Jak ustalić wynagrodzenie za czas nieobecności
Wielu pracodawców ma problemy z ustalaniem wynagrodzeń pracowników za czas nieświadczenia pracy. Sposób jego obliczania zależy od rodzaju nieobecności, inaczej bowiem liczy się wynagrodzenie za czas przestoju, za czas urlopu wypoczynkowego, a jeszcze inaczej za czas innej usprawiedliwionej nieobecności.
Pracownicy mają prawo do wynagrodzenia z tytułu świadczonej pracy. W pewnych sytuacjach mają oni również prawo do pensji za czas jej niewykonywania.
Za urlop wypoczynkowy
Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, takie jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
W wynagrodzeniu tym powinno się uwzględniać wszelkie składniki pensji i inne świadczenia związane z pracą, jakie przysługują pracownikowi na podstawie przepisów płacowych obowiązujących u danego pracodawcy, z wyjątkiem:
· jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
· wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
· gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
· wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
· ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
· dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
· wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby,
· nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
· odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
· wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Ponadto do podstawy wynagrodzenia urlopowego nie wlicza się również składników, które nie istnieją w chwili wykorzystywania urlopu.
Ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego, należy także uważać na charakter składników wynagrodzenia, wpływa on bowiem znacząco na sposób ich uwzględniania w podstawie wymiaru. I tak, składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej kwocie uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Natomiast składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem stałych stawek miesięcznych, uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzający miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli ulegają znacznym wahaniom - nawet z 12 miesięcy. Wynagrodzenie ustalone według wyżej wymienionych zasad stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego.
Aby obliczyć jego wysokość należy:
· podstawę wymiaru podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa,
· tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w okresie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Za urlop okolicznościowy
Do obliczenia wynagrodzenia za urlop okolicznościowy stosuje się, z pewnymi zmianami, zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego. Różnica polega na tym, że w wynagrodzeniu za urlop okolicznościowy składniki wynagrodzenia ustalane w zmiennej wysokości oblicza się wyłącznie z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy, a nie jak przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy w wysokości średniej z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Nie mają tutaj żadnego znaczenia wahania zmiennych składników pensji.
Wynagrodzenie za czas urlopu okolicznościowego ustala się w następujący sposób:
· wynagrodzenie określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
· wynagrodzenie ustalane w zmiennej wysokości należy podzielić przez faktyczną liczbę godzin pracy pracownika w miesiącu korzystania z urlopu okolicznościowego,
· zsumować stawki godzinowe wynagrodzenia stałego i zmiennego,
· tak otrzymane wynagrodzenie za jedną godzinę pracy pomnożyć przez liczbę godzin przypadających do przepracowania przez pracownika w okresie urlopu okolicznościowego zgodnie z obowiązującym go harmonogramem czasu pracy.
Za czas przestoju
Za czas niewykonywania pracy wskutek niezawinionego przez pracownika przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę wykonaną wynikające z jego osobistego zaszeregowania (określonego stawką godzinową lub miesięczną), a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60 proc. wynagrodzenia, jednak nie mniej niż płaca minimalna.
W celu obliczenia należności za jedną godzinę według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości - należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Natomiast w celu obliczenia należności za jedną godzinę według zmiennych składników wynagrodzenia wynagrodzenie ustalone jak za urlop dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie, a z otrzymanej w ten sposób stawki godzinowej wylicza się 60 proc. tej stawki.
Jak wynika z powyższych obliczeń, pracownik za każdy rodzaj nieobecności otrzyma inne wynagrodzenie. Jest to wynikiem odmiennego sposobu jego obliczania. Takie różnice oczywiście nie będą występowały, w przypadku gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne w stałej kwocie (przykład).
PRZYKŁAD:
RÓŻNICE W OBLICZANIU WYNAGRODZENIA
Pracownik w styczniu 2007 r. przebywał dwa dni na urlopie wypoczynkowym, dwa dni na urlopie okolicznościowym oraz z powodu niezawinionego przestoju przez dwa dni nie świadczył pracy. Jego wynagrodzenie składa się ze zmiennego wynagrodzenia akordowego. Jakie wynagrodzenie otrzyma, jeżeli otrzymał on następujące wynagrodzenia akordowe: w styczniu 2007 r. - 1850 zł (128 godzin), w grudniu 2006 r. - 2200 zł (152 godziny), w listopadzie 2006 r. - 2300 zł (160 godzin), w październiku 2006 r. - 2460 zł (176 godzin)?
Płaca akordowa jest zmiennym składnikiem wynagrodzenia, dlatego też do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego oraz wynagrodzenia za czas przestoju przyjmujemy ją z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik przebywał na urlopie.
· Sumujemy wynagrodzenia akordowe z grudnia, listopada i października 2006 r.: 2200 zł + 2300 zł + 2460 zł = 6960 zł.
· Następnie obliczamy łączny czas przepracowany w tych miesiącach: 152 godziny + 160 godzin + 176 godzin = 488 godzin
· Ustalamy średnie wynagrodzenie akordowe za 1 godzinę pracy. W tym celu sumę akordów z 3 miesięcy dzielimy przez liczbę godzin przepracowanych przez te 3 miesiące: 6960 zł : 488 godzin = 14,26 zł za godz.
1. Obliczamy wynagrodzenie za dwa dni urlopu wypoczynkowego
Stawkę za jedną godzinę urlopu mnożymy przez liczbę godzin urlopu: 14,26 zł za godz. x 16 godzin = 228,16 zł.
2. Obliczamy wynagrodzenie za dwa dni przestoju
W tym celu:
· ustalamy 60 proc. stawki godzinowej: 14,26 zł za godz. x 60 proc. = 8,56 zł za godz.,
· tak ustaloną stawkę za jedną godzinę przestoju mnożymy przez liczbę godzin przestoju: 8,56 zł za godz. x 16 godzin przestoju = 136,96 zł.
3. Ustalamy wynagrodzenie za dwa dni urlopu okolicznościowego
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop okolicznościowy ze zmiennych składników wynagrodzenia należy przyjąć akordy wypłacone pracownikowi w miesiącu korzystania z tego urlopu, tj. w styczniu 2007 r.
· wynagrodzenie akordowe dzielimy przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w styczniu przez pracownika: 1850 zł : 128 godzin = 14,45 zł,
· stawkę za 1 godzinę urlopu mnożymy przez liczbę godzin urlopu: 14,45 zł za godz. x 16 godzin = 231,20 zł.
Pracownik powinien otrzymać za czas:
· urlopu wypoczynkowego - 228,16 zł,
· urlopu okolicznościowego - 231,20 zł.
· przestoju - 136,96 zł.
orfeusz15