I - przykładowy 2008 - matura - OKE Poznań.pdf

(420 KB) Pobierz
Microsoft Word - arkusz_pp.doc
dysleksja
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY
BIOLOGIA
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 12stron (zadania 1–31).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym
przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem
/ atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Możesz korzystać z ołówka i gumki (wyłącznie do rysunków)
oraz linijki.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
11390837.003.png 11390837.004.png
2
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom podstawowy
Zadanie 1. ( 2 pkt )
Mitochondria to organelle komórkowe, w których zachodzą reakcje oddychania tlenowego.
Podaj nazwę elementu budowy mitochondrium oznaczonego jako X i określ funkcję tego
elementu w procesie oddychania tlenowego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2. ( 2 pkt )
Na schemacie przedstawiono zależność funkcjonowania komórki organizmu człowieka
od układu pokarmowego, wydalniczego oraz oddechowego.
UKŁAD
POKARMOWY
UKŁAD
WYDALNICZY
1 4
KOMÓRKA
2 3
UKŁAD
ODDECHOWY
Wpisz do tabeli po jednym przykładzie substancji transportowanych do i z komórki,
oznaczonych na schemacie 1-4.
1 - ……………………………..……..
2 - …………………………………..
3 - ………………………..…………..
4 - ……………………..……..……..
Zadanie 3. ( 1 pkt )
O efektywności i skuteczności wymiany gazowej w dużym stopniu decyduje całkowita
powierzchnia wymiany gazowej płuc. U człowieka wynosi ona około 80 m 2 .
Podaj jedną cechę budowy płuc warunkującą wielkość ich powierzchni wymiany
gazowej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
11390837.005.png
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom podstawowy
3
Zadanie 4. ( 2 pkt )
Na schemacie przedstawiono krążenie płucne w organizmie człowieka.
a) Podaj nazwę naczynia krwionośnego oznaczonego X. …………………………..………
b) Określ, czy znajduje się w nim krew utlenowana czy odtlenowana. …………..……….
Zadanie 5. ( 1 pkt )
Na rysunkach przedstawiono reakcje krwinek czerwonych dawcy krwi z przeciwciałami
biorcy krwi, po przeprowadzeniu transfuzji krwi.
Określ, w którym przypadku (A czy B) występuje brak zgodności grup krwi między
dawcą i biorcą. Podaj jeden argument uzasadniający wybór.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 6. ( 1 pkt )
Na rysunku przedstawiono czerwone krwinki człowieka.
Podaj jedną cechę budowy krwinek, która jest przyczyną ich
dwuwklęsłego kształtu.
.........................................................................................................
11390837.006.png 11390837.001.png
4
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom podstawowy
Zadanie 7. ( 1 pkt )
Krzepnięcie krwi ma znaczenie biologiczne jako mechanizm chroniący organizm przed utratą
krwi.
Uporządkuj wymienione procesy związane z krzepnięciem krwi zgodnie z kolejnością
ich przebiegu.
A. Enzymy wydostają się z uszkodzonych płytek krwi do osocza.
B. Fibrynogen pod wpływem enzymów i jonów wapnia przechodzi w fibrynę.
C. Uszkodzenie naczynia krwionośnego.
D. Powstaje skrzep zatykający uszkodzone naczynie krwionośne.
E. Fibryna wytrąca się z osocza w postaci włókienek tworzących sieć, w której oczkach
unieruchamiane są erytrocyty.
F. Płytki krwi (trombocyty) gromadzą się miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego.
……………………………………………………………………………………………….
Zadanie 8. ( 1 pkt )
Organizm człowieka ma zdolność do utrzymywania stałej temperatury ciała mimo
zmieniającej się temperatury otoczenia.
Spośród zdań A–E zaznacz te trzy, które opisują zmiany w organizmie człowieka
w momencie odczuwania zimna.
A. Rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze.
B. Zwężenie naczyń krwionośnych w skórze.
C. Pobudzenie drżenia mięśni.
D. Pobudzenie pracy gruczołów potowych.
E. Zahamowanie pracy gruczołów potowych.
Zadanie 9. ( 2 pkt )
Choroba nadciśnieniowa jest jedną z najczęściej spotykanych chorób układu krwionośnego.
Podwyższone ciśnienie krwi powoduje większe obciążenie dla mięśnia sercowego
oraz zwiększa ryzyko pęknięcia naczyń krwionośnych w mózgu.
Zaproponuj dwa przykłady działań profilaktycznych, jakie mógłby podjąć 30-letni
niepalący i niepijący alkoholu informatyk, którego ojciec i dziadek chorowali
na nadciśnienie, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów tej choroby.
1) ...................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
2) ...................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Zadanie 10. ( 2 pkt )
Na skutek działania obcego antygenu w organizmie występuje pierwotna i wtórna odpowiedź
immunologiczna. Odpowiedź pierwotna zachodzi w czasie pierwszego kontaktu organizmu
z antygenem. W jego następstwie w organizmie pojawiają się komórki plazmatyczne
produkujące przeciwciała. Koncentracja przeciwciał w osoczu rośnie logarytmicznie i w kilka
dni po infekcji osiąga maksymalną liczbę, a następnie w okresie około trzech tygodni
Materiał diagnostyczny z biologii
Poziom podstawowy
5
stopniowo opada do pewnego, określonego poziomu. Odpowiedź wtórna występuje przy
ponownym kontakcie organizmu z tym samym antygenem, ale jej przebieg jest odmienny.
W ciągu dwóch, trzech dni od infekcji koncentracja przeciwciał we krwi wzrasta kilkakrotnie,
a ich podwyższony poziom utrzymuje się przez dłuższy czas.
Na podstawie informacji zawartych w tekście podaj, co na wykresie ilustruje fragment
krzywej oznaczony jako B.
....................................................................................................................................................
Zadanie 11. ( 2 pkt )
Każdego dnia posocznica (inaczej sepsa) zabija około 1400 osób na całym świecie.
Posocznica jest reakcją zapalną organizmu wywołaną przez infekcję bakteryjną, wirusową,
pasożytniczą lub grzybiczą. Często pojawia się w wyniku zakażenia po zabiegu
chirurgicznym. Coraz mniejsza skuteczność antybiotyków sprawia, że od kilku lat posocznicę
diagnozuje się dwa razy częściej niż do tej pory. Liczba przypadków ciężkiej sepsy zwiększa
się corocznie także z powodu starzenia się społeczeństwa oraz wzrostu liczby
przeprowadzanych zabiegów chirurgicznych. Naukowcy w ciągu ostatnich dwudziestu lat
przetestowali w badaniach klinicznych niemal dwadzieścia leków na sepsę, które okazały się
nieskuteczne.
Na podstawie tekstu podaj dwie przyczyny coraz częstszego występowania sepsy.
1) .................................................................................................................................................
2) .................................................................................................................................................
Zadanie 12. ( 1 pkt )
Na rysunku przedstawiono szkielet kończyny górnej człowieka.
Podaj nazwę kości oznaczonej X. ............................................................................................
11390837.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin