Lekcja 5
Temat: Zdolność metali do tworzenia stopów.
Stop jest to substancja o właściwościach metalicznych złożona z 2 lub więcej pierwiastków z których co najmniej jeden jest metalem. Metal w większej ilości jest metalem podstawowym. Ine pierwastki metaliczne lub niemetaliczne to pierwiastki stopowe jeśli zostały dodane celowo lub zanieczyszczenia lub zanieczyszczenia jeżeli dostały w sposób przypadkowy.
Gdy składniki występują oddzielnych kryształów to jest to mieszanina. Gdy składniki tworzą wspólną sieć to o takim stopie mówimy ze jest roztworem stałym.
Sieć przestrzenna roztworu będzie podobna to sieci jednego ze składników. Stopy – roztwory stałe występują w 2 rodzajach:
1. Rozwór ciągły różno węzłowy – atomy substancji rozpuszczonej zajmują położenie w węzłach sieci krystalicznej rozpuszczalnika,
2. Roztwór międzywęzłowy – atomy substancji rozpuszczonej są bardzo małe i mogą zajmować położenie między węzłami sieci krystalicznej.
Likwidus to linia łącząca początki krzepnięcia stopów. Powyżej likwidusu zawsze ciecz.
Solidus to linia łącząca końce krzepnięcia stopu i poniżej zawsze ciało stałe.
Roztwory stałe charakteryzują pewne zjawiska:
1. Topnienie rozpoczyna się w temperaturze znacznie niższej niż ta w której stop jest całkowicie ciekły,
2. Ciało krystalizujące z cieczy ma skład chemiczny odmienny niż ta ciecz.
Obszar między likwidusem i solidusem jest obszarem dwufazowym w którym kryształy stałe jednolitego roztworu stałego pozostają w równowadze z cieczą o odpowiednim składzie chemicznym. Skład fazy stałej określa się przez przecięcie linii poziomej z linią solidusu a skład fazy ciekłej przez przecięcie linii poziomej z linią likwidusu.
Wyrównanie się składu stopu następuje w wyniku dyfuzji pomiędzy cieczą a ciałem stałym. Dyfuzja to samorzutne wzajemne przenikanie się, mieszanie się gazów, cieczy lub ciał stałych, im wolniej przebiegać będzie proces krzepnięcia stopu tym bardziej jednorodny stop którego skład chemiczny wyrównany zostanie drogą dyfuzji.
klozet666