Rola komórki beta trzustki w patogenezie cukrzycy typu 2.pdf

PRACA ORYGINALNA

ISSN 1640–8497

Małgorzata Walus-Miarka 1 , Grzegorz Osmenda 2, 3 , Jan Skupień 1 , Katarzyna Cyganek 1 ,

Barbara Mirkiewicz-Sieradzka 1 , Tomasz J. Guzik 2, 3 , Teresa Adamek-Guzik 3 ,

Jacek Sieradzki 1 , Maciej T. Małecki 1

1 Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

2 Katedra Farmakologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

3 Katedra Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Wskaźnik grubości kompleksu intima-media

i wybrane parametry funkcji śródbłonka

u chorych na cukrzycę typu 2

Intima-media thickness and selected parameters of endothelial function

in patients with type 2 diabetes

STRESZCZENIE

WSTĘP. Cukrzyca typu 2 stanowi poważny problem

zdrowotny oraz ekonomiczny, co wiąże się przede

wszystkim z rozwojem jej przewlekłych powikłań. Za

jeden z mechanizmów prowadzących do ich powsta-

wania uważa się zaburzenia funkcji śródbłonka.

Celem niniejszej pracy była ocena wskaźnika grubo-

ści kompleksu intima-media (IMT) i wybranych pa-

rametrów funkcji śródbłonka u chorych na cukrzycę

typu 2. Szczegółowe cele pracy obejmowały:

— ocenę grubości IMT w tętnicach szyjnych wspól-

nych u chorych na cukrzycę typu 2 oraz u osób

bez cukrzycy;

— ocenę wybranych parametrów funkcji wazomoto-

rycznej i wydzielniczej śródbłonka naczyniowego

u chorych na cukrzycę typu 2 oraz u osób bez

cukrzycy.

MATERIAŁ I METODY. Do badania włączono 182 cho-

rych na cukrzycę typu 2, pozostających pod opieką

poradni diabetologicznej przy Katedrze i Klinice Cho-

rób Metabolicznych w Krakowie. Cukrzycę typu 2

rozpoznawano zgodnie z kryteriami WHO. Do bada-

nia zakwalifikowano osoby z co najmniej 5-letnim

czasem trwania choroby, u których cukrzycę rozpo-

znano po 35. roku życia i stosowano w nich leki do-

ustne przez co najmniej 2 lata po rozpoznaniu. Gru-

pę kontrolną stanowiło 43 zdrowych, dorosłych

ochotników, którzy wyrazili zgodę na udział w ba-

daniu i mieli prawidłowe stężenie glukozy na czczo

oraz prawidłowy wynik doustnego testu tolerancji

glukozy. U wszystkich pacjentów przeprowadzono

podmiotowe i przedmiotowe badanie lekarskie oraz

pomiar IMT za pomocą USG. Oceny funkcji śródbłon-

ka dokonano poprzez pomiary:

— rozkurczu naczynia związanego z reaktywnym

przekrwieniem tętnicy ramiennej metodą FMD;

— biochemicznych markerów funkcji śródbłonka:

czynnika von Willebranda (vWf) i rozpuszczalnej

molekuły adhezyjnej (s-ICAM-1).

Analiza statystyczna obejmowała metodę ANOVA,

test Manna-Whitneya, nieparametryczny test ccccc 2 ,

obliczenie współczynnika korelacji liniowej r-Pear-

sona. Ponadto zastosowano wielokrotną regresję

logistyczną.

WYNIKI. Przebadano 182 chorych na cukrzycę typu 2,

w tym 91 kobiet (50,0%) i 91 mężczyzn (50,0%) (średni

wiek w momencie badania — 56,3 roku) oraz 43 oso-

by bez cukrzycy (średni wiek w momencie badania

— 55,4 roku) stanowiące grupę kontrolną. Średnie

Adres do korespondencji: dr hab. med. Maciej T. Małecki

Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych

Collegium Medicum UJ

ul. Kopernika 15, 31–501 Kraków

Tel.: (0 12) 421 37 94

e-mail: mmalecki@cm-uj.krakow.pl

malecki_malecki@yahoo.com

Diabetologia Prakyczna 2007, tom 8, 11, 397–404

Nadesłano: 12.11.2007 Przyjęto do druku: 22.11.2007

www.dp.viamedica.pl

397

Diabetologia Praktyczna 2007, tom 8, nr 11

wartości IMT były istotnie wyższe, a maksymalne

wartości FMD istotnie niższe w grupie chorych na

cukrzycę typu 2 niż w grupie kontrolnej (odpowied-

nio: 0,83 mm vs. 0,66 mm; p < 0,00005 i 9,0% vs.

11,4%; p = 0,0165). Nie stwierdzono istotnych sta-

tystycznie różnic pomiędzy stężeniem s-ICAM-1

i czynnika von Willebranda w surowicy u chorych na

cukrzycę typu 2 i u osób z grupy kontrolnej. W ana-

lizie metodą regresji liniowej cukrzyca typu 2 okaza-

ła się niezależnym predyktorem pogrubienia wskaź-

nika IMT (p < 0,001). Cukrzyca typu 2 nie była

w opisanym badaniu niezależnym czynnikiem ryzy-

ka w odniesieniu do pozostałych badanych parame-

trów: FMD oraz stężeń vWF i s-ICAM-1.

WNIOSKI. Chorzy na cukrzycę typu 2 cechują się czę-

stym występowaniem pogrubienia IMT oraz upośle-

dzeniem funkcji rozkurczowej naczyń tętniczych.

Cukrzyca typu 2 jest niezależnym predyktorem po-

grubienia IMT.

Mann-Whitney’s test, ccccc 2 test, calculation of Pearson’s

linear correlation coefficient and multiple regression

analysis.

RESULTS. We examined 182 patients with type 2 DM

(mean age at the examination 56.3 yrs) including

91 (50%) women and 91 (50%) men together with

43 non-diabetic volunteers (mean age at the exam-

ination 55.4 years). Mean IMT was significantly higher

and maximal FMD lower in DM 2 patients than in

control group (respectively 0.83 mm vs. 0.66 mm;

p < 0.00005 and 9.0% vs. 11.4%; p = 0.0165). No

significant differences were found between groups

in respect to s-ICAM-1 and vWf concentration. In mul-

tiple linear regression DM 2 was an independent pre-

dictor of increased IMT (p < 0.001). DM 2 did not

appear to be a predictor of the other examined pa-

rameters: FMD as well as vWF and s-ICAM-1 levels.

CONCLUSIONS. DM 2 patients are characterized by

the common occurence of increased IMT and en-

dothelial vasodilation function. DM 2 is an independ-

ent predictor of intima-media thickening.

ABSTRACT

INTRODUCTION. Type 2 diabetes (DM 2) is a grow-

ing health and economic problem, mainly because

of development of its chronic complications. One of

possible mechanisms leading to their occurrence is

endothelial dysfunction (ED).

The aim of the study was to asses intima-media thick-

ness (IMT) and selected parameters of ED in patients

with DM 2. Specific aims were:

— assessment of IMT in DM 2 and in the controls;

— assessment of selected parameters of vasomo-

tor and secretory function of endothelium in DM

2 patients and in the controls.

MATERIAL AND METHODS. We examined 182 pa-

tients with DM 2 from the outpatient clinic of De-

partment of Metabolic Diseases, Jagiellonian Univer-

sity, Medical College. Diabetes was diagnosed

according to WHO criteria. We included in our study

DM 2 patients with at least 5 years diabetes dura-

tion, who were diagnosed after age 35 and were

treated with oral hypoglycemic agents for at least

2 years. The control group included 43 healthy volun-

teers with normal fasting glucose level and correct

result of oral glucose tolerance test according to

WHO. All patients were examined and medical his-

tory was taken. We also measured IMT by ultrasound.

We assessed endothelial function by

— flow-mediated dilatation (FMD) method;

— assessment of biochemical markers of ED — von

Willebrand factor (vWf) and s-ICAM-1 (soluble

intercellular adhesion molecule-1) concentrations.

Statistical analysis included ANOVA analysis,

Wstęp

Cukrzyca typu 2 generuje olbrzymie koszty

zdrowotne, społeczne i ekonomiczne, co wiąże się

przede wszystkim z rozwojem jej przewlekłych po-

wikłań, które w momencie diagnozy choroby wystę-

pują u około połowy pacjentów. Chorzy na cukrzycę

typu 2 cierpią i umierają z powodu choroby niedo-

krwiennej serca kilka razy częściej niż pozostała część

społeczeństwa [1]. Cukrzyca typu 2 jest główną przy-

czyną utraty wzroku w populacji osób dorosłych [2]

i przewlekłej niewydolności nerek wymagającej dia-

lizoterapii [3]. Główne kliniczne czynniki ryzyka mi-

kroangiopatii i makroangiopatii cukrzycowej to

przede wszystkim niedostateczna kontrola glikemii

i czas trwania cukrzycy. Spośród innych warto wy-

mienić: obciążenie rodzinne, nadciśnienie tętnicze,

dyslipidemię oraz hiperhomocysteinemię.

Uważa się, że wspólnym mechanizmem pato-

genetycznym, poprzez który działają wymienione

czynniki, jest dysfunkcja śródbłonka, definiowana

jako zmiana jego właściwości, która prowadzi do

zaburzenia jego homeostatycznych funkcji [4]. Ko-

mórki śródbłonka są źródłem wielu aktywnych bio-

logicznie substancji działających autokrynnie, para-

krynnie lub endokrynnie. Poprzez swoją funkcję

komórki śródbłonka zapewniają prawidłowy dostęp

tlenu i składników odżywczych do tkanek i narzą-

dów oraz chronią je przed szkodliwym działaniem

bodźców zewnętrznych. Do najważniejszych substan-

398

www.dp.viamedica.pl

Małgorzata Walus-Miarka i wsp., Wskaźnik grubości kompleksu intima-media

cji wydzielanych przez śródbłonek należy tlenek azotu

(NO). Śródbłonek poprzez produkcję NO działa roz-

szerzająco na naczynia oraz hamująco na migrację

i proliferację komórek mięśni gładkich. Regulacja

czynności wazomotorycznej śródbłonka ma kluczo-

we znaczenie dla wartości ciśnienia tętniczego.

Istnieją różne możliwości badania zaburzeń

funkcji śródbłonka — od oceny morfologicznej, po-

przez parametry motoryczne oraz zdolności synte-

tyczne i wydzielnicze. Jedną z ważnych cech dysfunk-

cji śródbłonka jest zaburzenie równowagi między

uwalnianymi czynnikami rozkurczającymi, przede

wszystkim NO, a aktywującymi skurcz naczyniowy,

na przykład endoteliną i angiotensyną II. Tak więc

zaburzenia czynności rozkurczowej naczynia w od-

powiedzi na czynniki uwalniające NO są cennym

wykładnikiem dysfunkcji śródbłonka. Przykładem

metody, która obiektywizuje ten aspekt zaburzeń

czynności śródbłonka, jest ultrasonograficzny po-

miar rozkurczu naczynia związanego z reaktywnym

przekrwieniem jednej z powierzchownych tętnic

(FMD, flow mediated dilatation ) [5]. W wielu bada-

niach klinicznych ocenę FMD wykonuje się łącznie

z ultrasonograficznym pomiarem grubości komplek-

su intima-media (IMT, intima-media thickness )

w tętnicy szyjnej. Jest to powszechnie uznana, nie-

inwazyjna metoda pomiaru przedklinicznego stop-

nia miażdżycy [5]. Mimo że oceny IMT nie można

traktować jako badania bezpośrednio oceniające-

go funkcję śródbłonka, to wykonywanego równo-

legle pomiaru FMD i IMT używa się jako wczesnego

miernika zaawansowania miażdżycy [6]. Pogrubiony

wskaźnik IMT wiąże się z takimi czynnikami ryzyka

miażdżycy, jak: wiek, nadciśnienie tętnicze, cukrzy-

ca, podwyższone stężenie cholesterolu frakcji LDL

( low-density lipoprotein ), a także palenie tytoniu.

Kompleks intima-media jest czynnikiem prognostycz-

nym incydentów sercowo-naczyniowych i udarów

mózgu [7].

Inną grupą parametrów pośrednio odzwiercie-

dlających stan śródbłonka naczyniowego są analizy

biochemiczne dotyczące związanych z nim białek,

które obrazują stopień aktywacji śródbłonka zwią-

zany z jego uszkodzeniem. Przykładem markerów

biochemicznych tego rodzaju są czynnik von Wille-

branda i cząsteczka adhezyjna s-ICAM-1 ( soluble in-

tercellular abhesion molecule ).

Czynnik von Willebranda (vWf, von Willebrand

factor ) jest glikoproteiną pośredniczącą w adhezji

płytek poprzez receptor błonowy GP Ib/IX. Uwalnia-

niu czynnika vWf z komórek śródbłonka sprzyja jego

uszkodzenie lub aktywacja [8]. Podwyższone stężenie

vWf stwierdza się u pacjentów z chorobą niedo-

krwienną serca; stanowi ono także czynnik progno-

styczny śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych

u pacjentów po zawale serca.

Molekuła adhezyjna (ICAM-1) jest jedną z czą-

steczek adhezyjnych prezentowaną na komórkach

śródbłonka aktywowanego przez cytokiny zapalne

czy oksydowany cholesterol frakcji LDL. Może więc

stanowić biomarker dysfunkcji śródbłonka, a także

czynnik prognostyczny ryzyka rozwoju choroby wień-

cowej. Molekuła ICAM-1 ułatwia adhezję monocytów

do powierzchni śródbłonka, co sprzyja łamliwości płyt-

ki miażdżycowej i może prowadzić do ostrych incy-

dentów wieńcowych. Wyniki niektórych badań suge-

rują jej podwyższone stężenie w cukrzycy typu 2 [9].

Celem niniejszej pracy była ocena IMT w tętni-

cach szyjnych wspólnych oraz funkcji wazomotorycz-

nej i wydzielniczej śródbłonka naczyniowego u cho-

rych na cukrzycę typu 2, a także u osób bez cukrzycy

i ich porównanie między badanymi grupami.

Materiał i metody

Badano grupę 182 chorych na cukrzycę typu 2

objętych opieką diabetologiczną w Katedrze i Klini-

ce Chorób Metabolicznych CM UJ. Kryteria włącze-

nia chorych do badania stanowiły: rozpoznanie cu-

krzycy zgodnie z kryteriami Światowej Organizacji

Zdrowia (WHO, World Health Organization ), wiek,

w którym rozpoznano cukrzycę, powyżej 35. roku

życia, stosowanie diety lub leków doustnych co naj-

mniej 2 lata po rozpoznaniu cukrzycy oraz co naj-

mniej 5-letni okres trwania cukrzycy. Grupę kontrolną

bez cukrzycy stanowiło 43 zdrowych, dorosłych

ochotników, którzy wyrazili zgodę na udział

w badaniu i mieli prawidłowe stężenie glukozy na

czczo oraz prawidłowy wynik doustnego testu tole-

rancji glukozy według WHO.

Kryteria wyłączenia w obu grupach stanowi-

ły następujące stany: aktywne zakażenia, ciężkie

choroby przewlekłe (płuc, układu sercowo-naczy-

niowego, nerek, wątroby), choroby nowotworo-

we, brak współpracy z pacjentem oraz brak zgody

pacjenta.

U każdej osoby z obu grup przeprowadzono

szczegółowy wywiad lekarski. Badanie lekarskie

w obu grupach obejmowało między innymi pomia-

ry antropometryczne [wzrost, masa ciała, obliczenie

wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index )] oraz

pomiar ciśnienia tętniczego.

Cały projekt przeprowadzono zgodnie z Dekla-

racją Helsińską po uzyskaniu akceptacji Komisji Bio-

etycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W obu grupach, chorych na cukrzycę typu 2

i kontrolnej, wykonano badania naczyniowe, czyli ul-

www.dp.viamedica.pl

399

Diabetologia Praktyczna 2007, tom 8, nr 11

trasonograficzną ocenę zaawansowania miażdżycy

naczyń poprzez pomiar kompleksu IMT w tętnicach

szyjnych wspólnych lewej i prawej oraz ultrasono-

graficzną ocenę funkcji śródbłonka naczyniowego

metodą FMD/NMD ( flow-mediated/nitroglycerin-

mediated dilation ).

U chorych na cukrzycę typu 2 oznaczono we

krwi biochemiczne markery aktywacji śródbłonka:

vWf (pomiar w osoczu) i s-ICAM-1 (pomiar w suro-

wicy), podstawowe badania biochemiczne, jak stę-

żenie hemoglobiny glikowanej (HbA 1c ), oznaczenie

w surowicy glukozy na czczo, lipidogramu, peptydu

C, kreatyniny.

Spośród badań biochemicznych w grupie kon-

trolnej wykonano oznaczenie stężenia vWf i s-ICAM-1,

stężenia glukozy na czczo, peptydu C, kreatyniny oraz

lipidogram. Przeprowadzono również doustny test

tolerancji glukozy.

Pomiary grubości kompleksu błony wewnętrz-

nej i środkowej wykonywano za pomocą ultrasono-

grafu USG przy zastosowaniu głowicy linearnej

o częstotliwości 8 MHz. Pomiarów dokonywano co

około 1 cm. U każdej badanej osoby dokonywano

pomiarów w 12 punktach na prawej i lewej tętnicy

szyjnej wspólnej. Uzyskane obrazy zapisano cyfro-

wo, a następnie poddano analizie komputerowej. Na

podstawie 12 wykonanych pomiarów u każdego

chorego wyznaczono: średnią i maksymalną wartość

IMT oraz odchylenie standardowe, przy czym pod-

stawę do dalszych analiz stanowiła średnia wartość

IMT. Za normę IMT przyjęto wartości równe lub

mniejsze niż 1,0 mm [6].

W celu oceny funkcji wazomotorycznej śród-

błonka przeprowadzono pomiar FMD, który polega

na określeniu zmiany średnicy naczynia tętniczego

w wyniku reaktywnej hiperemii, po trwającym 3 mi-

nuty zatrzymaniu przepływu krwi, a następnie jego

przywróceniu [10]. Pomiary wykonywano aparatem

USG, przy zastosowaniu głowicy linearnej o często-

tliwości 8 MHz. Badania zapisywano i archiwizowa-

no komputerowo, a następnie mierzono średnicę

naczyń wyrażaną jako liczba pikseli. Przed wykona-

niem badania pacjent pozostawał przez przynajmniej

15 minut w pozycji leżącej w cichym zaciemnionym

pomieszczeniu. Badania wykonywano na czczo, ba-

dane osoby proszono o nieprzyjmowanie leków,

powstrzymanie się od palenia tytoniu i spożywania

napojów zawierających kofeinę oraz wykonywania

intensywnych ćwiczeń fizycznych w dniu badania.

Pomiary prowadzono na prawej tętnicy ramiennej

pacjentów po unieruchomieniu ramienia, mierząc

średnicę tętnicy ramiennej na wysokości około 3–

–5 cm powyżej zgięcia łokciowego. Poprzez ucisk

mankietu sfigmomanometru napełnionego do ciśnie-

nia 20 mm Hg powyżej ciśnienia skurczowego przez

3 minuty uzyskiwano zahamowanie przepływu krwi

w tętnicy ramiennej. Kolejnych pomiarów szeroko-

ści tętnicy dokonywano 1, 2 i 5 minut po zwolnieniu

ucisku. Parametrem ocenianym w niniejszym bada-

niu była średnica maksymalna rejestrowana po zwol-

nieniu mankietu.

Aby wykluczyć niezależne od śródbłonka zabu-

rzenia rozkurczu naczynia, przeprowadzano pomiar

średnicy naczynia po podaniu nitrogliceryny w po-

staci aerozolu (Nitromint), w jednorazowej dawce

400 mg. Średnicę naczynia oceniano przed poda-

niem nitrogliceryny, a następnie w 1., 2., 4. i 5. mi-

nucie po podjęzykowym podaniu nitrogliceryny.

Pomiary rozkurczu tętnicy pod wpływem przy-

wróconego przepływu krwi oraz po podjęzykowym

podaniu nitrogliceryny przedstawiono jako procent

zmiany wymiaru średnicy tętnicy przed inflacją man-

kietu. Zależna od śródbłonka rozszerzalność naczy-

nia wynosząca 10% i więcej stanowi normę dla zdro-

wych osób [11].

W celu oznaczenia stężenia wybranych do pro-

jektu parametrów biochemicznych aktywacji śród-

błonka materiał do analizy pobierano w warunkach

na czczo. Do oznaczenia s-ICAM-1 pobierano krew

na skrzep, zaś do oznaczenia vWf — na antykoagu-

lant. Stężenie s-ICAM-1 i vWf oznaczano metodą

immunoenzymatyczną.

Oznaczenia biochemiczne glukozy, HbA 1c , pep-

tydu C, lipidogramu i kreatyniny wykonano w Zakła-

dzie Biochemii Klinicznej Szpitala Uniwersyteckiego

w Krakowie. Stężenie kreatyniny w surowicy oraz

w moczu oznaczano metodą Jaffego z kompensa-

cyjną ślepą próbą; stężenie glukozy, cholesterolu cał-

kowitego, triglicerydów oznaczano metodą enzyma-

tyczną. Stężenie cholesterolu frakcji LDL ( low-den-

sity lipoprotein ) w surowicy wyliczano przy użyciu

formuły Friedewalda. Stężenie albuminy w moczu

oznaczano metodą immunonefelometryczną, stę-

żenie peptydu C — metodą immunoenzymatyczną.

Stężenie HbA 1c oznaczano w Pracowni Biochemicz-

nej Katedry i Kliniki Chorób Metabolicznych CM UJ

przy zastosowaniu metody wysokowydajnej chroma-

tografii cieczowej (HPLC, high performance liquid

chromatography ).

W badanych grupach porównano wartości cech

klinicznych i biochemicznych. Dane o charakterze ilo-

ściowym wykazujące rozkład normalny przedstawiono

jako średnie ± odchylenie standardowe (SD, standard

deviation ), natomiast przy braku rozkładu normalnego

podano średnią arytmetyczną, medianę oraz rozstęp

międzykwartylowy. Parametry jakościowe przedstawio-

400

www.dp.viamedica.pl

Małgorzata Walus-Miarka i wsp., Wskaźnik grubości kompleksu intima-media

no jako odsetki lub liczby absolutne. Zgodność z rozkła-

dem normalnym badano za pomocą testu Kołmogoro-

wa-Smirnowa, natomiast jednorodność wariancji — za

pomocą testu F. W analizie parametrów o rozkładzie

normalnym zastosowano test t- Studenta lub analizę

wariancji; w stosunku do danych ilościowych niewyka-

zujących rozkładu normalnego stosowano test U Man-

na-Whitneya. Parametry jakościowe analizowano za

pomocą testu c 2 lub testu dokładnego Fishera.

Do opisania współzmienności wybranych zmien-

nych ilościowych, jak: wiek, czas trwania choroby, sto-

pień wyrównania cukrzycy i parametry opisujące pro-

cesy miażdżycowe oraz funkcję śródbłonka, obliczano

współczynnik korelacji liniowej Pearsona.

Modele wielokrotnej regresji liniowej zastoso-

wano w celu zdefiniowania, czy cechy kliniczne, na

przykład: płeć pacjenta, wiek badania, czas trwania

cukrzycy, wyrównanie metaboliczne, lipidy, BMI oraz

stężenie kreatyniny, są niezależnymi predyktorami

IMT, FMD, vWf i s-ICAM-1. Predyktory wprowadzo-

no metodą krokową, przy czym o włączeniu decy-

dowała wartość p poniżej 0,15. Istotność staty-

styczną przyjęto na poziomie 5%.

zę tę przeprowadzono w dwóch grupach: po pierw-

sze, w badanej grupie obejmującej wszystkich 182

chorych na cukrzycę typu 2, po drugie, u 43 osób

z grupy kontrolnej. U chorych na cukrzycę typu 2 śred-

nia wartość IMT silnie dodatnio korelowała z wiekiem,

czasem trwania choroby, a silnie ujemną korelację od-

notowano między IMT średnim a FMD maksymal-

nym. Silnie dodatnio korelowały także ze sobą oba

biochemiczne markery funkcji śródbłonka, s-ICAM-1

i vWF (tab. 2). Wśród osób z grupy kontrolnej średnia

wartość IMT silnie dodatnio korelowała z wiekiem.

Silnie dodatnio korelowały ze sobą oba biochemicz-

ne markery funkcji śródbłonka, obserwowano rów-

nież zależność między stężeniem glukozy a stężeniem

czynnika von Willebranda (tab. 3).

Następnie porównano uzyskane wartości kom-

pleksu IMT oraz parametry funkcji śródbłonka w gru-

pie chorych na cukrzycę 2 i w grupie kontrolnej.

Wyniki przedstawiono w tabeli 4. Statystycznie zna-

mienne różnice uzyskano w odniesieniu do dwóch

badanych zmiennych: średniej wartości IMT oraz

maksymalnej wielkości FMD. Zgodnie z oczekiwania-

mi średnie wartości wskaźnika IMT były istotnie wy-

ższe w grupie chorych na cukrzycę typu 2 niż w gru-

pie kontrolnej. Grupa chorych na cukrzycę typu 2

w porównaniu z grupą kontrolną cechowała się tak-

że upośledzeniem funkcji rozkurczowej śródbłonka

mierzonej za pomocą maksymalnej zdolności rozkur-

czowej (FMD). Nie obserwowano różnic przy analizie

maksymalnego rozkurczu po podaniu nitrogliceryny

(NMD). Ponadto nie stwierdzono istotnych statystycz-

nie różnic między stężeniem s-ICAM-1 i vWf w suro-

wicy u chorych na cukrzycę typu 2 oraz u osób

z grupy kontrolnej.

Wyniki

Do badania włączono 182 chorych na cukrzycę

typu 2, w tym 91 kobiet (50,0%) i 91 mężczyzn

(50,0%) w wieku 37–72 lat oraz 43 osoby z grupy

kontrolnej bez cukrzycy. Charakterystykę badanej

grupy przedstawiono w tabeli 1. Aby opisać zależ-

ność między badanymi parametrami wczesnej

miażdżycy oraz funkcji śródbłonka, a także wiekiem

i czasem trwania cukrzycy oraz HbA 1c , obliczono

korelację między wspomnianymi zmiennymi. Anali-

Tabela 1. Charakterystyka kliniczna grupy chorych na cukrzycę typu 2 (n = 182) oraz grupy kontrolnej (n = 43)

Parametry kliniczne

Cukrzyca typu 2

Grupa kontrolna

Kobiety (%)

50,0 (%)

53,5 (%)

0,68

Wiek w chwili badania (lata)

56,3 (±) 6,52

55,4 (±) 8,61

0,536

Wiek rozpoznania cukrzycy (lata)

46,2 (±) 7,26

–

Wskaźnik masy ciała [kg/m 2 ]*

32,7; 31,4 (8,6)

26,3; 25,9 (4,9)

< 0,00005

Chorzy leczeni insuliną (%)

52,7 (%)

–

Czas trwania cukrzycy (lata)

10,0 (±) 5,58

–

HbA 1c (%)

7,85 (±) 1,76

–

Cholesterol całkowity [mmo/l]*

5,32; 5,08 (1,44)

5,24; 5,12 (1,07)

0,6508

Cholesterol frakcji LDL [mmol/l]*

3,15; 2,88 (1,17)

3,01; 2,97 (0,99)

0,8672

Cholesterol frakcji HDL [mmol/l]*

1,17; 1,13 (0,34)

1,60; 1,5 (0,61)

< 0,00005

Triglicerydy [mmol/l]*

2,82; 1,94 (1,52)

1,38; 1,11 (0,84)

<0,00005

Palacze tytoniu (%)*

58,8 (%)

43 (%)

0,825

*Dla zmiennej zastosowano test nieparametryczny; podano średnią, medianę oraz rozstęp międzykwartylowy

www.dp.viamedica.pl

401

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: