J%eazykoznawstwo%20og%f3lne_B_Langacker.pdf

GŁÓWNE TEZY I ZAGADNIENIA

GRAMATYKI KOGNITYWNEJ

LANGACKERA

(Ilustracje (za wyjĢtkiem jednej) pochodzĢ z:

Ronald Langacker, Wykłady z gramatyki

kognitywnej , Lublin 1995, Wydawnictwo

UMCS)

1. Symboliczny charakter jħzyka

2. Postulowany brak ostrego

podziału na tradycyjne podsystemy

Semantyczny charakter zjawisk

składniowych i gramatycznych

(morfologicznych)

pod wieloma wzglħdami taki sam jak

leksykalnych .

2. Postulowany brak ostrego

podziału na tradycyjne podsystemy

2. Postulowany brak ostrego

podziału na tradycyjne podsystemy

2. Postulowany brak ostrego

podziału na tradycyjne podsystemy

2. Postulowany brak ostrego

podziału na tradycyjne podsystemy

3. Brak konstruktów innych niŇ rel.

schematyzacji - konkretyzacji.

• O róŇnicach miħdzy wyraŇeniami (od simpleksów po

zdania) przesĢdza stopieı schematyzacji i wielkoĻę

(złoŇonoĻę).

• Tym samym “wyrazy” sĢ ogólnie mówiĢc bardziej

konkretne ale mniej złoŇone niŇ “zdania”. Zjawiska

składniowe sĢ schematyzacjami jednostek duŇych

(kompozycjonalnych) - od zestawienia do

rozbudowanego zdania.

• RównieŇ “wyrazy” róŇniĢ siħ stopniem schematycznoĻci:

pudel - pies - ssak - zwierzħ ..... - rzecz

• Wszelkie zajwiska jħzykowe majĢ podłoŇe semantyczne,

w tym podział na czħĻci mowy

3. Brak konstruktów innych niŇ rel.

schematyzacji - konkretyzacji.

4. Jednakowy aparat dla opisu

semantyki leksykalnej,

słowotwórstwa, fleksji, kompozycji i

składni

5. Mechanizmy semantyczno-

kognitywne i

semantycznokognitywne

analogia percepcji, gł. wzrokowej, i rel.

przestrzennych.

• 5.1. Istnienie domen kognitywnych,

miħdzy innymi podobnych do ram lub

skryptów.

• Taka domena moŇe byę mniej lub bardziej

abstrakcyjna, ale i tak jest traktowana jako

przestrzeı

5.2. Przy predykacji domena tworzy bazħ

dla profilu (przykłady: łuk, hipotenuza,

łokieę). Istotny jest teŇ zakres predykacji

(zawħŇanie domeny).

• O sposobie profilowania - charakterze

predykacji decyduje wzglħdna waŇnoĻę

elementów - “odwracana” przy rozumieniu.

- punktu widzenia i perspektywy

5.3. Profilowanie zaleŇy od:

- orientacji (po prawej/lewej X-a)

- relacji figura- tło

• sposób skanowania: sumaryczny vs

sekwencyjny.

drogi si ħ rozchodz Ģ

• wzglħdnej waŇnoĻci uczestników

wybór

– trajektora,

– landmarka

– scenografii

5.4. Predykacja typu nazwa

(rzeczownik, rzecz) a inne

5.4. Predykacja typu nazwa

(rzeczownik, rzecz) a inne

• rzecz - region w domenie (ograniczony lub

nie - rzeczowniki policzalne i niepoliczalne;

• relacja - atemporalna - prosta/złoŇona

• proces

(dla relacji i procesu - dwóch uczestników:

landmark - trajektor.

Przykłady zamiany lm/tr: lampa nad stołem :

stół pod lampĢ (rel. atemporalna)

Proces - zmiany relacji w czasie -

skanowanie sekwencyjne (dla pozostałych

sumaryczne)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: