiektów, państwo, świat. Ze względu na treść - hasłowe - trasowe Ze względu na przeznaczenie dla różnych form turystycznych - ogólne - specjalne – dla specjalistów i hobbystów Treść przewodników składa się trzech części: 1) ogólna – opis środowiska geograficznego 2) szczegółowa – zawiera opis krajoznawczy regionu, obiektu 3) użytkowa – przydatne informacje Przewodniki po Polsce 1) „Przewodniki po Polsce” – wydanie MUZA 2) Przewodniki regionalne i hasłowe 3) „Polska” – ok. 900 stron – układ wojewódzki 4) Słownik geograficzno- krajoznawczy Polski ponad 900 stron Przyjazdy turystów zagranicznych · 4,3 mln osób przyjechało do Polski · 15,2 mln osób przyjechało do Polski na nocleg Sposób spędzania czasu: 65% - pobyt w miastach 14% - objazd po kraju 9% - pobyt na wsi 4% - wypoczynek w górach 2% - wypoczynek na morzem 2% - wypoczynek na pojezierzu Polska nie jest krajem turystyki wypoczynkowej Formy organizacyjne: · 78% - nie korzystają z biur podróży · 8% - biura podroży Rodzaj zakwaterowania: · 42% - hotele · 23% - noclegi u krewnych lub znajomych (kraje sąsiedzkie) · 10% - pensjonaty · 8% - kwatery prywatne Kryteria: · Koszty pobytu · Stan bezpieczeństwa · Warunki dojazdu · Stan sanitarny Przestrzenne rozmieszczenie ruchu (województwa): · Mazowieckie 3,4 mln · Wielkopolskie · Małopolskie · Dolnośląskie · Podlaskie · Warmińsko – Mazurskie Pięć, najchętniej odwiedzanych obszarów. a) w celach turystycznych: 1) Pomorskie 2) Warmińsko – Mazurskie 3) Dolnośląskie 4) Wielkopolskie b) w interesach 1) mazowieckie 2) łódzkie 3) wielkopolskie c) turystyka biznesowa: · Poznań · Wrocław · Warszawa · Katowice · Łódź Struktura demograficzna: 75% - mężczyźni 49% - osoby w wieku 35- 44 lat 25% - osoby w wieku 25 – 34 lat 19% - osoby w wieku 45 – 54 lat 5% - osoby w wieku powyżej 50 lat 4% - młodzi do 24 lat Promocja: Ogólne złożenia strategiczno – programowe, cele ogólne POT wynikają z jej statusu. Jednak celem głównym na wszystkich rynkach będzie wdrażanie skutecznego marketingu, wpływające na zwiększenie turystyki przyjazdowej i krajowej: Są to następujące cele: 1. Poprawa wizerunku Polski na rynkach zagranicznych jako atrakcyjnego celu podróży poprzez zwiększenie obecności naszego kraju w mediach, za pomocą przeprowadzania kampanii, reklamowych podróży studyjnych do Polski i konferencji prasowych dla dziennikarzy zagranicznych. Dalsza regionalizacja promocji turystyki i rozwój produktów turystycznych poprzez wspieranie regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych i ich inicjatyw. 2. Zwiększenie efektywności i komunikacji społecznej podejmowane działania POT poprzez doskonalenie narzędzi promocyjnych i podwyższanie poziomu merytorycznego i technicznego oraz wprowadzenie nowych technik do marketingu turystycznego i informacji turystycznej. Chodzi m.in. o promocję wydawnictwa w formie elektronicznej, większą liczbę wydawnictw o charakterze informacyjnym, a przede wszystkim o funkcjonalny portal internetowy, o odpowiedniej liczbie wersji językowych, 3. Występuje szereg przeszkód w promocji turystyki polskiej, najbardziej znaczące są: a) zbyt niski poziom budżetu POTU, brak perspektywy finansowej, która umożliwiłaby planowanie wieloletnich działań promocyjnych b) brak kampanii reklamowej za granicą i w kraju c) brak reklam w mediach zagranicznych d) zbyt mało badań konsumenckich (ok. 80% turyst. zagranicznych to turyści indyw.) e) brak wsparcia reklamowego dla touroperatorów zagranicznych sprzedających wycieczki do Polski f) brak możliwości powoływania nowych ośrodków zagranicznych POT, których funkcjonowanie stanowi podstawowy warunek skutecznej promocji na danym rynku. g) Ograniczona dostępność komunikacyjna na niektórych rynkach h) Brak możliwości znacznego finansowego współpartnerstwa z POT w realizacji wspólnych przedsięwzięć promocyjnych, problem w pozyskiwaniu sponsorów, wspomagających promocję turystyczną za granicą, spowodowane jest to brakiem firm polskich zainteresowanych promocją poza krajem PRIORYTETOWE PRODUKTY, KTÓRE POLSKA OFERUJE TURYSTOM ZAGRANICZNYM · Turystyka miejska i kulturowa, miasta historyczne, zamki koncerty, festiwale, obiekty UNESCO, szlak architektury drewnianej, zakupy, turystyka objazdowa, weekend, · Ekoturystyka i Parki Narodowe · Turystyka pielgrzymkowa: śladami Papieża Jana Pawła II · Turystyka Biznesowa: targi, kongresy, konferencje, · Turystyka uzdrowiskowa: leczenie wodami mineralnymi · Turystyka biologiczna i kosmetyka typu SPA i Wellness · Turystyka aktywna: wędrówki piesze, górskie, rowerowe, wodne, żeglarstwo, spływy kajakowe, jeździectwo, turnieje golfowe, wspinaczkowe w górach, nad morzem na pojezierzu Mazurskim, · Agroturystyka: a) kuchnia i tradycja polska · Turystyka hobbistyczna i specjalistyczna: podglądanie ptaków, wędkarstwo · Wyjazdy tematyczne - obiekty UNESCO - miejsca unikalne, w skali światowej: Słowiński Park Narodowy, Biebrza, Kanał Ostródzko – Elbląski, Puszcza Białowieska, - turystyka w obiektach militarnych: Gierłoz (bunkry dawnej kwatery Hitlera) Produkty markowe dla woj. Dolnośląskiego · Uzdrowiska · Turystyka kulturowa – miejska · Aktywna · Specjalistyczna · Turystyka kajakowa · Biznesowa · Tranzytowa Pod pojęciem informacji turystycznej należy rozumieć: · Uporządkowany zbiór danych służących organizatorom i konsumentom usług turystycznych · System obejmujący sieć centrów i produktów informacji turystycznej · Metodologię gromadzenia, przetwarzania, weryfikowania i udostępniania danych Informacja turystyczna uważana jest za narzędzia organizujące czynniki służące rozwojowi turystyki. Poprzez gromadzenie i weryfikację informacji turystycznej zapewnia się aktywny udział w kształtowaniu podaży i popytu na rynku turyst. Informacja jest niezbędna do podejmowania decyzji. Brak informacji lub jej niedosyt wyklucza zainteresowanie ze strony większości turystów, którzy rzadko podejmują podróż w nieznane. Wpływ informacji turystycznej na podjęcie decyzji o podróży turystycznej zagranicznej czy krajowej przebiega: · Zwracanie naszej uwagi poprzez film, plakat · Zainteresowanie · Decyzja zapoznanie się z materiałami · Akcja – dodatkowo upewnia nas o słuszności wyboru. Mapy topograficzne – są mapami szczegółowymi a) mapy wieloskalowe 1: 10 000, 1:25 000 b) mapy średnioskalowe 1:100 000, 1:200 000, 1:300 000 mapy przeglądowe. c) Mapy małoskalowe 1:1 000 000 Mapy turystyczne zawierają - walory turystyczne - infrastrukturę komunikacyjną - obiekty zagospodarowania turystycznego Atlasy - przyjazdy turystów w latach 94 – 2005 - 1994 – 1997 – wzrost liczby przyjazdów turystów zagranicznych - 1998 – 2003 – spadek liczby - 2004 – 2010 – wzrost Niewielki spadek turystyki krótkoterminowej od 2002 r. Światowa organizacja wytyczyła: - 6 regionów turystycznych, regiony dzielą się na subregiony 1) Europa – Armenia, Azerbejdżan, Turkmenia, Uzbekistan 2) Ameryka PŁD, PN i środkowa 3) Afryka, Libia, 4) Egipt, Bliski Wschód 5) Azja Południowa 6) Azja wschodnia i obszar Pacyfiku 842 mln liczba turystów w 2006r na świecie. Kolejność odwiedzanych regionów na świecie: 1) 458 mln odwiedza Europę, wzrost o 7,6% 2) Azja wschodnia i obszar Pacyfiku, 3) Ameryka, 4) Afryka 5) Bliski Wschód – 40,8 mln turystów Wpływy z turystyki: 1) USA 2) Hiszpania – 47,9 mld $ 57 mln turystów 3) Francja – 42,3 mld $ - 79mln turystów 4) Włochy – 35 mld $ - 35,3 mln t. 5) W.Bryt – 30 mld $ 6) Niemcy – 29,2 mld $ 1. Kraje wysyłające turystów: Niemcy, Japonia, Francja, USA, Wlk. Brytania 2. Turyści odwiedzają kraje bliskokulturowe Np. Niemcy - Austria, Wlk. Brytania – Irlandia W latach 90- latach zmiany w turystyce – większy udział mieszkańców Azji Wsch i Europy Środk. – Wsch. Azji Płd. BASEN MORZA ŚRÓDZIEMNEGO + wyspy– najstarszy region mający największy ruch turystyczny na świecie. Walory tego regionu: ciepłe morze, krajobrazy, plaże, klimat, Walory kulturowe (kultura grecka, rzymska, egipska) 3. Rozwój turystyki: a) Francja, Włochy, Hiszpania, Chorwacja, Grecja b) Afryka · Region Alpejski (turystyka zimowa) – narciarstwo · Walory klimatyczne i terenowe · Dobrze zagospodarowane · Alpy są zróżnicowane · Duże ośrodki narciarskie 4. Formy turystyki: · Turystyka handlowa · Wyprzedaże – centra handlowe · Londyn – 3,5 mln · Tanie linie lotnicze, biura podróży · Paryż, Mediolan, Wiedeń, Genewa, Bruksela, NYC · Dla 20% Polaków, bez zakupów nie ma wycieczek · Co 6 turysta wybiera centra handlowe, a nie Np. wycieczkę nad Niagarę · Turystyka hazardowa - budowa kasyn zwiększyła ruch turystyczny - kompleksy: kasyno, hotel, centra handlowe, restauracje - Las Vegas, Wyspy Bahama, Karaiby, - większość turystów zatrzymuje się na 1 dzień - Europa: Monte Carlo, Londyn Najstarszym regionem turystyczny jest EUROPA (turystyka letnia i zimowa) Turystyka wypoczynkowa m. Śródziemne Region Azji Wschodniej: · Chiny, Japonia, Płw. Indochiński + Australia i Oceania · Walory przyrodnicze: - Parki narodowe - 70 km piaszczystych plaż - ULURU, monolit skalny w Australii - Wyspy Fidżi, Samoa, Tonga, Polinezja Franc. - Z powodu ocieplenia klimatu, poziom Pacyfiku podwyższa się i niektóre wyspy są podtapiane, co prowadzi do migracji ludności orz zmniejszenia się ruchu turystycznego Afryka: Ekoturystyka: · Kenia · Tanzania · RPA Turystyka wypoczynkowa: · Seszele · Mauritius · Madagaskar System obsługi ruchu turystycznego w Polsce: · Departament turystyki w Ministerstwie Gospodarki · Polska Organizacja Turystyczny – ma strukturę regionalną · UNWTO – statystyka ruchu turystycznego, założenie w 1974 r. w Madrycie Struktura organizacyjna w Polsce: I Sektor gospodarczy – biura podróży, bazy noclegowe, przewodnicy, piloci i inne podmioty. II Administracja publiczna – (administracja państwowa, samorządowa POT, ROT, LOT) a) reglamentacja biur podróży występujących w roli: · pośredników turystycznych · organizatorów imprez turystycznych b) procedura zaszeregowania (kategorie obiektów hotelowych oraz ich ewidencja) c) reglamentacja prawna uprawnień pilotów wycieczek d) zadania zakresie planowania przestrzennego w skali regionalnej III. Samorząd gospodarczy i organizacje zawodowe · Polska Izba Turystyki · Rada koordynacji Izb turystycznych · Izba gospodarcza „Polskie Znaczenia Hoteli” · Polska Izba Hotelarstwa · Polska Izba Gastronomiczna · Polskie Zrzeszenie Hoteli · Polskie stowarzyszenie Hotelarstwa i Turystyki · Stowarzyszenie Zawodowe, w tym stowarzyszenie pilotów i przewodników IV. Organizacje pozarządowe, szkolnictwo zawodowe · PTTK · Polskie Stowarzyszenie Turystyki · PTSM · Polska Federacja Campingu i Caravaningu · Polska Federacja Turystyki Wiejskie „Gospodarstwo Gościnne” · Polskie Stowarzyszenie Agroturystyczne Projekt strategii rozwoju turystyki – projekt rządowy ANALIZA SWOT · Mocne strony: - Stosunkowo bogate i dobrze zachowane środowisko przyrodnicze i kulturowe - dobrze rozwinięta sieć głównych miast kraj, będące jednocześnie krajowymi lub regionalnymi ośrodkami turystycznymi: Kraków, Warszawa, Wrocław, Trójmiasto, Poznań, Lublin, Szczecin, Toruń, Zamość. - Korzystne położenie na kontynencie - poprawa wizerunku Polski w Europie i na świecie · Słabe strony: - niedostatek charakterystycznych regionalnych produktów turystycznych - brak pomocy finansowej · Szanse: - Korzystne trendy jakościowe i ilościowe - na rynkach światowych - nadanie turystyce priorytetu w regionalnym rozwoju gospodarczym - planowany rozwój infrastruktury - rozwój produktów turystycznych - wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju - możliwości wykorzystania potencjału wsi - rozwój nowoczesnych technologii - zapewnienie bezpieczeństwa osobistego i komunikacyjnego turystów · Zagrożenia: - silna konkurencja na rynku międzynarodowym - brak polityki przestrzennej w zakresie zagospodarowanie turystyki - ataki terrorystyczne - degradacja zasobów naturalnych - brak konsolidacji działającej na rzecz środowiska i rozwoju turystyki
mat.227