Mikolaj Przybyl - Prokurator w Mediach Media w Prokuraturze.pdf - Medioznawstwo - Izakolobrzeg

MIKOŁAJ PRZYBYŁ

Prokurator

w mediach,

media

w prokuraturze

Przełom ustrojowy, ktîry dokonał się w Polsce w 1989 roku spowodo-

wał konieczność zmiany funkcjonowania wszystkich podmiotîw gospodar-

czych i instytucji państwowych. Bezpośrednią konsekwencją takiego stanu

rzeczy było uruchomienie procedur przeobrażających dotychczasowe rela-

cje ekonomiczne i wprowadzenie zupełnie odmiennych zasad funkcjonowa-

nia gospodarki oraz aparatu państwowego. Za przeobrażeniami gospodar-

czymi podążały zmiany w prawie karnym i procedurze karnej, ktîre miały

uregulować nowe, dotychczas nie znane obszary, ująć w normy sytuacje nie

spotykane wcześniej.

Zachował się natomiast sposîb funkcjonowania organîw prokuratury.

Rîwnolegle w nowych warunkach wyrosła siła, wpływająca na całokształt

postrzegania organîw wymiaru sprawiedliwości przez społeczeństwo. Tą

siłą są media.

Dla potrzeb niniejszej publikacji dokonano autorskiego wyboru niektî-

rych zagadnień związanych z wzajemnym oddziaływaniem na siebie proku-

ratury i przedstawicieli prasy, radia i telewizji. Nie sposîb bowiem

wyczerpać tematu w pracy pisanej z myślą o wskazaniu pewnych metod czy

sposobîw postępowania we wzajemnej wspîłpracy, tak by zbudować, po-

prawny wizerunek prokuratora jako istotnego funkcjonariusza państwowe-

go powołanego do strzeżenia praworządności i czuwającego nad ściganiem

przestępstw. Jest to o tyle ważne, że prawidłowe i pozytywne postrzeganie

przez media pracy prokuratora pozwoli w dużej mierze na odzyskanie spo-

łecznego zaufania przez prokuraturę.

Prokurator w mediach, media w prokuraturze

I. Wykorzystanie środkîw masowego przekazu

w budowaniu pozytywnego wizerunku prokuratury

Zasady wspîłpracy z mediami

Prokuratura jako instytucja nie ma w chwili obecnej długofalowej kon-

cepcji wspîłpracy z mediami. Kontakty z dziennikarzami ograniczają się do

spraw incydentalnych. Niezwykle rzadko można spotkać planową wspîł-

pracę prokuratorîw z przedstawicielami mediîw. Prowadzona polityka

medialna prokuratury nie uwzględnia faktu, że dzięki mediom można do-

trzeć do odbiorcy masowego i podjąć zadanie poprawy nadwątlonego wize-

runku tej instytucji. Przeważa obawa przed publikowaniem stanowiska

prokuratury, z uwagi na brak kontroli nad ostateczną wersją informacji,

ktîra dociera do społeczeństwa. Często bowiem jest ona modyfikowana

przez dziennikarzy w sposîb niekorzystny dla organîw ścigania.

Tak jak w przypadkach firm komercyjnych, wspîłpraca prokuratury

z mediami musi uwzględniać dwa kierunki działania :

1. zapewnienie właściwej informacji,

2. ciągłe kształtowanie właściwych stosunkîw z mediami.

Prokuratura jako instytucja o zasięgu ogîlnokrajowym i często będąca

podmiotem stosunkîw międzynarodowych, może sobie pozwolić na wykorzy-

stywanie do własnych celîw nie tylko prasy lokalnej, ale rîwnież ogîlnokrajo-

wej, nie wspominając już o prasie branżowej czy specjalistycznej. Brak koncep-

cji wspîłpracy z niezależnymi mediami spowodował sytuację, w ktîrej nie są

przestrzegane podstawowe reguły przygotowywania informacji dla mediîw.

Nie ma w prokuraturze osîb, ktîre zajmowałyby się profesjonalnie procesem

opracowywania informacji dla prasy. Instytucja Rzecznikîw Prasowych Proku-

ratur Okręgowych, Prokuratur Apelacyjnych i Prokuratury Krajowej, scedowa-

nie obowiązku udzielania informacji mediom na szefîw prokuratur pozostawio-

nych bez zaplecza, są środkami niewystarczającymi dla prowadzenia skutecznej

polityki medialnej przez prokuraturę. W praktyce bowiem często zdarza się, że

rzecznicy prasowi prokuratur obciążeni są obowiązkami wynikającymi z prowa-

dzenia postępowań przygotowawczych i po prostu nie wystarcza im czasu na

odpowiednie opracowanie informacji dla mediîw. Dlatego funkcja rzecznika

prasowego, ktîrą pełni prokurator śledczy, często traktowana jest jako balast

i rzecz absolutnie drugoplanowa. Skutki takiej sytuacji obserwujemy na co

dzień w przekazach medialnych. Trudno też mîwić o profesjonalnym przygoto-

waniu szefîw prokuratur rejonowych do wspîłpracy z mediami, a o sytuacjach

PROKURATOR 2-3(22-23)/2005

Prokurator w mediach, media w prokuraturze

gdy media zaskoczą prokuratora przed salą sądową i musi on udzielić natych-

miastowej odpowiedzi, lepiej nie wspominać.

Fundamentalną zasadą wspîłpracy z prasą jest uzyskanie, opracowa-

nie i przekazanie informacji istotnej i kontrolowanie jej publikacji. Obecnie

wspîłpraca z mediami ogranicza się do odpierania atakîw medialnych

na prokuraturę i zwykle przypomina chaotyczną akcję gaśniczą. Brak jest

planu wypowiedzi, ustalenia priorytetîw przekazu, konsekwencji w działa-

niu. Prokurator nie musi dbać o to, czy materia w ktîrej się wypowiada jest

atrakcyjna dla mediîw, jednakże jest zobowiązany do takiego przekazu in-

formacji na tyle ile to możliwe by został właściwie zrozumiany.

Wskazîwkami przydatnymi dla rzecznikîw prasowych oraz prokuratorîw

zajmujących się przygotowywaniem informacji dla prasy mogą okazać się propo-

zycje zasad wspîłpracy z prasą, przedstawione w podręcznikach dotyczących

public relations 1 . Zasady te można przetransponować na sposîb działania, ktîry

powinien przyjąć prokurator podejmujący wspîłpracę z mediami.

1. Zasada szansy: dziennikarz powinien być traktowany przez prokura-

tora nie jako zagrożenie, lecz jako szansa na przedstawienie własnych

poglądîw i argumentîw. Odgîrne założenie, że dziennikarz chce

zniszczyć rozmîwcę jest nieprawidłowe. Dziennikarz zamierza zebrać

materiał, a prokurator o ile jest to bez szkody dla postępowania

przygotowawczego powinien zadbać, by urzeczywistniać założenia

przewidziane w rozdziale 7 Regulaminu wewnętrznego urzędowania

powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury 2 czyli upo-

wszechnić informacje służące umacnianiu praworządności.

2. Zasada właściwych kontaktîw: prokurator powinien budować oso-

biste kontakty zawodowe z dziennikarzami merytorycznie przygotowa-

nymi do sprawy pracującymi dla środkîw masowego przekazu

wiarygodnie kształtujących opinię publiczną. Nie jest wskazane osobiste

zaangażowanie prokuratora w kontakty z prasą brukową i prowadze-

nie działań zmierzających do nawiązania stałej wspîłpracy z dziennika-

rzami tego typu mediîw.

3. Zasada aktywnego działania: opracowanie programu kontaktîw

z prasą i realizacja tego programu poprzez opracowywanie notatek

prasowych, briefingîw, organizacji konferencji prasowych.

4. Zasada umiaru: podstawowa zasada dla prokuratora, ktîry udziela-

jąc informacji mediom jest zobowiązany przede wszystkim do zadbania

1 W. Budzyński, Media relations [w:] Public relations , s. 8687.

2 Tekst jednolity Dz. U. z 1993 r. Nr 38, poz.163 z pîźn. zm.

Prokurator w mediach, media w prokuraturze

o dobro prowadzonego postępowania przygotowawczego oraz do prze-

strzegania przepisîw prawa regulujących kwestie związane z upublicz-

nieniem okoliczności będących przedmiotem prowadzonego śledztwa

czy dochodzenia. Unikać należy sytuacji, w ktîrych media wymuszają

na prokuratorze ujawnienie informacji lub ustosunkowanie się do kwe-

stii objętych tajemnicą. To prokurator decyduje co można ujawnić, a jeśli

dziennikarz narusza prawo żądając informacji należy go w tej kwestii

pouczyć.

5. Zasada rzetelności i wiarygodności: podejmując wspîłpracę

z mediami należy dbać o to, by informacje przekazywane mediom były

sprawdzone i wiarygodne. Należy unikać sytuacji w ktîrych zapewnia

się media o tym, że zostanie opublikowane oficjalne stanowisko proku-

ratora, a potem nie udziela się żadnych informacji.

6. Zasada wspîlnoty celîw: publikując stanowisko prokuratora w da-

nej sprawie należy zwracać uwagę dziennikarzy na wspîlny cel jaki stoi

przed prokuraturą i mediami dobro społeczne. Warto to uświada-

miać przedstawicielom mediîw, ktîrzy często traktują prokuratora

jako wroga, działającego na szkodę społeczeństwa.

7. Zasada szacunku: prokurator, ktîry udziela informacji mediom nie

może pozwolić na to by dziennikarz go terroryzował. To, że mediom

potrzebna jest informacja nie oznacza, że dziennikarz może bezkarnie

obrażać rozmîwcę. Prokurator nie musi rozmawiać z dziennikarzem,

ktîry zachowuje się w sposîb natarczywy, bądź obraźliwy. Unikać nale-

ży takich wywiadîw, ktîre mają potwierdzić tezę z gîry przyjętą przez

dziennikarza, a niekorzystną dla prokuratora.

8. Zasada najważniejszej informacji: szczegîlnie istotna dla prokura-

tora, ktîry został zaskoczony przez media podczas wykonywania swoich

czynności. Często zdarza się taka sytuacja przed sala sądową prośba

o komentarz wydarzeń. Zawsze należy zaczynać od najważniejszej infor-

macji bowiem na więcej może już zabraknąć czasu.

9. Zasada prostego języka: używanie podczas wywiadîw terminologii

prawniczej, opisanie zdarzenia językiem zarzutîw jest niezrozumiałe

nie tylko dla odbiorcy, ale często rîwnież dla dziennikarza. Gdy zacho-

dzi taka sytuacja, jest prawie pewne, że dziennikarz przeredaguje tekst

i opublikuje wersję często odbiegającą od prawdy.

10.Zasada spokoju: by dobrze zaprezentować swoje stanowisko proku-

rator musi być przygotowany do kontaktu z dziennikarzem, musi wie-

dzieć co chce powiedzieć. Należy zaniechać improwizacji, bo skończyć

PROKURATOR 2-3(22-23)/2005

Prokurator w mediach, media w prokuraturze

się to może naruszeniem interesu prowadzonego postępowania przy-

gotowawczego. Zwięzłość wypowiedzi, przygotowanie odpowiedzi na

trudne pytania i zachowanie spokoju w sytuacji krytyki ze strony dzien-

nikarza na pewno dodatnio wpłyną na ocenę przekazu. Podobnie, ko-

nieczne jest zachowanie spokoju w sytuacji niekompetencji dziennika-

rza. Na wyciągnięcie konsekwencji zawsze jest czas po zbilansowaniu

potencjalnych zyskîw i strat wynikających z podjęcia działań wymierzo-

nych przeciwko dziennikarzowi.

II. Budowa spîjnego systemu informacji bieżącej 3

(wspîłdziałanie z prasą)

Jak już wskazano, prokuratura nie dysponuje długofalową koncepcją

wspîłdziałania z mediami. By zacząć pracę u podstaw należy usystematy-

zować obieg informacji pomiędzy organami ścigania, a mediami. Tego ro-

dzaju systemy informacji zostały już stworzone i opracowane dla firm

komercyjnych, wystarczy przenieść niektîre rozwiązania odpowiadające

specyfice pracy prokuratury i zacząć je wdrażać.

Podstawą każdego systemu informacji bieżącej jest opracowywanie da-

nych, ktîre chcemy przekazać w odpowiedniej formie, z uwzględnieniem

rodzaju mediîw do ktîrych kierowana jest informacja. W przypadku dzia-

łań prokuratury, najskuteczniej można wykorzystać notatki prasowe, opra-

cowania i artykuły

Notatki prasowe, komunikaty prasowe są elementem systemu infor-

macji bieżącej, ktîry może zapewnić ciągłość wspîłpracy prokuratury

z prasą. Do tej pory niezwykle rzadko prokuratura korzystała z tej formy

kształtowania swojego wizerunku. Działając incydentalnie, bez rozwinięcia

tematu określającego stanowisko zajęte w sprawie, głos siły fachowej jaką

niewątpliwie jest prokurator, był praktycznie niedostrzegalny. Ograniczenie

wypowiedzi do suchej informacji potwierdzającej lub zaprzeczającej poda-

nym przez media okolicznościom jest niesłuszne. Jeśli prokurator stwierdza,

że z uwagi na dobro postępowania przygotowawczego nie udzieli informa-

cji, to powinien rîwnież wytłumaczyć dlaczego i na jakiej podstawie tak

postępuje. Wskazać, że w tym danym przypadku dalsze zainteresowanie

mediîw, prowadzenie tzw. śledztwa dziennikarskiego może jedynie za-

3 Por. W. Budzyński System bieżącej informacji dla prasy [w:] Public Relations ,

s. 8889.

Mikolaj Przybyl - Prokurator w Mediach Media w Prokuraturze.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: