Wielka nieobecna - PP & Niech się język gotuje - PR - 2008.pdf - Testy maturalne - games4you

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA POLSKIEGO

Miejsce na naklejkê

z kodem szko³y

dysleksja

Zestaw III

EGZAMIN MATURALNY

Z JÊZYKA POLSKIEGO

POZIOM PODSTAWOWY

WOWY

Czas pracy 170 minut

Instrukcja dla zdaj¹cego

1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera odpowiedni¹ liczbê stron.

Ewentualny brak zg³o przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego

egzamin.

2. Rozwi¹zania zadañ zamieæ w miejscu na to przeznaczonym.

3. Pisz czytelnie. U¿ywaj d³ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

4. Nie u¿ywaj korektora, a b³êdne zapisy przekrel.

5. Pamiêtaj, ¿e zapisy w brudnopisie nie podlegaj¹ ocenie.

6. Mo¿esz korzystaæ ze s³ownika poprawnej polszczyzny

i s³ownika ortograficznego.

7. Wype³nij tê czêæ karty odpowiedzi, któr¹ koduje zdaj¹cy.

Nie wpisuj ¿adnych znaków w czêci przeznaczonej dla egzaminatora.

8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj¹ datê urodzenia i PESEL.

Zamaluj pola odpowiadaj¹ce cyfrom numeru PESEL.

B³êdne zaznaczenie otocz kó³kiem i zaznacz w³aciwe.

¯yczymy powodzenia!

2008

Wype³nia zdaj¹cy

przed rozpoczêciem pracy

PESEL ZDAJ¥CEGO

KOD ZDAJ¥CEGO

Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo¿na otrzymaæ ³¹cznie 70 punktów

Czêæ I 20 punktów

Czêæ II 50 punktów

107

POZIOM PODST

107

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA POLSKIEGO

POZIOM PODSTAWOWY

WOWY

Zestaw III

Czêæ I rozumienie czytanego tekstu

Przeczytaj uwa¿nie tekst, a nastêpnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj tylko

na podstawie tekstu i tylko w³asnymi s³owami chyba ¿e w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj

tylu odpowiedzi, o ile jeste proszona/y. W zadaniach zamkniêtych wybierz tylko jedn¹ z zapropo-

nowanych odpowiedzi.

Wielka nieobecna

108

1. Ma³o co jest bardziej wkurzaj¹ce ni¿ s¹siad, który ma jedn¹ krowê wiêcej. Ale ka¿dy ma takiego s¹siada.

A kto ma siê gorzej od innych, czuje siê jako skrzywdzony. W g³êbi duszy wiêkszoæ z nas wierzy przecie¿,

¿e ludzie rodz¹ siê i z natury s¹ lub powinni byæ równi. Ka¿dy jednak go³ym okiem widzi, ¿e w ¿adnym

potocznym sensie to nie mo¿e byæ prawda.

2. Trudno o pogl¹d bardziej fa³szywy, frustruj¹cy i konieczny zarazem, ni¿ wielki mit równoci. Mo¿e jeste-

my równi wobec spraw ostatecznych: mierci i ¿ycia wiecznego. W ¿yciu doczesnym najpierw nierówno

nas wyposa¿a natura w zdrowie, zdolnoci, wygl¹d. Potem bardzo ró¿nie wyposa¿a nas nasze otoczenie

rodzina, rodowisko, szko³a. Dostajemy jêzyk, styl ¿ycia, aspiracje, nawyki, horyzonty marzeñ, potoczny

obraz wiata, kulturê. Nie mamy na to zbyt du¿ego wp³ywu. Kiedy mo¿emy go mieæ, na ogó³ jestemy ju¿

ukszta³towani w tak powa¿nym stopniu, ¿e bardzo nierówno korzystamy z tej szansy. Znów wiele zale¿y od

przypadku, czyli szczêcia, które te¿ nie jest dzielone po równo. Jedni spotkaj¹ osoby czy okolicznoci,

które im pomog¹, inni takie, które im zaszkodz¹.

3. Wchodz¹c w spo³eczne ¿ycie mamy nierówne szanse. Im dalej w las, tym wiêcej nierównoci i jednocze-

nie wiêcej mitów równoci. Mit równych szans w pracy przegrywa nawet z urod¹, która jak wiadomo poma-

ga w karierze, nie mówi¹c o wykszta³ceniu, które w du¿ym stopniu zale¿y od tego, kim s¹ nasi rodzice. Mit

równej konkurencji na rynku przegrywa choæby z urodzeniem. W ka¿dym kraju na wiecie partnerzy inaczej

traktuj¹ cz³onków znanych rodzin i firm, a za granic¹ lepiej s¹ traktowani ci z krajów ciesz¹cych siê dobr¹

opini¹. Przed s¹dem mit równego prawa przegrywa nie tylko z pozycj¹ spo³eczn¹, lecz tak¿e z p³ci¹, zamo¿-

noci¹, zdolnoci¹ przekonywania.

4. Nawet mit politycznej równoci, której symbolem jest równa si³a g³osu ka¿dego obywatela, nie broni siê

w wiecie realnym. S³absi albo nie bior¹ udzia³u w wyborach, albo nie potrafi¹ oceniæ, kto reprezentuje ich

prawdziwy interes.

5. Nierównoæ jest nieusuwalna. A jednak ca³y nasz wiat demokracja, wolny rynek, prawo oparty jest na

micie równoci. Nawet w PRL 85 proc. ludzi uwa¿a³o przecie¿, ¿e nierównoci s¹ w Polsce zbyt wielkie, choæ

wówczas by³y nieporównanie mniejsze ni¿ teraz. To pokazuje jeden z paradoksów równoci ci, którzy siê

domagaj¹ równoci w imiê mitu, sami j¹ musz¹ w imiê natury odrzuciæ. Komunizm upad³ przecie¿ nie

dlatego, ¿e wrogie si³y skutecznie spiskowa³y, ale w³anie dlatego, ¿e nawet ci, którzy o niego walczyli,

jedne nierównoci zastêpowali innymi te¿ nieakceptowanymi.

6. Mo¿na by w tym miejscu powiedzieæ b¹dmy realistami, pozb¹dmy siê frustruj¹cego mitu.

7. Ale na przekór naszej wiedzy o wiecie rzeczywistym mit równoci ma racjonalne j¹dro. Uparta wiara

w równoæ wynika w istocie z wiedzy o nierównoci. Czy bymy mieli ochotê siê cigaæ, gdybymy nie

wierzyli w równoæ, czyli w szansê dorównania tym przed lub nad nami? Dynamizm nowoczesnoci wzi¹³

siê miêdzy innymi z tego, ¿e wiêcej osób poczu³o siê uczestnikami wspólnoty równych ludzi, którzy mog¹

siê ze sob¹ cigaæ. Ch³op pañszczyniany czy rycerz króla Artura w ¿adn¹ równoæ nie wierzy³.

8. Równoæ jest z³udzeniem koniecznym, bymy ¿yli lepiej. Koniecznym, jednak niewystarczaj¹cym. Sztuka

polega na tym, ¿eby w ten mit uwierzyæ, ale nie za bardzo, i ¿eby rzeczywistoæ uznaæ, ale nie do koñca.

S³ynna kpina z Folwarku zwierzêcego Orwella, ¿e wszyscy s¹ równi, ale niektórzy s¹ jednak równiejsi, uczci-

wie opisuje ka¿d¹ rzeczywistoæ nowoczesnego wiata.

9. To jednak nie znaczy, ¿e warto siê na tê rzeczywistoæ konsekwentnie zgodziæ. W realnym wiecie nadmiar

konsekwencji prowadzi do katastrofy. Ideologie, które konsekwentnie uzna³y nierównoæ (rasici, nacjona-

lici, monarchici, lesseferyci), ponios³y równie sromotne klêski i powodowa³y równie wielkie nieszczêcia

jak te, które j¹ chcia³y w imiê mitu równoci usun¹æ (komunici, anarchici). Problem jest w odpowiednich

proporcjach i sposobie ich utrzymania. Natura pog³êbia nierównoci. Gdy zajdzie w tym zbyt daleko, mit

równoci popycha ludzi do tego, by j¹ wyrównywaæ. Mo¿e temu s³u¿yæ rewolucja, pospolity rabunek albo

polityka. Fenomen demokracji polega w³anie na tym, ¿e utrzymuje nierównoæ na wci¹¿ zmieniaj¹cym siê

znonym dla ogó³u i racjonalnym poziomie, co pozwala unikn¹æ rewolucji i ograniczyæ rabunki. By jednak

ten system w miarê sprawnie dzia³a³ i niwelowa³ nadmierne nierównoci, ludzie musz¹ uwierzyæ w równoæ

POZIOM PODST

108

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA POLSKIEGO

Czêæ I

POZIOM PODSTA WOWY

WOWY

i nierównoæ zarazem. Jak by to paradoksalnie nie brzmia³o, od kiedy w³adza i spo³eczny porz¹dek nie

maj¹ ju¿ boskiej legitymizacji, to w³anie mit równoci autoryzuje nierównoæ.

10. wiat nie jest logiczny. Ka¿da próba ujêcia go w karby ¿elaznej logiki prowadzi do katastrofy. Nierów-

noæ jest faktem. Równoæ jest têsknot¹. Nierównoæ jest naturalna. Równoæ jest niezbywalna. Obie s¹

nam niezbêdne do ¿ycia. Wci¹¿ musimy szukaæ miêdzy nimi odpowiednich proporcji. A zapewne ¿adne

uniwersalnie odpowiednie proporcje nie istniej¹. Wiêc jest nadzieja, ¿e bêdziemy szukali bez koñca.

Jacek ¯akowski, Równoæ. Wielka nieobecna ,

Polityka nr 17 (25010), 30 kwietnia 2005.

Zadanie 1. (2 pkt)

Dwa pierwsze zdania akapitu 1. zawieraj¹ spostrze¿enia na temat relacji miêdzy ludmi. Przeredaguj je tak,

aby ka¿demu z nich nadaæ formê prawdy ogólnej.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 2. (1 pkt)

Przez powtórzenie jakiego s³owa w akapicie 1. autor sygnalizuje, ¿e wypowiada s¹dy o charakterze uniwer-

salnym? Zapisz to s³owo.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 3. (1 pkt)

Na podstawie akapitu 2. wymieñ trzy czynniki, które zdaniem autora decyduj¹ o nierównoci miêdzy ludmi.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 4. (1 pkt)

U¿yte w akapicie 3. sformu³owanie Im dalej w las, tym wiêcej nierównoci jest przekszta³conym przys³o-

wiem. Wyjanij, w jakim znaczeniu autor u¿y³ tego sformu³owania.

..............................................................................................................................................................................

109

POZIOM PODST

WOWY

109

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA POLSKIEGO

POZIOM PODSTAWOWY

WOWY

Zestaw III

Zadanie 5. (1 pkt)

Na podstawie akapitu 5. wyjanij, co wed³ug autora tekstu by³o przyczyn¹ upadku komunizmu.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 6. (1 pkt)

Wska¿ zdanie, które najlepiej okrela zwi¹zek miêdzy akapitem 1. a akapitami od 2. do 5.

A. Akapity od 2. do 5. zawieraj¹ definicje terminów wspomnianych w akapicie 1.

B. Akapity od 2. do 5. s³u¿¹ udowodnieniu stwierdzenia zawartego w akapicie 1.

C. Treci akapitu 1. oraz akapitów od 2. do 5. s¹ sprzeczne.

D. Akapit 1. nie ³¹czy siê treciowo z akapitami od 2. do 5.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 7. (2 pkt)

Autor tego tekstu chêtnie pos³uguje siê paradoksami. Zacytuj dwa z nich.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 8. (1 pkt)

Na podstawie akapitów 7. i 8. wyjanij jednym zdaniem, na czym polega pozytywny wp³yw mitu równoci

na ludzi.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 9. (1 pkt)

W akapicie 8. ¯akowski cytuje Orwella. Wyjanij, jak¹ prawdê o wiecie wyra¿a dziêki cytatowi z powieci

Folwark zwierzêcy .

..............................................................................................................................................................................

110

..............................................................................................................................................................................

POZIOM PODST

110

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA POLSKIEGO

Czêæ I

POZIOM PODSTA WOWY

WOWY

Zadanie 10. (1 pkt)

Na podstawie akapitu 9. zinterpretuj zdanie: W realnym wiecie nadmiar konsekwencji prowadzi do kata-

strofy.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 11. (2 pkt)

Na podstawie akapitu 9. sformu³uj dwa wnioski na temat zalet ustroju demokratycznego.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 12. (2 pkt)

W jakim znaczeniu autor u¿ywa w tekcie s³owa mit ? Sformu³uj definicjê wyrazu mit w tym znaczeniu.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 13. (1 pkt)

Które dwa zdania w akapicie 10. jednoznacznie s³u¿¹ potwierdzeniu przekonania autora, ¿e równoæ to

wielki mit? Zacytuj je.

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 14. (1 pkt)

Wska¿ prawdziwe zakoñczenie zdania.

Przytoczony tekst Jacka ¯akowskiego to

A. reporta¿.

B. esej.

C. felieton.

D. artyku³ historyczny.

..............................................................................................................................................................................

111

POZIOM PODST

WOWY

111

Wielka nieobecna - PP & Niech się język gotuje - PR - 2008.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: