rzeczowniknomen.pdf

(228 KB) Pobierz
RZECZOWNIKI NOMEN (Substantiv)
RZECZOWNIKI NOMEN (Substantiv)
Każdy rzeczownik ma swój rodzaj, który rozpoznajemy po determinatorze
(rodzajniku). Język niemiecki posługuje się rodzajnikiem nieokreślonym: ein Tisch,
eine Tasche, ein Fenster (Tische, Fenster itp.,brak formy w Plural) i określonym:
der Tisch, die Tasche, das Fenster oraz die Tische, Jacken, Blumen, Kinder (liczba
mnoga).
W niektórych sytuacjach nie używa się determinatora (rodzajnika). Np. Herr Meier ist
Bauingenieur.
Professor Weber ist als Afrikaforscher bekannt. Deutschland ist ein führendes
Industrieland. Mein Freund kommt aus Belgien. Afrika und Asien sind Kontinente.
Ich esse viel Fisch und wenig Fleisch.
Rzeczowniki w języku niemieckim piszemy wielką literą.
Deklinacja rzeczownika
Jest to odmiana rzeczownika przez przypadki, liczby i rodzaje.
Przypadków w gramatyce niemieckiej jest cztery:
Nominativ (mianownik),
Genitiv (dopełniacz),
Dativ (celownik),
Akkusativ (biernik).
Liczby są dwie:
Singular (liczba pojedyncza) i Plural (liczba mnoga),
a rodzaje są trzy: męski ( Maskulinum ),
żeński ( Femininum ) i nijaki ( Neutrum ).
Wraz z rzeczownikiem odmienia się rodzajnik.
W języku niemieckim istnieją trzy odmiany rzeczowników: słaba, mocna i mieszana .
Te trzy odmiany odróżniamy od siebie po dopełniaczu liczby pojedynczej i
mianowniku liczby mnogiej.
Odmiana słaba
Według tej deklinacji odmieniają się w większości wypadków rzeczowniki rodzaju
żeńskiego i niewielka liczba rzeczowników rodzaju męskiego . Cechą odmiany słabej
są:
Końcówka –n lub –en przy rzeczownikach rodzaju żeńskiego w liczbie mnogiej .
Końcówka –n lub –en przy rzeczownikach rodzaju męskiego zarówno w liczbie
pojedynczej jak i mnogiej z wyjątkiem mianownika liczby pojedynczej.
Rzeczowniki odmieniające się według tej deklinacji nie mają przegłosu w liczbie
mnogiej.
SINGULAR
Maskulinum
Femininum
Nominativ der Junge
der Herr
die Antwort
Genitiv
des Junge n des Herr n
der Antwort
Dativ
dem Junge n dem Herr n der Antwort
Akkusativ den Junge n den Herr n
die Antwort
PLURAL
Maskulinum
Femininum
Nominativ die Jung en die Herr en
die
Antwort en
Genitiv
der Jung en die Herr en
der
Antwort en
Dativ
den Jung en die Herr en
den
Antwort en
Akkusativ die Jung en die Herr en
die
Antwort en
Według tego wzoru odmieniają się prawie wszystkie rzeczowniki rodzaju żeńskiego
(z wyjątkiem ok. 30 podlegających odmianie mocnej, m.in.
: die Mutter/die Mütter, die Stadt/die Städte).
W ten sposób odmienia się niewielka grupa rzeczowników rodzaju męskiego. Są to
rzeczowniki:
Kończące się na –e :
Np. der Junge, der Kollege, der Biologe, der Soziologe, der Bote (posłaniec),
der Affe (małpa), der Rabe (kruk),
der Kunde (klient), der Franzose, der Pole, der Russe, der Neffe
Utworzone od przymiotników lub imiesłowów:
Np. der Kranke, der Verletzte, der Verwandte, der Betroffene, der Beschädigte.
Pochodzenia obcego o akcentowanych sylabach końcowych:
Np. der Architekt, der Student, der Assistent, der Dozent, der Demonstrant, der
Journalist, der Polizist,
der Terrorist, der Musikant, der Patient
Kilka innych (przeważnie jednosylabowych)
Np. der Bär, der Bauer, der Fürst (książe), der Hase (zając), der Herr , der Held,
der Mensch
57508160.003.png
Odmiana mocna
Do tej odmiany należy większość rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego
oraz ok. 30. rzeczowników rodzaju żeńskiego.
Cechą tej deklinacji jest:
Końcówka –s lub –es w dopełniaczu liczby pojedynczej u rzeczowników
rodzaju męskiego i nijakiego (-s- wielosylabowe –es- jednosylabowe).
Końcówki –e , -er , -s lub brak końcówki w liczbie mnogiej. Często towarzyszy
tym końcówkom przegłos. Np. Tisch/Tische, Stuhl/Stühle, Schrank/Schränke,
Glas/Gläser, Buch/Bücher, Kleid/Kleider, Baum/Bäume
feminin: die Mutter/die Mütter, die Tochter/die Töchter, die Stadt/die Städte, die
Nacht/die Nächte,
die Wand/die Wände, die Hand/die Hände...
W celowniku liczby mnogiej – końcówka –n , z wyjątkiem rzeczowników
pochodzenia obcego, np . das Auto/Autos, das Radio/Radios, das Cafe/Cafes,
das Hotel/Hotels, der Park/Parks, der Klub , te otrzymują we wszystkich
przypadkach liczby mnogiej końcówkę –s .
Np. auf den Tischen ( Bildern ), auf den Bäumen, mit den Händen, an den
Wänden.
SINGULAR
Maskulinum Femininum Neutrum
Nominativ der Schüler die Stadt
das Fenster
Genitiv
des Schüler s der Stadt
des Fenster s
Dativ
dem Schüler der Stadt
dem Fenster
Akkusativ den Schüler die Stadt
das Fenster
PLURAL
Maskulinum Femininum Neutrum
Nominativ die Schüler die Städte die Fenster
Genitiv
der Schüler der Städte der Fenster
Dativ den Schüler n den Städte n den Fenster n
Akkusativ die Schüler die Städte die Fenster
57508160.004.png
Wzór odmiany rzeczowników pochodzenia obcego z końcówką –s w liczbie mnogiej:
Singular
Plural
Nominativ das Kino die Kino s
Genitiv
des Kino s der Kino s
Dativ
dem Kino den Kino s
Akkusativ das Kino die Kino s
Odmiana mieszana/nieregularna
Do tej deklinacji należą rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego. Cechą odmiany
mieszanej jest:
mocnej)
Koncówka –n lub –en w liczbie mnogiej (jak w odmianie słabej)
Według tej deklinacji odmieniają się:
Rzeczowniki o nieakcentowanym zakończeniu –or
Np. der Professor, der Rektor, der Direktor
Rzeczowniki pochodzenia łacińskiego o zakończeniu –um , -ium :
Np. das Datum/Daten, das Museum/Museen, das Gymnasium/Gymnasien, das
Zentrum/Zentren.
Kilka innych:
Np.: der See, der Staat, das Hemd, das Konto, das Ende, das Ohr, das Auge,
das Bett .
SINGULAR
Maskulinum Neutrum
Nominativ der Professor das Hemd
Genitiv
des
Professor s
des Hemde s
Dativ
dem Professor dem Hemd
Akkusativ den Professor das Hemd
Końcówka –s lub –es w dopełniaczu liczby pojedynczej (tak jak w odmianie
57508160.005.png 57508160.006.png
PLURAL
Maskulinum
Neutrum
Nominativ die Professor en die Hemd en
Genitiv
der
Professor en
der Hemd en
Dativ
den
Professor en
den
Hemd en
Akkusativ die Professor en die Hemd en
Do deklinacji mieszanej należą również rzeczowniki odmieniające się nieregularnie w
liczbie pojedynczej,
np. der Gedanke, der Name, der Glaube, der Buchstabe .
Singular
Plural
Nominativ der Name
die Nam en
Genitiv
des Nam ens der Nam en
Dativ
dem Nam en den Nam en
Akkusativ
den Nam en die Nam en
Wyjątkiem jest rzeczownik das Herz
Singular
Plural
Nominativ das Herz
die Herz en
Genitiv
des Herz ens der Herz en
Dativ
dem Herz en den Herz en
Akkusativ das Herz
die Herz en
Przykłady zastosowania rzeczowników
Monika hat eine Freundin, ich habe zwei Freundinnen.
Ich habe den Namen des Flusses vergessen.
Ich habe den Titel des Buches vergessen.
Ich habe den Namen des Professors vergessen.
Den Vornamen des Kindes kenne ich nicht.
Die Telefonnummer meiner Assistentin steht im Kalender.
Mein Nachbar ist Obstverkäufer, seine Frau ist auch Verkäuferin.
Herr Gabert wohnt in Frankreich, er ist Franzose.
Herr Patakis kommt aus Griechenland, er ist Grieche, seine Frau ist Griechin.
Herr Nowak kommt aus Polen, er ist Pole, seine Frau ist Polin.
Die Menschen glauben dem Politiker (den Politikern) nicht.
Heute spricht der Vertreter der Regierung.
57508160.001.png 57508160.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin