Deficyt tlenowy - to niedobór tlenu w stosunku do zapotrzebowania na tlen w początkowej fazie wysiłku. Deficyt stanowi zadłużenie tlenowe, które zostaje spłacone po wysiłku lub jeszcze w trakcie jego trwania. Zależne jest to od intensywności wysiłku.
np.: początek treningu.
Dług tlenowy - to inaczej wysiłkowy niedobór tlenu. Wyrównywany ("spłacany") jest on zwykle w nadmiarze w okresie odpoczynku po wysiłku.
Steady State - stan równowagi dynamicznej - dostarczane jest organizmowi tyle tlenu ile jest w danej chwili potrzebne.
Istotą walki sportowej (o charakterze wytrzymałościowym) jest "walka o tlen". Kto dostarczy więcej tlenu swojemu organizmowi, ten pierwszy przekroczy linię mety - w dużym uproszczeniu...
Wykres: strefy energetyczne
VO2/min - objętość tlenu, jaką organizm pochłania podczas jednej minuty. Podczas pracy nasz organizm konsumuje dużo więcej tlenu niż ma to miejsce w czasie spoczynku. Tlen jest potrzebny, aby w trakcie skomplikowanych reakcji biochemicznych wyzwolić ENERGIĘ, dzięki której możemy się przemieszczać. Na podstawie VO2/min można określić koszt energetyczny wysiłku.
Pobranie 1 litra tlenu "wyzwala" 5 kcal energii
Kolarze szosowi podczas górskiego etapu Tour de France "spalają" ok 12000 kcal. energii! Pytanie: ile konsumują tlenu?
VO2max/min - maksymalny minutowy pobór tlenu, inaczej; ilość tlenu, jaką organizm jest w stanie pobrać w trakcie wysiłku o skrajnej intensywności w ciągu minuty. Jest to parametr, który wskazuje potencjalne możliwości osiągania dobrych rezultatów sportowych. Jest to również podstawowa miara wydolności fizycznej.
TDMA - Threshold of Decompensated Metabolic Acidosis czyli próg niekompensowanej kwasicy metabolicznej. Jest to moment, w którym obserwuje się nagły wzrost stężenia mleczanów w organizmie. W literaturze przedmiotu można spotkać się z innymi nazwami między innymi; drugi próg wentylacyjny czy LT - próg mleczanowy. Poziom mleczanów we krwi osiąga wartość 4.0 mmol/mm3 krwi.
AT - Aerobic Threshold, czyli próg tlenowy występuje, gdy poziom mleczanów wzrośnie ponad poziom spoczynkowy (2.0 mmol/mm3 krwi.)
TDMA oraz AT to progi metabloliczne. Wyznaczają one granice, pomiędzy, którymi występują tzw. strefy energetyczne, określające, z jakich źródeł pochodzi energia do pracy i w jakich procesach jest ona uwalniana.
strefa tlenowa - poziom mleczanów nie jest znacząco większy niż w spoczynku
strefa mieszana (tlenowo-beztlenowa) - praca wykonywana pomiędzy AT i TDMA. Uboczne produkty przemiany materii są na bieżąco usuwane z organizmu. Poziom stężenia kwasu mlekowego wynosi 2-4 mmol/mm3 krwi. Procesy tlenowe przeważają przy intensywności około AT a procesy beztlenowe dominują, gdy intensywność pracy zbliżona jest do TDMA.
strefa beztlenowa - następuje gwałtowny (nieliniowy) wzrost stężenia mleczanów, czas wykonywania pracy w tej strefie ograniczony jest indywidualną tolerancją organizmu na zakwaszenie.
zulus0001