SYSTEM.doc

SYSTEM

CELE KSZTAŁCENIA:

Odnoszą się do uczniów i opisują zmianę jaką chcemy w nich uzyskać. To zamierzone właściwości uczniów (dot. opanowania wiadomości i umiejętności, uformowania działań i postaw).

è     Zapewnienie wszystkim uczniom optymalnego rozwoju intelektualnego odpowiednio do ich możliwości.

Podział:

A)     Cele ogólne (długoterminowe):

B)     Cele operacyjne (krótkoterminowe, szczegółowe):

Operacjonalizacja – zamiana celu ogólnego na zbiór celów operacyjnych zapisanych w postaci zdań, których rozwiązanie lub nierozwiązanie jest możliwe do sprawdzenia i oceny pod względem ilościowym jak i jakościowym przez zewnętrznego obserwatora, cele zapisywane za pomocą czasowników operacyjnych: uczeń wymieni, u. poda, u. zdefiniuje, u. dokona…

Taksonomia celów kształcenia ABC (B. Niemierko)

·         Hierarchiczna klasyfikacja celów polegająca na tym, że wyższe kategorie mieszczą w sobie kategorie niższe, więc osiągnięcie celu wyższego oznacza, że cele niższe zostały osiągnięte.

Inne klasyfikacje – B. Bloom

TREŚCI KSZTAŁCENIA:

Kryteria doboru treści:

·         - poziom rozwoju dziecka

·         - poziom rozwoju nauki, danego przedmiotu

·         - przyjęta pedagogiczna teoria doboru treści kształcenia

·         - wymagania społeczne, zawodowe, kulturalne

Teorie doboru treści kształcenia:

A)     Historyczne:

1.       Materializm dydaktyczny (Milton, Komeński)

Ø       Encyklopedyzm – uczeń ma być chodzącą encyklopedią, opanować jak największą ilość wiedzy.

Ø       „sztuka nauczania wszystkich wszystkiego”

Ø       Im więcej przekazanych wiadomości, tym lepsze rozumienie świata

2.       Formalizm dydaktyczny

Ø       Treści kształcenia jako środek służący rozwojowi zdolności i zainteresowań

Ø       Transfer dodatni – przenoszenie się skutków jednego procesu uczenia się na inny

Ø       Zdolności poznawcze (przede wszystkim języki klasyczne i matematyka)

3.       Utylitaryzm dydaktyczny (Dewey)

Ø       Wiedza ma być przede wszystkim użyteczna

Ø       Podejście problemowe

Ø       Kształtowanie praktyczne umiejętności

Ø       Korelacja przedmiotów

Ø       Aktywizacja uczniów

B)     Współczesne:

1.       Teoria problemowo – kompleksowa (Bogdan Suchodolski)

Ø       Poznanie rzeczywistości

Ø       Korelacja przedmiotów

Ø       Rozwiązywanie problemów w oparciu o wiedzę z różnych przedmiotów

2.       Strukturalizm (Kazimierz Sośnicki)

Ø       Program nauczania przeładowany materiałem

Ø       Włączać do programów najważniejsze treści danej nauki

Ø       Łączenie teorii z praktyką

Ø       Treści przedmiotu dzielić na elementy podstawowe (trwała wartość naukowa) i wtórne (niekoniecznie potrzebne)

3.       Materializm funkcjonalny (Wincenty Okoń)

Ø       Ważna wiedza, ale też umiejętność posługiwania się nią w procesie przekształcania rzeczywistości

Ø       Kryterium doboru treści kształcenia to względy światopoglądowe

Ø       Eksponowanie idei przewodnich poszczególnych przedmiotów, np. idei ewolucji.

METODY NAUCZANIA

Systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, jak również rozwijanie zdolności i umiejętności umysłowych.

Metody pracy dobierane w zależności od:

a)       Wieku uczniów

b)       Właściwości danego przedmiotu

c)       Celów i zadań dydaktycznych, które nauczyciel ma zrealizować

d)       Warunków nauczania (np. wielkość Sali)

e)       Kwalifikacje nauczyciela

f)        Osobowości nauczyciela

Podział metod

SŁOWNE                                                       OGLĄDOWE:                        OPARTE NA DZIAŁALNOŚCI

- opowiadanie, wykład, pogadanka,              - pokaz, pomiar                        PRAKTYCZNEJ UCZNIÓW

dyskusja, praca z książką                                                                                - metoda laboratoryjna, metoda

                                                                                                                          zajęć praktycznych

Przedmiot pokazu:

- naturalne rzeczy i zjawiska w naturalnych warunkach (np. obserwacja)

- okazy naturalne w sztucznym środowisku

- pomoce naukowe: trójwymiarowe (modele, np. silnik spalinowy), dwuwymiarowe (obrazy, np. tablice, wykresy)

Metody gier dydaktycznych:

1.      



Metoda sytuacyjna

2.       Metoda symulacyjna (np. sytuacje historyczne)

stworzenie sytuacji problemowej

3.       Metoda inscenizacji (przy większych grupach np. przedstawienie teatralne)

4.       Giełda pomysłów (burza mózgów)

Funkcje Metod:

Ø       Podające nowy materiał (np. wykład)

Ø       Utrwalanie materiału (ćwiczenia, asymilacja)

Ø       Sprawdzanie wyników (np. statystyki, sprawdziany pisemne)

ZASADY NAUCZANIA

Co to jest zasada?

1.       Twierdzenie oparte na prawie naukowym, rządzącym jakimiś problemami

2.       Norma postępowania uznanego za obowiązujące

3.       Teza wywiedziona z jakiejś doktryny

Zasady kształcenia:

1.       Zasada systemowości (systematyczności) o porządkowaniu wiedzy w głowie uczniów (sekwencja celowych czynności zmierzająca do wprowadzenia zmian.

2.       Zasada poglądowości – respektowanie drogi między konkretem a abstrakcją (zespół norm, które wywodzą się z prawidł. proc. kształcenia dot. poznawania rzeczywistości)

3.       Zasada samodzielności – ograniczona zależność ucznia od nauczyciela

4.       Zasada związku teorii z praktyką

5.       Zasada efektywności – związek między celami a wynikami kształcenia

6.       Zasada stopniowania trudności (przystępności) – nauczyciel obserwuje ucznia i stara się eliminować jego trudności z uczeniem się (przyczyny tych trudności).

7.       Zasada związku indywidualizacji i uspołecznienia (Dewey).

PROCES UCZENIA SIĘ, NAUCZANIA.

Nauczanie -> proces nauczania -> proces kształcenia

Proces kształcenia = nauczanie i uczenie się + kształtowanie wychowanka przy jego własnym udziale (kształtowanie w jego osobowości celowych zmian)

Kształcenie zależne od idei wyznawanej przez nauczyciela:

A.      Naturalizm – szkoła na miarę dziecka -> Rousseau

B.      Behawioryzm – zmiany w środowisku prowadzą do zmian w uczniu.

C....