Stabiilliizator 723.pdf

Najsłynniejsze aplikacje

Stabilizator 723

Jednym z niewielu układów scalo−

nych, opracowanych we wczesnych la−

tach siedemdziesiątych, a produkowa−

nych nieprzerwanie do dziś jest stabiliza−

tor napięcia o oznaczeniu 723.

Układ ten został opracowany przez

amerykańską firmę Fairchild i produkowa−

ny jako µA723.

Szybko inne zachodnie firmy zaczęły

produkować odpowiedniki układu 723

(L123, SC723, SFC2723, TBA281,

MIC723, NE550), a z czasem układ ten

pojawił się także w krajach bloku socjalis−

tycznego, produkowany m.in. przez czes−

ką Teslę jako MAA723, a w Polsce przez

CEMI jako UL7523.

Dziś, pomimo upływu tylu lat, kostka

nadal jest produkowana przez liczne zna−

ne firmy i to pomimo pojawienia się wie−

lu najróżniejszych konkurencyjnych stabi−

lizatorów scalonych.

Co zadecydowało o sukcesie układu

723?

Być może, jak często bywało w elekt−

ronice, częściowo stało się to za sprawą

przypadku. Być może przyczyną była dob−

ra reklama, która dotarła do większości

konstruktorów. Może powodem była wy−

jątkowa uniwersalność?

W każdym razie trzeba wiedzieć, że

nie była to pierwsza i jedyna „jaskółka”

na rynku stabilizatorów monolitycznych.

W początkowym okresie obecności na

rynku opisywanej kostki, istniały i nawet

cieszyły się znaczną popularnością nieco

inne stabilizatory konkurencyjnych firm,

mające podobne parametry.

W każdym razie kostka 723 przetrwała

do dziś.

Czy to znaczy, że jest to jakaś rewela−

cja, którą należy stosować w jak najwięk−

szej ilości nowo opracowywanych urzą−

dzeń?

Nie! Jak się za chwilę okaże, kostka

ma rzeczywiście przyzwoite parametry

(jak na swój wiek), ale wcale nie jest żad−

ną rewelacją. Dziś w zasilaczach do popu−

larnego sprzętu z reguły stosujemy trzy−

końcówkowe stabilizatory rodzin 78XX

i 79XX.

Niemniej jednak kostkę 723 warto za−

prezentować w dziale „Najsłynniejsze ap−

likacje” nie tylko ze względu na jej długo−

wieczność, ale i na fakt, że do dziś może

być ona wykorzystywana w wielu, przede

wszystkim nietypowych zastosowaniach.

Aby wykorzystać układ w nietypowych

zastosowaniach, nie wystarczy poznać

klasyczne schematy aplikacyjne, podawa−

AJSŁ YNNIEJSZE

YNNIEJSZE

A PLIKACJE

PLIKACJE

ne w licznych książkach i w katalogach –

trzeba dokładnie zrozumieć budowę we−

wnętrzną tej w sumie dość prostej, ale

niewątpliwie ciekawej i uniwersalnej kos−

tki.

Układ 723 był i jest produkowany zaró−

wno w dziesięcionóżkowej obudowie

metalowej z 10 wyprowadzeniami, jak

i w typowej 14−nóżkowej plastikowej

obudowie DIL, a ostatnio także w małej

obudowie plastikowej SMD. Numery wy−

prowadzeń dla obu wersji podane są na

rysunku 2, gdzie przedstawiony jest

szczegółowy schemat wewnętrzny.

Obecnie zdecydowanie częściej spotyka−

ne są kostki w plastikowej 14−nóżkowej

obudowie DIL, dlatego numery końcó−

wek podane na wszystkich pozostałych

rysunkach dotyczą tej wersji.

Przy projektowaniu druku należy prze−

widzieć miejsce pod typową 14−nóżkową

kostkę w obudowie DIL. Układ w okrągłej

obudowie metalowej można bez trudu

wlutować w tak przygotowane otwory

Niebagatelne znaczenie ma fakt, że

układ ten jest powszechnie dostępny,

czasem można go kupić na giełdzie za

śmiesznie niską cenę 20...30groszy

(zwłaszcza plską wersje UL7523 lub czes−

ką MAA723).

Budowa wewnętrzna

i parametry

Na rysunku 1a pokazano blokowy

schemat wewnętrzny układu 723. W wie−

lu przypadkach nie trzeba znać szczegóło−

wego schematu wewnętrznego, wystar−

czy ten schemat blokowy.

Rys. 1a. Schemat blokowy kostki 723

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/97

N AJS

Najsłynniejsze aplikacje

Rys. 2. Szczegółowy schemat wewnętrzny układu 723

Rys. 3. Schemat blokowy typowego stabilizatora

Rys. 1b. Numeracja wyprowadzeń

układu

W układzie występuje zawsze jakiś

element regulacyjny – zazwyczaj jest to

tranzystor mocy. Otwiera się on lub przy−

myka tak, by napięcie na wyjściu stabili−

zatora miało potrzebną wartość.

Żeby sterować pracą tego elementu

regulacyjnego potrzebne są jeszcze dwa

bloki.

Jednym z nich jest źródło napięcia

wzorcowego, zwanego napięciem odnie−

sienia. Napięcie tego źródła odniesienia

powinno być jak najbardziej stabilne, to

znaczy niezależne od temperatury, napię−

cia zasilania i poboru prądu.

Mówiąc najprościej, napięcie źródła

odniesienia jest na bieżąco porównywa−

ne z napięciem na wyjściu stabilizatora

i w zależności od wyniku porównania,

element regulacyjny jest otwierany lub

przymykany.

Dlatego drugim niezbędnym blokiem

stabilizatora jest układ porównujący, zwa−

ny najczęściej wzmacniaczem błędu (błę−

du między napięciem wzorcowym, a na−

pięciem wyjściowym). Wszystkie wymie−

nione bloki występują w kostce 723.

Przeciętnemu elektronikowi może

się wydawać, że stabilizator to stabiliza−

tor i na tym koniec. W przypadku układu

723 jest to pogląd błędny. Kostka zawie−

ra kilka oddzielnych bloków, które mogą

być wykorzystane niezależnie, i w su−

mie wcale nie muszą tworzyć stabiliza−

tora, tylko układ pełniący zupełnie inne

funkcje.

Właśnie dlatego dokładnie przyjrzymy

się tym oddzielnym blokom, a nie bę−

dziemy kłaść nacisku na typowe zasto−

sowania.

płytki – wystarczy odpowiednio rozgiąć

nóżki. Jest to dziecinnie proste – nóżek

tych nie trzeba krzyżować. Pomocą bę−

dzie tu porównanie numeracji nóżek obu

wersji podanej na rysunku 1b.

Tabela zawiera najważniejsze para−

metry układu scalonego.

Działanie układu

Z grubsza biorąc, zasada działania

typowego stabilizatora jest następująca

(patrz rysunek 3):

Tabela

Parametry dopuszczalne układu 723

Zakres napięć zasilania (końcówki 12, 7):

9,5...40V

(chwilowo do 50V)

Zakres napięć wyjściowych:

2...37V

Maksymalny prąd wyjściowy (końcówki 10, 11):

150mA

Maksymalny prąd wyjścia napięcia odniesienia (n. 6):

15mA

Maksymalny prąd końcówki 9:

25mA

Maksymalne napięcie na wejściu 5:

(dotyczy tylko kostek niektórych producentów)

Maksymalne napięcie między wejściami 4, 5:

1. Układ wytwarzania napięcia odnie−

sienia.

Jak widać na rysunku 1, kostka 723 za−

wiera źródło napięcia odniesienia o war−

tości 7,15V±0,35V. Dla wnikliwego użyt−

kownika ważne jest, że źródło to ma bar−

dzo dobre parametry, ale tylko przy zasila−

Dopuszczalna moc strat (przy temp. otoczenia +25 C):

500...1250mW

(zależnie od producenta)

Napięcie odniesienia (n. 6):

typ. 7,15V (6,80...7,50V)

Prąd spoczynkowy (n. 12):

typ. 2,3mA, max 4,0mA

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/97

Najsłynniejsze aplikacje

niu układu napięciem nie mniejszym od

9,5V (9,5...40V). Przy mniejszym napięciu

zasilania parametry są radykalnie gorsze.

Wydawałoby się, że pięcioprocentowa

dokładność napięcia odniesienia 7,15V to

żadna rewelacja. W rzeczywistości, dla

konstruktora nie jest ważne, jaki jest roz−

rzut wartości tego napięcia, czyli czy

źródło daje 6,9V, czy 7,4V – ważne jest

natomiast na ile to napięcie jest stabilne.

Konstruktorom układu 723 udało się

uzyskać bardzo dobrą stabilność tempe−

raturową tego napięcia: typowo wynosi

ona 0,003%/°C, maksymalnie dla nielicz−

nych kostek jest większa i może sięgać

do 0,015%/°C.

To znaczy, że przy zmianie temperatu−

ry, powiedzmy o 30°C, napięcie odniesie−

nia zmieni się tylko o:

30°C x 0,003%/°C = 0,09%

Dla napięcia 7,15V daje to zmianę tyl−

ko o

jściach i jego wyjściu napięcie wzrasta

lub opada, w zależności od różnicy na−

pięć na obydwu wejściach. Ponieważ na−

pięcie odniesienia wynosi 7,15V, a napię−

cie wyjściowe może być ustawione

w zakresie 2...37V, dla dopasowania na−

pięć wejściowych wzmacniacza błędu

stosuje się odpowiednio dobrane dzielni−

ki rezystorowe.

Jak pokazuje rysunek 2, wzmacniacz

błędu jest bardzo prosty, bo w zasadzie

składa się tylko z dwóch tranzystorów (T A

iT B ). Jednak dzięki zastosowaniu obcią−

żenia w postaci źródła prądowego,

wzmocnienie napięciowe jest znacznie

większe, niż wzmocnienie prądowe uży−

tych tranzystorów.

Napięcie wyjściowe wzmacniacza

błędu dostępne jest na końcówce nr 13

(oznaczanej Kompensacja Częstotli−

wości). W zasadzie jest to szczęśliwy

przypadek – w układzie typowego sta−

bilizatora nie ma potrzeby wyprowadza−

nia na zewnątrz tego punktu. Wypro−

wadzenie to pojawiło się tylko ze

względu na konieczność kompensacji

częstotliwościowej tego wzmacniacza

– ze względu na duże wzmocnienie ca−

łego układu pracującego w roli stabiliza−

tora (i ze względu na pewne przesunię−

cia fazowe), stabilizator mógłby się

wzbudzać, czyli zamieniać się w gene−

rator. Zapobiega temu kondensator

kompensujący. Kondensator taki moż−

na dołączyć na dwa sposoby:

– między końcówki 13 i 4 – potrzebna po−

jemność wynosi 100pF

– między końcówkę 14 a masę – potrzeb−

na pojemność wynosi 1nF.

Kondensator kompensujący zawsze

jest potrzebny w układzie stabilizatora.

Natomiast przy nietypowym wykorzys−

taniu wzmacniacza błędu nie zawsze

jest konieczny, czasem można go nie

stosować.

W każdym razie wyjście wzmacniacza

w postaci końcówki 13, choć dostępne,

jest bardzo rzadko wykorzystywane

w praktyce. Przyczyną jest między innymi

fakt, że jakiekolwiek zewnętrzne obciąże−

nie dołączone do tego punktu zmniejsza

wzmocnienie wzmacniacza błędu. Dlate−

go nawet w nietypowych zastosowa−

niach zazwyczaj wyjściem jest jedna

z końcówek tranzystora regulacyjnego

(nóżka 10 lub 11).

Dla praktyka bardzo ważne jest zrozu−

mienie ograniczeń możliwości opisywa−

nego wzmacniacza błędu. Przede wszys−

tkim chodzi o zakres dopuszczalnych na−

pięć wejściowych i wyjściowych.

Napięcia podawane na wejścia

wzmacniacza błędu nie powinny być niż−

sze niż 1,8V. Przy niższych napięciach

tranzystory tworzące ten wzmacniacz

mogą w ogóle nie pracować.

Napięcia wejściowe wzmacniacza błę−

du w zasadzie mogłyby być większe, na−

wet niemal równe napięciu zasilającemu

(podawanemu na końcówkę 12). Ale tu

tkwi pewna pułapka! Przy zwiększaniu

napięcia na wejściach wzmacniacza błę−

du, jednocześnie zmniejsza się zakres je−

go napięcia wyjściowego. Jeśli na przy−

kład kostka zasilana jest napięciem 12V,

a napięcia na wejściach wzmacniacza

błędu wynosiłyby, powiedzmy 10V, wte−

dy napięcie na wyjściu wzmacniacza (czy−

li na końcówce 13) mogłoby się zmieniać

jedynie w zakresie od około 9,4 do około

11,5V. Przyczyna leży po prostu w tym,

że napięcie na kolektorze tranzystora

oznaczonego T B na rysunku 2, nie może

przecież spaść poniżej jego napięcia bazy

o więcej niż 0,6V, nawet przy nasyceniu

tego tranzystora. To jest oczywiste, ale

często bywa przeoczane przez nie−

wprawnych konstruktorów.

Drogi Czytelniku, żeby ustrzec się te−

go błędu, pracuj z możliwie niskimi napię−

ciami na wejściach wzmacniacza błędu

(nóżki 4 i 5) – zalecany zakres wynosi

1,8....7,15V. Układy 723 niektórych wy−

twórców mają układ wewnętrzny nieco

inny, niż pokazuje rysunek 2, i wtedy wy−

stępuje dodatkowe ograniczenie na na−

pięcie wejściowe wzmacniacza błędu –

napięcie na wejściach 4 i 5 nie może być

większe niż 8V!

Układ 723 jest naprawdę bardzo uni−

wersalny, ale pomijanie opisanego właś−

nie ograniczenia (na napięcie wyjściowe,

w zależności od napięć wejściowych

wzmacniacza błędu), często staje się

przyczyną kłopotów i błędnego, lub na−

wet braku jakiegokolwiek działania. Doty−

czy to zarówno wykorzystania kostki do

budowy nietypowych stabilizatorów, jak

i urządzeń o innym przeznaczeniu.

7,15V x 0,09% = 6,435mV

Jak widać, jest to bardzo dobra stabil−

ność – takich zmian napięcia nie sposób

wykryć nawet 3,5−cyfrowym multimet−

rem, a tym bardziej miernikiem wska−

zówkowym!

Kostka 723 (choćby jej stary krajowy

odpowiednik UL7523) jest więc bardzo

tanim, bardzo dobrym źródłem napięcia

wzorcowego.

Warto jeszcze wiedzieć, że wartość

tego napięcia niewiele zmienia się z upły−

wem czasu: po 1000 godzinach pracy nie

powinna zmienić się więcej niż 0,1%.

Dzięki zastosowaniu stabilnej diody

Zenera oraz wzmacniacza wyjściowego,

z opisywanego bloku (czyli z końcówki

Vref) można pobierać prąd do 15mA bez

pogorszenia się stabilności tego napięcia

wzorcowego.

Przy projektowaniu konkretnego ukła−

du wykorzystującego świetne źródło od−

niesienia kostki 723 należy zwrócić

baczną uwagę na stabilność rezystorów

używanych w obwodach dzielników.

Bardzo często okazuje się, że znakomite

parametry źródła odniesienia są całkowi−

cie niewykorzystane wskutek zastoso−

wania najtańszych rezystorów węglo−

wych, mających duży współczynnik

temperaturowy (kilkakrotnie większy niż

wspomniane 0,003%/°C). Dlatego

w układach precyzyjnych koniecznie

trzeba tu stosować dobre rezystory me−

talizowane o tolerancji 1%.

3. Tranzystor wyjściowy.

Do wyjścia wzmacniacza błędu dołą−

czone są dwa tranzystory (T C iT D ), z któ−

rych drugi ma kolektor i emiter wypro−

wadzone na zewnątrz przez końcówki

10 i 11.

W zasadzie ten tranzystor jest głów−

nym tranzystorem regulacyjnym i on za−

myka się lub otwiera, utrzymując właści−

we napięcie na wyjściu stabilizatora.

W tranzystorze tym podczas przepływu

prądu obciążenia, wydziela się moc strat

w postaci ciepła. Przy temperaturze oto−

czenia wynoszącej +25°C w układzie sca−

lonym można wydzielić co najwyżej 1W

takiej mocy strat – temperatura płytki

krzemowej wyniesie przy tym około

+150°C. Przy większej mocy strat tempe−

ratura struktury będzie jeszcze większa,

co doprowadzi do szybkiego nieodwracal−

nego uszkodzenia układu – w przeciwień−

stwie do większości współczesnych trzy−

2. Wzmacniacz błędu.

Kostka 723 zawiera w sobie wzmac−

niacz operacyjny o przyzwoitych para−

metrach.

Część młodych Czytelników może nie

wie, co to jest wzmacniacz operacyjny.

Szczegóły nie są ważne: wzmacniacz ten

porównuje napięcia na obu swoich we−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/97

Najsłynniejsze aplikacje

Tu należy przypomnieć, że podawana

numeracja dotyczy kostki w typowej obu−

dowie plastikowej – układ w dziesięcio−

nóżkowej obudowie metalowej nie daje

możliwości dostępu do wspomnianej dio−

dy Zenera – nie ma po prostu odpowied−

nika nóżki 9.

Rysunek 4 pokazuje tylko kilka możli−

wych sposobów dołączenia tranzystorów

zewnętrznych. Rozumny konstruktor ma

tu szerokie pole do popisu i może wyko−

rzystywać kostkę naprawdę w najróżniej−

szy sposób, dołączając odpowiednio ele−

menty zewnętrzne, niekoniecznie tran−

zystory.

W tym miejscu należy wspomnieć, że

stosując rozumnie ukłądy według rysun−

ku 4b, a zwłaszcza 4c, można zbudować

stabilizator typu Low Drop Out, czyli sta−

bilizator mogący pracować przy bardzo

małej (rzędu kilkudziesięciu miliwoltów)

różnicy napięć między wejściem a wy−

jściem tego stabilizatora – typowe stabili−

zatory mogą pracować tylko przy spadku

napięcia na stabilizatorze większym od

2V. Jest to bardzo cenna zaleta, i właśnie

stara kostka 723 może być dobrą alterna−

tywą w stosunku do scalonych stabiliza−

torów typu LowDropOut, które póki co,

nadal są drogie. Przykład takiego stabili−

zatora pokazany jest w dziale Elektronika−

2000 w tym numerze EdW.

Aby nie naciąć się na przykre niespo−

dzianki, trzeba przy tym stale pamiętać

o wspomnianych wcześniej ogranicze−

niach napięcia wyjściowego, zależnie od

napięcia na wejściach wzmacniacza błę−

du. Właśnie ze względu na te ogranicze−

nia nie można podłączać tranzystora wy−

jściowego tak, jak pokazuje rysunek 5,

Rys. 6. Zasada działania

obwodu ograniczenia prądu

jścia wzmacniacza błędu. Tranzystor ten

przeznaczony jest do realizacji ogranicze−

nia prądu wyjściowego.

Ideę pokazuje rysunek 6. Gdy spadek

napięcia na rezystorze szeregowym

R SC , umieszczonym w obwodzie wyjścio−

wym stabilizatora, przekroczy napięcie

progowe tranzystora (czyli 0,55...0,7V),

wtedy tranzystor ten otworzy się i prze−

jmie prąd źródła prądowego (reprezento−

wanego na rysunku 6 przez rezystor

R A ) zasilającego bazę tranzystorów wy−

jściowych i tym samym nie pozwoli na

wzrost prądu, niezależnie od zmian ob−

ciążenia. Nawet przy zwarciu obciążenia

nie popłynie większy prąd, bo obwód

ograniczenia obniży napięcie na wyjściu

tego wzmacniacza nawet aż do zera –

tranzystory wyjściowe T C iT D nie będą

się mogły bardziej otworzyć, i prąd stabi−

lizatora nie będzie mógł wzrosnąć powy−

żej wartości wyznaczonej stosunkiem

napięcia U BE tranzystora T E i wartością

niewielkiego rezystora R SC włączaną

między nóżki 2 i 3.

Wartość maksymalnego prądu, czyli

prądu ograniczania wyraża się prostym

wzorem:

Rys. 4. Sposoby dołączenia tranzysto−

rów zewnętrznych

końcówkowych stabilizatorów, kostka

723 nie ma zabezpieczeń termicznych

uniemożliwiających jej uszkodzenie.

Wzrost temperatury wywołany znaczna

mocą strat jest też niekorzystny ze wzglę−

dy na zmianę niektórych parametrów, nie

tylko wartości napięcia odniesienia.

Dlatego w wielu zastosowaniach wyko−

rzystuje się dodatkowe zewnętrzne tran−

zystory mocy. Kostka nagrzewa się wtedy

nieznacznie, i jej parametry zmieniają się

w pomijalnym stopniu. Jeśli będziesz wy−

korzystywał układ 723 do precyzyjnych za−

stosowań, nie zapomnij o tym fakcie!

Teraz kolejna ważna sprawa. Genial−

nym posunięciem konstruktorów układu

scalonego było wyprowadzenie na ze−

wnątrz obudowy nie tylko emitera i ko−

lektora tranzystora regulacyjnego, ale

i wprowadzenie dodatkowej diody Zene−

ra (6,2V) dołączonej do emitera. Dostęp

do tych trzech punktów (końcówki 9, 10

i 11) umożliwia najróżniejsze wykorzysta−

nie wewnętrznego tranzystora regulacyj−

nego, a co ważniejsze, pozwala dołączać

i różnie wykorzystywać dodatkowe tran−

zystory zewnętrzne różnego typu.

Im ax

R SC

Rys. 5. Niedopuszczalny układ połączeń

Jak z tego widać, maksymalna war−

tość prądu jest wyznaczona przez rezys−

tancję R SC .

W praktyce prosty jest tylko wzór na

papierze: wraz ze zmianami temperatury

zmienia się wartość napięcia U BE tranzys−

tora (około −2,2mV/°C), a tym samym

znacznie zmienia się wartość maksymal−

nego prądu stabilizatora

Rysunek 7 udowadnia, że są to zmia−

ny znaczne. Podana na tym rysunku tem−

peratura, to temperatura struktury, a nie

temperatura otoczenia. Jak wspomniano

wcześniej, już przy mocy strat układu

scalonego rzędu 1W temperatura struk−

tury z łatwością osiąga górną dopuszczal−

ną granicę +150°C. W tym miejscu wi−

i dlatego dodano diodę Zenera i końców−

kę nr 9, która umożliwia połączenie, jak

na rysunku 4c.

4. Obwód ograniczania prądu.

Kostka 723 zawiera dodatkowy tran−

zystor npn, dołączony kolektorem do wy−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/97

Najsłynniejsze aplikacje

Rys. 7. Zależność prądu ograniczania

od temperatury struktury

Typowe zastosowania

Dwa najprostsze typowe za−

stosowania kostki 723 w roli

stabilizatora napięć większych

i mniejszych niż 7,15V pokaza−

no na rysunku 8a i 8b. Nato−

miast na rysunku 8c pokazano,

jak wykonać stabilizator o na−

pięciu wyjściowym regulowa−

nym od 2V do 37V. Oczywiście,

prąd maksymalny bez zewnętr−

znego tranzystora mocy jest

niewielki – do każdego z poka−

zanych układów można dodać

tranzystor w układzie z rysunku

4a albo 4b.

Kolejne rysunku przedsta−

wiają różnorodne przykłady sta−

bilizatorów.

Układ z rysunku 9 może pracować

przy napięciach wyższych niż dopuszczal−

ne napięcie pracy stabilizatora (nawet do

250V). Jest to możliwe, ponieważ żaden

z punktów kostki nie jest połączony z ma−

są – taki układ nazywa się dlatego stabili−

zatorem pływającym. W katalogach moż−

na znaleźć podobny schemat do sta−

bilizacji napięć ujemnych aż do −

250V. Układ może stabilizować wy−

sokie napięcia, niemniej jednak do−

puszczalne napięcia samej kostki nie

mogą być przekroczone – chodzi tu

o spadek napięcia na stabilizatorze,

który nie może być większy niż 40V.

Rysunek 10 pokazuje bardzo cie−

kawy układ stabilizatora napięć 2...7V

z ograniczeniem prądowym typu fol−

dback. Układ ten w normalnych wa−

runkach pracy ma znaczną wydaj−

ność prądową Imax. Natomiast

w przypadku zwarcia wyjścia do ma−

sy, płynący wtedy prąd jest znacznie

mniejszy od prądu maksymalnego

Imax. Jest to możliwe dzięki zastoso−

waniu dodatkowych rezystorów

w obwodzie ograniczenia prądowe−

go z tranzystorem T E . Warto dokład−

nie przeanalizować działanie takiego

układu, bo może on się okazać poży−

teczny w praktyce. Na rysunku poda−

no też wzory pozwalające obliczyć

potrzebne wartości rezystorów.

Kostkę 723 można też wykorzys−

tywać w zasilaczach impulsowych –

obecnie powszechnie stosowane są

jednak inne rozwiązania zasilaczy im−

pulsowych i sposoby podawane

w starszych katalogach nie mają już

praktycznego zastosowania.

Bliższa analiza podanych schema−

tów na pewno pomoże wykorzystać

kostkę 723 w jeszcze inny, oryginal−

ny sposób.

Na zakończenie wypada przypo−

mnieć z całą stanowczością, że w ty−

powych współczesnych urządze−

dać, że prosty układ ograniczania prądu

z tranzystorem jest skuteczny, ale niepre−

cyzyjny; widać też, że dla osiągnięcia

możliwie stałych parametrów, struktura

kostki powinna mieć w miarę stałą tem−

peraturę.

W przypadku, gdy obwód ograniczenia

prądu nie będzie stosowany, wyprowa−

dzenia numer 2 i 3 należy po prostu pozo−

stawić niepodłączone – nie przeszkodzi

to w pracy pozostałych bloków.

Rys. 9. Stabilizator wysokonapięciowy

Rys. 10. Stabilizator z ogranicznikiem

typu foldback

niach raczej nie stosuje się kostki 723,

tylko znacznie nowsze, trzykońcówkowe

stabilizatory (78XX, 70XX, LM317,

LM337, itp.).

Jednak każdy szanujący się elektronik

powinien znać kostkę 723 i potrafić ją

wykorzystać, także w nietypowy sposób.

Jest to tym bardziej na czasie, bo prze−

cież na giełdach układ ten często można

kupić po symbolicznej cenie kilkudziesię−

ciu groszy.

(red)

Rys. 8. Typowe zastosowania

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 12/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: