LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU POKARMOWEGO
1. Leki wpływające na wydzielanie soku żołądkowego:
a) leki p/histaminowe:
· działają antagonistycznie na receptory histaminowe (H2) hamując względnie wybiórczo wydzielanie soku żołądkowego (kwasu solnego i pepsyny)
· działają leczniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy
· preparaty:
o Cymetydyna – Cimetidinum (Altramet, Tagamet, Histodil)
o Ranitydyna – Ranigast, Zantac, Ranital, Raniberl
o Famotydyna – Famotidine (Fagastin, Famogast, Quamatel, Ulfamid)
b) inhibitory pompy protonowej:
· jest to nowa grupa leków hamujących transport czynny jonu wodorowego do światła żołądka
· istota ich działania polega na nieodwracalnej inaktywacji H+/K+, ATP-azy
· w wyniku tego dochodzi do proporcjonalnego do dawki zahamowania wydzielania soku żołądkowego (głównie kwasu solnego) bez zmniejszania wydzielania pepsyny i objętości soku żołądkowego
· działania niepożądane:
o biegunki
o bóle i zawroty głowy
o nudności wzdęcia
o nadwrażliwość na światło słoneczne
o Polprazol (Losec, Prazol)
o Controloc
o Lanzul
c) środki zobojętniające kwas solny:
· wodorowęglan sodowy – soda oczyszczona:
o Natrium Bicarbonicum
· związki glinu:
o Alusal (Alusal S)
o Alugastrin (Gastrinal)
o Aluphos (Gelatum)
· związki magnezu:
o Magnosil
o Milk Of Magnesia
· preparaty złożone:
o Alumag (Maalox)
o Gastrin
o Malugastrin
o Rennie
2. Środki przeczyszczające:
· to środki powodujące wzmożenie czynności motorycznej jelit i wydalanie treści pokarmowej z jelit
· istotą ich działania jest wzmożenie śródściennych odruchów motorycznych i ułatwienie przesuwania się treści pokarmowej w jelitach
· mogą one działać na drodze fizycznej lub chemicznej
· mechanizm fizyczny – zwiększenie przenikalności wody ze ścian jelita do ich światła (prąd płynu hamuje również wchłanianie wody z treści jelitowej) - osmotyczne środki przeczyszczające czyli solne środki przeczyszczające:
o Enema
o Forlax
o Laktuloza – Lactulosum (Duphalac)
· mechanizm fizyczny – zwiększenie objętości treści jelitowej przez pęczniejące w świetle jelit roślinne śluzy podawane w postaci proszków lub galaretek – środki pęczniejące:
o Neonormacol
· mechanizm fizyczny – rozwodnienie i rozluźnienie mas kałowych przez związki o właściwościach emulgujących i zmniejszających napięcie powierzchowne – środki rozluźniające:
o Laxopol – Laxol, Dipolaxan
· mechanizm fizyczny – zanikanie mechanizmów wchłaniania i zagęszczanie treści pokarmowej oraz zwiększanie poślizgu mas kałowych – środki poślizgowe:
o parafina ciekła
· mechanizm chemiczny:
o środki przeczyszczające drażniące błonę jelita cienkiego:
ü Oleum Ricini (olej rycynowy)
o środki przeczyszczające drażniące błonę jelita grubego:
ü Kłącze rzewienia – tabletki z rzewienia
ü Kora kruszyny - Altra
ü Alona – Alax
ü Senes – Xenna, Regulax
o pochodne oksyfenylometanu:
ü Bisacody
o pochodne glicerolu:
ü czopki glicerynowe
3. Leki p/biegunkowe:
· tzw. leki zapierające
· są to leki, które powodują zahamowanie ruchomości perystaltyki jelit i przedłużenie czasu przebywania w nich treści pokarmowej
· w leczeniu biegunki należy przede wszystkim usunąć jej przyczynę
· obecnie uważa się jednak, że w biegunkach podstawowe znaczenie ma nawadnianie i uzupełnianie utraconych elektrolitów
· środki osłaniające:
o Norit (węgiel medyczny) – proszek adsorpcyjny
o Smecta – saszetki stosowane u dzieci
· środki ściągające:
o Tanina
o Bismutannal – sole bizmutu
· leki miolityczne:
o Loperamid (Imodium)
· doustne leki nawadniające:
o Gastrolit
o Saltoral
o PWE
4. Leki p/wymiotne:
· Metoklopramid:
o działa silnie p/wymiotnie poprzez hamowanie chemoreceptywnej okolicy ośrodka wymiotnego oraz poprzez wzmożenie napięcia zwieracza wpustu
o preparat – Metoclopramidum
· antagoniści receptorów serotoninowych:
o Zotran – Ondansetron
o Navoban – Tropisetron
5. Leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego:
· stosuje się je przede wszystkim w zaburzeniach funkcji przewodu pokarmowego – kolki, wzdęcia, biegunka, zaparcia, nudności, wymioty, refluksy (tzw. zarzucanie)
o Cyzapryd – Coordinax (lek pobudzający i regulujący motorykę jelit)
o Trymebutyna – Debridat (lek pobudzający, regulujący i wspomagający perystaltykę jelit)
o Dimetykon:
ü Esputicon
ü Espumisan
6. Leki ochraniające komórkę wątrobową:
· Tymonacyk – Heparegen
· Sylimaryna – Sylimarol
· Ornityna – Hepatil, Hepa-Merz
lapitka83