Pestycydy w zielonych herbatach Pestycydy w zielonych herbatach.pdf

PESTYCYDY

herbatach

w zielonych

WÊród 30 przebadanych zielonych herbat siedem zawiera∏o od wyraênych

znacznych iloÊci szkodliwych pestycydów. Na szcz´Êcie osiem produktów

pochodzàcych z upraw ekologicznych okaza∏o si´ praktycznie

nie zanieczyszczonych.

Po zbadaniu herbat owocowych (patrz nr 7-8/2006 „Âwia-

ta Konsumenta”) niemiecka Fundacja Warentest posta-

nowi∏a przyjrzeç si´ dok∏adniej równie˝ herbatom zielo-

nym. Po ten coraz ch´tniej pity, równie˝ przez Polaków,

napój si´gajà osoby, które dbajà o zdrowie. Du˝o mówi si´

przecie˝ o zbawiennym wp∏ywie zielonego naparu na nasz

organizm. Ale tymczasem okazuje si´, ˝e jest spore pra-

wdopodobieƒstwo, i˝ w zielonej herbacie, którà si´ w∏aÊnie

delektujemy, znajdujà si´ du˝e iloÊci szkodliwych pestycy-

dów – pozosta∏oÊci Êrodków ochrony roÊlin.

Herbaty pod lupà

Badaniu na zawartoÊç tych trucizn poddano 30 marek

herbat zakupionych w Niemczech, pochodzàcych

z ró˝nych upraw, w tym 10 z Japonii. W laborato-

rium zmierzono poziomy 440 ró˝nych pestycydów,

które pozosta∏y w herbatach. Jaki by∏ wynik?

Cztery herbaty by∏y wyraênie zanieczyszczone

pestycydami, a trzy nawet bardzo silnie.

Wyraênie zanieczyszczone oznacza, ˝e w przy-

padku jednego lub kilku pestycydów wykryte iloÊci

przekraczajà 50% dopuszczalnego prawem limitu.

W silnie zanieczyszczonych herbatach natomiast

zawartoÊç któregoÊ z pestycydów przekracza∏a ten

limit. Te herbaty nie powinny w ogóle znaleêç si´

w sprzeda˝y. Importer jednego z produktów,

które w teÊcie wypad∏y najgorzej, zareagowa∏

od razu: herbata Gyokuro edle Tautropfen,

zresztà najdro˝sza wÊród badanych (jej

100 g kosztowa∏o w przeliczeniu prawie

70 z∏!), zosta∏a przez niego natychmiast

wycofana z obrotu.

20 pestycydów

w jednej fili˝ance

Co ciekawe, trzy najbardziej zanieczysz-

czone herbaty pochodzà z upraw w Japonii.

W produktach tych nie tylko poziomy, ale

równie˝ liczba wykrytych rodzajów pestycy-

dów by∏a wyjàtkowo du˝a. Istny koktajl pesty-

cydów, sk∏adajàcy si´ a˝ z 20 ró˝nych zwià-

zków, z czego 12 przekracza∏o dopuszczalne

limity, laboratorium wykry∏o w herbacie JFC

Ooi Ocha Ryokucha „Itoen”. Herbaty, które

ÂWIAT KONSUMENTA w r z e s i e ƒ 2 0 0 6

ZANIM WYPIJESZ

ZANIM WYPIJESZ

Zdrowie

Zdrowsi z ka˝dym ∏ykiem?

uplasowa∏y si´ tu˝ za nià w tym niechlubnym rankingu,

mia∏y odpowiednio 13 i 14 ró˝nych pestycydów w swoim

sk∏adzie.

O zielonej herbacie s∏yszymy wiele dobrego. Czy rzeczy-

wiÊcie jej picie wp∏ywa korzystnie na nasze zdrowie?

Co stanie si´, kiedy wypijemy taki napar z pestycydów?

Wp∏yw na nasz organizm poszczególnych zwiàzków stoso-

wanych w Êrodkach ochrony roÊlin nie zosta∏ jeszcze dok∏a-

dnie poznany. Lecz choç nie ma na niego wystarczajàcych

dowodów naukowych, to instytucje zajmujàce si´ bezpie-

czeƒstwem konsumentów (np. Niemiecki Instytut ds. Oce-

ny Ryzyka, BfR) ostrzegajà przed pestycydami w ˝ywnoÊci.

Chroni przed rakiem? Na to, ˝e zielona herbata

zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory,

wskazuje wiele badaƒ naukowych. Odpowie-

dzialne za takie antynowotworowe dzia∏anie sà

zawarte w zielonej herbacie polifenole, do któ-

rych nale˝à katechiny o nazwie epigallokate-

chine gallate (EGCG). Te, jako antyoksydanty,

potrafià – przynajmniej w doÊwiadczalnej pro-

bówce – hamowaç wzrost komórek rakowych.

W porównaniu z pierwszym testem zielonych herbat

przeprowadzonym przez Fundacj´ Warentest w 1999 r.

wyniki tegorocznego badania sà jednak mimo wszystko

Chroni naczynia krwionoÊne? Oprócz bardzo

dobrze zbadanych EGCG zielona herbata za-

wiera równie˝ wiele innych polifenoli, fla-

wonoidów i katechin o dzia∏aniu antyoksyda-

cyjnym. Co to oznacza dla naszego zdrowia? ˚e

zwalczajà one wolne rodniki, które inicjujà nieko-

rzystne przemiany zwiàzków t∏uszczowych

w naczyniach krwionoÊnych. W ten sposób

sk∏adniki zielonej herbaty, jeÊli tylko pijemy jà

regularnie, chronià mi´dzy innymi nasze naczy-

nia krwionoÊne przed zmianami mia˝d˝ycowymi

i arteriosklerozà.

Hamuje stany zapalne? Flawonoidy, katechiny,

a tak˝e zawarta w zielonej herbacie w sporych

iloÊciach witamina C rzeczywiÊcie mogà hamo-

waç infekcje i stany zapalne oraz zwi´kszaç

odpornoÊç organizmu. Majà te˝ zapobiegaç sil-

nym biegunkom, nawet tym b´dàcym rezultatem

zatrucia salmonellà.

Przeciwdzia∏a starzeniu si´? Wysokie spo˝ycie

zielonej, ale te˝ i czarnej herbaty, ma korzystny

wp∏yw na neuroprzekaêniki w mózgu – wynika

za badaƒ naukowych. Uczeni dowiedli równie˝,

˝e picie herbaty chroni w pewnym stopniu przed

demencjà i chorobà Alzheimera.

lepsze. Wtedy spoÊród 68 herbat ponad po∏owa by∏a sil-

nie zanieczyszczona pestycydami, a tylko siedem nie za-

wiera∏o tych zwiàzków w ogóle. Mimo ˝e dziÊ dzi´ki

nowym metodom badawczym mo˝emy zidentyfikowaç

w herbatach o blisko 200 rodzajów pestycydów wi´cej, to

okaza∏o si´, ˝e spoÊród 30 testowanych produktów tylko

trzy by∏y silnie zanieczyszczone. W oÊmiu herbatach pesty-

cydów nie by∏o natomiast w ogóle. W szeÊciu z kolei

wykryto bardzo znikome iloÊci pestycydów – tak znikome,

˝e byç mo˝e nie pochodzà one wcale ze Êrodków ochrony

roÊlin, tylko przedosta∏y si´ do herbat ze Êrodowiska.

Chroni z´by? Zielona herbata hamuje rozk∏ada-

nie skrobi na glukoz´ w jamie ustnej. Tym sa-

mym pozbawia po˝ywki bakterie powodujàce

próchnic´. Równie˝ to dzia∏anie zawdzi´czamy

polifenolom zawartym w zielonej herbacie. Z ko-

lei fluor, który tak˝e si´ w niej znajduje, chroni

szkliwo z´bów, wzmacniajàc je .

ÂWIAT KONSUMENTA w r z e s i e ƒ 2 0 0 6

Matka wszystkich herbat

Wszystko kr´ci si´ wokó∏

Camellia sinensis . Niewa˝-

ne, czy pijemy herbat´

czarnà czy zielonà – ka˝-

da powsta∏a z jednej i tej

samej roÊliny. Matkà

wszyskich herbat jest

drzewo herbaciane – Ca-

mellia sinensis.

Skàd pochodzi zielona herbata? Tradycja zielonej

herbaty wywodzi si´ z Chin i Japonii. Póêniej

zacz´to jà produkowaç równie˝ w Indiach i Sri

Lance. Zarówno pochodzenie, miejsce upraw,

gleba, czas i sposób zbiorów decydujà o jakoÊci

i specyficznym aromacie herbaty zarówno czar-

nej, jak i zielonej.

Smak. Teanina – to zwiàzek, który w znacznym

stopniu jest odpowiedzialny za aromat zielo-

nej herbaty. Lecz ró˝norodnoÊç nut smako-

wych herbat jest ogromna: od nuty Êwie˝ej

trawy przez nut´ lekko s∏odkawà po palonà

gorzkà. W Chinach najbardziej ceni si´

herbaty nutach zio∏owo-palonych, w Japonii

– nucie Êwie˝ej trawy.

Skàd bierze si´ herbata? Herbata to wiecznie

zielony krzew lub drzewo. Ma ciemne, skórza-

ste listki oraz bia∏e lub ró˝owe, wonne kwiaty

i ma∏e owoce-torebki. Ale herbata powstaje z li-

Êci. Te zbierane sà r´cznie, jeÊli majà zamieniç

si´ w herbat´ dobrego gatunku.

Czarna czy zielona? Decyzja zapada ju˝ po zebraniu

liÊci. Aby powsta∏a herbata czarna, po tym, jak

liÊcie zwi´dnà, zgniata si´ je w specjalnych ma-

szynach, które je skr´cajà. W ten sposób rozpo-

czyna si´ wa˝ny w przypadku herbaty czarnej

proces utleniania: z liÊci wydziela si´ sok, który

∏àczy si´ z tlenem i powoduje fermentacj´. LiÊ-

cie ciemniejà. Herbatà tylko cz´Êciowo sfermen-

towanà jest pochodzàca z Chin Oolong.

Dzia∏anie. Teanina daje nie tylko smak herbaty.

Oddzia∏uje tez na centralny uk∏ad nerwowy

– uspokaja. Mimo to herbata zielona dzia∏a na

nasz organizm pobudzajàco. Sprawcà tego

jest, podobnie jak w przypadku herbaty czar-

nej, teina (czyli herbaciana kofeina).

Teina. Podczas gdy kofeina spo˝yta z kawà od

razu pobudza, teina dzia∏a znacznie ∏agod-

niej, ale za to jej dzia∏anie utrzymuje si´

d∏u˝ej. Herbata zielona zawiera nieco mniej

teiny ni˝ czarna. Pami´tajmy jednak, ˝e jed-

na fili˝anka herbaty (200 ml) to 40 mg kofe-

iny, czyli mniej wi´cej o po∏ow´ mniej ni˝ fi-

li˝anka kawy.

Zielona herbata. Po tym, jak liÊcie zwi´dnà, nie sà

skr´cane, lecz parzone lub pra˝one. Zapobiega

to ich fermentowaniu. Herbata zachowuje swo-

jà zielonà barw´ i – co istotne – wi´kszoÊç

dobroczynnych polifenoli.

Przygotowywanie

a Do fili˝anki wsypujemy ∏y˝eczk´ herbaty, choç w przypadku herbaty zielonej mo˝e to byç zbyt

du˝o – jeÊli herbata jest dla nas zbyt cierpka, sypmy jej mniej.

a Zielonej herbaty nie wolno zalewaç wrzàtkiem. Po zagotowaniu wody poczekajmy, a˝ osty-

gnie do oko∏o 60, a maksymalnie 90ºC.

a W zale˝noÊci od czasu parzenia mo˝emy uzyskaç napój, który b´dzie w ró˝ny sposób dzia∏a∏

na nasz organizm. Napar b´dzie pobudzajàcy i orzeêwiajàcy, jeÊli odczekamy od 30 sekund

do trzech minut, w zale˝noÊci od gatunku herbaty. Je˝eli czas parzenia b´dzie d∏u˝szy, uzy-

skamy napój odpr´˝ajàcy i uspokajajàcy. Jak to si´ dzieje? Otó˝ w pierwszych minutach

naciàgania, z herbaty przedostaje si´ do naparu prawie ca∏a zawartoÊç teiny (czyli herba-

cianej kofeiny). Dopiero w nast´pnych minutach z listków uwalniajà si´ garbniki, które z kolei

wià˝à kofein´. Herbata zaparzana d∏u˝ej ma bardzo niewiele kofeiny i mo˝na jà piç nawet

przed snem.

