Pochwała makijażu - 2005 - PP.pdf

(87 KB) Pobierz
Bez tytułu-3
Tu komisja naklei kod
(Wpisuje zdający przed
rozpoczęciem pracy)
Tu wpiszesz kod
Miejsce
na naklejkę
z kodem
KOD ZDAJĄCEGO
ĆWICZCIE Z NAMI!
W maju, na egzaminie maturalnym,
otrzymacie analogiczny arkusz. Dokład-
nie przeczytajcie 1. stronę.
Arkusz I obowiązuje wszystkich matu-
rzystów. Spróbujcie zmierzyć się z za-
daniami, które proponujemy. Tematy
maturalne owiane są tajemnicą, ale to
ćwiczenie czyni mistrza.
Komentarz do zadań i przykładowe
wypracowania realizujące zamieszczo-
ne tu tematy znajdziecie w  Cogito (str.
100 – 108) i na www.cogito.com.pl.
Redakcja opiera się na informacjach
i wzorze formularza ze strony
www.cke.edu.pl, podanych do wiado-
mości publicznej.
EGZAMIN MATURALNY
Z JĘZYKA POLSKIEGO
Arkusz I
Czas pracy 170 minut
ARKUSZ I
Instrukcja dla zdającego
MAJ
ROK 2005
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron.
Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Część 2 arkusza zawiera dwa tematy wypracowania.
Do opracowania trzeba wybrać jeden z nich i podkreślić.
3. Proszę zaplanować czynności tak, by było możliwe
rozwiązanie zadań z obu części arkusza w ciągu 170 minut.
4. Pracę proszę napisać czytelnie.
5. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym;
nie pisać ołówkiem.
6. Nie wolno używać korektora.
7. Błędne zapisy trzeba wyraźnie przekreślić.
8. Wszelkie notatki należy sporządzać tylko w brudnopisie,
który nie będzie oceniany.
9. Podczas egzaminu można korzystać ze słownika poprawnej
polszczyzny i słownika ortograficznego.
10. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi ,
którą wypełnia egzaminator .
Za opracowanie tematu
można otrzymać
70 punktów
20 za część 1
50 za część 2
Życzymy powodzenia!
(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)
Autor zadań w arkuszu I:
Izabela Zasłona
PESEL ZDAJĄCEGO
Tu wpiszesz swój
PESEL
Copyright by AGA-PRESS sp.j.
98974729.003.png 98974729.004.png
2
Egzamin maturalny z języka polskiego
Arkusz I
Część I – rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uważnie tekst, a następnie odpowiedz na pytania. Odpowiadaj własnymi sło-
wami, udzielaj tyle odpowiedzi, o ile jesteś proszony.
POCHWAŁA MAKIJAŻU
1. Znam pewną piosenkę, tak bardzo trywialną i niedorzeczną, że niepodobna jej na-
wet przytaczać w pracy mającej niejakie pretensje do powagi, oddaje jednak dobrze, w wo-
dewilowym stylu, estetykę bezmyślnych ludzi. Natura upiększa piękno! Można przypusz-
czać, że gdyby ów poeta umiał mówić po francusku, powiedziałby: Prostota upiększa pięk-
no! – co równa się prawdzie zgoła nieoczekiwanej – Nic upiększa to, co jest.
2. Większość błędów dotyczących piękna wywodzi się z fałszywej koncepcji moralnej
XVIII wieku. Naturę uważano wówczas za podstawę, źródło i wzór wszelkiego piękna
(…). Jeśli jednak zechcemy odwołać się po prostu do oczywistości, płynącej z doświadcze-
nia wieków, (…) zobaczymy, że natura nie uczy niczego lub niemal niczego, to znaczy
zmusza człowieka do snu, do jedzenia, do picia i do zabezpieczania się jako tako przed
przeciwnościami klimatu. Ona też popycha człowieka, by zabijał swego bliźniego, pożerał
go, więził i torturował, (…) widzimy, że natura może doradzić tylko zbrodnię. Nieomylna
natura wymyśliła ojcobójstwo, ludożerstwo i tysiąc innych okropności (…).
3. Filozofia (mówię o dobrej) i religia każą nam żywić biednych i słabych rodziców.
Natura (która nie jest niczym innym jak głosem naszego interesu) każe ich zabijać. Przyj-
rzyjcie się, zanalizujcie wszystko, co naturalne, wszystkie czyny i pragnienia nieskażonego
człowieka natury, a odkryjecie same potworności.
Wszystko, co piękne i szlachetne, płynie z rozumu i kalkulacji. Zbrodnia, której smak
zwierzę ludzkie poznało w łonie matki, jest naturalna od początku. Cnota natomiast jest
sztuczna, nadnaturalna, skoro wszystkim narodom we wszystkich czasach trzeba było bo-
gów i proroków, by jej nauczali zezwierzęconą ludzkość. (…) Zło czyni się bez wysiłku,
naturalnie, z przeznaczenia, dobro zawsze jest owocem jakiegoś kunsztu (…).
4. Tak więc doszedłem do wniosku, że ozdoby są jedną z oznak pierwotnej szlachet-
ności duszy ludzkiej. Rasy, które nasza pogmatwana i przewrotna cywilizacja ze śmieszną
pychą i próżnością uważa za dzikie, rozumieją równie dobrze jak dziecko – wysokie udu-
chowienie przybrania. Człowiek dziki i dziecko, pragnąc naiwnie błyszczących przedmio-
tów, pstrokatych piór, mieniących się tkanin, wspaniałości sztucznych form, dają świado-
mość niechęci do tego, co rzeczywiste, i nieświadomie dowodzą w ten sposób niematerial-
ności swojej duszy (…).
5. Modę należy więc uważać za objaw upodobania do ideału, który w umyśle ludzkim
góruje nad wszystkim, co życie naturalne gromadzi w nim grubego, przyziemnego, pluga-
wego. (…) Słusznie też zauważono (nie znajdując jednak uzasadnienia), że wszystkie mody
są czarujące, (…) ponieważ każda jest nowym, mniej lub bardziej szczęśliwym wysiłkiem
zmierzającym ku pięknu, zbliżeniem do ideału, którego pragnienie wciąż podnieca nieza-
spokojony umysł ludzki (…).
6. Kobieta ma prawo wydawać się czarodziejska i nadnaturalna, a nawet chcąc tego,
spełnia pewien obowiązek; powinna zadziwiać i urzekać; jest bóstwem, musi być pozłaca-
na, jeśli chce być uwielbiana. Musi więc zapożyczać od wszystkich sztuk środki, które po-
zwolą jej wznieść się ponad naturę (…). To nic, że o podstępie i sztuczności wiedzą wszys-
cy, jeśli sukces jest pewny i efekt nieodparty (…).
2
98974729.005.png
Egzamin maturalny z języka polskiego
Arkusz I
3
7. Róż i czerń uosabiają życie, życie nadnaturalne i nadmierne; czarna oprawa przy-
daje głębi i niezwykłości spojrzeniu, bardziej jeszcze upodabnia oko do okna otwartego
na nieskończoność; róż, rozpalając policzek, rozjaśnia źrenicę i piękna twarz kobieca na-
biera tajemniczej namiętności kapłanki.
8. Jeśli więc dobrze zostałem zrozumiany, nie po to należy malować twarz, by ordy-
narnie i bezwstydnie naśladować naturę czy rywalizować z młodością. Zauważono zresztą,
że sztuczność nie upiększa brzydoty i może służyć tylko pięknu. Któż odważyłby się przypi-
sać sztuce bezpłodną funkcję naśladowania natury? Nie ma powodu ukrywać makijażu,
udawać, że go nie ma; przeciwnie, niechaj będzie widoczny, jeśli nie w sposób widoczny, to
przynajmniej szczery.
(Tekst opracowano na podstawie: Charles Baudelaire, Pochwała makijażu ,
w tegoż: Rozmaitości estetyczne, Gdańsk 2000)
Zadanie 1.
Jakim celom służy wzmianka o zasłyszanej gdzieś przez autora głupiutkiej piosence? (akapit 1.)
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 1.: Przytoczenie anegdotki czy wyjście od słów wiersza, piosenki itd. – to znacznie lepszy sposób na
rozpoczęcie tekstu niż zdania typu: Chciałbym skupić się na problemie…, Pragnę poruszyć tak ważne zagadnienie, jakim na
pewno jest…
Pamiętaj, że żadna anegdota, żart czy wspomnienie nie pojawiają się w tekstach ot tak, bez powodu. W ten sposób
zjednujemy sobie odbiorców. To jeden ze starych, bardzo skutecznych chwytów wykorzystywanych przez pisarzy, mówców,
polityków i kaznodziejów.
Uwaga! W pytaniu została użyta liczba mnoga – wskazanie tylko jednego celu będzie więc traktowane jako odpowiedź
niepełna !
3
98974729.006.png
4
Egzamin maturalny z języka polskiego
Arkusz I
Zadanie 2.
Słowa „prawda” i „nic” zostały napisane kursywą. Jaki jest cel tego zabiegu? (akapit 1.)
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 2.: Zauważ – mamy do czynienia z dwoma różnymi celami. To jedno z trudniejszych pytań tego testu. Nie
warto udzielać pochopnych odpowiedzi.
Zadanie 3.
Za co autor obwinia naturę? (akapit 2.)
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 3.: Natura to potrzeby „niższe”, takie jak: potrzeba snu, zaspokojenia głodu i pragnienia, rozładowanie
napięcia seksualnego itd. To nie natura każe nam opiekować się starymi, schorowanymi zwierzętami. Zgodnie z jej prawami
powinniśmy przecież „eliminować” słabsze, źle przystosowane do życia jednostki. Taki nakaz niosą etyka i religia. Zauważ-
my, że w świecie zwierząt opieka nad starymi rodzicami czy zainteresowanie rodziców dorosłymi już dziećmi należą do
rzadkości…
Zadanie 4.
W którym akapicie autor zwraca się bezpośrednio do nas, czytelników? Zacytuj te słowa.
Co autor chce osiągnąć?
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
4
98974729.001.png
Egzamin maturalny z języka polskiego
Arkusz I
5
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 4.: To jeden z najpopularniejszych i najbardziej skutecznych środków perswazji. Zauważ, że czasownik
„odkryjecie” nie jest formą trybu warunkowego, lecz czasu przyszłego. Nie da się ukryć, że sposób myślenia (zgodny
ze sposobem autora) zostaje nam w pewien sposób narzucony i ukazany jako oczywisty i logiczny. Dlatego ta technika jest
też często wykorzystywana przy wszelkich próbach manipulacji językowej.
Zadanie 5.
Jaka ważna opozycja została ukazana w akapicie 3.?
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 5.: A także cywilizacja i nauka kontra przyroda. Człowiek, jak wynika z tekstu, nie rodzi się dobry, lecz zły!
Autor polemizuje z popularną tezą Jeana Jacques’a Rousseau, jakoby człowiek, z natury dobry, w wyniku obcowania ze ska-
żoną cywilizacją nabierał złych cech. Baudelaire przedstawia sprawę inaczej – zły z natury człowiek byłby bestią, gdyby nie
nakazy religijne i etyczne.
Zadanie 6.
Wyjaśnij własnymi słowami zdanie z akapitu 4.: Wszystko, co piękne i szlachetne, płynie
z rozumu i kalkulacji.
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Komentarz do zad. 6.: Zgodnie z prawami natury nastawieni bylibyśmy tylko na doraźne korzyści: najeść się, zaspokoić pragnienie,
pokonać wroga. Spełnianie dobrych uczynków (rzecz raczej nieznana zwierzętom) opiera się na… myśleniu, a nie na czynie!
5
98974729.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin