uzywanie substancji psychoaktywnych.pdf

Używanie substancji psychoaktywnych. Profilaktyka uzależnień.

Jednym z najbardzxiej bolesnych zjawisk na przełomie drugiego i trzeciego tysiąclecia

jest fakt, że współczesny człowiek stał się niemal synonimem kogoś uzależnionego. Dotyczy

to zwłaszcza milionów ludzi młodych, którzy w spektakularny sposób aspirują do życia w

wolności, a jednocześnie wchodzą na drogę uzależnień od alkoholu, nikotyny, narkotyków i

innych substancji, które oszukują, uzależniają i zabijają.

Niniejsza praca porusza temat profilaktyki uzależnień. Z uwagi jednak na jego ogrom-

ną złożoność i odgórnie narzuconą wymaganą objętość pracy, ograniczę się tylko do opisania

polskich koncepcji profilaktyki uzależnień.

Zdaniem C. Cekiery działania zapobiegawcze przede wszystkim powinny mieć cha-

rakter oświatowo-wychowawczy i obejmować:

 Ograniczanie i kontrolę produkcji i dystrybucji środków farmakologicznych i innych

mogących powodować uzależnienia,

 Udostępnianie pracownikom służby zdrowia i wychowawcom publikacji z zakresu

uzależnień, aby w ten sposób zapoznać ich ze szkodliwością środków odurzających i

podstawowymi problemami osób uzależnionych,

 Organizowanie konferencji, prelekcji i szkolenia pracowników oświaty i służby zdro-

wia,

 Wykorzystywanie zebrań wychowawczych i konferencji pedagogicznych dla rodzi-

ców w celu uświadamiania ich o istnieniu różnych subkul;tur młodzieżowych i niebez-

pieczeństwach płynących z faktu uczestnictwa w nich,

 Prowadzenie działalności wychowawczo-oświatowej dla młodzieży o szkodliwości

środków odurzających,

 Zainteresowanie różnych organizacji społecznych, sportowych i harcerstwa problema-

mi młodzieży niedostosowanej i zagrożonej uzależnieniami

 Ukazywanie ideałów, kształtowanie celu i poczucia sensu życia przez kształtowanie

sysytemu wartości i budzenie zaufania do siebie i do innych.

Nieco inaczej problematykę profilaktyki uzależnień w swoich pracach przedstawia Z.

Thille. Jego zdaniem działalność związaną z profilaktyką należy podzielić na dwa rodzaje ak-

tywności: aktywność mającą na celu ograniczanie podaży środków odurzających oraz aktyw-

ność mającą na celu ograniczenie popytu na środki odurzające.

W ramach pierwszego z nich należy przeciwdziałać zarówno podaży nielegalnej, jak i

legalnej. Podaż nielegalna jest związana przede wszystkim z przemytem środków psychoak-

tywnych , ich nielegalnym przerobem lub produkcją, handlem, a także kradzieżami środków

lub fałszowaniem recept i udostępnianiem substancji odurzających bez zezwolenia osobom do

tego nieupoważnionym. W tej sferze aktywności szczególna rola przypada organom ścigania i

wymiaru sprawiedliwości. Z kolei podaż legalna, polegajaca na wprowadzaniu na rynek far-

maceutyczny różnorodnych środków o działaniu psychoaktywnym (przeciwbólowe, nasenne,

uspokajające czy pobudzające), powinna być ograniczana przede wszystkim przez zapobiega-

nie zbyt pochopnemu przepisywaniu tych środków pacjentom przez lekarzy, przez ogranicza-

nie i kontrolowanie reklamy środków farmaceutycznych rzekomo powodującycch wręcz cu-

downe rozwiązywanie problemów psychicznych.

Działania z powyższej płaszczyzny mogą być skuteczne tylko wówczas, gdy będą im

towarzyszyły zabiegi zmniejszające popyt na środki odurzające. Początkowo Z. Thille uwa-

żał, że aktywność społeczna w tym zakresie powinna iść w trzech kierunkach:

 Szerokiego rozwijania systemu informacji,

 Rozwoju działalności w dziedzinie higieny psychicznej, zwłaszcza w odniesieniu do

młodzieży,

 Zwiększania wysiłków w kierunku rozwijania postaw ideowych, zainteresowań i sys-

temu wartości.

Przedstawiając taką koncepcję działań profilaktycznych, Z.Thille podkreśla, że jego

celem nie jest proponowanie szczegółowo opracowanego programu profilaktycznego, ale je-

dynie jego ramowych wyznaczników. Opiera się bowiem na założeniu, że programy należy

tworzyć w kontekście lokalnych warunków i sytuacji.

W latach osiemdziesiątych szczególny rozgłos w Polsce zyskała koncepcjas profilak-

tyki wypracowana na gruncie stowarzyszenia MONAR. Zwerbalizowana została przez M.

Kotańskiego w następujący sposób: ” Polityka społeczna w zakresie profilaktyki antynarko-

tycznej musi być jednolita w swoich treściach merytorycznych zarówno na terenie na przy-

kład szkoły, jak i w środkach masowego przekazu. Program profilaktyczny powinien być wy-

pracowany wspólnie przez młodzież i specjalistów, a nie wpływać, jak to robiono dotychczas,

z narzuconych przez dorosłych odgórnie treści programowych, które budzą sprzeciw młodzie-

ży i rodzą postawy pozornie dostosowane. Jedynie partnerska postawa przy tworzeniu pro-

gramu profilaktyki daje rękojmię praktycznej realizacji postulatów wynikających z właściwej

polityki profilaktycznej. Profilaktyka musi stworzyć wzorzec kodeksu postępowania zarówno

wobec ludzi chorych, jak i wypracować model działania młodego człowieka, który wszelkie

pokusy popadnięcia w nałóg umie zracjonalizować i dysponuje arsenałem, innych od narko-

tyków, sposobów rozwiązywania sytuacji stresowych. Informacje na temat narkotyków, lecze-

nia czy opisu przypadków powinny być konsultowane przez organ opiniodawczy MONARU,

zajmujący się umiejętnym upowszechnianiem wiedzy na ten temat. (...) System działań szkol-

nych kół MONAR może przyczynić się do poszukiwań skutecznych i dostosowanych do środo-

wiska młodzieży, bo wykształconych przez nią samą sposobów przeciwdziałania narkomanii i

innych niekorzystnych zjawisk występujących u ludzi młodych”.

MONAR nie jest jedynym stowarzyszeniem, które za cel stawia sobie zapobieganie

uzależnieniom. Podobne zamierzenia mają również Katolicki Ruch Antynarkotyczny KA-

RAN, stowarzyszenie „Powrót z U” i Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii. To ostatnie

swoje zadania programowe grupuje w dwóch kategoriach:

1. w dziedzinie naukowo-badawczej i oświatowej:

 inicjowanie i prowadzenie badań epidemiologicznych dotyczących stanu nar-

komanii,

 opracowywanie wyników badań i przedstawianie wniosków zainteresowanym

instytucjom,

 zabieganie o zorganizowanie studiów podyplomowych i organizowanie, a tak-

że dotowanie konkursów na prace naukowe z zakresu narkomanii,

 opracowywanie programów szkoleniowych dla nauczycieli i ich organizacja w

celu szerzenia wiedzy profilaktycznej,

 działalność oświatowa oraz propagandowa we wszystkich środowiskach zawo-

dowych i społecznych.

2. W dziedzinie działalności organizatorskiej:

 Kształtowanie pożądanych postaw społecznych (m.in. dzięki szerokiej działal-

ności wydawniczej i propagandowej),

 Popularyzowanie prawa dotyczącego zapobiegania i zwalczania narkomanii,

 Konsultowanie aktów prawnych,

 Ograniczanie podaży i popytu na środki odurzające,

 Ułatwianie korzystania z pomocy profesjonalnej osobom uzależnionym i ich

otoczeniu,

 Prowadzenie własnego ośrodka resocjalizacyjnego,

 Zapewnienie właściwego wsparcia osobom po leczeniu odwykowym,

 Tworzenie nowych miejsc pracy z młodzieżą zagrożoną i uzależnioną,

 Zbieranie materiałów i informacji dotyczących realizacji ustawy o zapobiega-

niu narkomanii i innych aktów prawnych.

Polska wzorem wielu innych krajów prowadzi zapisy ustawowe zobo-

wiązujące poszczególne resorty do działalności profilaktycznej. Dotyczy to w

szczególności placówek podległych Ministerstwu Edukacji Narodowej, które

realizują resortowy program zapobiegania uzależnieniom. Opieramy się na

trzech rodzajach działań kierowanych do różnych grup odbiorców:

 Działania informacyjne kierowane do rodziców, na-

uczycieli i ogółu młodzieży,

 Działania kompensacyjno – wyrównawcze kierowa-

ne do dzieci i młodzieży z grup wysokiego ryzyka,

 działania profilaktyczno-wychowawcze i terapeu-

tyczne kierowane do młodzieży zagrożonej uzależ-

nieniem w rozumieniu ustawy.

Wszystkie te działania zmierzają do stworzenia wewnątrz resortowego

systemu pomopcy młodzieży odurzającej się, polegającego na uzupełniających

się działaniach wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego, poradni wychowaw-

czo-zawodowej oraz wyspecjalizowanej placówki profilaktyczno – wycho-

wawczej.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: