Dydaktyka elementami edukacji medycznej
Podstawowe pojęcia w dydaktyce
DYDAKTYKA
· Nauka o nauczaniu i uczeni się
· System poprawnych i uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących zjawisk, zależności oraz prawidłowego nauczania, uczenia się, a także sposobów przekształcenia zjawisk przez człowieka
PODSTAWOWE POJĘCIA DYDAKTYKI
· uczenie się
· nauczania
· kształcenie
· wykształcenie
· samokształcenie
Uczenie się
· to nabywanie przez uczącego się wiadomości, umiejętności i nawyków
· jest procesem na który składa się układ czynności powiązanych ze sobą i podporządkowanych wspólnie celowi
cechy procesu uczenia się
· Aktywność osoby uczącej się
· ukierunkowania na wynik
· Motywacja
Nauczanie
· jest to proces powiązany z uczeniem się
· jest świadomym zorganizowaniem działań przeznaczonych do wsparcia wewnętrznych procesów uczenia się
· nauczanie ułatwia uczącym się przyswajanie określonych wiadomości oraz kształtowanie umiejętności i postaw
· aby osiągnąć cele nauczania- uczenia się muszą istnieć ku temu sprzyjające warunki
· systematyczna kontrola zawsze powinna towarzyszyć procesowi nauczania- uczenia się, aby zapobiec błędom dydaktycznym
Rola nauczyciela w procesie nauczania- uczenia się
· pełni wiodącą rolę ( szefa)
· jest ekspertem i doradcą wspierając samodzielne myślenie uczącego się
Nauczanie uwarunkowane jest
· celami
· treścią kształcenia
· osobowością nauczyciela
· stopniem zorganizowania i wyposażenia placówki dydaktycznej
· zasobem umiejętności wyjściowych uczących się
Kształcenie
· to zamierzony, planowany i systematyczny proces, umożliwiający ukształtowanie określonych umiejętności i postaw psychofizycznych oraz prowadząca do rozwinięcia zdolności poznawczych i zainteresowań
· zmierza do wdrożenia uczących się do samodzielnego i systematycznego zdobywania wiedzy
· zmierza do wszechstronnego rozwoju uczącego się, a także do zdobywania porządnych kwalifikacji zawodowych
Wykształcenie ( ogólne i zawodowe)
· oznacza określony stan końcowy , jego zakres i jakość . Wynikają z celów, tresci, form kształcenia oraz organizacji instytucji dydaktycznej oraz pracy nauczyciela
Samokształcenie
· podejmowanie z własnej woli w toku własnej działalności, w której treść, del, warunki i środki określa sam kształcący się
· nie podlega kontroli zewnętrznej i jest osobistym wysilkiem uczącego się
samokształcenie kierowane
· podlega kontroli zewnętrznej i jest oceniane
ZASADY NAUCZANIA
· to ogólne normy postępowania dydaktycznego, które określają jak należy realizować cele kształcenia
· to prawidła, których powinie przestrzegać nauczyciel we wszystkich zabiegach dydaktycznych, mogą odnosić się do:
· jakie?
zasada łączenia teorii z praktyką
· przenoszenie zdobytej wiedzy do zastosowań w praktyce
· myślenia, rozumienie i przewidywanie na podstawie wiadomości
Zasada poglądowości i bezpośredniości
· znajomość faktów
· umiejętność prawidłowego kształtowania pojęć
· zrozumienie uogólnień i praw naukowych
zasada indywidualizacji i zespołowości
· indywidualność każdego uczącego się
· współpraca i współdziałanie wszystkich uczących się
Zasada przystępności i stopniowania trudności
· przechodzić od tego co bliższe do tego co dalsze
· przechodzić od tego co łatwiejsze do tego co trudniejsze
· przechodzić od tego co znane do tego co nie znane
· uwzględnić różnicę w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce osób uczących się
Zasada systematyczności
· ujmować materiał nauczania we właściwej kolejności
· stale nawiązywać do materiału opanowanego
· dzielić materiał na określone porcje
· wiązać poszczególne porcje w całość
· podkreślać sprawy i tematy główne i zasadnicze
· dbać o systematyczne opanowanie wiedzy i zdobywanie umiejętności przez uczących się
Zasada trwałości wiedzy
· ukierunkować zainteresowania uczących się
· zapewnić aktywny udział uczących się w zajęciach
· stosować ćwiczenia utrwalające, przerobiony materiał ( stosować dużo powtórzeń bezpośrednio po przedstawieniu materiału)
· przekazywane treści łączyć w logiczny układ
· stosować systematyczną kontrolę wyników nauczania
Zasada kształcenia umiejętności uczenia się
· rozwija umiejętności pracy umysłowej
· przygotowuje do korzystania z różnych źródeł wiedzy
· wymaga inicjatywy i przedsiębiorczości
CELE KSZTAŁCENIA
· to zadania dydaktyczne sformułowane w ten sposób, że dają się zaobserwować i mierzyć
Cele ogólne kształcenia
· wskazują kierunek w który zmierza kształcenie
· są najczęściej doniosłe, idealistyczne
· Formułowane w dokumentach i programach oświatowych
· Nie pozwalają stwierdzić, czy złożony cel został osiągnięty
· Określają końcowe rezultaty nauki
Cele szczegółowe ( operacyjne)
· ich osiągnięci jest bezpośrednio sprawdzalne, nie tylko na końcu procesu kształcenia, ale także w trakcie jego przebiegu
· można je formułować dla każdej jednostki dydaktycznej, jak i dla każdego elementu składowego lekcji
Cele cząstkowe
· określają wiedzę, umiejętności i konkretne zachowania, które przyczyniaja się do osiągnięcia celu końcowego
· ukierunkowują proces kształcenia
TAKSONOMIA CELÓW KSZTALCENIA
Taksis- układ , porządek
Nomos- prawo
· uporządkowanie celów kształcenia i wychowania
· to system kwalifikacji zadań dydaktycznych obejmujących dziedzinę:
Dziadzina poznawcza
· wiedza
· sprawność
· zdolność
· umiejętność oceny
· zdolność tworzenia
Dziedzina psychoruchowa
ocena czynności wymagających:
· myślenia
· kontroli narządów
· kontroli zmysłów
· użycia siły mięśni
· koordynacji ruchów
· precyzji ruchów
Dziedzina afektywna
Klasyfikuje:
· uczucia
· emocje w działaniu
· postaw
· zachowanie się w trudnych sytuacjach
· sądy
· zaangażowanie
· nastawienie
· zdolność adaptacji
· współpracy
· komunikowania się
Poziomy taksonomii celów kształcenia w zakresie dziedzin:
Dziedziny poznawczej
· zapamiętywanie i odtwarzanie wiadomości
· interpretacja zjawisk
· rozwiązywanie problemów w sytuacjach typowych
· rozwiązywanie problemów w sytuacjach złożonych i nowych
· synteza, ocena i tworzenie dzieł oryginalnych, inspirujących i innych.
Dziedziny psychoruchowej
· manipulowanie
· naśladowanie
· samodzielne wykonywanie
· osiąganie biegłości
· wykonywanie nabytych umiejętności w odmiennych warunkach i w sytuacjach nieprzewidzianych
Dziedziny afektywnej
· bierne przyjmowanie
· czynne reagowanie
· aktywne uczestnictwo, wartościowanie według obiegowych kryteriów
· tworzenie systemów wartości, wzięcie odpowiedzialności za swoje postępowanie
· posługiwanie się własnym systemem wartości, przyjęcie odpowiedzialności za innych
Nauczyć się cele kształcenia ogólne i zawodowe, budowę celu organizacyjnego .
BUDOWA CELU OPERACYJNEDO
Klasyczna struktura celu operacyjnego pochodzi z popularnej pracy Roberta Magera „ Preparing instructional objecti...
lala_sosna