wada słuchu, dostosowanie i ocennianie.pdf

„ Praca z dzieckiem z wadą słuchu w szkole podstawowej.”

Kwalifikacja dziecka z wadą słuchu do kształcenia integracyjnego.

oświadczenia wielu krajów, a także nasze polskie doświadczenia

szkolnictwa integracyjnego wskazują, że dzieci z zaburzeniami w rozwoju,

z tzw. specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, nie muszą uczyć się w odrębnych

szkołach specjalnych i być izolowane od normalnie rozwijających się

rówieśników.

W ostatnich latach coraz więcej dzieci z wadami słuchu uczy się

w szkołach podstawowych, uczęszczają do klas integracyjnych, albo objęte są

nauczaniem zintegrowanym.

i o dużych korzyści, jakie stwarza nauczanie integracyjne, nie

każde dziecko z wadą słuchu kwalifikuje się do tej formy nauczania z uwagi

na zbyt duże wymagania programowe w szkole masowej, którym nie zawsze

jest w stanie sprostać.

Wybór dalszej drogi kształcenia dla dziecka z wadą słuchu jest

bardzo trudną decyzją dla jego rodziców. Z naszych obserwacji wynika

jednoznacznie, że decyzję o „oddaniu” dziecka do szkoły specjalnej podejmują

bardzo niechętnie , a zwłaszcza gdy nauka w takiej szkole wiąże się

z mieszkaniem dziecka w internacie i oznacza dłuższą rozłąkę z rodziną.

Rodzice pragną, aby ich dziecko mimo dużego niedosłuchu

uczęszczało do szkoły podstawowej, w miejscu jego zamieszkania, gdyż

sami chcą wychować dziecko w domu rodzinnym, zapewnić mu jak

najlepszą opiekę.

Przestrzegamy rodziców, aby w podjęciu tej trudnej decyzji nie kierowali się

tylko własną motywacją (subiektywną oceną), ale uwzględniali opinię innych

specjalistów, którzy opiekują się dzieckiem od momentu stwierdzenia wady

słuchu, obserwują jego osiągnięcia w procesie rehabilitacji.

Po badaniach dojrzałości szkolnej dziecka niedosłyszącego ,

w poradni, w oparciu o wyniki specjalistycznych badań lekarskich,

stwierdzających poziom ubytku słuchu oraz wyniki badań psychologicznych

i pedagogicznych – indywidualnie omawiamy z rodzicami umiejętności

i zdolności dziecka w momencie startu szkolnego . Konfrontujemy je

z wymaganiami edukacyjnymi i społecznymi szkoły ogólnodostępnej.

Specjaliści kierując dziecko z wadą słuchu do nauczenia w szkole

podstawowej ogólnodostępnej, powinni z rodzicami omówić, czy dziecko

niedosłyszące spełnia zasadnicze warunki, które w dużym stopniu umożliwiają

mu sprostanie wymaganiom edukacyjnym w nauczaniu zintegrowanym.

Do tych warunków zaliczamy przede wszystkim:

1. Zachowany kontakt słowny – rehabilitacja mowy dziecka była rozpoczęta

dużo wcześniej przed podjęciem nauki w kl. I, możliwy jest spontaniczny

kontakt werbalny z rówieśnikami i osobami dorosłymi spoza rodziny.

Dziecko posiada indywidualny , dobrze dobrany aparat słuchowy, z którego

korzysta w szkole i w domu oraz pozostaje pod stałą opieką surdologopedy

w Poradni Rehabilitacji Dzieci z Wadami Słuchu i Mowy.

2. Przeciętny poziom rozwoju umysłowego brak dodatkowych poważnych

zaburzeń rozwojowych.

Wysokie możliwości intelektualne sprzyjają lepszemu opanowaniu

zasobu słownictwa i rozwoju mowy, a postęp w komunikacji słownej

stymuluje w naturalny sposób procesy poznawcze. Dzieci z obniżonym

poziomem intelektualnym mają większe trudności w przyswajaniu pojęć

abstrakcyjnych, zrozumieniu złożonych poleceń i zadań. Wymagają też

znacznie więcej powtórzeń przy utrwalaniu nowych wiadomości – szybciej

męczą się wysiłkiem umysłowym, często mają obniżoną motywację

do uczenia i duże trudności z koncentracją uwagi.

Dużo dzieci z wadami słuchu ma również wadę wzroku, dlatego też

każde dziecko, u którego stwierdzono niedosłuch powinno mieć

systematycznie badany wzrok.

Mogą występować zaburzenia w obrębie innych zmysłów, np.

obniżenie sprawności ruchowej, zaburzenia sprawności grafomotorycznej

i niska koordynacja wzrokowo – słuchowa, które są spowodowane przez ten

sam czynnik który wywołał niedosłuch .

Tak, jak u dzieci słyszących również i u dzieci z wadami słuchu

mogą występować zaburzenia o charakterze dyslektyczno - dysgraficzno-

dysortograficznym. Mogą one utrudniać naukę mowy, opóźniać poziom

nauki czytania i pisania.

W przypadku stwierdzenia poza niedosłuchem, sprzężonych

deficytów rozwojowych w zakresie analizatora wzrokowego i słuchowego,

bądź obniżonego poziomu sprawności grafomotorycznej – konieczne są

dodatkowe ćwiczenia stymulujące rozwój zaburzonych funkcji

percepcyjno – motorycznych w ramach zajęć korekcyjno –

kompensacyjnych lub dodatkowe zajęcia dydaktyczno wyrównawcze

z elementami tych ćwiczeń.

Poważne zaburzenia funkcji analizatora słuchowego mogą być

rekompensowane i wspomagane przez prawidłowy rozwój funkcji

analizatora wzrokowego, a także innych zmysłów jak dotyku, powonienia

i smaku.

Zaburzenia i sprzężone deficyty rozwojowe w zakresie funkcji

percepcyjno – motorycznych dziecka słabo słyszącego są przyczyną dużych

trudności w zakresie analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej, a obniżony

poziom pamięci wzrokowej i spostrzegawczość utrudnia umiejętność

odczytywania mowy z ust – przez co kontakt słowny dziecka z otoczeniem

może być znacznie gorszy.

3. Dobra motywacja dziecka do nauki.

O postępach szkolnych dziecka niedosłyszącego i rozwoju

kontaktów społecznych w środowisku słyszących rówieśników, decyduje

jego wysoka motywacja do nauki i chęć uczenia się wraz z nimi. Istotne

znaczenie mają takie cechy jego osobowości jak wytrwałość, umiejętność

skupienia uwagi, duża odporność psychiczna na niepowodzenia i dojrzała

motywacja dziecka do uczenia się mowy. Dużą rolę odgrywa też czynnik

domysłu – jako wynik spostrzegawczości , wzrokowego zapamiętywania

i kojarzenia sytuacyjnego pewnych informacji – doskonalący się równolegle

z rozwojem zasobu słownictwa dziecka i umiejętnościami odczytywania

mowy z ust.

Dzieci zahamowane emocjonalnie są nieśmiałe , niepewne –

odczuwają lęk i duży stres, który hamuje ich aktywność na lekcji i utrudnia

nawiązywanie kontaktów społecznych . Dzieci nadpobudliwe

psychoruchowo nie potrafią skupić uwagi nawet przez krótką chwilę,

wymagają stałej pomocy nauczyciela, szybko rezygnują z podjętych

zadań, okazują niechęć do podejmowania dodatkowych ćwiczeń. Z tych

względów napotykają na duże trudności w nauce i wymagają znacznie

więcej pomocy indywidualnej ze strony nauczyciela i rodziców

oraz specjalnych zabiegów terapeutycznych.

4. Gotowość ze strony rodziców do zapewnienia dziecku dodatkowej

i systematycznej pomocy w nauce oraz utrzymywania stałej współpracy

ze szkołą i nauczycielką uczącą dziecko. Rodzice muszą być świadomi

podejmowanego trudu pracy z dzieckiem, że samodzielnie bez stałej ich

pomocy, nie jest w stanie opanować podstawowych umiejętności szkolnych.

Zapewnienie dobrego aparatu słuchowego umożliwi dziecku

wykorzystanie resztek słuchu i ułatwi lepsze odczytywanie mowy z ust.

Rodzice w naturalnych warunkach, powinni stale aktywizować dziecko

do mówienia, podtrzymywać jego wypowiedzi za pomocą gestów i mimiki

twarzy. Należy doskonalić poziom rozumienia mowy poprzez ciągłą

rozmowę z dzieckiem, gdyż nie ma mówienia bez rozumienia.

Kwalifikacją dzieci z wadami słuchu do odpowiednich szkół

z naszego rejonu zajmuje się zespół orzekający przy Poradni

Psychologiczno – Pedagogicznej w Suwałkach z udziałem specjalistów

badających dziecko (psychologa, pedagoga) lekarza pediatry albo lekarza

foniatry – w porozumieniu z surdologopedą lub psychologiem z Poradni

Rehabilitacji Dzieci z Wadami Słuchu i Mowy w Suwałkach oraz Dyrektora

Poradni. W posiedzeniu zespołu orzekającego mogą też wziąć udział rodzice

dziecka i wysłuchać argumentów przedstawionych przez poszczególnych

członków zespołu dotyczących podjęcia stosownej decyzji w sprawie ich

dziecka.

Ostatecznie na Zespole Orzekającym, za zgodą rodziców podejmuje

się decyzję o kwalifikacji dziecka do nauczania w szkole podstawowej

ogólnodostępnej w klasie integracyjnej lub w szkole specjalnej dla dzieci

niesłyszących lub niedosłyszących. Zgodnie z aktualnie obowiązującą ustawą

o systemie oświaty, dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych ma prawo

do realizacji obowiązku szkolnego w szkole ogólnodostępnej w rejonie swego

stałego miejsca zamieszkania.

Społeczna integracja dzieci z wadą słuchu wśród słyszących rówieśników

w szkole podstawowej.

Do kl. I trafiają dzieci o różnym stopniu ubytku słuchu i bardzo

różnie przygotowane do porozumienia się werbalnego, od czego też zależy

ich rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny. Dlatego też przed

rozpoczęciem nauki w szkole dziecko niedosłyszące powinno już wcześniej

uczęszczać do oddziału przedszkolnego także w grupie dzieci słyszących.

W kl. I będzie już bardziej samodzielne i znacznie łatwiej przystosuje się

do nowych wymagań w szkole oraz do innego sposobu mówienia

nauczyciela i poszczególnych uczniów w klasie.

Podstawowym warunkiem dobrej współpracy nauczyciela

z dzieckiem z wadą słuchu jest jego zaangażowanie emocjonalne, pełna

akceptacja dziecka oraz gotowość do podjęcia ogromnego wysiłku pracy

z dzieckiem niepełnosprawnym.

Dlatego też nauczyciel rozpoczynając pracę z tym dzieckiem,

powinien okazać mu dużo życzliwości, a jednocześnie wnikliwie go

obserwować, by rozpoznać jego umiejętności i szukać możliwości

nawiązywania dobrego z nim kontaktu. Przede wszystkim powinien też

skorzystać z pomocy rodziców i specjalistów zajmujących się dotychczas

rehabilitacją mowy dziecka, aby przekazali dotychczasowe spostrzeżenia

odnośnie rozwoju intelektualnego dziecka i poziom rozwoju mowy.

Rozpoczynając pracę z uczniem niesłyszącym , nauczyciel

powinien wyjaśnić pozostałym dzieciom w klasie jakie trudności może mieć

ich niesłyszący kolega w porozumiewaniu się . Uczniowie powinni też

wiedzieć, że aparat słuchowy służy do wzmacniania wszystkich dźwięków

dochodzących do ucha – również hałasu – ale nie przywraca słuchu. Dlatego

też, ich niesłyszący kolega, może czegoś nie usłyszeć, albo nie zrozumieć

od razu, ale przecież widzi, myśli i czuje oraz może być z powodzeniem

uczestnikiem wspólnej nauki, zabawy i wycieczki.

W zależności od wsparcia psychicznego nauczyciela oraz

właściwego zrozumienia jego trudności przez pozostałych kolegów

w klasie jest on w stanie przełamać swój ogromny stres psychiczny i poczuć

się zaakceptowanym w klasie.

Dziecko z wadą słuchu nigdy nie może być faworyzowane przez

nauczyciela, lecz powinno być traktowane podobnie jak jego słyszący

koledzy – we wszystkich innych sprawach, które nie maja związku z wadą

słuchu. Ważne jest podkreślanie przed klasą jego postępów, szczególnych

uzdolnień – jego mocnych stron – oraz wkładu pracy.

Nauczyciel powinien też stworzyć niesłyszącemu dziecku,

optymalne warunki odbioru mowy podczas lekcji.

- Przede wszystkim należy zapewnić dobre oświetlenie klasy oraz miejsce

w pierwszej ławce w rzędzie od okna. Uczeń będąc blisko nauczyciela

(od 0,5 – 1.5 m.) którego twarz jest dobrze oświetlona, może słuchać jego

wypowiedzi i jednocześnie odczytywać mowę z ust. Należy też,

umożliwić dziecku odwracanie się w kierunku innych kolegów

odpowiadających na lekcji – co ułatwi lepsze zrozumienie ich

wypowiedzi.

- Nauczyciel mówiąc do całej klasy, powinien stać w pobliżu dziecka

zwrócony twarzą w jego stronę - nie powinien chodzić po klasie, czy być

odwrócony twarzą do tablicy – to utrudnia dziecku odczytywanie mowy

z ust nauczyciela.

- Podobnie też strój i wygląd nauczyciela m.in. broda czy wąsy zasłaniające

usta, ciemne okulary, długie kolczyki w uszach pani – rozpraszają uwagę

dziecka.

- Należy mówić do dziecka wyraźnie używając normalnego głosu

i intonacji, unikać gwałtownych ruchów głową czy nadmiernej

gestykulacji.

- Należy zadbać o spokój i ciszę w klasie – eliminować zbędny hałas m.in.

zamykać okna przy ruchliwej ulicy, unikać szeleszczenia kartkami

papieru, szurania krzesłami – to utrudnia dziecku rozumienie poleceń

nauczyciela i wypowiedzi innych uczniów, powoduje też większe

zmęczenie.

- Nauczyciel winien upewnić się czy polecenia kierowane do całej klasy są

właściwie rozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku

trudności zapewnić mu dodatkowe wyjaśnienia, sformułować inaczej

polecenie, używając prostego, znanego dziecku słownictwa.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: