Układ krwionośny tętnice
Aorta:
l aorta wstępująca (aorta ascendens),
l łuk aorty (arcus aortae)
l aorta zstępująca (aorta descendens), w której wyróżniamy dwie części :
l - aortę piersiową (aorta thoracica)
l - aortę brzuszną (aorta abdominalis)
Aorta wstępująca
l wychodzi z lewej komory serca (jej ujście rzutujemy za mostkiem na wysokości III przestrzeni międzyżebrowej. Stąd biegnie do góry na prawo i do tyłu do wysokości II stawu mostkowo-żebrowego, gdzie przechodzi w łuk aorty. Jest całkowicie pokryta workiem osierdziowym. Oddaje :- tętnicę wieńcową prawą- tętnicę wieńcową lewąOd tyłu sąsiaduje z lewym przedsionkiem, oddzielona od niego zatoką poprzeczną osierdzia ; z przodu pokrywa ją pień płucny i prawe uszko (wyżej : osierdzie, opłucna prawa, przedni brzeg prawego płuca, pozostałości grasicy i tkanka tłuszczowa). Z prawej strony sąsiaduje z żyła główną górną i prawym uszkiem, a z lewej z pniem płucnym.
Łuk aorty
łączy aortę wstępującą ze zstępującą. Rozpoczyna się na poziomie II stawu mostkowo-żebrowego po stronie prawej i biegnie ku górze, ku tyłowi i w stronę lewą do przodu od tchawicy oraz lewego obwodu przełyku i wreszcie kieruje się ku dołowi, kończąc się na stronie lewej trzonu Th3 lub Th4, gdzie przedłuża się w aortę zstępującą. Najwyższy punkt górnego wypukłego brzegu łuku leży ok. 2 - 3 cm poniżej górnego brzegu mostka. Z przodu i po lewej łuk aorty sąsiaduje z : lewą żyłą ramienno-głowową, lewym nerwem błędnym; z tyłu i po prawej sąsiaduje z tchawicą, lewym brzegiem przełyku, przewodem piersiowym i splotem sercowym.
gałęzie łuku aorty:
l pień ramienno-głowowy ( dzieli się na tętnicę szyjną wspólną prawą i podobojczykowa prawą).
l tętnica szyjna wspólna lewa ( rozwidla się na tętnicę szyjną wewnętrzną i tętnicę szyjną zewnętrzną).
l tętnica podobojczykowa lewa
część zstępująca aorty, pars descendens aortae
l część piersiowa aorty, pars thoracica aortae (dawniej: aorta piersiowa, aorta thoracica) - przebiega w śródpiersiu tylnym. Rozpoczyna się na poziomie Th3 lub Th4, a kończy się w rozworze aortowym przepony na poziomie Th12. Na tym odcinku zwężenie naczynia jest nieznaczne, choć odchodzące gałęzie są liczne. Od przodu do aorty w tym odcinku przylega: korzeń płuca lewego, osierdzie, przełyk i leżący na nim splot. Od tyłu: kręgosłup, żyła nieparzysta krótka i żyła nieparzysta krótka dodatkowa Od lewej: lewe płuco i opłucna, a od prawej: przewód piersiowy i żyła nieparzysta
l część brzuszna aorty, pars abdominalis aortae (dawniej: aorta brzuszna, aorta abdominalis) - rozpoczyna się w rozworze aortowym w przeponie na poziomie Th12, następnie biegnie po przedniej powierzchni kręgów lędźwiowych, nieznacznie przesunięta w lewo. Kończy się w dolnej części trzonu kręgu L4. Po oddaniu wielkich gałęzi (tętnic nerkowych, pnia trzewnego i tętnic krezkowych) zmniejsza średnicę o 3-4 mm. Następnie już zachowuje swój wymiar aż do odejścia tętnic biodrowych wspólnych. Aorta przedłuża się w tętnicę krzyżową pośrodkową.
gałęzie aorty piersiowej
l gałęzie trzewne:
l gałęzie oskrzelowe
l gałęzie przełykowe
l gałęzie śródpiersiowe
l gałęzie osierdziowe
l gałęzie ścienne:
l tętnice międzyżebrowe tylne
l tętnice podżebrowe
l tętnice przeponowe górne
gałęzie aorty brzusznej:
l tętnice przeponowe dolne
l tętnice lędźwiowe
l parzyste gałęzie trzewne:
l tętnice nadnerczowe środkowe
l tętnice nerkowe
l tętnice jądrowe lub tętnice jajnikowe
l nieparzyste gałęzie trzewne:
l pień trzewny
l tętnica krezkowa górna
l tętnica krezkowa dolna
l gałęzie końcowe:
l tętnice biodrowe wspólne
l tętnica krzyżowa pośrodkowa
Pień ramienno-głowowy
l Pień ramienno-głowowy dzieli się na
l tętnicę szyjną wspólną prawą i
l podobojczykowa prawą.
l Tętnica szyjna wspólna prawa w obrębie szyi rozwidla się na tętnicę szyjną wewnętrzną i tętnicę szyjną zewnętrzną.
Tętnica szyjna wspólna na swym przebiegu nie oddaje żadnych odgałęzień. Tętnica szyjna wewnętrzna jest jednym z głównych naczyń zaopatrujących mózgowie (wspólnie z jednoimienną tętnicą strony przeciwnej i tętnicami kręgowymi wytwarzają koło tętnicze mózgu). Tętnica szyjna zewnętrzna zaopatruje w krew górną część szyi i głowę poza mózgowiem.
Koło tętnicze mózgu , utworzone jest przez tętnice szyjne wewnętrzne i tętnice podstawową mózgu utworzona z połączenia tętnic kręgowych
1. T. łącząca przednia2a. T.mózgu przednia lewa
2. 2b. T.mózgu przednia prawa3a. T. mózgu środkowa lewa
3. 3b. T. mózgu środkowa prawa
4. 4a. T. łącząca tylna lewa 4b. T. łącząca tylna prawa 5a. T. mózgu tylna lewa5b. T. mózgu tylna prawa6a. Arteria cerebelli superior sinistra6b. Arteria cerebelli superior dextra7. T. podstawna8a. T.szyjna wewnętrzna lewa
8b. T.szyjna wewnętrzna prawa
Tętnica podobojczykowa
Gałęzie
l tętnica kręgowa
l tętnica piersiowa wewnętrzna zaopatrującą przednią ścianę klatki piersiowej, przeponę i śródpiersie.
l pień tarczowo - szyjny
l pień szyjno-żebrowy zaopatrujące dolną część szyi i górną część klatki piersiowej.
Tętnica podobojczykowa po przejściu pod obojczykiem staje się tętnicą pachową, która w jamie pachowej oddaje gałęzie do bocznej ściany klatki piersiowej i obręczy kończyny dolnej.
Tętnica ramienna
l Po wyjściu z jamy pachowej i przejściu na ramię staje się ona tętnicą ramienną.
Gałęzie tętnicy ramiennej:
ü Głęboka ramienia
ü Poboczna łokciowa górna i dolna
ü Promieniowa
ü Łokciowa
Tętnica ramienna po przejściu do dołu łokciowego dzieli się na dwie tętnice: promieniową i łokciową, które po zaopatrzeniu przedramienia przechodzą na rękę, gdzie tworzą dwa łuki tętnicze dłoniowe: powierzchowny i głęboki, mające za zadanie unaczynienie ręki.
Pień trzewny
l jest najwyżej położonym odgałęzieniem trzewnym aorty brzusznej - odchodzi od jej przedniego obrysu i dzieli się w odległości 1-3 cm od odejścia na:
l tętnicę wątrobową wspólną,
l tętnicę żołądkową lewą
l tętnicę śledzionową.
Tętnica biodrowa wspólna
Dzieli się na:
l tętnicę biodrową wewnętrzną, zaopatrującą narządy i ściany miednicy mniejszej i
l tętnicę biodrową zewnętrzną, która po przejściu pod więzadłem pachwinowym staje się tętnicą udową.
l Największą gałęzią tętnicy udowej jest tętnica uda głęboka.
l Tętnica udowa po wejściu do dołu podkolanowego staje się tętnicą podkolanową, która zaopatruje pozostałą część kończyny.
l Tętnica podkolanową dzieli się na:
-tętnicę piszczelową przednią i tylną, która oddaje tętnicę strzałkową i dzieli się na tętnice podeszwowe: przyśrodkową i boczną.
Tętnica piszczelowa przednia przechodzi na grzbiet stopy jako tętnica grzbietowa stopy i łączy się gałęzią podeszwową z tętnicą podeszwową boczną (łuk podeszwowy).
Gałęzie tętnicy udowej, podkolanowej, piszczelowej przedniej i tylnej biorą udział w wytworzeniu sieci tętniczej kolana, która istotną rolę w ukrwieniu podudzia i stopy w przypadku niedrożności tętnicy udowej.
Gałęzie tętnicy biodrowej wewnętrznej
l Scienne:
ü biodrowo-lędźwiowa,
ü krzyżowe boczne,
ü Zasłonowa
ü pośladkowa górna,
ü posladkowa dolna
l Trzewne:
ü pepkowa,
ü pecherzowa dolna,
ü Nasieniowodu
ü maciczna,
ü odbytnicza srodkowa,
ü sromowa wewnętrzna
Gałęzie tętnicy biodrowej zewnętrznej
l Tętnica nabrzuszna dolna
l Tętnica okalająca biodro głęboka
Gałęzie tętnicy udowej
ü Tętnica nabrzuszna powierzchowna
ü Tętnica okalająca biodro powierzchowna
ü Tętnice sromowe zewnętrzne
ü Tętnica głęboka uda
ü Tętnica kolana zstępująca
ü Tętnica podkolanowa
Tętnica podkolanowa
l Tętnice kolana górne (przyśrodkowa i boczna)
l Tętnice kolana dolne (przyśrodkowa i boczna)
Te tętnice tworzą sieć stawową kolana
l Tętnica kolana środkowa
l Tętnica piszczelowa przednia
l Tętnica piszczelowa tylna
(gałęzie końcowe)
1
oliwc12