Ustawa o rachunkowości.pdf

(696 KB) Pobierz
wersje oczekuj ą ce:
2013-01-01
Dz.U. 2011 , Nr 232, poz. 1378Art. 4
2012-01-01
Dz.U. 2011 , Nr 232, poz. 1378Art. 4
brzmienie od 2011-10-24 do 2012-01-01
Ustawa o rachunkowo ś ci 1
z dnia 29 wrze ś nia 1994 r. (Dz.U. Nr 121, poz. 591)
tekst jednolity z dnia 27 marca 2002 r. (Dz.U. Nr 76, poz. 694)
tekst jednolity z dnia 2 wrze ś nia 2009 r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1223)
Zmiany aktu:
2011-10-24
Dz.U. 2011
Nr 199
poz. 1175
Art. 154
2011-06-02
Dz.U. 2011
Nr 102
poz. 585
Art. 1
2011-01-01
Dz.U. 2009
Nr 157
poz. 1241
Art. 21
Dz.U. 2010
2010-04-10
Nr 47
poz. 278
Art. 27
Dz.U. 2009
2009-10-21
Nr 165
poz. 1316
Art. 4
2009-09-17
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. [Przedmiot]
Ustawa określa zasady rachunkowości, tryb badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów
oraz zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Art. 2. [Zakres przedmiotowy]
1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeŜeniem ust. 3, do
mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym równieŜ w organizacji) oraz spółek
cywilnych, z zastrzeŜeniem pkt 2, a takŜe innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i
Narodowego Banku Polskiego;
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek
partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeŜeli ich przychody netto ze sprzedaŜy towarów,
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość
w walucie polskiej 1 200 000 euro;
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie
papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności
ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów;
4) 2 gmin, powiatów, województw i ich związków, a takŜe:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budŜetowych,
b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budŜetowych,
c) państwowych funduszy celowych;
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których
mowa w pkt 1 i 2;
6) osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w
rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeŜeli otrzymują one na realizację zadań zleconych
dotacje lub subwencje z budŜetu państwa, budŜetów jednostek samorządu terytorialnego lub
funduszów celowych - od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im
przyznane.
2. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie
mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą równieŜ od początku następnego roku
obrotowego, jeŜeli ich przychody netto ze sprzedaŜy towarów, produktów i operacji finansowych za
poprzedni rok obrotowy są niŜsze niŜ równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. W tym przypadku
osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego są obowiązani do zawiadomienia o tym
urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.
3. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi
interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej "MSR", stosują
przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanym przez
MSR.
Art. 3. [Słowniczek]
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) jednostce - rozumie się przez to podmioty i osoby określone w art. 2 ust. 1;
2) banku - rozumie się przez to jednostkę działającą na podstawie przepisów Prawa bankowego;
3)
zakładzie
ubezpieczeń
-
rozumie
się
przez
to
jednostkę
prowadzącą
działalność
ubezpieczeniową na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej;
3a) przepisach o obrocie papierami wartościowymi - rozumie się przez to przepisy ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi, ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, ustawy o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu
obrotu oraz o spółkach publicznych;
3b) zakładzie reasekuracji - rozumie się przez to jednostkę prowadzącą działalność reasekuracyjną
na podstawie przepisów o działalności reasekuracyjnej;
4) udziałach lub udziałowcach - rozumie się przez to równieŜ odpowiednio akcje lub akcjonariuszy;
5) krajowych środkach płatniczych, walutach obcych i dewizach - rozumie się przez to krajowe
środki płatnicze, waluty obce i dewizy, o których mowa w przepisach Prawa dewizowego;
5a) członku organu jednostki - rozumie się przez to osobę fizyczną, pełniącą funkcję członka
zarządu lub innego organu zarządzającego, członka rady nadzorczej lub innego organu
nadzorującego, jak równieŜ innego organu administrującego jednostki, powołaną do pełnienia tej
funkcji zgodnie z postanowieniami umowy spółki, statutu lub innymi obowiązującymi jednostkę
przepisami prawa;
6) kierowniku jednostki - rozumie się przez to członka zarządu lub innego organu zarządzającego,
a jeŜeli organ jest wieloosobowy - członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników
ustanowionych przez jednostkę. W przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej za kierownika
jednostki uwaŜa się - wspólników prowadzących sprawy spółki, w przypadku spółki partnerskiej -
wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd, a w odniesieniu do spółki komandytowej i
spółki komandytowo-akcyjnej - komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. W przypadku
osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą za kierownika jednostki uwaŜa się tę
osobę; przepis ten stosuje się odpowiednio do osób wykonujących wolne zawody. Za kierownika
jednostki uwaŜa się równieŜ likwidatora, a takŜe syndyka lub zarządcę ustanowionego w
postępowaniu upadłościowym;
7) organie zatwierdzającym - rozumie się przez to organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę
przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do
zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. W przypadku spółki osobowej, z wyjątkiem
spółki komandytowo-akcyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ zatwierdzający rozumie się jej
wspólników;
8) okresie sprawozdawczym - rozumie się przez to okres, za który sporządza się sprawozdanie
finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania sporządzone na podstawie
ksiąg rachunkowych;
9) roku obrotowym - rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych
pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany równieŜ do celów podatkowych. Rok obrotowy lub
jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. JeŜeli jednostka
rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to moŜna księgi
rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i
sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po
zmianie rok obrotowy powinien być dłuŜszy niŜ 12 kolejnych miesięcy;
10) dniu bilansowym - rozumie się przez to dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie
finansowe;
11) przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości - rozumie się przez to wybrane i stosowane
przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym takŜe określone w MSR, zapewniające
wymaganą jakość sprawozdań finansowych;
12) aktywach - rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o
wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w
przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;
13) aktywach trwałych - rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów
obrotowych, o których mowa w pkt 18;
14) wartościach niematerialnych i prawnych - rozumie się przez to, z zastrzeŜeniem pkt 17, nabyte
przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do
gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej uŜyteczności dłuŜszym
niŜ rok, przeznaczone do uŜywania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów uŜytkowych oraz
zdobniczych,
c) know-how.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do uŜywania na podstawie umowy
najmu, dzierŜawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych
jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4. Do wartości niematerialnych i
prawnych zalicza się równieŜ nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych;
15) środkach trwałych - rozumie się przez to, z zastrzeŜeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i
zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej uŜyteczności dłuŜszym niŜ rok,
kompletne, zdatne do uŜytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w
szczególności:
a) nieruchomości - w tym grunty, prawo uŜytkowania wieczystego gruntu, budowle i
budynki, a takŜe będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu uŜytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz Ŝywy.
Środki trwałe oddane do uŜywania na podstawie umowy najmu, dzierŜawy lub leasingu zalicza się
do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4;
16) środkach trwałych w budowie - rozumie się przez to zaliczane do aktywów trwałych środki
trwałe w okresie ich budowy, montaŜu lub ulepszenia juŜ istniejącego środka trwałego;
17) inwestycjach - rozumie się przez to aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z
nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania
przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych poŜytków, w tym
równieŜ z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i
wartości niematerialne i prawne, które nie są uŜytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane
przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeń i zakładów
reasekuracji przez inwestycje rozumie się lokaty;
18) aktywach obrotowych - rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:
a) aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 - są przeznaczone do zbycia lub
zuŜycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu
operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeŜeli trwa on dłuŜej niŜ 12 miesięcy,
b) aktywów finansowych, o których mowa w pkt 24 - są płatne i wymagalne lub
przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich
załoŜenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pienięŜne,
c) naleŜności krótkoterminowych - obejmują ogół naleŜności z tytułu dostaw i usług oraz
całość lub część naleŜności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a
które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
d) rozliczeń międzyokresowych - trwają nie dłuŜej niŜ 12 miesięcy od dnia bilansowego;
19) rzeczowych aktywach obrotowych - rozumie się przez to materiały nabyte w celu zuŜycia na
własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi)
zdatne do sprzedaŜy lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaŜy w
stanie nieprzetworzonym;
20) zobowiązaniach - rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania
świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie juŜ posiadanych lub
przyszłych aktywów jednostki;
21) rezerwach - rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są
pewne;
22) zobowiązaniach krótkoterminowych - rozumie się przez to ogół zobowiązań z tytułu dostaw i
usług, a takŜe całość lub tę część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12
miesięcy od dnia bilansowego;
23) instrumentach finansowych - rozumie się przez to kontrakt, który powoduje powstanie aktywów
finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u
drugiej ze stron pod warunkiem, Ŝe z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami
jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub
zobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy. Do
instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:
a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
b) umów o gwarancje finansowe, które ustalają wykonanie obowiązków z tytułu udzielonej
gwarancji, w formie zapłacenia kwot odpowiadających stratom poniesionym przez
beneficjenta na skutek niespłacenia wierzytelności przez dłuŜnika w wymaganym
terminie,
c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzy terminem
zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tych umów wymaga wydania papierów
wartościowych w określonym terminie, równieŜ wtedy, gdy przeniesienie tych praw
następuje w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez
podmiot upowaŜniony na podstawie odrębnych przepisów,
d) aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały pracowników oraz
innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach lub w kapitałach innej jednostki z
grupy kapitałowej, do której naleŜy jednostka,
e) umów połączenia spółek, z których wynikają obowiązki określone w art. 44b ust. 9;
24) aktywach finansowych - rozumie się przez to aktywa pienięŜne, instrumenty kapitałowe
wyemitowane przez inne jednostki, a takŜe wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów
pienięŜnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych
warunkach;
25) aktywach pienięŜnych - rozumie się przez to aktywa w formie krajowych środków płatniczych,
walut obcych i dewiz. Do aktywów pienięŜnych zalicza się równieŜ inne aktywa finansowe, w tym
w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych. JeŜeli aktywa te są płatne lub
wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub załoŜenia
(lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pienięŜnych zalicza się je do środków pienięŜnych,
chyba Ŝe ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej);
26) instrumentach kapitałowych - rozumie się przez to kontrakty, z których wynika prawo do
majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli, a
takŜe zobowiązanie się jednostki do wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów
kapitałowych, a w szczególności udziały, opcje na akcje własne lub warranty;
27) zobowiązaniach finansowych - rozumie się przez to zobowiązanie jednostki do wydania
aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowego z inną jednostką, na
niekorzystnych warunkach;
28) zobowiązaniach warunkowych - rozumie się przez to obowiązek wykonania świadczeń, których
powstanie jest uzaleŜnione od zaistnienia określonych zdarzeń;
29) aktywach netto - rozumie się przez to aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania,
odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu;
30) przychodach i zyskach - rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie
sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie
zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do
wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niŜ wniesienie środków
przez udziałowców lub właścicieli;
31) kosztach i stratach - rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie
sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie
zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które
doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób
niŜ wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli;
32) pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych - rozumie się przez to koszty i przychody
związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody
związane:
a) z działalnością socjalną,
b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i
prawnych, a takŜe nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych
do inwestycji,
c) z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych
do inwestycji, w tym takŜe z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak równieŜ z ich
przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych, jeŜeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną
wartość godziwą,
d) z odpisaniem naleŜności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z
wyjątkiem naleŜności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciąŜających
kosztów,
e) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami
finansowymi,
f) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów
obciąŜających koszty finansowe,
g) z odszkodowaniami i karami,
h) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w
tym takŜe środków pienięŜnych na inne cele niŜ dopłaty do cen sprzedaŜy, nabycie lub
wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin