PRACA ZALICZENIOWA
TEMAT: BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
W TRANSPORCIE DROGOWYM
Edyta Studniczek
GiG I, gr 1
1.
Analiza wymagań prawnych
W encyklopedycznym znaczeniu BHP, czyli bezpieczeństwo i higiena pracy to grupa norm dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy, ogół środków i urządzeń służących do stworzenia warunków pracy eliminujących zagrożenie życia lub zdrowia zatrudnionych. BHP dotyczy obowiązków jakim musi sprostać pracodawca, jak i pracownik.
Podstawowym aktem prawnym jest Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. :
Art. 66
1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz Obowiązki pracodawcy określa ustawa.
Prawa dotyczące BHP w szczególności znajdują się w Dziale X Kodeksu Pracy, są to między innymi:
– prawa i obowiązki pracodawcy;
– prawa i obowiązki pracownika;
– obiekty budowlane i pomieszczenia pracy;
– maszyny i inne urządzenia techniczne;
– czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia;
– profilaktyczna ochrona zdrowia;
– wypadki przy pracy i choroby zawodowe;
– szkolenie;
– środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze;
– służba bezpieczeństwa i higieny pracy;
– konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczeństwa
i higieny pracy;
– obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi;
– przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w różnych gałęziach pracy.
Przepisy BHP dotyczą wszystkich działów gospodarki narodowej naszego kraju.
Transport drogowy, zwany też samochodowym służy do przemieszczania towarów i ludzi po drogach lądowych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Równowaga ta dotyczy czynników społecznych, ekonomicznych, ekologicznych, przestrzennych i funkcjonalnych. System transportowy ma znaczący wpływ na jakość życia.
W roku 1995 po Polsce jeździło ponad 7,5 mln samochodów osobowych, ciężarowych, autobusów, a także motocykli i skuterów. Po dziewięciu latach, w roku 2004 po Polsce jeździło niemal 15,3 mln pojazdów, w tym 14,3 mln samochodów osobowych i ciężarowych. W roku 2005 sprowadzono 830 tys. samochodów osobowych, które są pojazdami starymi, ponad 50% z nich ma więcej niż 11 lat. Każdego dnia wiele milionów silników spalinowych w Polsce emituje do atmosfery szkodliwe dla przyrody i człowieka gazy.
Rysunek przedstawia jak wzrosła liczba pojazdów w Polsce w latach 1990 – 2004,
tym samym wzrosło zagrożenie na ulicach naszego kraju.
Transport drogowy ma także swoją ustawę, znajduje się ona Dzienniku Ustaw t.j
Dz.U. 2001 Nr 125 poz. 1371 - Ustawa o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 r., jednak możemy słyszeć o ciągłych zmianach, które jej dotyczą:
• Dz.U. 2008 nr 234 poz.1574 - Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym;
• Dz.U. 2007 nr 192 poz.1381 - Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw;
• Dz.U.2006 nr 235 poz. 1701 - Ustawa z dnia 17 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym;
• Dz.U.2005 nr 180 poz. 1497 - Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw;
• Dz.U. 2005 nr 155 poz. 1297 - Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz ustawy o transporcie drogowym;
• Dz.U. 2003 nr 211 poz. 2050 - Ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym;
• Dz.U. 2003 nr 149 poz. 1452 - Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Istnieje również szereg przepisów w transporcie drogowym:
– o ubezpieczeniach zdrowotnych;
– o czasie pracy kierowców;
– o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych;
– o badaniach psychologicznych kierowców;
– o badaniach lekarskich kierowców
– o kursach dokształcających dla kierowców;
– o uprawnieniach do kierowania pojazdami itd.
Nieprzestrzeganie praw wynikających z tych przepisów, jak i naruszenie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy grozi karą pieniężną, lub też odpowiedzialnością karną, a nawet pozbawieniem wolności.
Analiza specjalistycznej literatury
W literaturze można znaleźć dużo pozycji dotyczących przepisów BHP.
• „BHP w praktyce” Rączkowski Bogdan - kompendium wiedzy na temat aktualnych wymogów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, opartych na obowiązujących przepisach ochrony pracy, a także praktyczne wskazówki pomocne w codziennej pracy, obowiązki pracodawcy, wzory niezbędnej dokumentacji, praktyczne wskazówki, skorowidz, wykazy: akty prawne, normy, przydatne adresy, znaki bezpieczeństwa;
Charakterystyka instytucji państwowych, naukowych, zawodowych sprawujących nadzór i kontrolę
Na straży przestrzegania praw i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy czuwa wiele organów i instytucji, od tych najdrobniejszych po bardziej rozbudowane, w Polsce możemy wyróżnić m.in.:
Kodeks Pracy, Dział I, rozdział II b:
Art. 184
§ 1. Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.
§ 2. Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.
§ 3. Organizację i zakres działania inspekcji, o których mowa w § 1 i 2, określają odrębne przepisy.
Art. 185
§ 1. Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje społeczna inspekcja pracy.
§ 2. Organizację, zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy oraz zasady jej współdziałania z Państwową Inspekcją Pracy i innymi państwowymi organami nadzoru i kontroli określają odrębne przepisy.
Kodeks Pracy, Dział X, rozdział XII:
Art. 237
Organy sprawujące nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi są obowiązane podejmować działania na rzecz kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności:
1) udzielać przedsiębiorstwom i jednostkom organizacyjnym pomocy przy wykonywaniu zadań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;
2) dokonywać, co najmniej raz w roku, oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwach i jednostkach organizacyjnych oraz określać kierunki poprawy tego stanu;
3) w miarę potrzeb i możliwości - inicjować i prowadzić badania naukowe dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Tak więc do głównych organów sprawujących nadzór i kontrolę należą Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru Technicznego.
W transporcie drogowym ważna jest także Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Główny Inspektorat Transportu Drogowego.
Inspekcja Transportu Drogowego powołana została ustawą z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Utworzenie tej wyspecjalizowanej służby wynikało z konieczności zapewnienia uczciwej konkurencji w transporcie drogowym, poprawy bezpieczeństwa ruchu i ochrony środowiska. Powołanie Inspekcji Transportu Drogowego było także spełnieniem jednego z wymogów Unii Europejskiej i stanowiło gwarancję wiarygodności Polski jako państwa graniczącego z Unią i ubiegającego się o członkostwo we Wspólnocie. Organami Inspekcji Transportu Drogowego są Główny Inspektor oraz wojewoda działający za pośrednictwem wojewódzkiego inspektora transportu drogowego, zwanego dalej "...
Franz3xxi