SUTEK, JAJNIK, MACIC.doc

SUTEK

I.  Omów wady rozwojowe sutka

1.      mamma abberans – tkanka sutka umiejscowiona w pobliżu, ale poza anatomicznym zasięgiem sutka, np. w jamie pachowej

2.      brak sutków (amastia) lub ich niedorozwój (hypoplasia)

3.      dodatkowe sutki – częściej u mężczyzn

4.      nadmierny rozrost sutków (macromastia) – może być młodzieńczy lub ciążowy

II.  Podaj histoklinikę zapaleń sutka

1.      Ostre zapalenie sutka (ropne):

A.    ropień lub ropowica w okresie poporodowym (ma związek z laktacją)

B.     objawy – bolesne obrzmienie piersi

2.      Przewlekłe zapalenie z ogniskowym włóknieniem jako zejście zapalenia ostrego

3.      Okołoprzewodowe zapalenie sutka

A.    nie ma związku z laktacją

B.     nawracający ropień okołobrodawkowy = metaplazja płaskonabłonkowa przewodów mlekowychu palaczek

C.    klinicznie:

·        bolesne zgrubienie pod otoczką brodawki z widocznym jej wciągnięciem

·        po wycięciu daje nawroty, później przetoki (jeśli następuje wciągnięcie brodawki

·        podejrzenie raka)

4.      Plazmocytowe zapalenie sutka

A.    pojawia sie w różnie długim okresie po laktacji (np. w okresie menopauzy)

B.     klinicznie:

·        ból, zaczerwienienie, obrzęk   (   różnicowanie z rakiem

·        wyciek z brodawki                  &          zapalnym

·        później – guzkowate zgrubienie z wciągnięciem brodawki

·        powiększone węzły chłonne

C.  Mikroskopowo:

przewody z gęstą wydzieliną i piankowatymi masami ¦ poszerzenie przewodów ¦ naciek z granulocytów, potem z plazmocytów ¦ włóknienie z zaciąganiem brodawki (stwarza podejrzenie złośliwego nowotworu sutka)

5.      Ziarniniakowe zapalenie zrazików sutka:

A.    u kobiet rodzących w wieku około 33 lat

B.     etiologia nieznana

C.    częściej u kobiet stosujących środki antykoncepcyjne

D.    klinicznie:

·        twarde, guzowate zgrubienie tkanki sutka

·        nieostro odgraniczone od miąższu

·        średnica kilku cm

·        bez wycieku z brodawki

E.     mikroskopowo:

·        ziarniniakowe zapalenie zrazików i okolicy okołozrazikowej

·        ziarniniaki z komórek nabłonkowatych, olbrzymich limfocytów i plazmocytów

·        rzadko mikroropnie i ogniska martwicy tłuszczowej

6.      Gruźlica:

A.    rzadko gruzełki, serowacenie, włóknienie

B.     rozsiew krwiopochodny

7.      Sarkoidoza:

A.    twardy guz o nieregularnym obrysie

8.      Ziarninowe zapalenie typu ciała obcego:
A.  silikon utrudnia rozpoznanie raka

9.      Martwica tkanki tłuszczowej:

A.    pourazowa

B.     u kobiet otyłych z obwisłymi piersiami

C.    klinicznie:

·        mały, niebolesny, twardy, dość dobrze odgraniczony

·        naśladuje proces nowotworowy

D.    mikroskopowo:

·         masy martwicze i odczyn zapalny

·         makrofagi obładowane lipidami

III. Nienowotworowe zmiany rozrostowe sutka – wymień i podaj krótką charakterystykę

1. Zmiany włóknisto-torbielowate sutka:

A. Choroba włóknisto-torbielowata sutka  " najczęstsze, dysplazja

2. Zmiany proliferacyjne:

     A. gruczolistość włókniejąca

     B. blizna gwiaździsta

     C.  rozrosty nabłonka przewodów i zrazików

3. Zmiany włóknisto-torbielowate:

A.    u kobiet pomiędzy 20 r.ż. a wiekiem menopauzalnym (a nawet do późnej starości)

B.     przyczyny:

I.       wzrost estrogenów w stosunku do progesteronu

II.    zmieniony metabolizm hormonów w tkance sutka

C.    klinicznie:

·         nieregularne stwardnienie

·         czasem bolesne

·         często obustronne i wieloogniskowe

D.    zaliczamy tu:

·         torbiele

·         metaplazję apokrynową

·         włóknienie

·         gruczolistość prostą

·         zwapnienia

4. Zmiany proliferacyjne:

     A.  Gruczolistość włókniejąca (szkliwiejąca):

·         stwardnienie lub pojedynczy guzek o średnicy do 2 cm

·         obecność mikrozwapnień (co budzi podejrzenie raka)

