„...Grzeczność jest dawaniem na to baczności, aby naszerozmowy i uczynki sprawiały przyjemność drugim i namsamym. Nie jest ona cnotą, lecz z wielu cnót wypływa,a niekiedy jest jej uzupełnieniem...” GAULTIERCele: po przeprowadzeniu zajęć uczeń powinien:- rozumieć pojęcie savoir-vivre,- mieć świadomość jakie sfery bycia człowieka reguluje savoir-vivre,- wiedzieć co składa się na dobre wychowanie,- potrafi określić niezbędne zasady zachowania się w szkole,- jest świadomy znaczenia przyjętych norm postępowania,- rozwijać w sobie i swoim życiu przymioty dobrze wychowanego człowieka.Formy pracy:- praca zespołowa- praca w małych grupach- praca indywidualnaMetody pracy:- mini wykład- elementy dyskusji- scenki rodzajowe- burza mózgów- metody aktywizujące - metaplanŚrodki dydaktyczne:- kartki z zadaniami dla grupy- Słownik języka polskiego- Arkusz szarego papieru, mazakiPrzebieg zajęć:I. Część wstępna1. Czynności organizacyjne.2. Przedstawienie tematu lekcji.II. Część główna1. Wyjaśnienie nazwy zapożyczonej z języka francuskiego savoir – „wiedzieć”, vivre – istnieć”, co oznacza kwestie związane z tym, co należy wiedzieć, aby istnieć.2. Prowadzący dzieli uczniów na grupy, które będą się zastanawiały nad tym jak wygląda przestrzeganie zasad kultury w określonych miejscach.3. Każda grupa przedstawia przykłady zachowań się ludzi w różnych sytuacjach, ocenia zachowania, komentuje, przedstawia swoje odczucia. Klasa zgłasza uwagi.4. Nauczyciel zadaje pytania:a) Czym zatem jest dobre wychowanie?b) W jakich miejscach obowiązują zasady dobrego zachowania?c) Czemu służy znajomość savoir-vivru i jakie korzyści wynikają ze znajomości jego zasad?d) Jak są oceniani i postrzegani ludzie dobrze wychowani i ci, co nie respektują tych zasad?5. Klasa otrzymuje kolejne zadanie: Jak wygląda przestrzeganie zasad kultury w naszej klasie i szkole? Oceń stan faktyczny, stan oczekiwania i przyczyny złego postępowania. Do pracy uczniowie otrzymują metaplan i „garść przyjacielskich rad”, jak należy zachowywać się w szkole.6. Wnioski: Podczas analizy wniosków uczniowie wybierają po jednym, najbardziej realnym do realizacji. Następnie każdy z uczniów zastanawia się co on mógłby zrobić, aby poprawić poziom kultury w szkole.III. Część końcowa1. W podsumowaniu uczniowie dokonują wspólnej refleksji.2. Ewaluacja.3. Zakończenie zajęć.Bibliografia:J. Gumowska, ABC dobrego zachowania, Warszawa 1959.K. Hojnacka, Kodeks towarzyski, Łódź 1990.J. Kamyczek, Grzeczność na co dzień, Warszawa 1978.Załącznik 1 (scenki rodzajowe)Grupa 1: Przedstawianie się. Dwie dziewczyny rozmawiają i podchodzi do nich znajomy chłopak jednej z koleżanek. Koleżanka rozpoczyna z nim rozmowę pomijając przedstawienie sobie nieznajomych.Oceń zachowanie tej trójki, wskaż jak powinno wyglądać poprawnie to spotkanie.Grupa 2: Chłopak z dziewczyną wchodzą do sklepu, z którego wychodzi kobieta. Chłopak przepuścił kobietę, wszedł do sklepu, a następnie dziewczyna.Oceń zachowanie.Grupa 3: Para wchodzi do kawiarni. Mężczyzna przepuszcza w drzwiach swą partnerkę, a następnie idzie przed nią i wybiera stolik. Oceń i skomentuj.Grupa 4: Scenka w autobusie. Chłopiec wchodzi pierwszy do autobusu, a za nim jego koleżanka. Z autobusu również wychodzi pierwszy. Oceń i skomentuj.Grupa 5: W restauracji przy stoliku siedzi mieszana grupa. Podchodzi do nich para, która na powitanie podaje rękę wszystkim obecnym. Siedzący mężczyźni wstają przy podawaniu ręki, zaś kobiety nie. Oceń zachowanie.Grupa 6: Mężczyzna wchodzi do samochodu, a następnie będąc już wewnątrz auta otwiera jej drzwi. Oceń zachowanie chłopca.Załącznik 2Garść przyjacielskich rad, jak należy zachowywać się w następujących stosunkach panujących w szkole:* uczeń-uczeńZAKAZY- nie rozmawiamy z nikim na ucho w gronie mniejszym niż siedem osób,- w szkole nie romansujemy; pozostawiając sprawy etyki na boku, pomyślmy o naszych kolegach i koleżankach- może to być dla nich krępujące,- nie używamy wulgarnych słów,- nigdy nie opowiadamy więcej niż dwa dowcipy,- przy rozmowie przesadnie nie gestykulujemy, ani nie wzruszamy ramionami,- nie pokazujemy palcem i wyśmiewamy innych osób,- w towarzystwie nie plujemy na podłogę,NAKAZY- jeśli znajdujemy się w grupie mówimy do wszystkich, a nie tylko do jednej, wybranej osoby,- musimy umieć uważnie słuchać- nie przerywamy i słuchamy tak, aby osoba mówiąca odnosiła wrażenie, że jest się zainteresowany jej wypowiedziami,- w czasie rozmowy nie odwracamy się plecami do rozmówców,- powinniśmy pamiętać o grzecznościowych zwrotach: proszę, dziękuję, przepraszam;- nie powinniśmy witać się codziennie z kolegami przez podanie ręki,- kobieta witając się z mężczyzną podaje pierwsza rękę,- traktujemy wszystkich jednakowo, bez względu na ubiór, klasę społeczną, wiarę;- pierwszeństwo mają osoby wychodzące ze szkoły, niezależnie od płci,- mężczyźni przepuszczają kobiety w drzwiach, jeśli ich zachowanie nie spowoduje niepotrzebnego tłoku,* uczeń-nauczyciel- nie komentujemy na głos lekcji,- nie żujemy gumy na lekcjach ani nie spożywamy żadnych posiłków,- nie rozmawiamy przez telefon komórkowy w czasie trwania lekcji,- nie trzaskamy drzwiami wchodząc i wychodząc z klasy- jest to czynność agresywna i obraźliwa,- nie powinniśmy spóźniać się na lekcje, a jeśli nam się to zdarzy przepraszamy i podajemy powód,- w czasie lekcji nie ziewamy ani nie bawimy się podręcznym przedmiotem,- nieelegancko jest także ślinić palec przy kartkowaniu, "trzaskać stawami" lub prztykać palcami,- zanim przemówimy nie pociągamy nosem i nie odchrząkujemy się,- nie dozwolone jest siedzenie na brzegu krzesła i bujanie się na jego tylnich nogach,- zupełnie niedopuszczalne jest okłamywanie nauczyciela. Kłamiąc, poniżamy własną godność i tracimy ich zaufanie,- nie spoglądamy na zegarek w czasie lekcji,- niekulturalnie jest w czasie rozmowy z nauczycielem trzymać ręce w kieszeni,- nie zatrzymujemy nauczyciela na ulicy i nie wszczynamy z nim rozmowy, choćby nasza sprawa była nadzwyczaj ważna,- nie nadużywamy zwrotu "panie profesorze", gdyż może to być odebrane jako przejaw lizusostwa,- wykonujemy solidnie nasze obowiązki, np. jako dyżurni,- pilnujemy umówionych terminów składania prac pisemnych,- ubieramy się stosownie do sytuacji,- widząc nauczyciela w szkole kłaniamy mu się tylko raz. Natomiast, jeżeli tego samego dnia spotkamy go poza terenem szkoły wystarczy tylko miło się uśmiechnąć,- przy gwałtownym kaszlu w klasie podnosimy do ust chusteczkę lub ewentualnie przysłaniamy usta ręką,- staramy się, jeśli to możliwe przepuszczać nauczyciela w drzwiach,- z kolei jeśli spotkamy wykładowcę w tramwaju lub autobusie z ukłonem ustępujemy mu miejsca,- jeśli nauczycielowi rozsypią się notatki na podłogę, uczniowie powinni szybko i cicho je pozbierać,- w czasie lekcji zachowujemy absolutną ciszę,* nauczyciel-uczeń- nauczyciel nie powinien przesadnie gestykulować gdyż to rozprasza słuchających go uczniów,- zbyt często nie spoglądamy na zegarek, chociaż czasem jest to nawet wskazane,- nauczyciel nie powinien wymagać od uczniów tego, czego sam nie przestrzega np. rozmowy przez telefon kom., jedzenia i picia;- nie należy wywyższać niektórych uczniów, a innych gnębić,- nauczyciele nie powinni wyśmiewać się z innych uczniów, ani im ubliżać,- kulturalny nauczyciel wita się ze swoimi uczniami pierwszy,- młodzi nauczyciele powinni zwracać się do uczniów przez "ty",- powinni ubierać się stosownie do sytuacji,- ważne jest bycie słownym, cierpliwym, tolerancyjnym a w szczególności sprawiedliwym,- nauczyciel powinien wszystkich traktować jednakowo,- w obowiązku nauczyciela leży przygotować klasę jak najsolidniej do egzaminów, matury;- należy być wyrozumiałym.
Rybuniagrazia