ZESPÓŁ NABYTEGO UPOŚLEDZENIA ODPORNOŚCI

      AIDS,  ACQUIRED IMMUNODEFICIENCY SYNDROME

1. W. Halota i wsp. „Zakażenia HIV i AIDS w praktyce lekarskiej”
2. A. Olczak  „Zakażenia HIV” – seminarium Klinika Chorób Zakaźnych AMB

EPIDEMIOLOGIA:

· źródło zakażenia :

-          chory człowiek, lub nosiciel wirusa

· drogi zakażenia :

-          przez krew

-          droga seksualna

-          droga wertykalna

-          przeszczepy :

→    sporadycznie

-          sztuczne zapłodnienie :

→    sporadycznie

· rozpowszechnienie :

-          w populacji od 15 do 49 r.ż zakażenie występuje u co 100 osoby

-          2/3 zakażonych HIV żyje w Afryce na południe od Sahary (w rówym stopniu kobiety i męszczyzni)

-          87% zakażonych dzieci mieszka w Afryce

ETIOLOGIA:

· HIV (Human Imunodeficiency Virus) :

-          wykryty w 1983 roku

-          HIV – 1 (dominuje w Europie, Ameryce i Azji) i HIV – 2 (częściej w zachodniej Afryce)

-          należy do rodziny retrowirusów, rodzaju lentiwirusów

-          zbudowany z rdzenia (RNA i  swoiste  dla wirusa białka enzymatyczne otoczone otoczką białkową) i zewnętrznej otoczki (płaszcza lipidowo – białkowego)

-          posiada enzym odwrotną transkryptazę (rewertazę), który na matrycy wirusowego RNA syntetyzuje homologiczny DNA, który zostaje wbudowny do genomu każdej zainfekowanej komórki

· genom wirusa :

-          geny kodujące białka strukturalne wirusa :

→    gen gag koduje białka rdzenia wirusa (p17, p24, p55)

→    gen pol koduje odwrotną transkryptazę, integrazę i proteazę

→    gen env koduje glikoproteiny otoczki gp120 i gp41

-          geny kodujące dodatkowe białka regulatorowe :

→    gen tat kodujący białko p14 (wzmaga ekspresję genów wirusa w zakażonej komórce)

→    gen rev kodujący białko p19 (powoduje nasilenie syntezy białek regulatorowych wirusa zamiast strukturalnych)

→    geny nef (p27), vpr (p15), vpu (p15), vif (p23) pozwalają na ustalenie latencji wirusa w zakażonej komórce

·podział patogenetyczny  wirusa HIV – 1 :

-          HIV – 1 NSI :

→    non syncytium inducing (nie tworzący zespólni)

→    dominuje we wczesnym okresie zakażenia

→    ma tropizm do monocytów i makrofagów

→    wykorzystuje do wniknięcia do komórki kooreceptor CCR5 (HIV – 1 – R5)

→    ma znaczenie w przenoszeniu się zakażenia

-          HIV – 1 SI :

→    syncitium inducing (tworzący zespólnię)

→    domonuje w późniejszym okresie zakażenia

→    ma tropizm do limfocytów T

→    wykorzystuje receptor CXCR – 4 czyli fuzynę (HIV – 1 – X4)

→    ma znaczenie w postępie zakażenia

-          typy dualtropowe (HIV – 1 X4R5):

→    łączą cechy obu powyższych

→    zdolne do zakażania zarówno limfocytów T, jak i makrofagów i monocytów

· mutacje wirusa :

→    towarzyszą namnażaniu się wirusa w komórce

→    na skutek ciagłych mutacji wyrózniono szereg podtypów

-          wirus HIV – 1 ma 2 grupy podtypów :

→    grupa M (10 zasadniczych podtypów oznaczonych A – J + mozaiki tych podtypów)

→    podtyp O (zidentyfikowany w Kamerunie)

-          wirus HIV – 2 ma 6 podtypów (A – F), z których tylko A i B mają znaczenie chorobotwórcze

PATOGENEZA:

PROCES ZAKAŻANIA KOMÓREK :

-          proces zakażania głównych komórek docelowych (linfocyty T, makrofagi, monocyty) jest procesem wielofazowym

· etapy zakażania :

-          przyłaczenie cząsteczki wirusa do powierzchni komórki docelowej

-          fuzja wirusa z błoną komórkowa (wykorzystanie róznego rodzaju receptorów)

-          wniknięcie nukleokapsydu wirusa do cytoplazmy

-          transkrypcja wirusowego RNA w DNA

-          integracja wytworzonego DNA z DNA komórki gospodarza

-          replikacja zintegrowanego DNA wirusa

-          transkrypcja wirusowego DNA w RNA

-          synteza białek HIV i ich modyfikacje

-          scalanie poszczególnych elementów wirusa

-          uwalnianie cząsteczek HIV z zakażonej komórki

-          dojrzewanie wirusa i zakażanie innych komórek

OBRAZ  KLINICZNY:

OKRES UTAJENIA :

-          wynosi 2 – 4 tygodni

-          wyjątkowo wydłuża się do 10 miesięcy

OSTRA CHOROBA RETROWIRUSOWA :

-          innaczej : ostra faza zakażenia, ostry zespół serkonwersji

-          najczęściej trwa 4 – 6 tyg.

-          objawy występują u 50 – 90% zakażonych, jednak rzadko dochodzi do rozpoznania w tym okresie (ok. 25%)

-          pod koniec tej fazy pojawiają się przeciwciała

· zespół mononukleozopodobny :

-          gorączka (może być do 400 i utrzymywać się do 4 tyg)

-          zapalenie gardła

-          bóle mięśniowe

-          bóle stawów

-          uogólnione powiększenie węzłów chłonnych

-          wysypka grudkowo – plamista (bajczęściej na twarzy i tułowiu

-          rzadziej powiększenie wątroby i śledziony

-          rzadziej biegunki, nudności i wymioty

· zespoły neurologiczne :

-          zespół Guillain – Barrego (...)

-          zapalenie mózgu i opon

-          neuropatia obwodowa

-          porażenia nerwów zwłaszcza n. VII

-          psychozy

-          często w tym okresie dochodzi do znacznej utraty masy ciała

· wykładniki labolatoryjne :

-          początkowo leukopenia z limfocytopenią, potem z limfocytozą

-          obecność limfomononuklear

-          ¯ PLT (najczęściej utrzymuje się przez całe zakażenie, często bezobjawowo)

-          ¯ limfocytów CD4

-          ­ limocytów CD8

-          ¯ wskaźnika CD4/CD8

· potwierdzenie etiologiczne :

-          obecność antygenu P24

-          HIV RNA w surowicy

-          obecnośc materiału genetycznego wirusa w hodowli komórkowej (najwcześniej)

ROZPOZNANIE:

· podział badań diagnostycznych :

-          badania skriningowe :

→    stosowane do celów epidemiologicznych i idetyfikacji zakażonych krwiodawców

-          badania potwierdzające :

-          badania dzieci urodzonych przez matki zakażone HIV :

-          badania monitorujące przebieg zakażenia i skuteczność leczenia :

TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE IDETYFIKUJĄCE ZAKAŻENIE HIV :

· wykrywanie swoistych przeciwciał :

-          testy metodą ELISA :

→    antygenami są syntetyczne i rekombinowane białka wirusa (testy III generacji)

→...