·         rozrost wyspecjalizowanej hormonozależnej tkanki zrębu i kom. mioepitelialnych

·         średnia wieku – 30 lat

·         mikroskopowo:

1.    zachowana budowa zrazikowa, ale zraziki znacznie powiększone i zniekształcone

2.    nadmierna proliferacja przewodzików i pęcherzyków (uciśnięte w części środkowej, poszerzone na obwodzie)

3.    hiperplazja komórek mioepitelialnych (budzi podejrzenie raka)

·         różnicowanie z rakiem:

1.    cytokeratyna ujemna

2.    w cytoplazmie kom. mioepitelialnych obecne markery różnicowania mięśniowego

     B.  Blizna gwiaździsta:

·         zmiany proliferacyjne o nieregularnym, gwiaździstym kształcie

·         między 40 a 60 r.ż

·         utworzone przez tkankę łączną bogatą we włókna kolagenowe i sprężyste

·         w jej obrębie znajdują się zdeformowane przewodziki

·         mikroskopowo:

1.    rozrost nabłonka

2.    gruczolistość

3.    włóknienie

4.    torbiele

5.    szkliwienie

6.    elastoza (widoczne złożone zmiany stwardnieniowe)

·         zmiana może sugerować raka

     C.  Rozrosty nabłonka przewodów i zrazików (epithelioplasia):

·         gdy nadmiar proliferacji lub zahamowanie apoptozy kom. wyścielających przewody lub zraziki

·         zwiększona liczba warstw nabłonka

·         rozrost nabłonka może dotyczyć przewodów lub zrazików

·         może być typowy lub atypowy

·         rozrost przewodów zwykły:

1.    fizjologiczna hiperplazja w ciąży

2.    może występować wspólnie z innymi zmianami (np. włóknisto-torbielowatymi)

3.    hiperplastyczny nabłonek może się wpuklać do światła przewodów pod postacią drobnych brodawek (papillomatosis)

·         rozrost przewodowy atypowy:

1.    obraz cytologiczny i architektoniczny ma niektóre cechy raka in situ 

·         rozrost zrazikowy atypowy

1.      posiada cechy wewnątrzzrazikowego rozrostu, którego niektóre cechy upodabniają go do raka zrazikowego in situ, ale nie są wystarczające do rozpoznania go

2.      zmiany powinny zajmować mniej niż 50% struktur gruczołowych zrazika

3.      ryzyko raka sutka wzrasta, gdy liczba warstw wyścielających przewody jest >4

IV.  Omów rozrosty nabłonka sutka – hyperplasia epithelialis (epithelioplasia)

Patrz punkt 3 w pytaniu 3

V.  Wymień zmiany guzowate łagodne w sutku i omów zmiany zapalne lub nowotwory łagodne

1.      mamma abberans

2.      zapalenie sutka

3.      neo łagodne sutka (brodawczaki, gruczolaki, gruczolako-włókniaki, tłuszczaki, mięśniaki)

4.      hamartoma – nieprawidłowe zestawienie tkanek pod postacią guza

5.      fibroadenoma

A.    częsty

B.     między 20 a 40 r.ż.

C.    pojedynczy, rzadziej mnogi

D.    dobrze odgraniczony, sprężysty

E.     składa się z tk. łącznej włóknistej i drobnych przewodów

F.     jeżeli gruczoły zachowują kształt – włokniakogruczolak okołokanalikowy
  (f. pericanaliculara)

G.    f. intracanaliculare – gdy rozrost tk. łącznej prowadzi do uciśnięcia gruczołów

H.    niezłośliwy

VI.  Wymień zmiany stanowiące zagrożenie bądź sugerujące klinicznie raka sutka i omów 2-3 z wymienionych zmian

1.    Okołoprzewodowe zapalenie sutka

2.    Blizna gwiaździsta

3.    Plazmocytowe zapalenie sutka

4.    Gruczolistość

5.    Rozrost nabłonka przewodów lub zrazików

6.    Martwica tkanki tłuszczowej

              <omówione powyżej>

VII.  Podaj histoklinikę rak...