UCHO WEWNĘTRZNE
Ucho wewnętrzne stanowi sprzężenie anatomiczne 2 zupełnie różnych pod względem rozwojowym i czynnościowym narządów - starego równowagi i młodego filogenetycznie narządu słuchu.
Oba te narządy zawarte są w piramidzie k. skroniowej. Podobnie jak te 2 narządy, tak i drogi zmysłowe w nich zapoczątkowane, tj. droga statyczna i słuchowa przebiegają rozłącznie.
Ucho wewnętrzne składa się z błędnika kostnego i błoniastego, który w nim spoczywa.
Błędnik błoniasty nie przylega jednak ściśle do błędnika kostnego, a między nimi występuje przestrzeń przychłonkowa wypełniona przychłonką (perylimfa). Kąpią się w niej liczne więzadła błędnikowe, które utrzymują błędnik błoniasty w ustabilizowanym położeniu.
Błędnik błoniasty wypełniony jest z kolei śródchłonką (endolimfa). Zarówno śródchłonka, jak i przychłonka, które różnią się między sobą składem chemicznym wlewają się w końcu do płynu mózgowo-rdzeniowego. Z powyższego wynika, iż stany zapalne ucha wewnętrznego mogą spowodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
BŁĘDNIK KOSTNY
Błędnik kostny składa się z 4 części :
- przedsionka
- przewodu słuchowego wewnętrznego
- 3 kanałów półkolistych
- ślimaka kostnego
Przedsionek ma kształt elipsoidy, w której wyróżnia się ścianę przednio-boczną i tylno-przyśrodkową.
Ściana przednio-boczna równocześnie stanowi ścianę błędnikową jamy bębenkowej.
Ściana tylno-przyśrodkowa natomiast jest równocześnie dnem przewodu słuchowego wewnętrznego.
Na ścianie przednio-bocznej znajdują się 2 otwory :
- górny, tj. owalne okienko przedsionka (foramen vestibuli)
- dolny, tj. okrągłe okienko ślimaka (foramen cochlearis),
które są przedzielone blaszką kostną części tylnej promontorium.
Na ścianie tylno-przyśrodkowej są 2 zachyłki :
- górny (eliptyczny) - łagiewka
- dolny (kolisty) - woreczka
Oba usłane są licznymi otworkami.
W części górnej zachyłka eliptycznego jest plamka sitkowata tylna, której odpowiada pole przedsionkowe górne.
W części dolnej zachyłka eliptycznego znajduje się plamka sitkowata dolna, której odpowiada otwór pojedynczy.
W zachyłku kolistym jest plamka sitkowata przyśrodkowa, której odpowiada pole przedsionkowe dolne.
Do przedsionka uchodzą 5 otworami 3 kanały półkoliste, kanał spiralny ślimaka, otwór wewnętrzny kanalika ślimaka, otwór wewnętrzny wodociągu przedsionka.
Wyróżnia się 3 kanały półkoliste : przedni, czyli górny, tylny oraz boczny. Każdy z tych kanałów zatacza łuk 2/3 okręgu, rozpoczynając i kończąc się w przedsionku. Każdy z tych kanałów ma odnogę bańkową i odnogę prostą. Odnogi bańkowe są zawsze bardziej z przodu (wyeksponowane ku przodowi).
Tylko kanał półkolisty boczny uchodzi do przedsionka 2 otworami. Pozostałe 2 kanały przedni i tylny swymi odnogami bańkowymi uchodzą samodzielnie do przedsionka, zaś ich odnogi proste łączą się, wytwarzając odnogę wspólną.
Kanały półkoliste leżą w 3 płaszczyznach do siebie prostopadłych tak, jak osie współrzędnych w przestrzeni.
Kanał półkolisty boczny leży prawie w płaszczyźnie poziomej, odchyla się od niej ku dołowi o ok. 28 stopni.
Kanał półkolisty przedni (górny) leży w osi prostopadłej do piramidy kości skroniowej, Wywołuje on na jej ścianie przedniej wyniosłość łukowatą.
Kanał półkolisty tylny biegnie po osi piramidy, chowając się pod jej górnym brzegiem.
Kanał półkolisty przedni prawy leży w tej samej płaszczyźnie co kanał półkolisty tylny lewy.
Ślimak kostny składa się z trzpienia, zwanego wrzecionkiem, wokół którego owija się kanał spiralny, który zatacza 2,5-2,75 setnych zakrętu. Ślimak wizualnie przypomina stożek z wklęsłą podstawą i kopulastym wierzchołkiem. Wklęsła podstawa ślimaka to pole ślimaka w dnie przewodu słuchowego wewnętrznego.
Wokół przedsionka jak schody bez balustrady owija się blaszka spiralna kostna, która wnika do kanału spiralnego ślimaka, częściowo go przedzielając.
Część blaszki ku górze wytwarza tzw. haczyk, który nie sięga kopuły ślimaka, przez co powstaje wolna przestrzeń zwana szparą osklepka.
Po obwodzie wrzecionka wzdłuż linii przyczepu blaszki spiralnej kostnej przebiega kanał spiralny przedsionka, w którym mieści się zwój spiralny ślimaka.
Od kanału spiralnego przedsionka odchodzą kanały podłużne wrzecionka dla poszczególnych neurytów n. słuchowego, które wychodzą na dnie przewodu słuchowego wewnętrznego.
BŁĘDNIK BŁONIASTY
W skład błędnika błoniastego zalicza się :
- 3 przewody półkoliste
- przewód ślimakowy
- elementy błoniaste w przedsionku
- łagiewka
- woreczek
- przewód śródchłonki
- przewód łagiewkowo-woreczkowy
- przewód łączący
Łagiewka przyjmuje 3 przewody półkoliste, które uchodzą do niej 5 otworami. Przewody półkoliste w sposób przysadzisty zrastają się z łagiewką. Z kolei przewód ślimakowy uchodzi do woreczka za pośrednictwem przewodu łączącego (ductus reuniens).
Przewód śródchłonki łączy woreczek z workiem śródchłonki, a przewód łagiewkowo-woreczkowy łaczy łągiewkę z woreczkiem przewodem śródchłonki.
Narząd równowagi znajduje się w grzebieniach bańkowych (receptory równowagi kinetycznej) oraz w plamce woreczka i łagiewce (receptory równowagi statycznej).
Grzebienie bańkowe są wysłane neuroepithelmium, zaś w plamce łagiewki z woreczka prócz neuroepithelmium znajduje się błona kamyczkowa.
Przewód ślimakowy jest wężowaty o 2 ślepych końcach, które wytwarzają kątnicę przedsionkową i kątnicę osklepkową.
Ślimak błoniasty przyczepia się do wolnego brzegu blaszki spiralnej kostnej, przez co kanał spiralny ślimaka staje się zupełnie przedzielony.
W części górnej kanału spiralnego ślimaka w tzw. schodach przedsionka i w części dolnej tzw. schodach bębenka znajduje się przychłonka. Wobec tego schody są przestrzeniami przychłonkowymi ślimaka.
Sam przewód ślimakowy nosi miano schodów środkowych.
Na przebiegu przewód ślimakowy ma 3 ściany :
- zewnętrzna
- górną - przedsionkową
- dolną - bębęnkową
Najważniejsza jest ściana bębenkowa, czyli podstawa, gdyż na niej leży narząd słuchu, czyli narząd spiralny Cortiego. Receptorami słuchowymi są komórki włoskowate, które łączą się z dendrytem n. słuchowego.
DROGA DŹWIĘKOWA (CONDUCTIO ACUSTICA)
Człowiek odbiera fale o częstotliwości 16 Hz do 20.000 Hz. Fala wprawia w drganie błonę bębenkową, a ta zaś przenosi drgania na kosteczki słuchowe, połączone stawowo. Drgania przekładają się na drgania strzemiączka, które przyczepia się do okienka przedsionka i przenosi drgania na przychłonkę.
Perylimfa przedsionka udziela swe drgania perylimfie schodów przedsionka.
Drgania schodów przedsionka dzięki szparce osklepka przechodzą na drgania schodów bębenka.
Fala wydostająca się schodami bębenka uderza o błonę bębenkową wtórną, która zamyka okienko ślimaka, odbija się od niego rykoszetem i uderza o ścianę bębenkową z narządem Cortiego.
Pobudzenie komórek włoskowatych rozpoczyna drogę słuchową, która jest co najmniej 4-neuronowa.
2
medyczne_materialy