prelekcje (4) Grzyby o znaczeniu medycznym.doc

GRZYBY O ZNACZENIU MEDYCZNYM

Diagnostyka grzybic:

Jak ktoś ma to niech wyśle na email albo gdzieś wrzuci ;)

Grzyby potencjalnie chorobotwórcze to:

• Zygomacota (sprzężniaki)
• Ascomycota (workowce)
• Basidiomycota (podstawczaki)

W organizmie człowieka lub zwierzęcia grzyb rozmnaża się tylko bezpłciowo (faza anamorficzna); brak rozmnażania płciowego (faza telemorficzna)

Po łacinie nazwę choroby tworzymy, odejmując ostatnie 1, 2 litery nazwy grzyba/pasożyta i dodając końcówkę ‘ osis’; np.:

              à Aspergillus – aspergillosis

              à Candida – Candidosis

CANDIDA SP

Są to najbardziej rozpowszechnione grzyby chorobotwórcze.

Posiadają formy przetrwalnikowe – chlamydospory.

Candida  nie wytwarza pseudostrzępek (a jedynie blastospory)

Candida albicans

• Workowiec
• Kolonie kremowe, lśniace, gładkie, w miarę starzenia pofałdowanene. Nie wrastają w podłoże
• Kiełkujące blastospory w obecności surowicy (zwłaszcza ludzkiej) tworzą krótkie pseudostrzępki – ‘germ tubes’
• Najczęstszy czynnik etiologiczny grzybic narządów uogólnionych

Candida tropicalis

• • Workowiec
  • Kolonie kremowe lub białe lekko lsniące i z wypukłym środkiem gładkie, w miarę starzenia pofałdowane promieniście, o postrzępionym brzegu

Candida sp powodują:

• • • Grzybice skóry, paznokci, błon śluzowych, jamy ustnej, przewodu pokarmowego, narządów rozrodczych
    • Grzybice głębokie – układu oddechowego, dróg moczowo-płciowych, przełyku, otrzewnej, osierdzia, mięśnia sercowego, opon mózgowych, gałki ocznej. Szczególnie niebezpieczne przy niedoborach odporności – pacjenci z AIDS lub po przeszczepach

Rhodotorula rubra

• • • • Podstawczak
      • Kolonie czerwone, łososiowe lub różowe, błyszczące gładkie
      • Komórki wegetatywne pączkujące cylindryczne lub kuliste
      • Syntetyzuje i magazynuje karoteny
      • Wywołuje grzybice narządowe i uogólnione

Geotrichum candidum

• • • • • Workowiec
        • Kolonie białe lub kremowe gładkie; potem puszyste
        • Komórki wegetatywne o różnych kształtach; tworzą czasem blastospory i pseudostrzępki. Zawsze występują strzępki prawdziwe i artrospory
        • Powoduje grzybice (geotrychoza) skóry, paznokci, przewodu pokarmowego, układu oddechowego, narządów płciowych

Secale cornutum – sporysz

• • • • • • Przetrwalnik (ergot) buławinki czerwonej (Claviceps purpurea)
          • Zastępuje ziarniak w kłosach zbóż i traw
          • Zawiera zespół alkaloidów, pochodnych kwasu lizergowego, porażających zakończenia nerwów współczulnych i pobudzających do skurczu mięśnie gładkie (macicy, obwodowych naczyń krwionośnych…)
          • Przy zatruciu wystpuje pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego
          • Zawiera alkaloidy peptydowe (ergotoksyna, ergotamina) i aminowe

Objawy zatrucia sporyszem:

• Bóle brzucha
• Wymioty
• Biegunka
• Zawroty i bóle głowy
• Zaburzenia czucia i widzenia
• Drgawki
• Duszności
• Porażenie oddechu

Sporysz jest składnikiem niektórych preparatów stosowanych w położnictwie i ginekologii.

Substancje toksyczne owocników grzybów to związki chemiczne o różnym mechanizmie działania:

• Cytotoksycznym
• Blokującym metabolizm alkoholu etylowego
• Muskarynowym
• Atropinopodobnym
• Halucynogennym
• Gastroenterotoksyczne

Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)

• Śmiertelnie trujący!!!
• Gładki, oliwkowy kapelusz, biały trzon i blaszki, duży, słabo prążkowany pierścień na trzonie. Bulwiasta, zgrubiała nasada trzonu otoczona wysoką, odstającą pochwą.
• Amatoksyny (termostabilne!) uszkadzają błonę sluzową układu pokarmowego, doprowadzają do martwicy wątroby, kanalików nerkowych
• Fallotoksyny (termolabilne) inhibitory enzymów wielu procesów metabolicznych

Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym:

Po 8-40 godzinach:

• • Nudności
  • Bóle brzucha
  • Wymioty i biegunka
  • W konsekwencji odwodnienie i wstrząs sercowo-naczyniowy
  • Tachykardia
  • Spadek ciśnienia

Po 3-4 dniach

• Uszkodzenie wątroby
• Żółtaczka
• Skaza krwotoczna
• Niewydolność nerek
• Kwasica metaboliczna

Pieczarka polna

• • Biała
  • Młoda ma różowe blaszki
  • Pierscień na trzonie karbowany
  • Brak pochwy u nasady trzonu