a Dobre gatunki zielonej herbaty mo˝na zalewaç kilkukrotnie. Kolejne napary b´dà ju˝ ∏agod-

niejsze, bo wi´kszoÊç kofeiny przedostanie si´ do pierwszego. Takie delikatne napary sà dobre

dla osób cierpiàcych na choroby przewodu pokarmowego.

a Do zaparzania herbaty zawsze u˝ywajmy smacznej wody. To w∏aÊnie od wody w du˝ej mierze

zale˝y smak herbaty. Najlepsza jest woda mi´kka. Wod´, która zawiera du˝o chloru, najlepiej

gotowaç bez przykrywki – dzi´ki temu cz´Êç chloru b´dzie mog∏a si´ ulotniç.

ÂWIAT KONSUMENTA w r z e s i e ƒ 2 0 0 6

Przewodnik

po zielonych herbatach

Herbaty zielone z Japonii

Sencha: W tym narodowym napoju

Japoƒczyków mo˝na wyczuç

Êwie˝à nut´ trawy i delikatny aromat.

Kukicha: Delikatny napój uzyskiwany z p´dów.

Zawiera bardzo ma∏o kofeiny, jest delikatny

i Êwie˝y.

Bancha: Herbata na co dzieƒ.

Ma ma∏o kofeiny oraz trawiasty posmak.

Guyokuro: Musi rosnàç w cieniu, zbiera si´ jà

tylko wiosnà. W smaku jest mocna.

To bardzo dobra, ale i bardzo droga herbata japoƒska.

Matcha: Herbata, która dojrzewa∏a w cieniu, zmielona

na proszek. Stosowana podczas japoƒskiej ceremonii

parzenia herbaty.

Herbaty zielone z Chin

Gunpowder: Jej listki sà zwijane w kuleczki,

przypominajàce proch strzelniczy (stàd jej nazwa).

Smak ma mocny, cierpki i Êwie˝y.

Chun Mee: Cierpka i o lekko palonej nucie.

Zbierana gównie w sierpniu.

Pai Mu Tan: Wytwarzana z nierozwini´tych listków

pokrytych srebrnobia∏ym puszkiem, stàd te˝

zwana bia∏a herbatà. W smaku delikatna. DoÊç droga,

lecz zawiera bardzo du˝o polifenoli.

Herbaty zielone z Indii

Darjeeling: Owocowo-Êwie˝y napar z po∏udnio-

wych zboczy Himalajów.

Assam: O doÊç cierpkim aromacie

i miodowo-˝ó∏tym naparze.

Nadaje si´ te˝ do zalewania

twardà wodà.

Herbaty z Japonii lepsze ekologiczne

Tr zy najgorsze herbaty w teÊcie – wszystkie te, w których

zawartoÊç pestycydów przekracza dopuszczalne prawem

granice – pochodzà z upraw w Japonii. Czy powinniÊmy

wi´c unikaç herbat z tego rejonu? Niekoniecznie. Ale pod

warunkiem, ˝e wybieramy herbaty z upraw ekologicznych.

Jak si´ bowiem okaza∏o, szeÊç produktów, które uplasowa∏y

si´ na czo∏owych miejscach w rankingu, to herbaty równie˝

z Japonii, tyle ˝e opatrzone znaczkiem „bio”.

ne produkty albo nie zawiera∏y pestycydów w ogóle, albo

mia∏y ich tak znikome iloÊci, ˝e spe∏nia∏y rygorystyczne

normy dotyczàce produktów ekologicznych. W ˝adnym

wypadku nie ma co wpadaç w panik´, nawet jeÊli pijemy

herbaty z konwencjonalnych, a nie ekologicznych upraw.

Nie wszystkie pestycydy z herbaty làdujà bowiem auto-

matycznie w naszej fili˝ance. Badanie jednej z silnie

zanieczyszczonych herbat pokaza∏o, ˝e tylko cz´Êç

pestycydów – tych rozpuszczalnych w wodzie – znalaz∏a

si´ równie˝ w naparze przyrzàdzonym z tej herbaty.

Jaki wniosek p∏ynie z testu? ˚e generalnie mo˝emy zau-

faç herbatom zielonym z upraw ekologicznych. Te bada-

Joanna Wosiƒska

ÂWIAT KONSUMENTA w r z e s i e ƒ 2 0 0 6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: