Podczas tego kursu wielokrotnie będę Cię prosił o to, abyś zapisywał różne ćwiczenia na kartce. Wynika to z kilku powodów:
Powód 1. Robienie czegoś tylko w naszym umyśle ma tę wadę, że możemy naszym umysłem dowolnie sterować i sami sobie wmawiać, że coś zrobiliśmy (np. jakieś ćwiczenie), chociaż tak naprawdę wcale tego nie zrobiliśmy. Jeżeli zrobimy zadanie na kartce, wtedy będziemy czarno na białym widzieli, czy je wykonaliśmy, czy nie.
Powód 2. Zapisanie czegoś na kartce wymaga poniesienia dodatkowego wysiłku. Ten dodatkowy wysiłek motywuje nas do wkładania większego wysiłku w kolejnych krokach, gdy będziemy musieli wcielić w życiu to, co zapisaliśmy na kartce.
Powód 3. Gdy coś zapiszemy na kartce, to podchodzimy do tego poważniej, gdyż mamy wtedy fizyczny dowód na to, że coś chcemy zrobić.
Powód 4. Gdy jesteśmy w dołku emocjonalnym, to wtedy przypominamy sobie łatwo negatywne doświadczenia z przeszłości. Natomiast trudniej przypominamy sobie to wszystko, co jest związane z emocjami pozytywnymi (jest to tzw. pamięć emocjonalna). Jeżeli napiszemy na kartce informacje związane z pozytywnymi doświadczeniami, to jeśli znajdziemy się w emocjach negatywnych, to nie będziemy musieli wysilać się, aby te pozytywne doświadczenia sobie przypominać, tylko wystarczy wtedy sięgnąć po ściągę w postaci kartki.
Metaprogramy
Terminem metaprogramy określa się filtry, jakie posiada w swoim umyśle każdy człowiek. Te filtry powodują, że każdy z nas interpretuje napływające do nas informacje w specyficzny dla siebie sposób. W rezultacie metaprogramy tworzą nasze własne światy.
Metaprogramy możemy wykorzystywać na dwa sposoby:
1. Do pracy nad samym sobą
Gdy poznamy według jakich metaprogramów działamy, będziemy bardziej świadomi swoich zachowań i dzięki temu będziemy mogli bardziej świadomie na nie wypływać oraz podejmować bardziej świadomie decyzje.
To z kolei pozwoli nam działać skuteczniej i z większą satysfakcją.
2. Do komunikowania się i wywierania wpływu na innych ludzi
Znając metaprogramy innych ludzi jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć ich sposób myślenia i funkcjonowania. A wtedy możemy dopasować naszą komunikację do ich świata, dzięki czemu nasz przekaz spotka się ze znacznie większym zrozumieniem z ich strony.
W zależności od literatury i trenerów prowadzących kursy NLP wyróżnia się od kilku do kilkudziesięciu metaprogramów. W trakcie tego kursu poznasz kilkanaście metaprogramów, które najbardziej przydają się w życiu.
Zanim jednak przejdziemy do konkretnych metaprogramów, to w dzisiejszym module lekcyjnym zajmiemy się jednym z założeń NLP, które brzmi:
JEŻELI NASZ KOMUNIKAT (PRZEKAZ) NIE ZOSTAŁ WŁAŚCIWIE ZROZUMIANY PRZEZ ODBIORCĘ, TO WINA LEŻY PO NASZEJ STRONIE
Proponuję przeczytać powyższe założenie kilka razy. Ma ono diametralne znaczenie z punktu widzenia całego NLP. Jego sens jest taki, że to nadawca jest odpowiedzialny za to, jak jego komunikat zostanie odebrany i zrozumiany przez odbiorcę.
W tym momencie być może ktoś skomentuje to słowami: to przecież oczywiste. Niestety dla zdecydowanej większości ludzi wcale takie oczywiste to nie jest. Gdy komunikujemy się z drugą osobą i ona nas nie rozumie, to najczęściej winę za to zwalamy na tę drugą osobę.
Myślimy sobie: Przecież powiedziałem jasno co mam na myśli, Ona chyba specjalnie udaje, że mnie nie rozumie, Przecież on mówi od rzeczy, itd.
Najczęściej kłótnie wyglądają tak, że każda osoba mówi swoje i wkurza się, że druga strona jej nie rozumie. Powoduje to tylko zaostrzenie kłótni. Ale często podobnie wygląda to w mniej emocjonujących sytuacjach. Przekazujemy nasz komunikat (mówimy, piszemy, pokazujemy, itd.) i wydaje nam się oczywiste, że druga strona powinna go dokładnie zrozumieć. Gdy jednak tak się nie dzieje, to winę za to zwalamy na drugą stronę.
Zakłócenia w komunikacji mogą zachodzić na wielu jej etapach. Gdy nasze myśli zamieniamy w wypowiadane słowa (etap 1), już może dochodzić do zniekształceń, gdyż nie zawsze nasze słowa są w stanie w pełni wyrazić to, co mamy na myśli. Gdy nasz komunikat wysyłamy w świat (wypowiadając go, pisząc, itd.) (etap 2), to może dochodzić do kolejnego zakłócenia (gdy np. prowadzimy rozmowę w dużym hałasie). W końcu nasz komunikat dochodzi do odbiorcy i on ten komunikat interpretuje (etap 3) przy pomocy swojego umysłu (który posiada filtry w postaci metaprogramów). I tu również może dochodzić do zniekształceń.
***
Ćwiczenie 1
Zastanów się, który z trzech podanych wyżej etapów najczęściej powoduje zakłócenia w komunikacji w Twoich kontaktach z innymi ludźmi.
Jakie są konsekwencje zwalania winy za nieudany komunikat na drugą stronę?
Po pierwsze, nie zastanawiamy się, czy błąd tkwił po naszej stronie.
Po drugie, nie czujemy potrzeby naprawienia błędów w komunikacji.
Po trzecie, mamy pretensje do drugiej strony, że nas źle zrozumiała.
Po czwarte, mamy też żal, że druga strona nie postanowiła naprawić błędu w odbiorze komunikatu, który w naszym mniemaniu popełniła.
Jak widać te konsekwencje nie są zbyt miłe i w niektórych sytuacjach mogą skończyć się nawet zerwaniem znajomości z jakąś osobą.
Spójrzmy co się stanie, jeżeli uznamy, że to nadawca komunikatu (czyli my) popełnił błąd w komunikacji:
Po pierwsze, zastanawia się gdzie popełnił błąd.
Po drugie, pragnie podjąć kroki mające naprawić błąd.
Po trzecie, zaczyna baczniej zwracać uwagę na świat drugiej osoby, aby kolejny komunikat mógł być lepiej do niej dopasowany.
Po czwarte, nie ma pretensji do drugiej strony.
Prawda, że wygląda to dużo lepiej?
Tu jednak może pojawić się pytanie. A co jeśli faktycznie błąd tkwi po stronie odbiorcy? Oczywiście może się tak zdarzyć, ale tak naprawdę będzie to można sprawdzić, gdy spróbuje się przesłać ponownie komunikat kilka razy na kilka różnych sposobów. Dlatego warto jednak przyjąć zawsze na początek założenie, że to my musimy zmienić/udoskonalić nasz przekaz.
Na wesoło
Na stacji PKP pewien pan podchodzi do kasy i mówi:
Poproszę bilet.
A dokąd? - pyta kasjerka.
A co Pani taka ciekawska?
Przejęcie pełnej odpowiedzialności za to, jak nasz komunikat zostanie odebrany przez drugą stronę, nie jest łatwe. Z własnego doświadczenia wiem, że dużo zależy od naszej motywacji. Jeżeli sytuacja dotyczy osób, które lubimy i na znajomości z którymi nam zależy, wtedy łatwiej będzie nam wziąć odpowiedzialność za poprawienie komunikacji i podejmiemy wysiłek, aby ją poprawić, niż w przypadku osoby, która jest dla nas obojętna.
Motywacja może też zależeć od konsekwencji, jakie poniesiemy, jeżeli nie naprawimy błędu w komunikacji. Np. możemy nie lubić naszego szefa, ale jeżeli nie poprawimy komunikacji z nim, to możemy liczyć się z utratą pracy.
Ćwiczenie 2
Spróbuj sobie przypomnieć i zanotować na kartce jak najwięcej sytuacji, gdy komunikowałeś się z kimś (pojedynczą osobą lub grupą) i nastąpiły kłopoty z właściwym zrozumieniem Twojego komunikatu.
Przypomnij sobie jak twój komunikat został zniekształcony przy odbiorze. Przypomnij sobie na kogo w tych sytuacjach zwalałeś winę za brak porozumienia: na siebie czy na odbiorców.
Im więcej sytuacji uda Ci się wypisać, tym lepiej.
Zapewne jak u większości ludzi będziesz miał po tym ćwiczeniu zarówno sytuacje, gdzie brałeś na siebie winę za niepowodzenie komunikacji, jak i gdy zwalałeś ją na drugą stronę. Proponuję abyś zastanowił się od czego to mogło zależeć.
Ćwiczenie 3
Skup się teraz na tych sytuacjach z ćwiczenia poprzedniego, w których winę za niepowodzenie zwalałeś na drugą stronę. Wyobraź sobie, że cofasz się w czasie do tamtych sytuacji, do momentów, gdy dostrzegasz, że twój komunikat zostaje niewłaściwie odebrany. Przyjmij założenie, że błąd był po twojej stronie. Jak sądzisz, co takiego zrobiłeś niewłaściwie, że Twój komunikat nie został odebrany tak, jak tego chciałeś? Co należy zmienić, aby stał on się zrozumiały dla odbiorców?
Zastanów się nad tym jak najdokładniej dla każdej z tych sytuacji.
Ćwiczenie 4
Teraz proponuję abyś wybiegł oczami w przyszłość. Zastanów się, jakiego rodzaju sytuacje w przyszłości mogą prowadzić do błędnego odebrania Twojego przekazu (wykorzystaj do tego swoje doświadczenia z przeszłości). Czy będą to rozmowy z szefem, panią z urzędu skarbowego, własnym dzieckiem, itd.? Wypisz te sytuacje i zastanów się jak będziesz chciał w nich zareagować, znając już opisaną w tym module zasadę NLP.
Na koniec tej lekcji zachęcam Cię do puszczenia wodzy wyobraźni i zastanowienia się jakby wyglądał nasz świat, gdyby każdy na naszej planecie stosował się do zasady, że JEŻELI NASZ PRZEKAZ NIE ZOSTAŁ WŁAŚCIWIE ZROZUMIANY PRZEZ ODBIORCĘ, TO WINA LEŻY PO NASZEJ STRONIE.
Witam w drugiej lekcji internetowego kursu "ABC NLP"
Zgodnie z zapowiedzą z modułu pierwszego, dzisiaj zajmiemy się już konkretnymi metaprogramami.
Ogólne założenia metaprogramów
Większość metaprogramów posiada dwa przeciwstawne krańce:
1 --------------------------------- 2
Część ludzi znajduje się na jednym krańcu metaprogramu, część na drugim. Jednak najwięcej znajduje się w różnych miejscach na jego długości.
Z reguły tylko w przypadku kilku (3-4) metaprogramów każdy z nas znajduje się na którymś skraju. W większości metaprogramów znajdujemy się bardziej pośrodku.
Jeżeli ktoś ma dany metaprogram na którymś skraju, to dosyć łatwo możemy to zauważyć. Dlatego u każdej osoby należy analizować takie metaprogramy, które są u niej najbardziej widoczne (są najbardziej skrajne).
Przejdźmy teraz do pierwszego metaprogramu.
Metaprogram OD KU
Od --------------------------- Ku
Osoby mające metaprogram KU, to tacy, którzy mają cele i marzenia, do których dążą. Często nie zwracają one uwagi na możliwość wystąpienia problemów.
Z kolei osoby OD, to takie, które przed czymś uciekają. Osoby takie łatwo dostrzegają problemy.
Tak więc osoba KU może np. mieć takie cele:
Chcę być osobą bogatą.
Chcę mieć więcej pieniędzy.
Osoba OD ma z kolei cele:
Nie chcę być biedna.
Nie chcę być bez pieniędzy.
Poniżej znajdziesz listę sytuacji (możesz do niej dodać własne propozycje). Zastanów się jak na te sytuacje będą reagować osoby KU, a jak osoby OD. Zapisz na kartce jak najwięcej zdań, jakie mogą wypowiadać te osoby.
Sytuacje:
samochód
praca
posiłki
wakacje
mieszkanie
pewność siebie
Przykład: samochód
Osoba KU: Chcę kupić nowy samochód. Chcę wymienić w moim samochodzie wycieraczki.
Osoba OD: Mam nadzieję, że mój samochód będzie jeszcze długo jeździł bez problemów. Muszę wykupić ubezpieczenie od kradzieży.
Proponuję abyś zastanowił się, którym typem ty jesteś. Czy częściej wyobrażasz sobie do czego zdążasz, czy od czego uciekasz? A może jesteś gdzieś po środku? I jakie są tego konsekwencje?
W tym miejscu warto sobie zadać pytanie: kim lepiej być osobą KU czy OD? Okazuje się, że najlepsze efekty uzyskują osoby, które potrafią być zarówno KU jak i OD. Sprawdzono to kiedyś na grupie sportowców, którzy ulegli różnym kontuzjom. Podczas powrotu do zdrowia i rehabilitacji najlepsze efekty uzyskali ci z nich, którzy mieli z jednej strony wyznaczone cele, do których dążyli, a z drugiej strony czuli też potrzebę ucieczki przed niekomfortową sytuacją.
Podobnie było (i nadal jest) w moim przypadku. Ja jestem osobą KU. Czyli mam wyznaczone cele i marzenia, ku którym dążę. Jednak najlepsze efekty uzyskuję wtedy, kiedy dodatkowo otrzymuję kopa w postaci OD. Ma to miejsce wtedy, gdy coś mi się nie uda. Wtedy nie załamuję się, tylko wykorzystuję występujące negatywne emocje (złość, frustrację, gniew) aby się dodatkowo domotywować i z większą determinacją ruszyć do przodu.
Jeżeli ktoś dla odmiany jest typem OD, to warto, aby taka osoba nauczyła się również wyznaczać cele, do których chce dążyć.
Metaprogram OD - KU możemy stosować jako narzędzie automotywacji.
Opiszę to na przykładzie osoby nieśmiałej, która chce swoją nieśmiałość przezwyciężyć. Osoba taka może wypisał jak najwięcej zdań związanych z przezwyciężaniem nieśmiałości z pozycji zarówno KU jak i OD. W tym celu warto wziąć kartkę papieru, podzielić ją linią pionową na dwie części. Jedna część może mieć tytuł KU, a druga OD. Następnie w każdej z nich wypisać należy jak najwięcej zdań związanych z wychodzeniem z nieśmiałości.
Czyli można zacząć pisać np. tak:
KU
Chcę być osobą śmiałą.
Chcę mieć więcej znajomych.
Chcę mieć dziewczynę/chłopaka.
itd.
OD
Nie chcę być nieśmiały.
Nie chcę być samotny/a.
W kolumnie KU warto puścić wodze wyobraźni i wypisz tyle wspaniałych celów i marzeń, jakie chce się osiągnąć, ile tylko przyjdzie nam do głowy.
W kolumnie OD warto wypisać tyle sytuacji, od których pragnie się uciec, ile tylko przyjdzie do głowy. Można prześledzić swoje życie i wypisać wszystkie sytuacje, które nam nie odpowiadały i których chcielibyśmy w przyszłości uniknąć.
W zależności od tego, czy jest się osobą bardziej na KU czy OD, wpisywanie zdań w jednej kolumnie zapewne będzie szło łatwiej.
Stworzona przy pomocy powyższej metody lista KU i OD to narzędzie motywacyjne. Za każdym razem gdy najdą osobę nieśmiałą wątpliwości czy ma sens starać się wychodzić z nieśmiałości - może ona przejrzeć tę listę. Sama może ona zdecydować, czy będzie przeglądać obydwie kolumny, czy tylko jedną, czy wszystkie pozycje z kolumny, czy tylko wybrane. Ważne aby czytając poszczególne pozycje starać się odczuwać uczucia z nimi związane, które mogą stanowić impuls do poniesienia kolejnego wysiłku w celu przezwyciężenia swojej nieśmiałości.
Wykorzystując opisaną wyżej metodę zastanów się jakie cele, plany lub inne rzeczy możesz spróbować przedstawić w postaci listy OD KU. Następnie zrób przynajmniej jedną taką listę.
Metaprogram OD KU u innych osób
W zależności od tego, czy inne osoby są bardziej na OD, czy na KU, inaczej będziemy się z nimi komunikować, a przede wszystkim inaczej je przekonywać do np. swoich pomysłów.
Weźmy oto taki przykład: Pracujemy jako agent ubezpieczeniowy i idziemy do dwóch klientów. Po krótkiej rozmowie zauważamy, że pierwszy z nich jest nastawiony na KU (mówi o tym, czego chce od życia), a drugi OD (mówi, czego chce uniknąć).
W przypadku klienta KU powinniśmy podkreślać, w jaki sposób wykupienie ubezpieczenia pomoże w realizacji jego celów i marzeń. Z kolei w przypadku klienta OD warto podkreślać, jakich nieszczęść uda mu się uniknąć, jeżeli wykupi polisę.
Wymyśl kilka sytuacji z życia, gdy musisz kogoś do czegoś przekonać.
Zastanów się jak będziesz argumentować, gdy ta druga osoba będzie osobą KU, a jak gdy będzie osobą OD.
Ćwiczenie 5
Wypisz jak największą listę osób, które znasz (ta lista będzie wykorzystywana wielokrotnie podczas tego kursu). Zastanów się i napisz przy każdej osobie, czy jest ona bardziej na OD, czy bardziej na KU.
Gdy już to zrobisz, zastanów się, co z tego wynika dla Ciebie? Czy może to spowodować, że zmienisz w jakimś stopniu sposób komunikowania/argumentowania z tymi osobami?
Metaprogram Ja Inni
Ja ----------------------------- Inni
Osoby mające metaprogram Ja działają przede wszystkim przez pryzmat własnej osoby. Podejmując jakieś decyzje zastanawiają się najpierw, co z danej decyzji wyniknie bezpośrednio dla nich. Z kolei osoby mające metaprogram Inni w pierwszej kolejności zwracają uwagę na innych, ich odczucia i zachowania.
Osoby mające metaprogram Ja potrafią określić, czego pragną, jakie są ich priorytety i według nich działają. Osoby ukierunkowane na innych odznaczają się dużą empatią i ciągnie je do ludzi.
Ćwiczenie 6
Zastanów się, czy jesteś osobą o metaporogramie Ja czy Inni? Podaj przykłady z własnego życia, potwierdzające to. Jaki ma to wpływ na Twoje życie?
Tutaj ważna uwaga. Niektórzy mogą dojść do wniosku, że osoby o metaprogramie Ja są gorsze, gdyż są egoistami. A wcale tak nie musi być. Po prostu jedni mają taki metaprogram, a inni drugi.
Pół żartem
Znany pisarz zaprosił do siebie swojego przyjaciela na kawę. Przez dwie godziny rozmowy pisarz mówi tylko o sobie. W końcu po tych dwóch godzinach sam to zauważył, więc zwraca się do swojego przyjaciela:
No tak, ale cały czas mówimy tylko o mnie. Może teraz porozmawiamy o tobie. Co sądzisz o mojej najnowszej książce?
Metaprogram Ja - Inni u innych ludzi
Gdy zidentyfikujemy daną osobę jako Ja lub Inni to możemy uderzyć do niej z określoną argumentacją, co pokazuje znany już nam przykład agenta ubezpieczeniowego.
Agent ten w przypadku osoby o metaprogramie Ja będzie starał się jej pokazać, jakie korzyści odniesie ona osobiście z wykupienia polisy. Z kolei osobie o metaprogramie Inni agent będzie pokazywał, jakie korzyści odniosą bliscy klienta, jeżeli wykupi on ubezpieczenie.
Ćwiczenie 7
Wróć do listy swoich znajomych osób. Zastanów się, którzy z nich mają metaprogram Ja, a którzy Inni. Co z tego wynika dla Ciebie?
W tym module lekcyjnym poznałeś dwa podstawowe metaprogramy. Jutro poznasz następne.
Metaprogramy cd.
Ten moduł zaczynamy od kolejnego założenia dotyczącego metaprogramów:
W sytuacjach stresowych metaprogramy zamieniają się na przeciwne.
Oznacza to, że jeżeli ktoś ma np. metaprogram Ja, to w sytuacjach nietypowych, wywołujących dużo emocji i stresu zacznie działać według metaprogramu Inni.
To powoduje, że możemy błędnie interpretować metaprogramy innych osób, jak i swoje własne. Wynika to z tego, że to właśnie zachowania swoje jak i innych ludzi podczas sytuacji stresowych zapamiętujemy najłatwiej. W rezultacie możemy dojść do wniosku, że mamy odwrotny metaprogram, niż w rzeczywistości.
Wróć do metaprogramów Ja-Inni oraz Od-Ku. Zastanów się czy w sytuacjach stresowych zdarzało Ci się postępować odwrotnie niż wskazywałby na to posiadany przez Ciebie metaprogram.
Przejdźmy teraz do omówienia kolejnych mteaprogramów.
Metaprogram Autorytet Zewnętrzny Wewnętrzny
Autorytet Zewnętrzny ----------------- Autorytet Wewnętrzny
Osoby o autorytecie zewnętrznym potrzebują aby ktoś potwierdzał słuszność ich decyzji. Osoby takie często radzą się innych, zbierają informacje w otaczającym ich świecie i opierają się na nich przy podejmowaniu decyzji. Z kolei osoby o autorytecie wewnętrznym w większym stopniu polegają na sobie. W pierwszej kolejności podejmują decyzje według własnego odczucia, co jest dla nich najlepsze.
Zastanów się czy jesteś bardziej osobą o autorytecie zewnętrznym czy wewnętrznym.
Warto aby osoby o autorytecie zewnętrznym miały do dyspozycji takie autorytety, które faktycznie będą im w stanie pomagać w podejmowaniu właściwych decyzji. Dlatego jeśli jesteś osobą o autorytecie zewnętrznym to przeanalizuj z jakich autorytetów zewnętrznych korzystasz (osoby, media, itd.) i jak te autorytety dotychczas pomagały Ci podejmować słuszne decyzje. Czy warto może poszukać dodatkowych źródeł zewnętrznego autorytetu?
Osoby o autorytecie wewnętrznym mogą z kolei zastanowić się nad tym, jak ich własna ocena sytuacji jest słuszna i czy mogą coś zrobić, aby jeszcze skuteczniej polegać na sobie (np. w większym stopniu polegać na swojej intuicji).
Oczywiście każdy z tych metaprogramów może nieść negatywne konsekwencje. Osoby o autorytecie zewnętrznym mogą w zbyt dużym stopniu polegać na otoczeniu, równocześnie ujmując wagę swoim własnym odczuciom i sądom. Z kolei osoby o autorytecie wewnętrznym mogą negować docierające do nich z zewnątrz słuszne informacje (ja wiem wszystko najlepiej).
Zastanów się czy w zależności od tego jaki metaprogram autorytetu posiadasz, zdarza Ci się ponosić negatywne konsekwencje danego metaprogramu.
Zachęcam Cię również do poeksperymentowania z niewykorzystywanym przez Ciebie na co dzień metaprogramem. Jeżeli masz autorytet zewnętrzny, to spróbuj od czasu do czasu kierować się swoim głosem wewnętrznym i odwrotnie. Może okaże się, że potrafisz działać i w jeden i w drugi sposób, dzięki czemu Twoje decyzje staną się jeszcze skuteczniejsze.
Autorytet zewnętrzny - wewnętrzny u innych
...
malagota