cwiczenie_9.pdf

(193 KB) Pobierz
Podstawowe wzory metody różnic skończonych (MRS)
Ćwiczenie 9 Zastosowanie metody różnic skończonych do obliczania
płyt zginanych (opracowali M. Kłos Z. Waszczyszyn) wersja dla
studentów
Podstawowe wzory metody różnic skończonych (MRS)
1. Wzory różnicowe dla funkcji jednej zmiennej
Zakładamy, że funkcja 
y jest ciągła tak, że możemy obliczyć jej pochodne
f
x
w węźle i na osi zmiennej niezależnej x. Posługujemy się skróconymi oznaczeniami
widocznymi na rys.9.1.
y
2 x
D
X
i-2
X i-1 X i
X i+1
x
i-2 i-1 i i+1 i+2
D x D x D x D x
Rys.9.1
Funkcję 
f rozwijamy w szereg Taylora w otoczeniu węzła i :
x
 ...,
!
D
x
2
D
x
3
D
x
4
f
x
(9.1)
f
f
'
i
D
x
f
"
f
'"
i
f
IV
i
i
i
2
3
4
gdzie:
df
f
d
2
f
'
"
i
i
itd.
i
x
x
,
f
i
x
x
dx
i
dx
2
i
1
54622951.037.png 54622951.038.png 54622951.039.png 54622951.040.png
Przyjmujemy równą odległość węzłów
i 
...
,
i
2
i
1
i
i
1
...
, określoną przez
przyrost x
D tak, że
x
i
2
x
i
2
D
x
,
x
i
x
i
D
x
,
x
i
1
x
i
D
x
,
x
i
2
x
i
2
D
x
itd.
Zgodnie ze wzorem (9.1) obliczamy wartości funkcji w węzłach
i 
:
1
i
1
D
x
2
D
x
3
D
x
4
f
f
f
'
i
D
x
f
"
f
'"
f
IV
....
i
1
i
i
2
i
6
i
24
(9.2)
i
i
D
x
2
i
D
x
3
IV
D
x
4
f
f
f
D
x
f
f
f
....
i
1
i
i
2
6
24
Jeżeli odejmiemy stronami zależności (9.2) to otrzymamy wzór na 1-szą pochodną:
f (9.3)
'
i
Stąd otrzymujemy wzór różnicowy
f
'
i D
f
1
f
i
1
D
f
i
(9.4)
2
D
x
2
x
W stosunku do ścisłego wzoru analitycznego   i
f
'
wzór różnicowy (9.4)
df
/
dx
i
x
x
ma błąd o rzędzie  
0
wynikającym z pierwszego z pomijanych wyrazów
f i D
'" x
2
/
6
szeregu Taylora. Należy dodać, że na ogół piszemy znak zamiast = w (9.4).
Jeśli dodamy stronami zależność (9.2) to otrzymamy wzór różnicowy na drugą
pochodną
f
"
(9.5)
i
W podobny sposób możemy wyprowadzić wzory różnicowe na wyższe pochodne
f
'"
,
f
IV
i
itd. Istotą tych wzorów jest, że pochodne obliczamy za pomocą wartości
i
funkcji w sąsiednich węzłach.
2
1
i
54622951.001.png
2. Wzory różnicowe dla funkcji dwóch zmiennych
W przypadku funkcji 
f
x
,
y
dziedzina funkcji jest określona na płaszczyźnie 
x
,
y
i węzły otrzymujemy przez przecięcie linii siatki różnicowej. Na rys.9.2 pokazano
siatkę o oczkach prostokątnych
D . W przypadku funkcji 2-ch zmiennych
xD
y
obliczamy pochodne cząstkowe jako pochodne kierunkowe wzdłuż linii i
k
,
f
f
1
  ,
f
x
x k
i
,
y
x
i
k
2
D
x
i
1
k
i
1
k
(9.6)
f
f
1
  ,
f
f
y
x k
i
,
y
y
i
,
k
2
D
y
i
,
k
1
i
,
k
1
k +2
i,k+2
k +1
i-1,k+1 i,k+1 i+1,k+1
y
k
i-2,k i-1,k i,k
i+1,k i+2,k
x
k -1
i-1,k-1 i,k-1 i+1,k-1 i+2,k-1
k -2
i,k-2
D x D x D x D x
Rys.9.2
Wzór (9.5) wykorzystujemy dla obliczenia 2-gich pochodnych cząstkowych.
2
f
1
  ,
i f
f
2
f
x
2
k
D
x
2
1
k
i
,
k
1
k
(9.7)
2
f
y
2
i
k
Pochodną mieszaną liczymy za pomocą wzoru (9.8):
3
f
,
,
i
i
,
54622951.002.png 54622951.003.png 54622951.004.png 54622951.005.png
2
f
f
D
1
   
1
1
f
f
f
f
x
y
i
k
x
y
i
k
x
y
i
,
k
1
i
k
1
D
x
D
y
i
1
k
1
1
k
1
(9.8)
1
1
1
    .
f
f
f
f
f
f
D
x
D
y
i
k
1
i
1
k
1
D
x
D
y
i
1
k
1
i
1
k
1
1
k
1
1
k
1
Wzory różnicowe można schematycznie przedstawić w postaci tzw. gwiazd
różnicowych . W gwiazdach piszemy wartości współczynników w miejscach
występowania wartości funkcji. Dalej piszemy gwiazdy w odniesieniu do siatki
kwadratowej i ustalonej długości oczka siatki
. Dla pochodnych rzędu 1 i
D
x D
y
2 gwiazdy przyjmują postać:
1
f
1
- 1
1
f
1
i, k
x
i
, k
2
i , k
y
i
, k
2
- 1
(9.9)
1
2
f
1
1
- 2
1
2
f - 2
1
i , k
2
i
,
k
2
2
i
,
k
2
x
y
i, k
1
- 1
1
2
f
1
i , k
i
,
k
y
2
W podobny sposób dochodzimy do
gwiazd dla laplasjanu i biilaplasjanu:
1
- 1
4
,
,
,
i
1
i
i
x
54622951.006.png 54622951.007.png 54622951.008.png 54622951.009.png 54622951.010.png 54622951.011.png 54622951.012.png 54622951.013.png 54622951.014.png 54622951.015.png 54622951.016.png 54622951.017.png 54622951.018.png 54622951.019.png
a
b
1
1
1
1
- 4
1
2
- 8
2
2
2
f
i
,
j
i, k
1
4
2
2
f
1
- 8
2 0
- 8
1
1
i
,
j
2
- 8
2
1
(9.10)
3.Wzory różnicowe dla zginanej płyty
Przygotowane wzory różnicowe możemy zastosować do równania płyty
2
2
w
p
 ,
D
,
y
(9.11)
które za pomocą gwiazdy (9.8b)
(9.12)
2
2
w
p
i
k
,
i
k
D
piszemy dla każdego węzła siatki różnicowej na płaszczyźnie środkowej płyty.
Pojawia się przy tym konieczność wprowadzenia węzłów fikcyjnych poza obszarem
płyty. Jeśli ograniczymy się do brzegów podpartych niepodatnie to będziemy mieli
dwa przypadki warunków brzegowych:
a)podparcie przegubowe, b) podparcie utwierdzone
w n ę t r z e
w n ę t r z e
b - 1
b
b + 1
b - 1
b
b + 1
p ły t y
p ły t y
b - 1
b
b + 1
b - 1
b
b + 1
5
x
,
,
54622951.020.png 54622951.021.png 54622951.022.png 54622951.023.png 54622951.024.png 54622951.025.png 54622951.026.png 54622951.027.png 54622951.028.png 54622951.029.png 54622951.030.png 54622951.031.png 54622951.032.png 54622951.033.png 54622951.034.png 54622951.035.png 54622951.036.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin