Warszawa, dnia 30 listopada 2000 r. NR 105
USTAWA
1117 - Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 24 sierpnia 2000 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności
Na podstawie art. 49 § 1 oraz art. 50 ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 1998 r. Nr 10, poz. 36) zarządza się, co następuje:
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
§ 1.
1. Przepisy rozporządzenia określają wymagania w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych członków załóg statków morskich o polskiej przynależności, niezbędne do zajmowania stanowisk oficerskich i nieoficerskich, pełnienia wacht oraz skład załóg tych statków, dla zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi zgodnie z Międzynarodową konwencją o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 39,poz. 201 i z 1999 r. Nr 30, poz. 286), wraz ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, zwaną dalej "Konwencją STCW 78/95", z zastrzeżeniem ust. 3.2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do: 1) jednostek pływających Marynarki Wojennej, Straży Granicznej oraz Policji, 2) statków sportowych i rekreacyjnych, 3) statków śródlądowych uprawiających żeglugę na wodach morskich.3. Kwalifikacje osób uprawnionych do obsługi urządzeń radiotelekomunikacyjnych określają odrębne przepisy.
§ 2.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:1) żegluga krajowa - podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym,2) żegluga bałtycka - podróże przybrzeżne w rozumieniu przepisów Konwencji STCW 78/95, obejmujące podróże po Morzu Bałtyckim do 10° długości geograficznej wschodniej,3) żegluga międzynarodowa - podróże po obszarach morskich innych niż wymienione w pkt 1,4) wyższa uczelnia morska - szkołę wyższą w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym lub wyższym szkolnictwie wojskowym, uznaną i nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w zakresie spraw objętych postanowieniami Konwencji STCW 78/95,5) ośrodek szkoleniowy - uznane i nadzorowane przez właściwego dyrektora urzędu morskiego w zakresie spraw objętych postanowieniami Konwencji STCW 78/95: a) policealne szkoły morskie, b) średnie szkoły zawodowe, c) inne ośrodki prowadzące działalność szkoleniową określoną przepisami rozporządzenia, 6) marynarz - osobę posiadającą kwalifikacje zawodowe wymagane przepisami rozporządzenia,7) członek załogi - marynarza lub inną osobę wpisaną na listę załogi statku,8) praktyka pływania - okres pływania na statku morskim w charakterze członka batogi,9) statek rybacki - statek morski o długości całkowitej do 45 m, przeznaczony lub używany do połowów, przetwórstwa lub transportu złowionych organizmów morskich, do celów szkoleniowych i naukowo-badawczych w zakresie rybołówstwa morskiego, a także do obsługi hodowli organizmów morskich,10) zbiornikowiec - morski statek handlowy, skonstruowany lub przystosowany do przewozu luzem ładunków płynnych: ropy i jej produktów, chemikaliów, gazów.
§ 3.
1. Niezbędne dla bezpieczeństwa żeglugi kwalifikacje zawodowe członków załóg uprawniające do zajmowania na statkach morskich stanowisk oficerskich stwierdza dyplom określający przyznane uprawnienie oficerskie, a do zajmowania stanowisk nieoficerskich - świadectwo kwalifikacji stwierdzające przyznane uprawnienie nieoficerskie.2. Dyplomy i świadectwa kwalifikacji w żegludze międzynarodowej stwierdzają kwalifikacje zawodowe uprawniające do zajmowania stanowisk na poszczególnych poziomach odpowiedzialności.3. Ustala się następujące poziomy odpowiedzialności: 1) pomocniczy, 2) operacyjny, 3) zarządzania.
§ 4.
1.Dyplomy i świadectwa określone w rozporządzeniu wydają dyrektorzy urzędów morskich.2. Dyplomy i świadectwa kwalifikacji, a także świadectwa potwierdzenia kwalifikacji, o których mowa w § 8, oraz świadectwa potwierdzające odbycie wymaganych przeszkoleń wydaje się w języku polskim i angielskim.3. Dyplomy i świadectwa kwalifikacji wystania się z datą ważności od dnia spełnienia ostatniego warunku niezbędnego do uzyskania danego dyplomu albo świadectwa kwalifikacji.4. Dyplomy zachowują ważność przez okres 5 lat i podlegają odnowieniu na zasadach określonych w rozporządzeniu, z zastrzeżeniem ust. 5.5. Termin ważności, o którym mowa w ust. 4, nie dotyczy dyplomów: 1) szypra klasy 1 i 2 rybołówstwa morskiego, 2) szypra klasy 2 w żegludze krajowej, 3) oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW.6. W sprawach wydawania dyplomów i świadectw kwalifikacji określonych w rozporządzeniu stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.7. Wzory dyplomów i świadectw kwalifikacji określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§ 5.
1. Z zastrzeżeniem ust. 2, osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa kwalifikacji powinny mieć ukończone 18 lat.2. Osoby ubiegające się o uzyskanie świadectwa młodszego marynarza, młodszego motorzysty lub młodszego kucharza powinny mieć ukończone 16 lat.
§ 6.
1. Z zastrzeżeniem ust. 2, osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu obowiązane są posiadać świadectwo ukończenia co najmniej szkoły średniej.2. Osoby ubiegające się o uzyskanie świadectwa kwalifikacji albo dyplomu: szypra klasy 2 w żegludze krajowej, szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego i oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW obowiązane są posiadać co najmniej świadectwo ukończenia: 1) szkoły podstawowej - uzyskane przed dniem 1 września 1998 r., albo 2) ośmioklasowej szkoły podstawowej - uzyskane po dniu 1 września 1998 r., albo 3) gimnazjum.
§ 7.
Osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa kwalifikacji, albo odnowienie dyplomu powinny posiadać ważne świadectwo zdrowia, wydane przez uprawnionego lekarza, na podstawie odrębnych przepisów.
§ 8.
1. Osoba posiadająca zagraniczny dyplom albo świadectwo kwalifikacji, wydane na podstawie Konwencji STCW 78/95 i uznane przez Sekretarza Generalnego Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), może po uzyskaniu świadectwa potwierdzenia kwalifikacji zajmować na statkach morskich o polskiej przynależności odpowiednie stanowiska określone w rozporządzeniu, z wyłączeniem stanowisk kapitana i starszego oficera mechanika. Świadectwo potwierdzenia kwalifikacji wydaje się na wniosek armatora. Wzór świadectwa potwierdzenia kwalifikacji określa załącznik nr 2 do rozporządzenia, a wzór wniosku - załącznik nr 3 do rozporządzenia.2. Osoba posiadająca zagraniczny dyplom albo świadectwo kwalifikacji, wydane na podstawie Konwencji STCW 78/95, może ubiegać się o polski dyplom albo świadectwo kwalifikacji na zasadach określonych w rozporządzeniu.3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się także do osób posiadających dyplomy albo świadectwa kwalifikacji wydane w państwach, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarta odpowiednie umowy dwustronne.
DZIAŁ II
Dział pokładowy
Rozdział 1
Kwalifikacje zawodowe w żegludze międzynarodowej
§ 9.
W dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej ustala się, z zastrzeżeniem rozdziału 2, następujące stanowiska niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi:1) na poziomie pomocniczym - marynarza wachtowego, starszego marynarza,2) na poziomie operacyjnym - oficera wachtowego,3) na poziomie zarządzania - starszego oficera pokładowego, kapitana.
§ 10.
W dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej ustala się, z zastrzeżeniem rozdziału 2, następujące świadectwa kwalifikacji i dyplomy:1) świadectwo młodszego marynarza pokładowego,2) świadectwo marynarza wachtowego,3) świadectwo starszego marynarza,4) dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej,5) dyplom starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000,6) dyplom starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej,7) dyplom kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000,8) dyplom kapitana żeglugi wielkiej.
§ 11.
Do uzyskania świadectwa młodszego marynarza pokładowego wymagane jest posiadanie świadectw o przeszkoleniach w zakresie:1) indywidualnych technik ratunkowych,2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego,3) elementarnej pomocy medycznej,4) bezpieczeństwa osobistego i odpowiedzialności społecznej.
§ 12.
Do uzyskania świadectwa marynarza wachtowego wymagane jest:1) zaliczenie pierwszego roku studiów na kierunku nawigacyjnym w wyższej uczelni morskiej oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym albo2) ukończenie pierwszego roku nauki na kierunku nawigacyjnym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym, albo3) ukończenie nauki na kierunku pokładowym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 1 pkt 5 lit. a) lub b), oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym, albo4) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo5) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pływania w służbie radiowej na stanowisku radiooficera, w tym ukończenie pod nadzorem oficera wachtowego 6-miesięcznego programu szkolenia praktycznego na statkach morskich oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo6) posiadanie 24-miesięcznego okresu zatrudnienia w charakterze pracownika przetwórni statku rybackiego oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym.
§ 13.
Do uzyskania świadectwa starszego marynarza wymagane jest posiadanie świadectwa ratownik oraz:1) posiadanie świadectwa marynarza wachtowego i dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach handlowych w dziale pokładowym, w tym 12 miesięcy praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko, albo2) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze krajowej oraz dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej.
§ 14.
1. Do uzyskania dyplomu oficera wachtowegona statkach o pojemności brutto 500 i powyżej wymagane jest : posiadanie świadectw: operatora radarowego, operatora GMDSS (Światowego Morskiego Systemu Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa), ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego i pierwszej pomocy medycznej oraz: 1) ukończenie wyższej uczelni morskiej na kierunki nawigacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyk pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 6 miesięcy praktyki na statkach morskie o pojemności brutto 500 i powyżej, potwierdzona w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym albo 2) ukończenie nauki na kierunku nawigacyjny w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w §pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 6 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez ośrodek zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo 3) posiadanie dyplomu oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej oraz dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo 4) posiadanie świadectwa starszego marynarza, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej na stanowisku starszego marynarza oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i zleżenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo 5) posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, dodatkowej 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w żegludze międzynarodowej w dziale pokładowym, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej, oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym.2. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać okres potnienia obowiązków wachtowych na mostku pod nadzorem kapitana albo oficera wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy, udokumentowany w zaświadczeniu o pełnieniu wachty nawigacyjnej. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.3. Za równorzędny z egzaminem na poziomie operacyjnym uznaje się egzamin dyplomowy złożony w wyższej uczelni morskiej na kierunku nawigacyjnym.
§ 15.
1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest: 1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania albo 2) posiadanie dyplomu kapitana żeglugi bałtyckiej dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego oraz ukończenie kursuw ośrodku szkoleniowym i zleżenie egzaminu na poziomie zarządzania.2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego wyższych uczelni morskich.3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku nawigacyjnego ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.
§ 16.
1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest: 1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania, albo 2) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej albo na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej.2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego wyższych uczelni morskich.3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku nawigacyjnego ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.
§ 17.
Do uzyskania dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest:1) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto od 500 do 3000 w żegludze międzynarodowe albo2) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej.
§ 18.
Do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest:1) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko, przy czym potowa wymaganej praktyki pływania może być zastąpiona praktyką na stanowisku kapitana na statkach morskich o pojemności brutto od 500 do 3000, albo2) posiadanie dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, dodatkowej 9-mie-sięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.
§ 19.
Ustala się następujące uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw kwalifikacji i dyplomów w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej:1) świadectwo marynarza wachtowego upoważnia do zajmowania stanowisk:a) marynarza wachtowego - na każdym statku,b) rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,c) kierownika - łodzi, w tym rybackiej, o długości całkowitej do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,2) świadectwo starszego marynarza upoważnia do zajmowania stanowisk:a) starszego marynarza - na każdym statku,b) starszego rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,c) kierownika:- na statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej, - na statku o długości całkowitej do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, bez prawa przewozu pasażerów, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,3) dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej upoważnia do zajmowania stanowisk:a) oficera wachtowego - na każdym statku,b) kapitana:- na statku bez własnego napędu,- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej bez prawa przewozu pasażerów,4) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 upoważnia do zajmowania stanowisk:a) starszego oficera - na każdym statku o pojemności brutto poniżej 3000,b) kapitana:- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze bałtyckiej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowiskach oficerskich na tych statkach albo 3-miesięcznej praktyki pływania jako dubler na tym stanowisku,- na każdym statku w żegludze krajowej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowiskach oficerskich na tych statkach albo 3-miesięcznej praktyki pływania jako dubler na tym stanowisku,5) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej upoważnia do zajmowania stanowisk:a) starszego oficera - na każdym statku,b) kapitana - na każdym statku w żegludze krajowej i bałtyckiej pod warunkiem odbycia 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera,6) dyplom kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 upoważnia do zajmowania stanowisk:a) starszego oficera - na każdym statku,b) kapitana:- na każdym statku w żegludze krajowej,- na statku o pojemności brutto poniżej 3000,7) dyplom kapitana żeglugi wielkiej upoważnia do zajmowania stanowiska kapitana - na każdym statku.
Rozdział 2
Kwalifikacje zawodowe w żegludze bałtyckiej
§ 20.
platon_pl