Nazwa łacińska: Balsamum peruvianum
Nazwa polska: Balsam peruwiański
Synonimy: Balsamum peruvianum verum
Opakowanie: 50ml, 100ml, 250ml
Wymagania: FP IV
Opis: Ciemnobrązowy, lepki płyn o przyjemnym, balsamicznym zapachu i gorzkim, piekącym smaku.
Zastosowanie:
Balsam peruwiański jest patologiczną wydzieliną otrzymywaną poprzez mechaniczne uszkodzenie pnia drzewa balsamowego - Myroxylon balsamum Harms var. pereirae (Leguminosae) z rodziny motylkowatych, rosnącego w Ameryce Południowej. Jego nazwa pochodzi stąd, że przed wiekami ziemie na których rosły drzewa balsamiczne podlegały hiszpańskiemu wicekrólowi Peru i produkty eksportowane przez Atlantyk znajdowały się w skrzyniach z jego pieczęcią. W Europie towar ten pojawił się w roku 1524 i wkrótce został uznany za tak dobry lek, że ówczesny papież specjalną bullą zabronił ścinać drzewo Myroxylon balsamum. Jednak od tego czasu zastosowanie balsamu peruwiańskiego uległo wielu zmianom.
Balsam peruwiański jest bogaty w związki fenolowe i terpenowe o silnych właściwościach odkażających: benzoesan benzylu, cynamonian benzylu, kwas cynamonowy, kwas benzoesowy, ponadto seskwiterpeny, farneozol, wanilinę. Balsam peruwiański dobrej jakości powinien zawierać co najmniej 50 % cynameiny.
Balsam peruwiański poprzez swoje bogactwo składu chemicznego jest środkiem często wywołującym alergię kontaktową. Wiele uczulających składników daje odczyny krzyżowe z wieloma różnymi produktami pochodzenia roślinnego. To niekorzystne alergizujące działanie balsamu peruwiańskiego wykorzystane zostało w tzw. testach płatkowych, jako jeden ze wskaźników alergii na kosmetyki. Surowiec wykorzystywany jest także do aromatyzowania żywności oraz w przemyśle perfumeryjnym.
Dawniej (do XIX wieku) balsam peruwiański stosowano wewnętrznie w schorzeniach dróg oddechowych (podany doustnie działa sekretolitycznie), przeziębieniach, biegunkach, zapaleniu płuc i gruźlicy. Ponadto jako środek żółciopędny i przy zwalczaniu pasożytów przewodu pokarmowego.
Balsam peruwiański wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, przeciwroztoczowe i przeciwzapalne. Pobudza regenerację uszkodzonych tkanek.
Obecnie jest stosowany w leczeniu dermatoz, trudno gojących się ran, owrzodzeń podudzi, skóry i błon śluzowych, gronkowcowych i paciorkowcowych zakażeniach skóry, pomocniczo w leczeniu świerzbu, przetok i nadżerek. Stosowany także w wyprysku, odmrożeniach i terapii guzków krwawniczych (hemoroidów). Stosowany w postaci przetworzonej, a niekiedy per se.
Balsamum peruvianum jest surowcem farmaceutycznym wykorzystywanym w praktyce receptury aptecznej do sporządzania postaci leku do użytku zewnętrznego w zakresie stężeń 5 – 20 %. Najczęściej wytwarza się maści bezwodne, rzadziej na podłożu uwodnionym (do 10 % balsamu peruwiańskiego), także maści złożone stosowane w chirurgii – zawierające dodatkowo składniki o synergicznym działaniu (np. Oleum Jecoris Aselli, Retinolum palmitinicum, Tocopherolum aceticum, Allantoinum i in.), przeciwpasożytnicze - antiparasitica zawierające dodatkowe składniki potęgujące działanie (np. Sulfur sublimatum, Creolinum i in.), stosowane jako antihaemorrhoidalia (dodatkowo np. z Dermatolum, Zincum oxydatum, Adrenalinum, Tanninum, Hydrocortisonum). Wykonywane są także recepturowe mazidła, emulsje, zawiesiny, czopki (linimenta, emulsiones, suspensiones pro usu externo, suppositoria), rzadko kremy (cremores).
Surowiec jest także dodawany w małych ilościach do innych leków - recepturowych roztworów etanolowych, przeważnie jako corrigens. Balsamum peruvianum wchodzi w skład kilku tradycyjnych leków recepturowych ze stałym składem, np. Linimentum contra scabiem, Unguentum nigrum, Unguentum Balsamicum wg Receptarium Polonicum.
Nazwa łacińska: Bismuthi subgallas
Nazwa polska: Bizmutawy galusan zasadowy
Synonimy: Bismuthum subgallicum, Dermatolum, Bismuthum gallicum basicum, Dermatol Opakowanie: 50g, 100g, 250g
Wymagania: FP VI
Opis: Zielonożółtawy, bezpostaciowy proszek.
Zasadowy galusan bizmutawy, zwany powszechnie zwyczajowo dermatolem jest solą bizmutu trójwartościowego.
Dermatol, podobnie jak inne sole bizmutowe wykazuje działanie ściągające, przeciwzapalne, zapierające, osuszające. Ponadto wyróżnia się właściwościami przecibakteryjnymi, przciwgnilnymi, przeciwropnymi oraz lekko złuszczającymi. Działanie przeciwbakteryjne dermatolu jest spowodowane wpływem denaturującym na białka strukturalne i enzymatyczne. Właściwościami przypomina bardzo wartościowy Kseroform (Bismuthum tribromphenylicum FP II ), który był niegdyś powszechnie stosowany w polskiej recepturze aptecznej. Jednak w porównaniu z kseroformem właściwości ściągające i antyseptyczne dermatolu są znacznie słabsze.
Dermatol posiada zdolność hamowania drobnych krwawień; wykazuje właściwości przeciwtrądzikowe (antiacne).
Zasadowy galusan bizmutawy był dawniej stosowany (najrzadziej ze wszystkich soli bizmutowych) domięśniowo w leczeniu kiły, w postaci jałowej zawiesiny olejowej (10- 20 % suspensio oleosae Bismuthi subgallici i.m.) Stosowany był także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Obecnie związek stosowany głównie miejscowo na skórę i błony śluzowe. Jest bardzo przydatny w leczeniu owrzodzeń, ropiejących i sączących ran, skaleczeń, stanaów zapalnych, trądziku, choroby hemoroidalnej.
Może być również podawany wewnętrznie w stanach zapalnych, nieżytach przewodu pokarmowego, oraz objawowo jako antidiarrhoicum. Jednak ze względu na potencjalną możliwość przenikania jonu bizmutowego do krwiobiegu po podaniu doustnym, co może prowadzić do zatrucia, nie zaleca się specjalnie tej formy zastosowania leku, ze względu na dostępność innych środków.
Bismuthum subgallicum jest najczęściej stosowanym związkiem bizmutu w praktyce receptury aptecznej do sporządzania następujących postaci leku: do użytku zewnętrznego (ad usum externum), w preparatach prostych i złożonych – maści, kremy, zawiesiny, mazidła (unguenta, cremores, suspensiones, linimenta) w zakresie stężeń 5 – 25 %, pudry (cutipulveres) przeważnie 10 – 30 %, niekiedy pasty (pasta) 40 – 60 % - np. w postaciach leku doodbytniczych, czopki (suppositoria analia) 0,1 – 0,5 ; także w postaci nieprzetworzonej per se (np. przy zasypywaniu miejsc skaleczonych). Przyrządzane są również recepturowe, indywidualne postacie leku; surowiec dodawany niekiedy do gałek dopochwowych i pręcików docewkowych (globulus vaginal. et bacilli urethrales), spełniający rolę jako adiuvans. Surowiec jest często łączony z Acidum boricum, Camphora trita, Talcum venetum, Bolus alba, Resorcinolum, Acidum gallotannicum, Novocainum hydrochloricum, Pantocainum, Balsamum peruvianum, Zincum oxydatum i in. W postaciach do użytku wewnętrznego (ad usum internum) przyrządzany jako proszki dzielone 0,5 – 1,0 i tzw. wstrząsanki (pulveres et mixturae agitandae).
Bismuthum subgallicum wchodzi w skład wielu leków galenowych i oficynalnych, takich jak Unguentum Dermatoli seu Bismuthi subgallatis unguentum FP VI, Suppositoria antihaemorrhoidales FP VI, popularna dawniej mieszanka przeciwbiegunkowa dla dzieci – Mixtura antidiarrhoica pro infantibus wg R.P., a także gaza dermatolowa – Tela cum Dermatolo FP III, która może być przydatna w chirurgii i dermatologii, jednak dziś już raczej zapomniana.
Nazwa łacińska: Argentum proteinicum
Nazwa polska: Srebra proteinian
Synonimy: Protargolum, Prorgolum, Argentum proteinatum, Białczan srebra, Proteinian srebrowy, Protargol, Prorgol
Opakowanie: 10g
Opis: Żółtobrunatne, błyszczące łuski lub żółtobrunatny proszek prawie bez zapachu, rozkładający się pod wpływem światła.
Proteinian srebra, zwany także białczanem srebra, protargolem lub progrolem stanowi koloidalne połączenie z białkiem (organiczny kompleks) o zawartości srebra 7,5 – 8,5 %.
Roztwory proteinianu srebrowego są niezjonizowane. Dopiero po zetknięciu z tkanką uwalnia się z nich powoli jon srebra. Związek wykazuje działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne; wiąże grupy tiolowe enzymów drobnoustrojów chorobotwórczych. W porównaniu do kolargolu (Argentum colloidale), targezyny (Targesinum = Argentum diacetylotannicum albuminatum) i innych koloidalnych połączeń srebra wykazuje silniejsze działanie odkażajace, przenika głębiej do tkanek. Związane jest to z brakiem właściwości ściągających. Proteinian srebrowy nawet w wysokich stężeniach nie wykazuje działania żrącego.
Dawniej protargol stosowano doustnie w postaci proszków i roztworów jako środek osłaniający błonę śluzową żołądka, także jako suplement białka oraz jako środek ogólnie wzmacniający. Stosowany był również w zapobieganiu zakażeniom gonokokowym. Protargol jest jeszcze używany do barwienia preparatów mikrobiologicznych.
Białczan srebra jest obecnie stosowany w lecznictwie, podobnie jak inne połączenia srebra jako środek antyseptyczny do użytku zewnętrznego. Znalazł zastosowanie w ropnych stanach zapalnych błon śluzowych worka spojówkowego, nosa, cewki moczowej. Nie powinien być stosowany w zapaleniu pęcherza moczowego. Ponadto wykorzystywany jest w lecznictwie dermatologicznym.
Argentum proteinicum stanowi surowiec farmaceutyczny do sporządzania leków w praktyce receptury aptecznej. Najczęściej wykonywaną postacią leku są krople do nosa proste i złożone (guttae rhinologicae) w zakresie stężeń ok. 0,1 – 2 %; krople do oczu proste i złożone (guttae pro oculi) 0,5 – 1,5 %, znacznie rzadziej maści oftalmologiczne 1-2 % (unguenta ophtalmicae). Do płukania cewki moczowej przygotowuje się roztwory jałowe do 2 % (solutiones sterilisat.). Niekiedy wykonywane są pręciki ...
anitka3006